اولین گام برای گرفتن پروژه، شناخت کافی از نحوه برگزاری مناقصات، قوانین و اصطلاحات آن است. باید بدانید چه پروسه‌ای طی می‌شود تا پس از دیدن یک آگهی مناقصه و تصمیم به شرکت در آن، به امضای قرارداد با کارفرما برسید. در این بخش تمام جزئیات و ریزه کاری‌های فرایند مناقصات را با مثال‌هایی از مناقصات واقعی شرح می‌دهیم.

• چه معاملاتی باید از طریق مناقصه یا مزایده انجام شود؟
• شرح ماده 79 قانون محاسبات عمومی کشور
• شرح کامل قانون برگزاری مناقصات و قوانین حاکم بر آن
• آشنایی با لایحه بودجه و تاثیر آن در تصمیم گیری برای شرکت در مناقصه
• بررسی گواهینامه صلاحیت پیمانکاری 
• بررسی پایگاه ملی اطلاع رسانی مناقصات
• بررسی سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (ستاد)
• آشنایی با پاکت‌های الف، ب و ج 
• شرح انواع تضمین مورد استفاده در قراردادهای پیمانکاری به ویژه ضمانت نامه شرکت در فرایند ارجاع کار
• بررسی آیین نامه تضمین معاملات دولتی و محاسبه مبلغ تضمین شرکت در مناقصات
•  تشریح چگونگی مهر و موم پاکت‌های مناقصات
• بررسی چندین نمونه اسناد مناقصه واقعی
• بررسی آیین نامه‌های اجرایی قانون برگزاری مناقصات

دومین گام این است که کارفرما مطمئن شود شما توانایی انجام تعهدات پروژه را دارید. این تخمین از توانایی‌های شرکت کننده مناقصه در بخش ارزیابی کیفی و فنی مشخص می‌شود. در این آموزش ریزه کاری‌های این ارزیابی را از آیین نامه اجرایی بند (ج) ماده 12 قانون برگزاری مناقصات به کمک چند نمونه ارائه شده در مناقصات بررسی می‌کنیم تا بدانید این ارزیابی با چه معیارهایی انجام می‌شود و برای هر معیار چه چیزی باید ارائه کنید.

تو این بخش علاوه بر آشنایی با فرايندها، نقش‌ها و روش‌های ارزیابی کیفی مناقصه گران، با موارد زیر آشنا می‌شویم.

• معيارهای ارزيابی پيمانكاران
• ارزيابی تجربه پيمانكاران
• ارزيابی حسن سابقه در كارهای قبلی
•  ارزيابی توان مالی پيمانكاران
• ارزيابی توان تجهيزاتی
• ارزيابی توان فنی و برنامه‌ريزی
• ارزیابی کارکنان کلیدی
• ارزیابی مدیریت کارآمد

برای هر مورد ارزیابی، نمونه جدول‌های پر شده و اطلاعاتی که در مناقصات واقعی ارائه شده است را به صورت مفصل بررسی کرده و در مورد نکات کلیدی و امتیاز آور هر یک صحبت می‌کنیم.

در گام سوم باید هزینه انجام پروژه را برآورد کنیم و با توجه به امکانات و تجهیزات موجود، مبلغ پیشنهادی خود را در قالب جدول‌های از پیش تعیین شده مناقصات به کارفرما اعلام کنیم.

می‌دانیم که صرفا برنده شدن در مناقصه به هر شکلی خوب نیست و شرکتی پیروز واقعی مناقصه است که مناسب‌ترین قیمت پیشنهادی را ارائه کند. یعنی قیمتی که دو هدف را دنبال کند.

به اندازه‌ای باشد که اتمام پروژه با آن هزینه مقدور باشد.

انجام پروژه برای شرکت سود ده باشد. بدیهی است هیچ شرکتی محض رضای خدا کار نمی‌کند.

هر چه تجربه اجرایی و فنی افرادی که برآورد می‌کنند بیشتر باشد، ایده‌های بیشتری برای کاهش هزینه‌ها دارند، بیشتر موارد غیر مترقبه را پیش بینی کرده و برآوردی که می‌کنند به رقم انتهایی پروژه نزدیک‌تر است.

در این بین کسانی هم هستند که با قیمت خیلی پایین اجرای پروژه‌ای را بر عهده می‌گیرند و پس از مدتی به دلیل سود ده نبودن پروژه آن را نیمه کاره رها می‌کنند. 

