شیب بندی بام + کف طبقات + حیاط + پارکینگ از صفر تا صد

کف هر بخشی از ساختمان که با آب در ارتباط باشد مانند کف بام، کف آشپزخانه و کف سرویس های بهداشتی نیاز به شیب بندی و عایق کاری دارد. شیب بندی برای هدایت سریعتر آب به سمت آبرو انجام شده و در صورتی که آب از کف سازی عبور کند عایق کاری مانع عبور آب و رطوبت به سقف زیرین می‌شود. در این مقاله به بررسی شیب بندی بام ، کف پارکینگ ، کف طبقات و کف حیاط و دیگر فضاهایی که به شیب بندی نیاز دارند می‌پردازیم.

شیب بندی کف

هنگام بارندگی و یا شست و شو، آب و رطوبت حاصل از آن باید در کمترین زمان زهکشی شده و به محل آبروها برسد. هرچه عمل زهکشی دیرتر انجام شود آب فرصت بیشتری برای نفوذ به کف سازی دارد. بدیهی است هرچه شیب کف سازی به سمت آبرو بیشتر باشد آب سریعتر زهکشی می‌شود.

لذا نکته مهم در کف سازی های مرتبط با آب ، اجرای اصولی شیب بندی است. اجرای اصولی شیب بندی بام و سایر فضاهای ساختمان یکی از کارهای با اهمیت پیش از اجرای قیرگونی و ایزوگام است. 

برای آشنایی بیشتر با اجرای قیرگونی و ایزوگام به مقاله “اجرای ایزوگام و قیرگونی | از صفر تا صد” سر بزنید.

در شهرهای پر باران به دلیل شدت زیاد بارش باران، سقف خانه ها و ساختمان ها به صورت شیروانی با شیب زیاد اجرا می‌شود.

این نوع شیب بندی برای خروج هرچه سریعتر آب از بام  است. در شهرهایی نظیر تهران که باران زیاد نباشد سقف ساختمان ها مسطح و در یک تراز اجرا می گردد و شیب بندی اهمیت بالایی پیدا می‌کند. 

فوم بتن یکی از مراحل شیب ‌بندی به شمار می رود. با مطالعه مقاله “همه چیز درباره ی فوم بتن و کاربردهای آن“ از جزئیات مربوط به فوم بتن و روش اجرای آن مطلع شوید.

طرز شیب بندی کف بام

شیب بندی کف بام به کمک اجرای کروم ها انجام می باشد. در ادامه طریقه شیب بندی کف بام را بررسی می کنیم اما پیش از آن باید با یک سری تعاریف مربوط به آن آشنا شوید.

پلان شیب بندی بام

پلان بام یک برش افقی فرضی از ساختمان است که در آن شکل و ابعاد بام، خرپشته، دیوارهای پیرامونی، تعداد و محل آبروها، مسیر شیب به طرف آبروها و سایر فضاهای بام نظیر نورگیر، داکت تاسیسات و دودکش ها مشخص شده است.

در نقشه بام محل آبروها توسط یک دایره کوچک نمایش داده می شود. این آبروها معمولاً به قطر ۱۰ سانتی متر هستند.

در این نقشه ها فلشی جهت حرکت جریان آب از گوشه های بام تا محل آبرو را نشان داده و روی آن درصد شیب مشخص شده است. در این نقشه ها کد یا رقوم ارتفاعی کف تمام شده بام نیز درج شده است.

کف خواب چیست ؟

بعد از اینکه سقف اصلی ساختمان اجرا شد و محل آبرو ها در کف بام تعیین شد جهت هدایت بهتر آب در محل آبرو ( بر سر ناودان ) از کف خواب مناسب استفاده می کنند.

کف خواب یا کف شور چدنی جهت جلوگیری از مسدود شدن مسیر آب به کار برده می شود. کف خواب تا جای ممکن اجازه عبور آشغال و غیره را نمی دهد و در بهترین حالت باید تنها آب را عبور دهد.

کف خواب هایی که در فضاهای بیرونی ساختمان نظیر بام ، حیاط و پارکینگ از آن ها استفاده می شود از ورق گالوانیزه (ضد زنگ) یا چدنی ساخته می شوند. کف خواب ها یا کف شورهایی که در فضاهای داخلی ساختمان مانند سرویس ها بهداشتی و حمام ها و آشپزخانه ها از آن ها استفاده می شود پلاستیکی هستند.

تعداد ناودان های بام

در بام ها شیب کف سازی با توجه به تعداد ناودان های خروجی آب تعیین می گردد. برای بام های مسطح به ازای هر ۷۵ تا ۱۰۰ متر مربع یک عدد ناودان به قطر ۴ اینچ ( ۱۰ سانتی متر‌ ) مناسب است.

این در حالی است که بازوی کشش ناودان یعنی فاصله افقی ناودان از دیوار محافظ جان بام که دورترین فاصله به ناودان است بیشتر از ۷ متر نباشد. دلیل این محدودیت افزایش بار مرده سقف است. لذا هرچه فاصله افقی از ناودان بیشتر شود ضخامت شیب بندی نیز در آنجا بیشتر می‌شود. 

محل دقیق ناودان ها با توجه به نوع پلان بام و چگونگی جاگذاری لوله های آب باران تعیین می شود.

لوله‌های آب باران باید در حد امکان مستقیم باشند و آب را در کمترین زمان بدون آسیب زدن به نما یا سایر فضاهای داخلی در داخل محوطه‌های ساختمان تخلیه کنند.

لوله آب باران باید از لوله های فاضلاب جدا باشد. با توجه به اینکه گازهای موجود در لوله های فاضلاب برای خروج به سمت بالا حرکت می کنند با یکی کردن لوله آب باران و لوله های فاضلاب امکان مانع شدن عبور آب باران برای حرکت به سمت پایین وجود دارد. 

جاگذاری لوله آب باران باید به گونه ای باشد که فاصله آن نقطه از سایر نقاط آبگیر آن ناودان تقریباً به یک اندازه باشد. یعنی در پایان، کف خواب در مرکز سطح ناحیه آبگیر قرار گیرد.

این حالت زمانی اتفاق می افتد که لوله آب باران از قسمت های میانی ساختمان عبور کند و آب باران توسط لوله قائم از قسمت داکت سرویس ها ، کنار ستون ها ، دیوارهای میانی یا کمدها عبورکرده و با طی کمترین مسافت افقی آب را به سمت چاه هدایت کند.

اما همیشه امکان عبور لوله های آب باران از قسمت های میانی ساختمان به علت وجود اتاق ها و سالن ها وجود نداشته و ناودان ها را در گوشه های بام در محل مناسب قرار می دهند. در این حالت شیب به سمت گوشه‌های بام اجرا می‌شود. 

درصد شیب بندی بام

شیب بام های مسطح برای هدایت آب به سمت ناودان باید بین ۱ تا ۳ درصد باشد. اگر ساختمان در یک منطقه پر باران تر باشد شیب بام نیز باید به سمت ۳ درصد میل کند. شیب بیشتر از ۳ درصد علاوه بر اینکه اجرای کف سازی را با مشکل همراه می کند سبب افزایش مصالح مصرفی و در نتیجه بیشتر شدن وزن مرده سقف می شود.

محاسبه شیب بندی بام 

برای محاسبه ارتفاع شیب بندی در هر نقطه از بام باید فاصله آن نقطه از محل ناودان را اندازه گرفت، زیرا ارتفاع شیب بندی با طول شیب متناسب است.

پیش از این گفتیم که فاصله هر نقطه از محل ناودان را بازوی کشش گویند. از حاصل ضرب بازوی کشش در شیب بام ارتفاع آن شیب بندی آن نقطه بدست می آید.

