صفر تا صد آموزش مراحل نصب آسانسور به همراه ضوابط مبحث 15 مقررات ملی ساختمان

این روزها با افزایش ساختمان‌های بلندمرتبه و برج‌ها در اکثر شهرهای بزرگ و از طرفی با افزایش میانگین سنی افراد جامعه، نیاز به استفاده از ابزارهای مکانیزه حمل و نقل مانند آسانسور در ساختمان‌ها کاملا حس می‌شود. اما نصب آسانسور چه مراحلی دارد؟ آسانسورها یکی از مهم‌ترین تاسیساتی هستند که در ساختمان نصب می‌شوند. نصب و راه اندازی آسانسورها مراحل مخصوص به خود را دارد و شما به عنوان مهندس عمران یا سازنده باید برای نصب آسانسور از شرکت‌های فروشنده آن کمک بگیرید. از آنجایی که هر گونه اختلال در نصب آسانسور می‌تواند منجر به خسارات مالی و جانی شدیدی در ساختمان‌ شود، یکی از موضوعاتی که سازنده باید از آن آگاه باشد مراحل نصب و راه اندازی آسانسور است.

در این مقاله به بررسی مراحل نصب آسانسور پرداختیم و تمام ضوابط مهمی که با توجه به مبحث 15 مقررات ملی ساختمان باید درباره نصب آن بدانید را مطرح کردیم. با ما در آکادمی عمران همراه باشید.

مبحث 15 مقررات ملی ساختمان؛ آسانسورها و پلکان‌برقی

در مقاله آسانسور و انواع آن گفتیم چطور باید محاسبه کنید که چند آسانسور با چه ظرفیت و سرعتی برای یک ساختمان نیاز است. حال فرض کنید محاسبات آسانسور را به طور کامل انجام دادید. برای نصب آسانسور باید چه مراحلی را طی کنید؟ در این مقاله به بررسی مراحل نصب آسانسور می‌پردازیم و تمامی مراحل را به دقت بررسی می‌کنیم.

اما پیش از پرداختن به مراحل نصب و راه اندازی آسانسور باید بدانید که ضوابط اجرایی آسانسور در مبحث 15 مقررات ملی ساختمان به طور کامل گفته شده است. تمامی شرکت‌های سازنده آسانسور نیز فرآیند ساخت آسانسور و نصب آن را با توجه به این ضوابط انجام می‌دهند. در این مبحث ضوابط زیر برای تعبیه آسانسور مطرح شده است.

• در ساختمان‌هایی که طول مسیر قائم از کف ورودی اصلی بیش از 7 متر است یعنی بیش از 3 طبقه، تعبیه آسانسور ضروری است.
• در ساختمان‌های غیرمسکونی، طول مسیر قائم حرکت از کف پایین‌ترین طبقه تا کف بالاترین طبقه محاسبه می‌شود.
•  در ساختمان‌های 8 طبقه یا ساختمان‌های با طول مسیر حرکت 28 متر و بیشتر از کف ورودی اصلی، باید حداقل دو دستگاه آسانسور پیش‌بینی گردد، حتی اگر از نظر محاسبات تعداد و ظرفیت، یک دستگاه آسانسور کفایت نماید.
• در کلیه ساختمان‌های با طول مسیر حرکت بیش از 21 متر از کف ورودی اصلی، لازم است حداقل یک دستگاه آسانسور مناسب حمل بیمار (برانکارد بر) تعبیه شود. این آسانسور باید با یک علامت مخصوص قابل رویت مشخص شده و به کلیه طبقات سرویس دهد.
• در ساختمان‌هایی که وجود آسانسور الزامی میباشد، باید حداقل یکی از آسانسورها قابلیت حمل صندلی چرخدار را دارا باشد.

برای مطالعه فایل کامل مبحث 15 مقررات ملی ساختمان روی دکمه زیر کلیک کنید.

مراحل نصب آسانسور

نصب آسانسور شامل 6 مرحله است که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم. پیش از مطالعه ادامه مقاله، فیلم زیر را مشاهده کنید.

