انواع میلگرد و کاربرد آنها از صفر تا صد + فیلم معرفی

انواع مختلفی از میلگردها بر اساس ویژگی‌های مخصوص به خود، کاربردهای متفاوتی دارند. میلگردها بر اساس مقاومت مشخصه، شکل ظاهری و میزان شکل‌پذیری به دسته‌های مختلف طبقه بندی می‌شوند. ما در این مقاله به بررسی انواع میلگرد ، تفاوت انواع آرماتور بر اساس شکل ظاهری همچنین کاربرد میلگرد  A3 و A4 ، A1 ، A2  می‌پردازیم و به طور کلی جزئیات را با فیلم زیر ذره‌بین می‌بریم. با ما در آکادمی عمران همراه باشید.

معرفی انواع میلگرد با فیلم

میلگردها انواع مختلفی دارند، به همین دلیل برای دید بهتر شما، معرفی آن‌ها را به صورت فیلم گذاشته‌ایم. پس پیشنهاد می‌کنیم دیدن این ویدیو را از دست ندهید.

انواع میلگرد فولادی از نظر مکانیکی

انواع آرماتور فولادی از نظر مکانیکی، مقاومت مشخصه بر حسب مگاپاسکال پس از حرف S می‌آید.

طبق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، مقاومت مشخصه فولاد بر اساس مقدار تنش تسلیم آن تعیین می‌شود و معادل مقداری است که حداکثر 5 درصد مقادیر اندازه گیری شده برای حد تسلیم ممکن است کمتر از آن باشد.

برای مثال در S340، یعنی حداقل 95 درصد نمونه‌ها، تنش تسلیم 340 مگاپاسکال (Fy = 340 MPa) را دارند.

انواع آرماتور از نظر مکانیکی شامل موارد زیر است:

1. S240
2. S340
3. S400
4. S500

انواع میلگرد از نظر شکل پذیری

میلگردهای فولادی از نظر شکل پذیری به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. نرم: آرماتور S240
2. نیم سخت: آرماتور S340 و S400
3. سخت: آرماتور S500

سختی با شکل پذیری رابطه معکوس دارد یعنی هر چه قدر میزان کربن افزایش یابد، سختی زیاد شده و در نتیجه شکل پذیری کاهش پیدا می‌کند. هم‌چنین کربن زیاد موجب کاهش جوش پذیری نیز می‌شود.

۳۰ ساعت آموزش حرفه‌ای دفترفنی و ساختمان سازی

دریافت مینی دوره رایگان

انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری

شکل ظاهری انواع میلگردها به دو دسته کلی زیر تقسیم می‌شوند:

1) صاف: میلگرد A1 یا همان S240

رویه این میلگردها صاف و بدون آج است به همین دلیل نمی‌توانند با بتن پیوستگی و درگیری لازم را ایجاد کرده و آرماتور در بتن مهار شود. از این رو استفاده از این نوع آرماتور در المان‌های سازه‌ای ممنوع است.

2) رویه آجدار

آج عبارت است از برجستگی هایی به شکل های متفاوت که به صورت طولی زاویه دار در هنگام نبرد بر روی میل‌گرد ایجاد می‌شود.

در مقاله آرماتور بندی درباره تمام نکات و ریزه‌کاری‌های آرماتوربندی صحبت کردیم. برای مطالعه آن روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.

انواع میلگرد آجدار از نظر امتداد به سه دسته زیر تقسیم می‌شود:

• مارپیچ: میلگرد A2 یا همان S340

همانطور که در تصویر زیر می‌بینید، در این نوع از شکل ظاهری میلگرد ، آج ها به صورت مارپیچ یکدیگر را دنبال می‌کنند که در دونوع دوکی شکل و یکنواخت وجود دارند. در ادامه مقاله فرق این دو را بیان خواهیم کرد.

• جناغی: میلگرد A3 یا همان S400

شکل ظاهری این نوع میلگردها مانند استخوان‌های جناغ قفسه سینه بوده و به همین دلیل جناغی نام‌گذاری شده است. همانطور که در تصویر می‌بینید ظاهر آن به صورت هفتی هشتی است.

آج های این نوع میلگردها نیز از نظر ظاهری به دو دسته دوکی و یکنواخت تقسیم می‌شوند.

• مرکب: میلگرد A4 یا همان S500

آجدار مرکب مانند جناغی بوده فقط به صورت دوتایی در کنار هم استفاده می‌شود. استفاده از این نوع میلگردها به دلیل سختی زیاد، بسیار کم است.

آج ها از نظر شکل به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• دوکی شکل (آج با مقطع متغیر): ضخامت قسمت‌های وسط آج نسبت به قسمت پایین آن کمتر است.
• یکنواخت (آج با مقطع ثابت): ضخامت آج در تمام طول آن ثابت است.

