12 ایده برای بازسازی خانه به سبک سنتی ایرانی

وقتی صحبت از خانه‌های سنتی ایرانی می‌شود، تصاویری از حیاط‌های پرگل، پنجره‌های ارسی و دیوارهای آجری یا خشتی در ذهن تداعی می‌شود. امروزه بسیاری از افراد به دنبال بازسازی خانه قدیمی به سبک سنتی یا حتی ساخت خانه‌ای با طراحی سنتی مدرن ایرانی هستند تا حس نوستالژیک گذشته را با نیازهای زندگی امروزی ترکیب کنند.

در این مقاله از آکادمی عمران، ایده‌ها و مراحل بازسازی خانه به سبک سنتی ایرانی؛ از طراحی خانه سنتی مدرن و نمای سنتی گرفته تا دکوراسیون داخلی سنتی و بازسازی حیاط خانه‌های قدیمی ایرانی را بررسی می‌کنیم.

منظور از بازسازی خانه به سبک سنتی چیست؟

در بازسازی خانه به سبک سنتی ایرانی، هدف اصلی بازآفرینی هویت بومی و فرهنگی معماری است. همان‌طور که در خانه‌های قدیمی ایرانی، عناصر طبیعت بخش جدایی‌ناپذیر طراحی بودند، در این سبک نیز حیاط، گل‌ها، گیاهان و مصالح طبیعی نقش مهمی دارند.

یکی از پایه‌های طراحی در خانه‌های سبک سنتی، استفاده از الگوهای الهام‌گرفته از طبیعت است؛ یعنی همان‌طور که خانه‌های سنتی ایرانی دارای حیاط مرکزی، ایوان و حوض بودند، شما هم می‌توانید با بازسازی اصولی، حال و هوای آن فضاها را در خانه‌تان زنده کنید.

اگر خانه فعلی شما از نظر فضا یا ساختار شبیه به خانه‌های قدیمی نیست، باز هم می‌توان با رعایت برخی اصول، به یک خانه سنتی مدرن یا طراحی خانه قدیمی بازسازی‌شده دست یافت. برخی المان‌های زیر تداعی کننده فضای خانه سنتی است:

• الگوهای الهام گرفته از طبیعت در طراحی داخلی مانند استفاده از نقش‌های گل، برگ یا پرندگان روی کاشی‌ها و دیوارها می‌تواند یادآور خانه‌های قدیمی ایرانی باشد.
• مصالح سنتی مانند چوب، آجر دست‌ساز، کاشی فیروزه‌ای، سفال و کاه‌گل، حس اصالت را به خانه شما می‌آورد.
• جزئیات معماری سنتی مثل گچ‌بری، کاشی‌کاری، شیشه‌های رنگی و منبت‌کاری، فضایی گرم و ایرانی به خانه شما می‌دهد.

• پنجره‌های چوبی با شیشه‌های رنگی یکی از نمادهای شاخص در معماری سنتی ایرانی هستند که به نورپردازی و زیبایی فضا کمک می‌کنند.
• سردرهای هلالی با کاشی‌کاری یا گچ‌بری ظریف، هم جنبه تزئینی دارند و هم از ورود مستقیم نور خورشید جلوگیری می‌کنند.
• حوض آبی یا فیروزه‌ای رنگ در وسط حیاط یا در بخش ورودی، روحیه آرامش‌بخش خانه‌های سنتی را منتقل می‌کند.
• ایوان‌های سنتی و سقف‌های گنبدی شکل نیز از عناصر شاخصی هستند که در طراحی خانه به سبک قدیمی ایرانی دیده می‌شوند؛ مخصوصاً در مناطق گرمسیری، این نوع سقف‌ موجب تعدیل دما می‌شود.

بازسازی چنین خانه‌هایی، ترکیبی از معماری سنتی ایرانی با نیازهای امروزی‌ست؛ یعنی همان مفهوم خانه سنتی مدرن ایرانی که در آن اصالت، کارکرد و زیبایی همزمان حضور دارند. چنانچه صاحب خانه‌ای قدیمی با قدمت بالا هستید؛ پیشنهاد می‌کنیم مقاله بازسازی خانه های قدیمی را مطالعه نمایید.

هزینه بازسازی خانه متری چند؟

مشاهده لیست قیمت‌ها

مراحل طراحی خانه به سبک سنتی

در آغاز هر پروژه‌ی بازسازی به ویژه خانه‌های قدیمی، معمولا این پرسش مطرح می‌شود که برای بازسازی خانه از کجا شروع کنیم؟

قبل از اینکه با جزئیات مراحل بازسازی خانه به سبک سنتی آشنا شوید؛ در جدول زیر یک نگاه کلی و اجمالی به این فرآیند داشته باشید.

برای رسیدن به یک خانه با سبک سنتی ایرانی، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

1- بررسی وضعیت فعلی خانه

در این مرحله باید مشخص شود که خانه قدیمی شما تا چه اندازه قابلیت اجرای المان‌های معماری سنتی ایرانی را دارد. آیا فضا برای ایجاد حیاط سنتی، ایوان یا حوض کافی است؟ کدام بخش از خانه‌های سنتی ایرانی قابل الگوبرداری در این ملک است؟ بررسی دقیق فضا، ساختار و امکانات موجود، قدم اول در مسیر بازسازی خانه به سبک سنتی است.