مرحله اول: تهیه نقشه، جانمایی، ابعاد کابین و ظرفیت

در این مرحله ممکن است چند حالت وجود داشته باشد. در حالت اول شما به عنوان سازنده به اجرای ساختمان پرداخته‌اید و در مرحله دیوارچینی هستید. از شرکت سازنده آسانسور می‌خواهید که با توجه به چاله آسانسوری که در ساختمان قرار داده‌اید برایتان آسانسوری بسازد. اما در حالت دیگر شما بعد از گرفتن جواز ساخت و پیش از اجرای چاله آسانسور به سراغ شرکت فروشنده آسانسور می‌روید و با توجه به مشورت انجام شده، از معمار ساختمان می‌خواهید نقشه را متناسب با آسانسور مربوطه و جانمایی آن طراحی کند. بدیهی است که حالت دوم استانداردتر است چرا که جانمایی آسانسور از ابتدایی‌ترین مراحل اجرای ساختمان باید مورد توجه قرار بگیرد.

در صورتی که تمایل دارید تمامی مراحل اجرای ساختمان از تخریب و گودبرداری تا نازک کاری و دیوارچینی را یاد بگیرید و به دنبال آموزشی هستید که به موضوع ضوابط فنی و حقوقی ساختمان‌سازی نیز پرداخته باشد، توصیه می‌کنیم آموزش اجرای ساختمان آکادمی عمران را از دست ندهید. صدها نفر از دانش پذیران این آموزش توانسته‌اند با یادگیری مطالب گفته شده وارد بازار کار مهندسی عمران شده یا اینکه ارتقاء قابل توجهی را با بالابردن دانش فنی خود تجربه کنند. برای مشاهده سرفصل‌های این آموزش روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.

همانطور که گفتیم شما باید پیش از ساخت ساختمان و اجرای چاله آسانسور به شرکت سازنده آسانسور مراجعه کنید که در این صورت مرحله اول نصب آسانسور با تهیه نقشه شروع می‌شود.

تهیه نقشه

بدیهی است در صورتی که ساختمان در حال احداث باشد دسترسی به ابعاد دقیق چاهک آسانسور نخواهیم داشت. در نتیجه باید نقشه‌های ساختمان را داشته باشیم تا بتوانیم اطلاعات مورد نیاز برای نصب آسانسور را به دست آوریم. در واقع زمانی که تاسیسات ساختمان به طور کامل نصب نشده‌اند، استفاده از نقشه‌های اجرایی بهترین راهی است که برای نصب آسانسور می‌توان از آن بهره برد.

نقشه‌ها و اطلاعاتی که باید برای نصب آسانسور داشته باشیم عبارتند از:

• پلان تیپ طبقات شامل پارکینگ، زیرزمین، همکف و طبقات در محل نصب آسانسور
• مقطع از چاهک آسانسور که شامل اندازه‌های کامل از کف چاله آسانسور تا زیر سقف موتورخانه است.
• پلان پشت بام ساختمان در محدوده چاهک آسانسور برای بررسی تاسیسات و تجهیزات احتمالی موجود در اطراف چاهک

جانمایی

در ساختمان‌های دارای آسانسور، مهندس معمار که طراحی معماری را برعهده دارد باید از تعداد، نوع و ظرفیت آسانسورهای ساختمان در مراحل اولیه طراحی اطلاعات کافی داشته باشد. به طور کلی جانمایی آسانسورها برعهده مهندس معمار است که با توجه به اطلاعاتی که گفتیم انجام می‌شود.

ابعاد چاه آسانسور باید متناسب با ظرفیت، کابین، نوع درب و سرعت آسانسور طراحی گردد. طراح باید محل صحیح قرارگیری آسانسور در ساختمان را با توجه به شاخص‌هایی از جمله سهولت دسترسی مسافران و هدایت آن‌ها به سمت آسانسور تعیین کند. به عبارتی جانمایی آسانسور باید به نحوی باشد که در مرکز ترافیکی ساختمان بوده و با کمترین حرکت و جابجایی از نقاط مختلف ساختمان بتوان به آن دسترسی پیدا کرد.