در جدول زیر طبقه بندی میلگردها را به صورت کلی مشاهده می‌کنید.

انواع تیپ میلگرد بر اساس مبحث نهم ویرایش جدید (99)

طبق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، انواع آرماتور به شرح زیر است:

مشخصات انواع میلگردها

• میلگرد A1 

همانطور که گفتیم رویه این میلگردها صاف و بدون آج است و به میلگردهای ساده معروف هستند.

رده مقاومتی 240 مگاپاسکال داشته و جزء میلگردهای نرم (حدود 24 درصد کربن) هستند.

تنش جاری این نوع میلگردها 2300 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع و تنش گسیختگی آن 3800 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است و همچنین طبق آزمایش‌ها تغییر شکل پلاستیک آن 25 درصد به دست آمده است.

به دلیل سطح صاف و بدون آج، پیوستگی لازم را با بتن نداشته و در بتن مهار نمی‌شوند. به همین دلیل استفاده از آن در المان‌های سازه‌ای ممنوع است.

میلگرد A1 جوش پذیری بسیار بالایی دارد و به عنوان میلگردهای داکتیل (شکل‌پذیر) شناخته می‌شود.

• میلگرد A2 

این نوع میلگردها جزء میلگردهای آجدار بوده و رده مقاومتی 340 مگاپاسکال دارد.

از لحاظ شکل ظاهری یک محور در امتداد طولی داشته و یک سری آج به صورت مارپیچ نسبت به این محور طولی قرار دارند. این آج‌ها همانطور که گفتیم به صورت دوکی و یکنواخت تولید می‌شوند.

میلگردهای A2 نسبت به میلگردهای A1 سخت‌تر بوده و جزء میلگردهای نیم سخت (با درصد کربن بالاتر) هستند.

در ادامه درباره کاربرد میلگرد A2 و A3 نیز صحبت می‌کنیم.

تنش جاری این نوع میلگردها، 3000 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع و تنش گسیختگی آن 5000 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است و همچنین تغییر شکل پلاستیک آن تقریبا 19 درصد است.

• میلگرد A3 

این نوع میلگردها نیز جزء میلگردهای آجدار هستند و آج‌های آن همانطور که توضیح دادیم به صورت جناغی است. رده مقاومتی آن 400 مگاپاسکال بوده و به همین دلیل نسبت به میلگرد A2 و A1 مقاومت بیشتری دارد.

تنش جاری این نوع میلگردها 4000 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع و تنش گسیختگی 6000 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است و همچنین تغییر شکل پلاستیک آن تقریبا 14 درصد است.

میلگرد A3 از نظر سختی، نیم سخت بوده و جوشکاری بر روی آن ممنوع است.

جوشکاری میلگردها به روش فورجینگ با استیلن بوده و با جوشکاری قوس الکتریکی متفاوت است. در مقاله ” فورجینگ چیست “ به طور کامل در مورد جوش فورجینگ صحبت کردیم.

• میلگرد A4 

گفتیم رده مقاومتی میلگرد A4 برابر با 500 مگاپاسکال است. شکل آج های آن به صورت مرکب نسبت به محور طولی است.

این نوع میلگردها سخت بوده و شکل پذیری آن بسیار پایین است.

اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی و وجود ترمکس، قابلیت تولید میلگردهایی با درصد کربن پائین و مقاومت 520 و حتی بالاتر وجود دارد. با این روش هر دو خصوصیت مطلوب شکل پذیری و مقاومت بالا به طور همزمان حاصل می‌شود.

استفاده از میلگرد A4 اخیرا در سازه‌ها بیشتر شده است. این میلگردها باعث کاهش وزن المان‌های سازه‌ای می‌شوند.

فرق و کاربرد میلگرد A2 و A3 چیست؟

بارزترین تفاوت میلگرد A2 و A3 در شکل آج‌های آن‌ها است. شکل آج A2 به صورت مارپیچ و منفرد حول محور طولی بوده و آج‌ها یکدیگر را دنبال می‌کنند.

شکل آج میلگرد A3 مانند استخوان‌های قفسه سینه و به صورت هفت و هشت است.

کاربرد میلگرد A2 و A3 به این شکل است که معمولا برای آرماتورهای طولی از میلگرد A3 و برای آرماتور عرضی از A2 استفاده می‌کنند.

میلگرد A2 نرم‌تر و شکل‌پذیری بیشتری نسبت به A3 دارد.

توصیه می‌شود نوع میلگردها توسط آزمایشگاه تعیین شود، زیرا بعضی از تولیدکنندگان، متاسفانه میلگردهایی با آج‌های جناغی و مقاومت 340 مگاپاسکال تولید می‌کنند.