2- دریافت مجوز

درصورتی‌که  قصد تغییرات ساختاری جدی را دارید، ممکن است نیاز باشد مجوز بازسازی ساختمان را دریافت کنید. این مورد به‌خصوص در خانه‌هایی با قدمت تاریخی یا خانه‌های سنتی ثبت‌شده اهمیت بیشتری دارد و باید طبق قوانین بازسازی معماری سنتی انجام شود.

3- انتخاب پیمانکار متخصص

اجرای موفق یک پروژه بازسازی به دانش فنی در معماری سنتی ایرانی نیاز دارد. بنابراین انتخاب پیمانکار یا تیم طراحی با تجربه در بازسازی خانه‌های سبک سنتی نقش کلیدی در نتیجه کار ایفا می‌کند.

4- اجرای بازسازی خانه به سبک ایرانی قدیمی

در این مرحله، پیمانکار بازسازی خانه سنتی باید با رعایت نکات فنی و استفاده از مصالح مناسب برای خانه‌های سنتی ایرانی (مانند چوب، آجر سنتی، کاشی‌های دست‌ساز و غیره) عملیات اجرایی را مطابق برنامه انجام دهد.

5- بازبینی و بازرسی نهایی

پس از پایان مراحل اجرایی، لازم است که بازرسی نهایی انجام شود تا مطمئن شوید طراحی، بخش‌های بازسازی‌شده و حتی دکوراسیون داخلی سنتی به‌درستی پیاده‌سازی شده‌اند. همچنین بررسی وضعیت سیستم‌های فنی، نمای سنتی و عناصر معماری ایرانی در این مرحله الزامی است.

ایده‌ هایی برای بازسازی خانه به سبک سنتی

ممکن است اجرای کامل تمام عناصر معماری سنتی در یک خانه مدرن یا خانه‌ای با فضای محدود امکان‌پذیر نباشد. با این حال، بازسازی خانه به سبک سنتی ایرانی با اجرای برخی المان‌ها، حتی در مقیاس محدود، می‌تواند حال‌وهوایی اصیل و زیبا به فضای خانه ببخشد. در ادامه، ایده‌هایی کاربردی و الهام‌بخش برای بازسازی خانه‌های قدیمی به سبک سنتی آورده‌ایم:

1- دکوراسیون منزل سنتی و مدرن

ترکیب سبک‌های مدرن با عناصر معماری سنتی ایرانی، یکی از پرطرفدارترین گرایش‌ها در بازسازی خانه است. استفاده از کاشی‌کاری سنتی، گچبری و چوب در کنار پلان‌های باز، نور طبیعی و خطوط مینیمال می‌تواند فضایی متعادل و گرم بسازد. این سبک در خانه‌های سنتی مدرن ایرانی بسیار دیده می‌شود.

2- طراحی اتاق نشیمن و غذاخوری به سبک سنتی

در طراحی داخلی خانه‌های سنتی ایرانی، فضاهایی مانند اتاق نشیمن یا غذاخوری باید پرنور، باز و با استفاده از رنگ‌های گرم و روشن طراحی شوند. گچبری‌های سقف، استفاده از شومینه سنگی سنتی، نقوش هندسی و پلان‌های قرینه در این فضاها نقش مهمی دارند. انتخاب مبلمان چوبی و فرش‌های دستباف سنتی نیز این حس را کامل‌تر می‌کند.

3- استفاده از هنر آیینه کاری برای تزئین دیوارها

آینه‌کاری یکی از هنرهای سنتی است که جلوه‌ای لوکس و درخشان به خانه می‌دهد. این هنر که زمانی در سردر ورودی‌ها و سقف‌های تالارها دیده می‌شد، اکنون در بازسازی خانه‌های سبک سنتی برای تزئین دیوار نشیمن یا راهرو به‌کار می‌رود. آینه‌ها ضمن افزایش نور، فضا را وسیع‌تر نشان می‌دهند.

4- طراحی دیوار آجری برای فضای داخلی

آجر سنتی سه‌سانتی یکی از پرکاربردترین مصالح در بازسازی خانه به سبک ایرانی قدیمی است. طراحی یک دیوار شاخص با آجر طبیعی می‌تواند حس اصالت و گرما را به فضای داخلی القا کند. این دیوار می‌تواند پشت تلویزیون، دیوار شومینه یا یکی از دیوارهای نشیمن باشد.

5- زیرپله؛ خلق یک فضای سنتی خصوصی

در خانه‌های دوبلکس، می‌توان فضای زیرپله را به یک محل دنج و سنتی تبدیل کرد. ایجاد یک کتابخانه چوبی کوچک یا قرار دادن قالیچه و کوسن‌های سنتی در این فضا، محیطی آرام و الهام‌گرفته از خانه‌های قدیمی ایرانی ایجاد می‌کند.

6- پنجره‌های ارسی با شیشه‌های رنگی

پنجره‌های ارسی، ترکیبی از چوب و شیشه‌های رنگی هستند که در بازسازی خانه‌های قدیمی به سبک سنتی، نقش مهمی دارند. این پنجره‌ها، نور ملایم و رنگی وارد فضای داخلی می‌کنند و حس آرامش و حریم خصوصی را افزایش می‌دهند. استفاده از ارسی در اتاق خواب، نشیمن یا حتی حمام رایج است.

7- استفاده از کاشی‌کاری ایرانی

کاشی سنتی ایرانی، یکی از اصلی‌ترین اجزای تزئینی در خانه‌های سنتی است. شما می‌توانید از این کاشی‌ها برای تزئین بین کابینت‌ها در آشپزخانه، دیوار راهرو یا اطراف شومینه استفاده کنید. طرح‌های سفارشی با نقوش اسلیمی و هندسی، زیبایی و هویت معماری ایرانی را به خانه بازمی‌گرداند.

8- بازسازی آشپزخانه با عناصر سنتی

در بازسازی آشپزخانه به سبک سنتی، می‌توان با تغییراتی جزئی تأثیر بزرگی ایجاد کرد. استفاده از کاشی سنتی، کابینت‌های چوبی منبت‌کاری شده، شیرآلات برنزی و قفسه‌های چوبی باز همگی به آشپزخانه‌تان حال‌وهوای سنتی و گرم می‌بخشند.

9- استفاده از طاق قوسی و قاب های ایرانی

در معماری سنتی، طاق قوسی برای جدا کردن فضاها استفاده می‌شد. این عنصر را می‌توان به‌صورت نمادین در ورودی اتاق‌ها، میان آشپزخانه و نشیمن یا در دیوارهای تزئینی اجرا کرد. استفاده از ستون‌های گچی یا چوبی در دو طرف طاق نیز جلوه‌ای سنتی و ماندگار ایجاد می‌کند.

10- بازسازی نمای ساختمان به سبک معماری سنتی

امروزه بازسازی نما خانه های قدیمی به سبک سنتی طرفداران زیادی پیدا کرده است و شما می‌توانید با مصالح مرغوب‌تر از گذشته ظاهر خانه خود را با معماری اصیل ایرانی پیوند بزنید. نمای سنتی ساختمان با استفاده از آجر دست‌ساز، گچبری، کاشی‌کاری و قاب‌های اسلیمی، می‌تواند در میان ساختمان‌های مدرن جلوه‌ای خاص داشته باشد.

11- طراحی گوشه‌نشین ایرانی (سکو یا پُشتی‌خانه)

ایجاد یک فضای نشیمن سنتی با استفاده از فرش دست‌بافت، پشتی، کرسی یا تخت چوبی می‌تواند به حفظ هویت تاریخی خانه کمک کند. این نوع فضا که در گذشته به‌عنوان پشتی‌خانه شناخته می‌شد، ضمن افزایش صمیمیت و آرامش در محیط، هویت فرهنگی معماری ایرانی را نیز به‌خوبی بازتاب می‌دهد.

12- طراحی حیاط یا بالکن سنتی

در صورت نبود فضای حیاط مرکزی، می‌توان با بازسازی بالکن یا پشت‌بام، فضای کوچکی به سبک سنتی ایرانی ایجاد کرد. به‌کارگیری گلدان‌های سفالی، کف‌پوش آجری یا سنتی، نرده‌های چوبی و حوضچه‌های سنگی، حسی از آرامش، اصالت و زیبایی را به فضا می‌بخشد و مکانی برای استراحت و تعامل خانوادگی ایجاد می‌کند.

جمع بندی

بازسازی خانه به سبک سنتی ایرانی، تلفیقی هوشمندانه از معماری اصیل و نیازهای زندگی مدرن است. در این مسیر، بهره‌گیری از عناصر بومی مانند گچ‌بری، کاشی‌کاری، ارسی و مصالح طبیعی، ضمن حفظ هویت فرهنگی، فضایی گرم، آرام و آشنا خلق می‌کند. با انتخاب درست المان‌ها و همکاری با متخصصان این حوزه، می‌توان خانه‌ای ساخت که هم‌زمان زیبایی، اصالت و کارایی را در خود جای داده باشد.

اگر قصد دارید خانه‌ خود را با الهام از معماری سنتی ایرانی و در قالبی مدرن بازسازی کنید، تیم تخصصی گروه ساختمانی نویا آماده است تا با ارائه راهکارهایی خلاقانه و متناسب با سلیقه شما، فضایی اصیل، زیبا و کاربردی خلق کند. برای آغاز این مسیر، کافی‌ست با ما در ارتباط باشید.

در انتهای این مقاله امیدواریم اطلاعات خوبی درباره جزئیات بازسازی خانه های قدیمی به سبک سنتی و ایرانی کسب کرده باشید. در صورتی که در این مورد سوالی دارید می‌توانید آن را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.

هزینه بازسازی خانه متری چند؟

مشاهده لیست قیمت‌ها