طبق مبحث 15 مقررات ملی ساختمان برای جانمایی آسانسور داریم:

• حداکثر مسافت از درب ورودی ساختمان یا آپارتمان‌ها تا درب آسانسور در هر طبقه 40 متر است.
• آسانسورها باید به نحوی جانمایی شوند که مسافت طی شده توسط مسافران برای سوار شدن به هر کابین، حداقل ممکن باشد.
• در صورتی که تعداد آسانسور 3 دستگاه یا کمتر باشد می‌توان آن‌ها را در یک چاه قرار داد. اگر تعداد آسانسور 4 دستگاه باشد باید حداقل در دو چاه مجزا قرار گیرند و در صورتی که بیش از 4 دستگاه باشند حداکثر چهار دستگاه آسانسور می‌توانند در یک چاه مشترک قرار گیرند.
• در جدول زیر عمق یا عرض راهرو مقابل ورودی‌های آسانسور مشخص شده است.

ابعاد کابین خاص و ظرفیت طبق مبحث 15

ابعاد چند مورد از آسانسورهای خاص عبارتند از:

آسانسورهایی که قابلیت حمل صندلی چرخ‌دار را دارند باید دارای الزامات زیر باشند:

• حداقل ابعاد کابین 1400 × 1100 میلی‌متر باشد.
• حداقل عرض بازشو درب کابین، 800 میلی‌متر باشد.
• مجهز به سیستم تراز طبقه مجدد باشد.
• مجهز به دکمه باز ماندن درب کابین بـرای مدت طولانی‌تر از زمان عـادی بستـه شـدن درب باشد.

آسانسورهایی که قابلیت حمل بیمار (برانکاردبر) را دارند باید دارای الزامات زیر باشند:

• حداقل ابعاد کابین 2100 × 1100 میلی‌متر باشد.
• حداقل عرض بازشو درب کابین 900 میلی‌متر باشد.
• مجهز به سیستم تراز طبقه مجدد باشد.
• مجهز به دکمه باز ماندن درب کابین برای مدت طولانی‌تر از زمان عادی بسته شدن درب باشد.

آسانسورهایی که قابلیت حمل تخت بیمار (تخت بر) را دارند باید دارای الزامات زیر باشند:

• حداقل ابعاد کابین 2400 ×1400 میلی‌متر باشد.
• حداقل عرض و حداقل ارتفاع بازشو درب کابین به ترتیب 1300 و 2100 میلی‌متر باشد.
• مجهز به سیستم کنترل سرعت ولتاژ و فرکانس متغیر باشد.
• مجهز به سیستم تراز طبقه مجدد باشد.
• مجهز به دکمه باز ماندن درب کابین برای مدت طولانی‌تر از زمان عادی بسته شدن درب باشد.
• مجهز به کلید مخصوصی باشد که آسانسور را در اختیار کاربران آموزش دیده قرار دهد.
• مجهز به سیستم برق اضطراری باشد به گونه‌ای که هنگام قطع برق، آسانسور را به نزدیکترین طبقه هدایت نماید.

مرحله دوم: آماده سازی کف چاله آسانسور

مرحله دوم نصب آسانسور، آماده سازی کف چاله آسانسور است. برای نصب آسانسور، ارتفاع مورد نیاز از کف چاهک تا سطح تمام شده اولین توقف آسانسور طبق جدول زیر انجام می‌شود. یعنی برای ارتفاع مورد نیاز از کف چاهک تا سطح تمام شده اولین توقف آسانسور می‌توان کد ارتفاعی پارکینگ، که شروع حرکت آسانسور از این کد ارتفاعی است را در نظر گرفت. این حداقل ارتفاع به منظور اجرای سکوهای ضربه گیر و محل جان پناه خواهد بود.

همانطور که مشاهده می‌کنید این ارتفاع برای آسانسور هیدرولیک 190 سانتی‌متر است. البته توجه کنید که پیت آسانسور نیز مانند ظرفیت کابین وابسته به شرایط مختلفی است. چرا که در کابین‌های با ظرفیت بالا کفسازی قوی‌تری انجام می‌شود پس به پیت بیشتری نیاز داریم. همچنین ممکن است نیاز به قاب وزنه بلندتر داشته باشیم. از طرفی سرعت هم بسیار مهم است چون اعداد اعلام شده برای حداقل‌ها هستند.