تفاوت میلگرد A3 و A4 چیست؟

به صورت چشمی تفاوت میلگرد A3 و A4 را به راحتی می‌توان تشخیص داد. همانطور که گفتیم آج‌های میلگرد A3 به صورت هفتی هشتی است اما در نوع A4 این آج‌های هفتی هشتی به صورت دوبل کنار هم استفاده می‌شوند.

میلگردهای A4 تردتر بوده و انعطاف‌پذیری کمتری نسبت به میلگردهای A3 دارند و همچنین قیمت آن‌ها نسبت به A3 و A2 بیشتر است.

کاربرد انواع میلگرد 

یکی از کاربردهای میلگردهای A1 استفاده از آن به عنوان آرماتورهای دورپیچ در شمع‌ها و ستون‌های دایره‌ای شکل است. این میلگردها را به وسیله یک المان استوانه‌ای، حالت داده شده تا به شکل مارپیچ در بیایند.

از کاربرد دیگر این نوع میلگردها می‌توان به استفاده از آن به عنوان میلگردهای حرارتی سقف تیرچه بلوک اشاره کرد.

اگرچه اجرای این نوع میلگردها به دلیل نداشتن آج و پیوستگی کم با بتن برای آرماتورهای حرارتی توصیه نمی‌شود.

برای مطالعه بیشتر در مورد آرماتور حرارتی و اجزای سقف تیرچه و بلوک به مقالات ” میلگرد حرارتی “ و ” سقف تیرچه بلوک “ حتما سر بزنید.

میلگردهای A2 بیشتر در آرماتورهایی استفاده می‌شوند که عملکرد برشی دارند مانند خاموت‌ها و کمرکش‌های دیوار برشی.

در پی‌ها هر دو نوع میلگردهای A2 و A3 استفاده می‌شود. همانطور که قبلا هم درباره کاربرد میلگرد A2 و A3 توضیح دادیم، آرماتورهای طولی با استفاده از آرماتور A3 و آرماتورهای عرضی با استفاده از آرماتور A2 قرار داده می‌شوند.

در صنعت ساختمان سازی معمولا از میلگردهای A4 استفاده نمی‌کنند و برای مقاطع سنگین مناسب است.

علائم اختصاری میلگردها

علائم اختصاری میلگردها از سه بخش تشکیل شده است:

1) قسمت یک اسم اختصاری کارخانه تولید کننده است.

2) قسمت دو بر اساس جدول زیر تعیین می‌شود:

3) قسمت سه بر اساس جدول زیر تعیین می‌شود:

برای مثال علائم اختصاری یکی از میلگردهای شرکت فولاد آناهیتا گیلان، AGJU است.

1. AG  اسم اختصاری کارخانه است.
2. J علامت میلگرد S340 است.
3. U فرآیند تولید با روشی غیر از خنک کاری و برگشت تحت کنترل است.

انواع میلگرد از نظر روش ساخت

1) فولاد گرم نورد شده

در این روش تمام المان‌ها و مولکول‌هایی که حرارت دیدند، فرصت منظم شدن را نداشته و معمولا تمرکز تنش داریم.

2) فولاد سرد نورد شده یا سرد اصلاح شده

بر اثر انجام عملیات مکانیکی نظیر پیچاندن، کشیدن، نورد کردن با گذراندن از حدیده، بر روی میلگردهای گرم نورد شده در حالت سرد به دست می‌آید. در این حالت مدت زمان بیشتری به میلگردها فرصت می‌دهند تا سرد شوند.

در این روش میلگردها کیفیت بهتر و هزینه بیشتری دارند.

3) فولاد ویژه (فولاد گرم اصلاح شده یا گرم عمل آمده)

بر اثر انجام عملیات مکانیکی نظیر گرمایش و آب دادن بر روی میلگردهای گرم نورد شده در حالت گرم بدست می‌آید.

انوع میلگرد از نظر قطر 

انواع میلگرد از نظر قطر ارتباطی با طبقه‌بندی مکانیکی، شکل ظاهری ، شکل‌پذیری و کاربرد ندارد. همه میلگردهای نام برده شده از نظر قطر یکسان طبقه‌بندی می‌شوند.

معمولا میلگردها قطرهای 6، 8، 10، 12، 14، 16، 18، 20، 22، 25، 28، 30، 32، 34، 36، 38، 40 و غیره را شامل می‌شوند.

اعداد ذکر شده به میلی‌متر هستند.

اگر مایل به یادگیری تمام ریزه کاری‌های اجرای ساختمان هستید توصیه می‌کنیم آموزش اجرای ساختمان را از دست ندهید.

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری