حداکثر فاصله ستون ها در سقف وافل چقدر است؟!

احتمالا در صورت مشاهده مکان‌هایی با ستون ‌گذاری کم و فاصله زیاد، این سوال در ذهن شما شکل بگیرد که “چگونه سازه‌ای با این دهانه بلند می‌توان ساخت؟” سقف وافل برای سازه‌های مرتفع با دهانه‌های بلند استفاده می‌شود اما فاصله ستون ها در سقف وافل چقدر است؟

در این مطلب به بیان جزئیات و نکات فاصله ستون ها و هم‌چنین نکات طراحی آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

فیلم بررسی سقف وافل به صورت کارگاهی

در یک پروژه اجرای سقف وافل، برای درک بهتر شما جزئیات سقف وافل را بررسی کرده‌ایم. دیدن فیلم زیر را از دست ندهید.

سقف وافل

سابقه استفاده این نوع دال بتنی در ایران به ۵۰ سال می‌رسد و به دلیل ظاهر زیبا، به صرفه، اقتصادی بودن و زمان اجرای کم آن مورد توجه بسیاری از طراحان قرار گرفته است. 

این دال بتنی به دلیل مشبک بودن و وزن کم، برای مکان‌هایی طراحی می‌شود که دهانه‌های بلند دارند و امکان ستون‌ گذاری زیاد وجود ندارد.

به همین دلیل، این دال بتنی برای فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های قطار و مترو، نمایشگاه‌ها، ساختمان‌های تجاری، سالن‌های سینما و آمفی تئاترها، سالن‌های کنفرانس و موارد دیگر بیشتر کاربرد دارد.

با توجه به مشبک بودن این دال بتنی و عدم نیاز به میلگردهای تقویتی، بتن و میلگرد کمتری استفاده شده که منجر به کاهش بار مرده آن می‌شود.

با کاهش بار مرده دال می‌توان آن را با دهانه‌ های بلند اجرا کرد. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که فاصله ستون‌ها در سقف وافل چقدر است؟!

برای مطالعه جزئیات بیشتر در مورد سقف وافل می‌توانید به مقاله “سقف وافل چیست | جزئیات نحوه اجرا + مزایا و معایب“ مراجعه کنید.

تعیین فاصله ستون ها در سقف وافل

توزیع بار وارد بر سقف به فاصله ستون ‌ها از هم ارتباط دارد. در نتیجه تعیین دقیق فاصله ستون ها از مواردی است که اهمیت بیشتری نسبت به مراحل دیگر دارد و اگر این مورد رعایت نشود موجب بروز مشکلات بسیاری می‌شود.

در سیستم سقف ها با توجه به نوع و ضخامت آن، حداکثر دهانه مشخص می‌شود. در مقاله “حداکثر دهانه سقف دال بتنی ( کوبیاکس ، تیرچه بلوک ، وافل …)“ به طور کامل در مورد حداکثر فاصله ستون ها در انواع سقف ها صحبت می‌کنیم. اما در این مقاله توجه ما در مورد سقف وافل است.

در سقف وافل یک طرفه که مانند دال یک طرفه است، تیرچه ‌ها و در نتیجه میلگرد ها در یک جهت تعبیه می‌شوند.

بنابراین میزان میلگرد مصرفی در این نوع سقف نسبت به سقف وافل دو طرفه کمتر است و برای دهانه‌های کوتاه‌ حداکثر ۸ الی ۹ متری اجرا می‌شود.

نحوه عملکرد سقف وافل دو طرفه مانند دال دو طرفه است، به این شکل که آرماتورها در دو جهت متعامد تعبیه می‌شوند.

متعامد بودن آرماتورها منجر به استحکام و مقاومت بیشتر برای خمش وسط دهانه، نسبت به نوع یک طرفه می‌شود. بنابراین برای دهانه‌های بلند با متراژ حداکثر ۱۷ متر هم کاربرد دارد.

ضخامت این سقف بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی‌متر است. هر چه طول دهانه بیشتر باشد، ضخامت آن نیز افزایش می‌یابد.  

نکات مهم در تعیین فاصله ستون ها در سقف وافل

در صورت نادیده گرفتن نکات زیر در ستون گذاری این سقف، مشکلاتی به وجود خواهد آمد. لذا برای طراحی به این نکات توجه کنید:

در این سیستم تیرهای میانی حذف شده لذا یکپارچگی در اجرا باید رعایت شود.

ستون گذاری باید طبق برنامه و روی نظم باشد. در غیر این صورت موجب بی تناسبی و بی‌شکلی سازه می‌شود.

این دال بتنی در مکان‌هایی استفاده می‌شود که نیاز به فضای باز داریم. لذا در این مکان‌ها، ستون‌ها باید طوری طراحی شوند که تا حد‌ امکان فضای مفید از بین نرود و از حداکثر فضا استفاده گردد. 

ترجیحا باید داخل دیوار‌ها تعبیه شوند. به همین علت نقشه‌های معماری تاثیر مهمی در تعیین محل ستون ‌ها دارند. 

لزوما فاصله ستون ‌ها در این نوع دال یکسان نیست و در یک آکس قرار نمی گیرند.

در سازه‌های مرتفع ستون ها ابعاد بزرگی دارند. به همین دلیل در هنگام ستون گذاری در پلان‌ها، باید به حفظ زیبایی سازه دقت نمود.

اصول طراحی فاصله ستون ها در سقف وافل

امروزه مانند تمام المان‌های دیگر سازه برای طراحی ستون ‌ها از نرم‌افزارهای مهندسی از جمله نرم‌افزار ETABS و SAP استفاده می‌شود. 

از پارامترهای تاثیرگذار در طراحی ستون می توان به موارد زیر اشاره نمود: 

ضخامت دال

عرض تیرچه

عمق تیرچه که با دهانه نسبت حدودی ۱ به ۲۵ دارد. 

فاصله دو محور تیرچه با توجه به ابعاد قالب تعیین شده و حداقل ۶۰۰ و حداکثر ۹۰۰ میلی‌متر است.

سوالات متداول

حداکثر فاصله ستون ها در سقف وافل یک طرفه چقدر است؟

ماکزیمم دهانه در این نوع سقف ۸ الی ۹ متر است.

حداکثر فاصله ستون ها در سقف وافل دو طرفه چقدر است؟

ماکزیمم دهانه در این نوع سقف ۱۷ الی ۱۸ متر است.