اجرای چاله آسانسور

برای اجرای سازه چاله آسانسور که بخشی از فونداسیون محسوب می‌شود معمولاً ۱۰ سانتی‌متر بتن مگر و ۲۰ سانتی‌متر آرماتوربندی و بتن‌ریزی در نظر گرفته می‌شود. اگر در نقشه‌های سازه مشخصاتی غیر از آنچه که گفته شد وجود داشته باشد خاکبرداری باید با آن مشخصات هماهنگ شود.

این فضا جهت نصب قطعات آسانسور شامل بافرها، لوازم گاورنر سقوط، محل عبور یوک و سینی کابین و استقرار سکوی ضربه گیر خواهد بود. جهت اجرای آهن‌کشی حتما لازم است در چهار گوشه چاه صفحات پلیت انتظار به ابعاد ۳۰×۳۰ سانتی‌متر برای نصب ستون‌ها در نظر گرفته شود.

برای اجرای سکوهای ضربه گیر دو راهکار وجود دارد این سازه هم می‌تواند بتنی باشد و هم فلزی. اگر سکوها بتنی باشند باید ریشه‌های انتظار در هنگام آرماتوربندی کف چاله در نظر گرفته شود و برای اجرای سکوی فلزی، صفحات فلزی با ابعاد و اندازه مشخص شده در نقشه‌ها (۳۰×۳۰) را باید در کف چاله جایگذاری کرد.

با توجه به اینکه نصب آسانسور از آخرین مراحل اجرای ساختمان است وجود ریشه از جنس آرماتور در داخل چاله امری خطرناک خواهد بود. در نتیجه جایگذاری صفحه و اجرای سکوی فلزی ایمن‌تر است.

یک نکته مهم در این زمینه این است که در این مرحله پیش بینی چاه ارت انجام شده باشد و اتصال زمین باید برای سیستم برق آسانسور هم در نظر گرفته شود. سیستم هم‌بندی نیز برای هم‌ولتاژ کردن ریل‌های آسانسور و قطعات فلزی ثابت آن ضروری خواهد بود.

مرحله سوم : عملیات آهن کشی چاه آسانسور

منظور از آهن کشی، سازه فلزی چاه آسانسور است. این سازه برای استقرار براکت‌های مورد نیاز ریل‌های کابین و ریل‌های وزنه تعادل اجرا می‌شود. آهن کشی معمولاً بر اساس نقشه طراحی شده توسط فروشنده آسانسور اجرا می شود.

اما کلاف‌بندی چطور انجام می‌شود؟ کلاف بندی در تراز طبقه در هر چهار طرف چاه اجرا شده و در میان طبقه در سه طرف چاه اجرا می‌شود چون یک طرف درب قرار می‌گیرد. در صورتی که آسانسور دارای درب از دو طرف باشد باید دو طرف کلاف‌بندی انجام شود. همچنین شاقول بودن کامل این سازه اهمیت زیادی دارد. در صورتی که آهن کشی شاقولی اجرا نشود هم از ابعاد داخل چاه آسانسور کاسته می‌شود و هم به هنگام نصب درب و ریل نیاز به برش و اصلاح آهن‌کشی خواهد بود.

جدول زیر پیشنهاداتی را برای آهن آلات مورد استفاده در آسانسورهای مختلف مشخص کرده است.

دقت داشته باشید که در آسانسورهای هیدرولیکی سنگین، آسانسورهای با ظرفیت و ارتفاع بالا و آسانسورهای دوبلکس محاسبات باید با توجه به پروژه انجام شده و آهن آلات و فاصله کلاف‌ها مشخص شود.

اجرای آهن کشی

در حالت کلی میتوان مراحل اجرای سازه آهن کشی را به صورت زیر بیان کرد.