تو این آموزش سعی کردیم نحوه صحیح تجزیه بها و پر کردن جدول‌های مربوط به ارزیابی مالی را کامل به شما توضیح دهیم.

بدیهی است که قیمت روز انجام کارها با توجه به موقعیت، شرایط و هزینه‌های روز تغییر می‌کند. اما کسی که شیوه درست این کار را بلد باشد همیشه می‌تواند برآوردی مناسب از اجرای پروژه داشته و آن را به شکلی مناسب به کارفرما ارائه دهد.

ارائه قیمت پیشنهادی مناقصه گران به روش شرح داده شده در بخشنامه‌های زیر ممکن است که به طور مفصل و با مثال‌های واقعی بررسی می‌شوند:

•  نحوه ارائه تجزيه بها همراه با پیشنهاد قیمت توسط پیمانکاران
• دستورالعمل نحوه ارايه پیشنهاد قیمت از سوی پیمانکاران به تفکیک فصل‌های فهرست بها

در حین یادگیری این دو بخشنامه با جداول زیر آشنا شده و نکات ریزه کاری پر کردن آن‌ها را یاد می‌گیرید :

جدول 1: ردیف‌های مورد استفاده در فهرست یا فهرست‌های مورد عمل به ترتیب نزولی بهای‌کل ردیف‌ها ‌

جدول 2: ردیف‌هایی که در مجموع حایز حداقل 80 درصد مبلغ برآورد هزینه کل کار هستند. ‌

جدول 3: مقایسه مبلغ پیشنهادی پیمانکار، با مبلغ برآورد برحسب هر فصل ‌

جدول 4: مقایسه مبلغ پیشنهادی پیمانکار با مبلغ برآورد بر حسب هر رشته و کل کار

جدول 5: تجزیه بهای اقلام کار ‌

جدول 6: تجزیه بهای هزینه بالاسری‌

جدول الف: مبلغ و ضرایب پیشنهادی جزء برای هر فصل

جدول ب: مبلغ و ضریب پیشنهادی جزء برای تجهیز و برچیدن کارگاه

جدول پ: مبلغ پیشنهادی برای هر رشته، تجهیز و برچیدن کارگاه و ضریب پیشنهادی کل

در این بخش علاوه بر یادگیری نحوه تجزیه بها آیتم‌های فهرست بها و محاسبه برآورد انجام کار، نحوه ارائه قیمت در جدول‌های پیشنهاد قیمت 1 تا 6 ، الف، ب، پ را در قالب مثال‌های واقعی می‌آموزید. 

در این بخش با ضوابط و معیارهای تهیه فهرست مناقصه‌گران صلاحیت‌دار برای مناقصات محدود آشنا می‌شوید. در این بخش آیین نامه اجرایی بند “الف” ماده (26) قانون برگزاری مناقصات به طور کامل بررسی شده و با ضوابط آن از جمله موارد زیر آشنا می‌شوید.

• طبقه‌بندی فهرست‌های بلند
• مراحل تهیه فهرست بلند توسط دستگاه‌های مرکزی
• آگهی ارزیابی صلاحیت
• اسناد ارزیابی صلاحیت
• معیارهای ارزیابی صلاحیت
• ارزیابی و تعیین امتیاز صلاحیت
• اطلاع‌رسانی فهرست بلند
• ترجیح متقاضیان داخلی
• مقررات دعوت به مناقصه محدود
• اجرای مقررات و استانداردها

در این بخش آیین نامه اجرایی بند (هـ) ماده (29) قانون برگزاری مناقصات را که به بررسی روش‌های انتخاب مشاور و خدمات مشاوره می‌پردازد زیر ذره بین می‌بریم. در این بخش علاوه بر اصول و ضوابط خريد خدمات مشاوره با معیارهای ارزيابی كيفی مشاوران و نحوه انتخاب آن‌ها آشنا می‌شوید.

در زیر چند سر فصل از این بخش آورده شده است:

• تمهيدات خريد خدمات مشاوره
• تشخيص صلاحيت و موازين كلی
• انتخاب مشاور از طريق مناقصه
• انعقاد قراردادهای مشاوره
• ارزيابی كيفی مشاوران
• استعلام ارزيابی كيفی مشاوران
• امتيازدهی برای ارزيابی كيفی مشاوران
• صورتجلسه ارزيابی كيفی مشاوران
• روش‌های انتخاب مشاوران
• فرايندهای خريد خدمات مشاوره
• ارزيابی فنی پيشنهادها
• ارزيابی مالی پيشنهادها