بازسازی خانه های قدیمی و کلنگی (8 ایده کاربردی)

- به چه خانههایی کلنگی میگویند؟
- چرا بازسازی خانههای قدیمی اهمیت دارد؟
- 4 نکته کلیدی که باید برای بازسازی خانه های قدیمی رعایت کنید!
- 8 ایده بازسازی خانه قدیمی
- مراحل بازسازی خانه های قدیمی
- انواع سبکهای بازسازی خانه های قدیمی
- چالشهای بازسازی خانه های قدیمی
- چند نمونه بازسازی خانه های قدیمی قبل و بعد از تغییرات
- حداقل زمان لازم برای بازسازی خانه قدیمی چقدر است؟
- نکات حقوقی و موارد قانونی برای بازسازی خانه های قدیمی
بازسازی خانه های قدیمی و کلنگی، گزینهای ایدهآل برای کسانی است که دلبستگی خاصی به خانهشان دارند اما در عین حال به دنبال ایجاد تغییر و تحول در محیط زندگی خود هستند. محدودیتهای مالی نیز میتواند از دیگر عواملی باشد که افراد را به جای فروش ملک خود به فکر بازسازی و نوسازی خانه قدیمیشان بیاندازد.
اگر میخواهید جان تازهای به محل زندگی خود ببخشید باید بدانید که بازسازی در مقایسه با تخریب و ساخت مجدد یا حتی تعویض خانه، روشی مقرونبه صرفهتر و اقتصادیتر است. ما در این مسیر همراه شما هستیم و ضمن اشاره به چالشها و مشکلات احتمالی بازسازی خانه های قدیمی، راهکارهایی عملی برای هر یک از آنها ارائه میدهیم. پس اگر میخواهید بدانید که یک بازسازی اصولی و هوشمندانه چگونه است، در این مقاله با آکادمی عمران همراه شوید.
به چه خانههایی کلنگی میگویند؟
خانههای کلنگی اغلب به دلیل گذشت سالیان زیاد از عمر آنها و عدم رسیدگی و نگهداری مناسب، دچار فرسودگی و آسیبهای جدی شدهاند. این خانهها برای این که قابل سکونت شوند، نیاز به تخریب و نوسازی یا بازسازی اساسی دارند. اما خانههای قدیمی لزوماً کلنگی محسوب نمیشوند و اغلب به منظور بهبود نقشه و کاربری فضاها بازسازی میشوند. این خانهها اگر به خوبی نگهداری شده باشند میتوانند قابل سکونت باشند.

چرا بازسازی خانههای قدیمی اهمیت دارد؟
اینکه چه خانهای ارزش بازسازی دارد و چه خانهای نیاز است که کامل از نو بنا شود، به ساختار بنا و نتایج ارزیابیهای اولیه یک تیم متخصص بستگی دارد. اگر فکر میکنید خانه شما از استحکام کافی برخوردار است و بهدنبال دلایلی محکم برای بازسازی آن میگردید، موارد زیر میتواند شما را در این تصمیم مصمم کند:
- زیباسازی خانه مطابق با نیازهای روز
- افزایش قیمت و ارزش مادی خانه
- بهینهسازی فضاهای کاربردی بنا
- بالابردن عمر خانه و افزایش ایمنی
- هزینه مقرونبهصرفه (نسبت به نوسازی کامل)

هزینه بازسازی خانه متری چند؟
بازسازی خانه قدیمی در عین اینکه ارزش معنوی آن را حفظ میکند، بر زیبایی ظاهری آن میافزاید. همچنین مسلم است که یک خانه قدیمی بازسازی شده ارزش مادی بیشتری نسبت به یک خانه کلنگی دارد.
شاید بخواهید اتاقها، آشپزخانه و سرویس بهداشتی را جابهجا کنید. چون بههرصورت شما با یک معماری قدیمی سروکار دارید و طراحی داخلی خانه متناسب با نیازهای امروز نیست. حتی میتوانید از فضای موجود بهینهترین استفاده را کرده و با این کار میزان کاربری قسمتهای مختلف خانه را افزایش دهید.
اما افزایش ایمنی بنا مهمترین دلیل اهمیت بازسازی است. توجه داشته باشید که اغلب بناهایی که در ایران ساخته میشود پس از گذشت 30 سال نیاز به بازسازی دارند. علت آن را میتوان در کیفیت مواد اولیه یا استانداردهای ساخت خانه در گذشته پیدا کرد. بنابراین اگر قصد دارید سالهای بیشتری در خانه نوستالوژیک خود زندگی کنید، چارهای ندارید جز اینکه بهموقع برای بازسازی خانه کلنگی اقدام نمایید.
دلیل آخر هم به موضوع هزینه بازسازی خانه اشاره دارد. برای کسیکه با محدودیت بودجه مواجه است قطعا نوسازی صفر تا صد بنا هزینه زیادی را به او تحمیل میکند. درحالیکه میتوان با بازسازی، بسیار مقرونبهصرفهتر عمل کرد.

4 نکته کلیدی که باید برای بازسازی خانه های قدیمی رعایت کنید!
برای بازسازی ساختمان قدیمی نهتنها باید به فکر نوع طراحی خانه، کاربری فضا و سبک بازسازی باشید بلکه باید به کیفیت و میزان فرسودگی تجهیزات فنی خانه نیز توجه کنید. همچنین باید بین معماری قدیمی خانه و سبک بازسازی براساس نیازهای روز، تعادل ایجاد کنید. در مجموع اگر به بازسازی منزل قدیمی خود فکر میکنید حتما موارد زیر را در نظر داشته باشید:
1. سیستم لولهکشی و سیمکشی خانه را بررسی کنید
مطمئناً بسیار وسوسه انگیز است که مستقیماً وارد فرایند طراحی خانه شوید. اما قبل از پاسخ به این سوال که برای بازسازی خانه از کجا شروع کنیم بهتر است ابتدا سیستمها و ساختارهای موجود خانه را مورد بازرسی قرار دهید. بههر حال، تعویض لولههای قدیمی، قاب پنجرهها و اتصالات، باید قبل از نصب کاغذ دیواری یا رنگکاری خانه انجام شود.
2. به روشنایی خانه توجه کنید
در طراحی داخلی خانههای قدیمی بیشتر از رنگهای تیره یا خنثی استفاده شده است. همچنین عموما فضای اتاق نشیمن و آشپزخانه بهوسیله دیوار از یکدیگر جدا شدهاند که باعث تاریکی و کسلکنندگی خانه میشود. علاوهبر این، آپارتمانهایی که در اطراف خانه ساخته میشود ممکن است بخش زیادی از روشنایی منزل شما را بگیرد. بنابراین بهتر است از پنجرههای بزرگتر و نورگیرهای متعدد استفاده کرده و در فرایند بازسازی ملک قدیمی خود از انتخاب رنگهای روشن غافل نشوید.
3. عناصر نوستالوژیک خانه را حفظ کنید
این گزینه به انتخاب شخصی شما بستگی دارد. اما با حفظ بخشهایی از خانه که برای شما ارزشمند هستند، میتوانید خانه متفاوتتری داشته باشید تا اینکه آن را کاملا شبیه سایر خانههای مدرن طراحی کنید و اصالت آن را از بین ببرید.

4. بازسازی باید بر اساس ظرفیت پایداری فونداسیون خانه باشد
برای بازسازی ساختمان های قدیمی باید به پی و ساختار ساختمان یا اصطلاحا فونداسیون خانه توجه کنید. ترکهای ناشی از فونداسیون ممکن است در هر خانهای رخ دهد، اما با ایجاد تغییرات داخلی، احتمال بیشتری وجود دارد که فونداسیون آسیب ببیند. علاوهبر این، بسیاری از خانههای قدیمی دارای پیهای آجری هستند که به اندازه پیهای جدیدتر که از بتن ساخته شدهاند، قوی و مقاوم نیستند. بنابراین اگر میخواهید دیواری از خانه خود را بردارید یا تصمیم دارید بخشی از فضای داخلی بنا را گسترش دهید، حتما مطمئن شوید که ساختمان شما از نظر ساختاری قابلیت تحمل این تغییرات را دارد.
8 ایده بازسازی خانه قدیمی
در ادامه چند ایده کاربردی و پرطرفدار برای بازسازی خانه های قدیمی را بررسی میکنیم:
1. استفاده از متریال طبیعی در دکوراسیون داخلی
امروزه سبکهای معماری روستیک و بوهمیان، با تأکید بر استفاده از مصالح طبیعی مانند چوب، سنگ و الیاف طبیعی در بازسازی خانه های قدیمی بسیار محبوب شدهاند و جلوهای خاص به بنا میبخشند.
2. بازسازی سقف خانه های قدیمی
بازسازی سقف خانههای قدیمی با استفاده از روشهای جدید و متریالی مثل کناف، رابیتس و غیره علاوه بر ایجاد تغییرات چشمگیر و کمک به زیبا و مدرنتر شدن فضای خانه، به دلیل دوام و سرعت بالا در اجرا طرفداران زیادی پیدا کرده و بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد.

3. ایجاد اختلاف ارتفاع بین فضاهای مختلف
اگر میخواهید در بازسازی خانه قدیمی خود فضاهای داخلی را کمی تفکیک کنید، از روش ایجاد اختلاف ارتفاع بین فضاهای خصوصی و عمومی استفاده کنید. این روش علاوه بر تفکیک فضاها، از کوچک و دلگیر شدن خانه نیز جلوگیری میکند.
4. استفاده از گیاهان و دیوار سبز در طراحی داخلی خانه قدیمی
ایده استفاده از گیاهان طبیعی و مصنوعی برای دیوار خانه عالی است و میتواند به فضای شما جلوهای خاص و دلنشین ببخشد.

5. استفاده از فضاهای بلااستفاده
ممکن است هنگام بازسازی خانههای قدیمی با فضاهای پرت و بلااستفاده مثل زیر پله، اتاقهای اضافی و زوایای نامناسب دیوار مواجه شوید که با استفاده درست از آنها میتوانید فضاهای کاربردی و زیبا ایجاد کنید.
6. نورپردازی و طراحی نور در بازسازی خانه قدیمی
طراحی نور مناسب میتواند هر فضایی را متحول کند. نورپردازی نه تنها جنبه کاربردی دارد، بلکه میتواند به عنوان یک ابزار هنری برای خلق فضاهای جذاب در بازسازی خانه های قدیمی مورد استفاده قرار گیرد.
7. استفاده از آینه
استفاده از آینه در گذشته هم به عنوان یک راه حل کلیدی برای فضاهای کوچک شناخته میشده و میتواند به بزرگتر دیده شدن فضای داخلی کمک زیادی کند.

8. استفاده از تجهیزات مدرن در بازسازی آشپزخانه
آشپزخانه پر استفادهترین فضای هر خانه به شمار میرود و هنگام بازسازی باید به بهبود ظاهر و بهینه کردن کاربری آن توجه ویژهای شود. استفاده بهینه از فضاها به صورت قفسه بندی، انتخاب سبک و متریال مینیمال و تجهیزات مدرن و مرغوب، جایگزین کردن جزیره به جای دیوار و اپن میتواند انتخاب خوبی برای تغییرات اساسی این بخش از خانه باشد. با مراجعه به مقاله بازسازی آشپزخانه با ایدههای مختلف برای بازسازی این فضا آشنا خواهید شد.
مراحل بازسازی خانه های قدیمی
بدون برنامهریزی مرحله به مرحله، امکان بازسازی موثر وجود ندارد. واقعیت آن است که بازسازی منازل قدیمی تقریبا فرایندی مشابه با بازسازی سایر انواع خانهها دارد که در مقاله مراحل بازسازی خانه به تفصیل درباره آن صحبت کردیم و فقط در اینجا میخواهیم بهصورت فهرستوار به آن بپردازیم:
- ارزیابی کلی وضعیت ملک (بررسی ظاهر و زیربنای خانه)
- برنامهریزی مالی و تعیین بودجه مورد نیاز
- پیدا کردن یک پیمانکار باتجربه و کاربلد
- انتخاب طرح بازسازی
- توافق بر سر برنامه زمانبندی شده
- شروع فرایند بازسازی
- اتمام بازسازی و انجام بازرسی نهایی
اگر برای انجام این فرایند با محدودیت بودجه مواجه هستید، بهتر است از مصالح مقرون بهصرفه استفاده کرده و بازسازیهای ضروری را در اولویت قرار دهید. مدبر بودن و تحقیق در مورد گزینههای مقرون به صرفه، کلید بازسازی خانه قدیمی با کمترین هزینه است.
انواع سبکهای بازسازی خانه های قدیمی
انتخاب طرح بازسازی خانه های قدیمی به سلایق شخصی شما بستگی دارد و میتوانید به دو صورت زیر این کار را انجام دهید:
سبک مدرن برای بازسازی منزل قدیمی
جزء سبکهای محبوب بازسازی است و به محیط نظم و سادگی میبخشد.

سبک کلاسیک برای بازسازی ساختمان های قدیمی
برای علاقمندان به خانههای لاکچری کاربرد دارد و معمولا از متریالهای طبیعی مانند سنگ و چوب در آن استفاده میشود. البته بسیاری، گزینه بازسازی خانه به سبک سنتی را ترجیح میدهند که ما در مقالهای جداگانه به آن پرداختیم.
توجه داشته باشید که توافق بر سر انواع بازسازی خانه های قدیمی باید قبل از شروع کار انجام گیرد و بهتر است با مشورت پیمانکار و معماران باتجربه باشد.
چالشهای بازسازی خانه های قدیمی
بازسازی خانه های قدیمی همیشه چالش برانگیز بوده است. بهخصوص در مرحله بازسازی آشپزخانه این چالشها بیشتر هم میشود. در این بخش میخواهیم به تعدادی از این مشکلات بپردازیم و راهکارهایی برای هرکدام از آنها ارائه دهیم:
چالشها:
- فرسودگی و خرابی ساختمان
- محدودیتهای ساختاری
- ایمنی پایین بنا
- مصرف زیاد انرژی
بسیاری از منازل قدیمی بهگونهای طراحی شدهاند و مواد و مصالحی در آنها به کار رفته است که هدر رفت انرژی بالایی دارند. این موضوع باعث میشود زمان و هزینه بیشتری برای عایقبندی بنا صرف کنید.
- بررسی دقیق ساختمان قبل از شروع بازسازی
- آمادگی برای چالشهای غیر منتظره
- در نظر گرفتن بودجه اضافی برای رفع مشکلات پیشبینی نشده
- استفاده از مصالح باکیفیت
- ایمنسازی ساختمان
- بهبود سیستمهای تهویه و عایقبندی ساختمان بهمنظور کاهش هدررفت انرژی
- طراحی و دکوراسیون متناسب با محدودیتهای فضای خانه
- همکاری با یک تیم متخصص
- رعایت مقررات و استانداردها
چند نمونه بازسازی خانه های قدیمی قبل و بعد از تغییرات
عکسهای قبل و بعد میتواند به شما در انتخاب طراحی و بازسازی خانه های قدیمی کمک کند. بههمین منظور تلاش کردهایم چند نمونه از ایدهها را به نمایش بگذاریم تا بتوانید راحتتر تصمیم بگیرید:
حداقل زمان لازم برای بازسازی خانه قدیمی چقدر است؟
مسلما برای بازسازی، زمان کمتری نسبت به ساختوساز صفر تا صد آن نیاز است. البته بازهم بستگی به میزان فرسودگی بنا دارد. گاهی اوقات میزان خرابی به حدی است که باید زمان و هزینه بالاتری نسبت به برآوردهای اولیه صرف کنید یا حجم تغییرات به اندازهای زیاد است که پروژه بازسازی را زمانبرتر میکند.
اما تنظیم برنامه زمانی درست و متناسب با ویژگیهای بنا و حجم تغییرات به شما کمک خواهد کرد که عملیات بازسازی خانه بهموقع تمام شود. توصیه میشود حتما با پیمانکار خود در این باره صحبت کرده و توافقهای لازم را انجام دهید.
معمولا پروژههای بازسازی براساس حجم کار، میزان تغییرات، کیفیت ساختار بنا زمانبندی میشود که بین 6 ماه تا 2 سال بهطول میانجامد.
نکات حقوقی و موارد قانونی برای بازسازی خانه های قدیمی
بازسازی خانه های بسیار قدیمی که گذشته تاریخی غنی داشته، نیاز به دریافت مجوز بازسازی از شهرداری و میراث فرهنگی دارند. همچنین باید استانداردهای فوقالعاده سختگیرانهای را رعایت کنید و تمامی تغییرات را مطابق با نظرات مهندسین ناظر و کارشناسان فرهنگی انجام دهید.
اما ما در این مقاله به خانههایی پرداختیم که مالک شخصی دارند و متعلق به گذشته یک یا دو نسل از خانواده هستند. اگر قصد بازسازی زیر نظر یک پیمانکار را دارید باید چند نکته حقوقی را در هنگام بستن قرارداد رعایت کنید:
- در قرارداد پیمانکاری حتما اختیارات و سمت طرفین قرارداد در پروژه بهطور واضح مشخص شود.
- موضوع همکاری باید در ابتدای قرارداد بهطور کامل شرح داده شود.
- مدت زمان بازسازی بهصورت مرحلهای مشخص شود.
- مبلغ کلی قرارداد تعیین شده و نحوه تسویه حساب شرح داده شود.
- تمامی تعهدات طرفین باید در قرارداد ذکر شود.
- مسئول تهیه مصالح در قرارداد مشخص شده و لیست کاملی از نوع تجهیزات ذکر شود.
- طرفین نمیتوانند بدون دلیل و یکطرفه قرارداد را فسخ کنند.
- موارد فسخ همکاری عینا در متن قرارداد ذکر شود.
- نحوه حل و فصل اختلافات و تعارضات در قرارداد پیشبینی شود.
جمع بندی
در این مقاله سعی کردهایم انگیزه شما را برای بازسازی خانه قدیمیتان افزایش دهیم. اگر دغدغه هزینه دارید، میتوانید با اولویتبندیها و صرفهجویی در خرید تجهیزات و مصالح، یک بازسازی اقتصادی داشته باشید. اما این موضوع را در نظر بگیرید که ایمنی در این فرایند حرف اول را میزند، پس آن را فدای هزینه نکنید. فراموش نکنید که بازسازی خانه قدیمی و کلنگی یک سفر ارزشمند به عمق خلاقیت است. چون قرار است گذشته و امروز را به هم پیوند بزند و خانهای متفاوت را برای شما بسازد. میتوانید محل زندگی خود را به مکانی جذاب، راحت و متناسب با سبک زندگی مدرن تبدیل کنید. گروه ساختمانی نویا با بهرهگیری از تیم حرفهای و با تجربه خود، آماده است تا به شما مشاوره دهد و با استفاده از جدیدترین متدهای ساختمانی، خانه رویایی شما را طراحی و اجرا کند.
در انتهای این مقاله امیدواریم اطلاعات خوبی درباره بازسازی خانههای قدیمی کسب کرده باشید. در صورتی که در این مورد سوالی دارید میتوانید آن را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.

هزینه بازسازی خانه متری چند؟
مهندس جان میشه بگید برای بازسازی به خونه ویلایی ۲۸ سال ساخت نیازی به تقویت سازه هم هست؟
این بستگی به نوع اسکلت، شرایط نگهداری خونه و تغییراتی که میخواید اعمال کنید داره بدون بازدید از ملک نمیشه نظر قطعی داد
من یه خونه قدیمی از بابابزرگم به ارث رسیده میخوام به کافه رستوران تبدیلش کنم. حالا باید برای بازسازی ش مجوز بگیرم؟
سلام
وقت بخیر
بله. چون خانه از مسکونی به رستوران تغییر کاربری می دهد باید برگه استحکام و همین طور جواز بازسازی دریافت کنید.