• تهیه نقشه اجرای آهن کشی کامل چاه
• تهیه لیست آهن آلات مورد نیاز
• نصب داربست فلزی مناسب جهت اجرای آهن کشی. البته این کار بیشتر برای دیوارچینی نیاز است.
• انجام آهن کشی با نظارت نماینده فنی شرکت فروشنده یا دستگاه نظارت ساختمان
• اجرای ضد زنگ آهن آلات پس از صدور گواهی انجام کار آهن کشی (البته در بسیاری از موارد این کار پیش از اجرای آهن کشی انجام می‌شود.)

اورهد

یکی از مفاهیمی که باید در این مرحله با آن آشنا شوید اورهد است. منظور از اورهد فاصله کف آخرین طبقه تا زیر سقف چاه است که این اندازه بستگی به ارتفاع کابین، سرعت و ارتفاع تجهیزات دارد. برای محاسبه اورهد آسانسورهای موتورخانه دار باید اندازه اورهد را با ضخامت دال بتنی که موتور آسانسور در آن قسمت است جمع کنیم، سپس برای محاسبه فاصله کف طبقه آخر تا زیر سقف موتورخانه این اعداد را با ارتفاع موتور روی دال بتنی جمع کنیم.

برای درک بهتر به مثال زیر توجه کنید.

آسانسوری با سرعت 1 متر بر ثانیه با کابینی به ارتفاع 230 سانتی‌متر، اورهد 4 متری نیاز دارد. ضخامت سقف نیز 20 سانتی‌متر و ارتفاع مورد نیاز برای ایستادن 2 متر است. در نتیجه برای این شرایط مجموع این ارقام یعنی 4 به علاوه 2 به علاوه 0.2 می‌شود 6.2 متر. یعنی از کف طبقه آخر تا زیر سقف موتورخانه باید 6.2 متر ارتفاع داشته باشیم.

حالا اگر آسانسور، موتورخانه نداشته باشد و از نوع MRL باشد در این حالت باید در سقف خرپشته سوراخی به اندازه چاه آسانسور در نظر گرفت تا بعد از آهن کشی از خرپشته به اندازه مورد نیاز بالاتر برود. در این حالت معمولا اورهد حدود 4.5 متر است. البته این عدد بستگی به نوع طراحی، سرعت آسانسور و ارتفاع کابین هم دارد.

مرحله چهارم: دیوارکشی اطراف چاه

معمولا دیوارکشی اطراف چاه آسانسور پیش از آهن کشی انجام نمی‌شود. علت این مسئله نصب نبشی‌ها در چاه آسانسور به صورت شاقول شده است. چرا که اگر دیوارکشی انجام شود ممکن است نتوانیم نبشی‌ها را به صورت شاقول و موازی با دیوار اجرا کنیم و مجبور شویم کمی جلوتر به سمت داخل چاه آسانسور آن‌ها را نصب کنیم که این مسئله باعث کوچک شدن ابعاد چاه آسانسور می‌شود. بنابراین اصولا دیوارکشی بعد از آهن کشی انجام می‌گردد.

در دیوارکشی اطراف چاه سه طرف چاه آسانسور یعنی سمت راست، روبرو و سمت چپ باید به وسیله قطعات یا دیوارهای جداکننده از محیط اطراف جدا شوند. سطح داخلی این جداکننده‌ها نیز باید به صورت مطلوب اندودکاری و صاف شود. دیوارهای جداکننده، از کف تمام شده اولین توقف تا اتاقک موتورخانه بر روی پشت بام اجرا می‌شوند. دیوارکشی می‌تواند به کمک یکی از روش‌های زیر و با توجه به شرایط ساختمان انجام گردد:

• ورق کشی که با توجه به فضا در آن از ورق‌های فلزی یا پانل‌های سیمانی استفاده می‌گردد.
• رابیتس بندی با استفاده از توری‌های فلزی مخصوص و اندود کاری روی آن
• انجام اندود دیوار از طرف داخل چاهک به وسیله سیمان

به طور کلی در نصب آسانسور اگر فضای کافی برای دیوارچینی باشد، این کار انجام می‌شود. اما مثلا فرض کنید چاه آسانسور در کنار داکت تاسیسات قرار گرفته است. در این حالت چون فضای کافی برای اجرای دیوار نیست، فضای چاه آسانسور، رابیتس بندی شده و روی آن سیمان پاشی می‌شود.