به طور مثال اگر نقطه ای از بام تا محل ناودان ۵ متر فاصله داشته باشد و شیب انتخابی برای شیب بندی بام ۲ درصد باشد ارتفاع آن نقطه از روی ناودان باید ۱۰ سانتی متر باشد.

این بدین معناست که در پایان کار، عایق کاری و کف سازی تراز آن نقطه از بام همواره ۱۰ سانتی متر بالاتر از تراز ناودانی قرار دارد. 

فیلم آموزش شیب بندی پشت بام

کروم بندی کف

به نوارهای باریکی که در فاصله دورترین نقاط بام تا ناودان با ملات به ضخامت تقریبی ۱۰ سانتی متر و ارتفاع متغیر متناسب با شیب بندی اجرا می شوند کُرُم یا کروم گفته می شود. ارتفاع کروم در محل ناودان ها صفر بوده و با دور شدن از ناودان ضخامت آن بیشتر می شود.

کروم ها کف بام را به بخش های کوچکتری تقسیم می کنند که به اجرای این کار کروم بندی می گویند.

اجرای کروم بندی کف

برای اجرای کروم بندی دورترین نقاط نسبت به ناودان را انتخاب کرده و از آن ها به محل ناودان ریسمان کشی می‌کنند. ریسمان در آن نقطه به کمک آجر یا ملات ماسه و سیمان به تراز ارتفاعی مناسب شیب بندی که در مثال بالا ۱۰ سانتی متر بود می‌رسد.

سپس نقاطی را بین دورترین نقطه و ناودانی انتخاب کرده و زیر آن ها را با ملات پر می‌کنند.

به گونه‌ای که ریسمان کاملاً موازی ملات ها باشد و روی آن‌ها بشیند. سپس بین این نقطه ها را با ملات پر کرده و در پایان یک کروم با ارتفاع متتغیر به دست می‌آید.

یعنی هرچه از گوشه بام به سمت ناودان حرکت می کنیم از ضخامت ملات کاسته می شود. این کار برای نقاط دور دیگر نیز تکرار می شود تا اجرای کروم بندی تکمیل گردد.

پر کردن فضای بین کروم ها

بعد از اجرای کروم بندی فضای خالی بین کروم ها را با مصالح سبک نظیر پوکه معدنی یا بتن سبک مثل فوم بتن پر می کنند. با توجه به اینکه ارتفاع کروم ها از نقاط انتهایی تا محل ناودان تغییر می کند ارتفاع مصالح پر کننده نیز باید متغیر بوده و از این تغییر ارتفاع تبعیت کند.

برای این کار از شمشه استفاده می کنند. شمشه را روی دو کروم که قرار است بین آن ها پر شود قرار می دهند، شمشه را در طول کروم ها حرکت می دهند و کنترل می کنند که ضخامت مصالح پر کننده از ضلع پایین شمشه بالاتر نیاید.

پس از اتمام شیب بندی، سطح بام توسط عایق رطوبتی نظیر ایزوگام یا قیرگونی پوشیده شده و سپس با موزاییک یا آسفالت فرش می ­شود.

شیب بندی کف پارکینگ | حیاط | آشپزخانه | سرویس های بهداشتی

هرجا که آب و کف سازی با هم در ارتباط باشند برای سرعت بخشیدن به خروج آب نیاز به شیب بندی کف است. فضاهای داخلی ساختمان مانند سرویس های بهداشتی ، حمام ها ، آشپزخانه ها و دیگر فضاها مانند کف حیاط و کف پارکینگ نیز نیاز به شیب بندی دارند.

شیب بندی کف حیاط و کف پارکینگ نیز زمانی که با بتن ، موزاییک یا سنگ ، فرش می شود مشابه شیب بندی بام است با این تفاوت که سطح کمتری نیاز به شیب دارد و دقت بیشتری را می طلبد.

اصول اجرایی شیب بندی برای تمام فضاها یکسان است در این مقاله شیب بندی بام را که وسعت کاری بیشتری داشت تشریح کردیم.