دقت کنید دیوارهای جداکننده باید تا حد امکان به صورتی اجرا شوند که کلاف افقی در داخل آن مدفون نشوند. اگر عملیات کلاف‌بندی آهن‌کشی در پشت ستون‌ها و در داخل دیوار قرار گیرد باید در محل نصب براکت‌ها بر روی کلاف‌های افقی، فضای خالی مناسب پیش بینی شود تا از تخریب بعدی دیوار جلوگیری گردد. برای در نظر گرفتن فضای مناسب نصب براکت‌ها می‌توان از نقشه‌های درب و ریل که توسط فروشنده آسانسور تهیه می‌شود استفاده کرد.

۳۰ ساعت آموزش حرفه‌ای دفترفنی و ساختمان سازی

دریافت مینی دوره رایگان

ویژگی دیوارها و تیغه‌های پوشاننده چاه آسانسور عبارتند از:

• دیوارها باید ساخته شده از مصالح مقاوم به آتش باشند چرا که هنگام قرارگیری در معرض حرارت، دود یا گاز مسموم کننده از آن‌ها متصاعد نشود.
• در صورتی که دیوارها از جنس شیشه باشند باید از نوع لمینت و سازگار با استاندارهای آسانسور باشند. در این حالت مقاومت در برابر حریق ملاک نخواهد بود.
• در صورتی که دیواره‌های اطراف چاه آسانسور بتنی باشد، طراح باید صفحات آهنی یا پروفیل‌های فلزی مخصوص جهت نصب اجزای آسانسور را در محل‌های مورد نیاز پیش بینی نماید. اگر به هر دلیلی جایگذاری صفحات انجام نشود استفاده از بولت‌های مخصوص بتن یا بولت‌های مخصوص دیوارهای آجری که قابلیت تحمل نیروهای وارده بر اجزای مرتبط را دارند مجاز است.
• اگر سازه اطراف چاه آسانسور فلزی باشد، باید پیش بینی‌های لازم برای اتصال اجزای آسانسور به سازه ساختمان در نظر گرفته شود.
• سطح داخلی دیواره‌های چاه آسانسور در سمت ورودی‌های کابین باید صاف و بدون برجستگی یا فرو رفتگی باشد. در صورت وجود برجستگی باید این برجستگی با زاویه ۶۰ درجه نسبت به افق پوشانیده شود.
• روشنایی چاه آسانسور باید مناسب باشد. برای این منظور لازم است دو عدد چراغ در فاصله نیم متر از بالاترین و پایین‌ترین نقطه چاه اجرا شود و مابقی چراغ‌ها با فواصل حداکثر ۴ متر اجرا گردند. این چراغ‌ها اغلب از نوع چراغ‌های تونلی با حفاظ مناسب هستند و قابلیت روشن و خاموش شدن از محل موتور خانه و چاهک را دارند.
• در صورت قطع مدار تغذیه آسانسور برای تعمیرات و سرویس‌کاری باید مدار تغذیه سیستم روشنایی موتورخانه، روشنایی چاه و پریزهای برق برقرار بماند.

نصب ریل آسانسور

پس از انجام آهن کشی و دیوارچینی به مرحله نصب ریل می‌رسیم. ریل‌های T شکل به این صورت نصب می‌شوند که ابتدا براکت‌ها به صورت شاقول و منظم به ناودانی‌هایی که از قبل در چاه آسانسور نصب شده است، متصل شده و ریل با پیچ به براکت‌ها نصب می‌گردد.

نکات مهم در اجرای ریل عبارتند از:

• ریل‌ها باید از پایین تا بالای چاه به صورت کامل نوار پیچ شوند. همچنین در صورت کثیف شدن باید با اسپری روغن و گازوییل شسته شوند.
• پس از نوار پیچ کردن ریل‌ها کلیه آهن آلات باقی مانده (از جمله براکت‌ها و آهن کشی) رنگ زده شود.
• دیوارچینی باید به گونه‌ای انجام پذیرد که پس از سیمان سفید کردن (کاملا صاف و صیقلی و اصطلاحا شمشه کش) از داخل چاه، کلیه متعلقات و پیچ و مهره‌های مربوط به ریل‌ها و پشت‌بند ریل‌ها زیر سیمان نرود. همچنین پس از سیمان‌کاری کلیه کلاف‌ها و تجهیزات آسانسور باید از سیمان‌های ریزش کرده پاک شوند. بهتر است دیوارچینی و سیمان‌کاری خارج از کلاف‌های آسانسور انجام شود یا نهایتاً با رعایت موارد گفته شده از سطح داخلی کلاف‌ها (ناودانی)، داخل‌تر نیاید.
• روی سیمان رنگ روشن ترجیحاً سفید زده شود. چرا که چاه آسانسور تاریک بوده و سفید بودن رنگ دیوارها باعث می‌شود تا نصاب یا تعمیرکار دید بیشتری در حین کار داشته باشد.البته توصیه می‌شود از ابتدا از سیمان سفید استفاده گردد.
• در این مرحله امکان کشیدن کابل سه فاز داخل لوله برق مناسب فراهم است. مشخصات کابل به این صورت است: کابل ۵×۶ برای تا ۶ نفره ، ۵×۱۰ برای ۷ تا ۱۰ نفره و ۵×۱۲ برای ۱۳ تا ۲۱ نفره و این لوله نباید از داخل چاه آسانسور عبور کند یعنی نباید تو کار باشد. همچنین محلی برای عبور سیم تلفن به داخل چاه و انتقال آن به موتور خانه در نظر گرفته شود و این لوله هم نباید از داخل چاه آسانسور عبور کند.
• به منظور انتقال کابین آسانسور به داخل چاه باید فضای لازم برای عبور یک مکعب ۵0×60×80 سانتی‌متری از ورودی ساختمان به داخل چاه در نظر گرفته شود. از این مرحله نباید هیچگونه مصالحی از طریق چاه جابجا شود تا از آسیب دیدگی و بهم خوردن تنظیمات ریل‌ها جلوگیری شود. به جای انتقال مصالح از چاه با فرغون بهتر است تا قبل از نصب کابین آسانسور در چاه، یک پلیت به عنوان بالابر نصب شود تا به جای بالا و پایین کشیدن فرغون با دست و آسیب زدن به ریل، پروسه ساخت ساختمان به اتمام برسد.

مرحله پنجم: ایجاد موتورخانه

برای اجرای موتورخانه ضوابطی بر اساس مبحث 15 مقررات ملی ساختمان وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

• در صورتی که اختلاف ارتفاع بین سطوح داخل موتورخانه بیش از ۵۰۰ میلی‌متر باشد، سطح بالاتر باید با نرده محصور شود و برای دسترسی به آن باید پلکان تعبیه شود.
• فاصله کف تمام شده آخرین توقف تا زیر سقف اتاق موتورخانه نباید کمتر از ۶ متر باشد.
• اتاق موتورخانه باید دربی با عرض ورودی حداقل ۹۰۰ میلی‌متر و ارتفاع ۲۰۰۰ میلی‌متر داشته باشد. این درب باید به سمت بیرون موتورخانه باز شود و داری قفل درب حیاطی باشد که از داخل با دست و از بیرون با کلید باز شود.
• اتاق موتورخانه باید دارای پنجره جهت تهویه باشد.
• موتورخانه باید هواکشی با حداقل فن 250 CFM و ابعاد ۴۰×۴۰ داشته باشد.
• فضای موتورخانه همیشه باید دمای مناسب (بین ۵ الی ۴۰ درجه سانتیگراد) داشته باشد. برای این منظور در فصول گرم از تهویه و هواکش و در فصول سرد از یک هیتر یا بخاری برقی استفاده خواهد شد.
• یک عدد کپسول آتش نشانی CO2 باید در موتور خانه نصب شود.
• تابلو برق سه فاز طبق مشخصات مورد تأیید شرکت فروشنده آسانسور در موتورخانه نصب شود.
• سقف چاهک باید برای بارهای استاتیکی و دینامیکی به همراه ظرفیت آسانسور طراحی و ساخته شود.
• کف موتورخانه باید از مصالح غیر لغزنده مانند بتن، ماله کشی شده یا ورق آجدار ساخته شده باشد.
• روشنایی داخل موتورخانه باید به میزان حداقل ۲۰۰ لوکس در کف و اطراف کلیه نواحی دسترسی تامین گردد. در نتیجه باید حداقل از دو عدد لامپ استفاده شود. همچنین باید حداقل یک پریز در موتورخانه نصب شود.
• برای جلوگیری از سقوط اجسام خارجی به داخل چاه باید لبه هایی به ارتفاع ۵۰ میلی‌متر در اطراف کلیه سوراخ‌های باز کف موتورخانه ایجاد شود که می‌توان این سوراخ‌ها را با استفاده از لوله‌های پی وی سی ایجاد کرد به طوری که ارتفاع این لوله ها را بیشتر از سقف موتورخانه در نظر گرفت. پس از اتمام عملیات نصب و راه اندازی آسانسور به هر اندازه که لازم باشد از باقیمانده لوله‌ها را بریده و ارتفاع ۵۰ میلی‌متری را تامین کرد.
• باید قلابی فلزی در بالای چاه آسانسور روی مرکز سقف موتورخانه نصب شود. ظرفیت این قلاب متناسب با ظرفیت آسانسور خواهد بود که در جدول زیر آمده است.

مرحله ششم: دورچینی درب طبقات

• لازم است در این مرحله دیوار چینی یا رابیتس دور درب‌ها به صورتی انجام شود که پس از سیمان‌کاری هیچ مانعی برای باز و بسته شدن درب طبقات وجود نداشته باشد.
• در درب‌های لولایی سطح سیمان سفید تمام شده در تمامی دور درب‌ها (‌پائین، بالا، چپ و راست هر درب) کاملا همباد چهار چوب درب نصب شده باشد.
• در درب‌های تمام اتوماتیک، پایین درب تا بالای درب طبقه پایین‌تر فاصله سیمان سفید تمام شده تا داخلی‌ترین نقطه از پائین چهار چوب درب، ۷ سانتی‌متر (نهایتاً با خطای ۲ سانتی‌متری باشد). این مطلب در مورد پایین ترین درب تا کف چاهک و بالاترین درب تا زیر سقف چاه نیز صدق می‌کند. همچنین در سمت چپ یا راست درب که درب جمع میشود یا هر دو جهت در درب های سانترال، تمام شده سیمان سفید نیم سانت از چهار چوب درب داخل‌تر باشد و داخل چارچوب درب‌ها نباید از مصالح پر شود.
• قسمت پائینی چهارچوب درب طبقات، در درب‌های لولایی خود چارچوب و درب‌های اتوماتیک روی سیم سیل آلومینیومی باید کاملاً با کف طبقات تراز باشند. در صورتی که پس از چک کردن درها ایرادی را متوجه شدید سریعاً به شرکت آسانسور خبر دهید تا قبل از دیوار چینی دور درها اصلاح گردد.
• برای دیوارچینی بالای درب طبقات، از نعل درگاه استفاده کنید.
• دیوارچینی باید به گونه‌ای باشد که پس از سیمان‌کاری داخل چاه، کلیه متعلقات مربوط به درب‌ها زیر سیمان نرود و پس از سیمان‌کاری کلیه کلاف‌ها و تجهیزات آسانسور از سیمان‌های ریزش کرده پاک شوند.
• در درب‌های اتومات، روی پایه چارچوب درب‌ها که آلومینیومی هستند و به راحتی آسیب می بینند نباید فشار وارد شود تا از آسیب‌دیدگی احتمالی آن جلوگیری شود. همچینین ریختن مصالح درون آن‌ها باعث عملکرد نامناسب درب‌ها خواهد شد بنابراین توصیه می‌شود ابتدا توسط کاتن پوشانده شده و سپس نوار پیچ شوند.
• طبقه‌ای که در حال حاضر درب نصب نشده است، پس از مرحله مکانیک درب نصب می شود و در مورد آن نیز کلیه موارد بالا صدق می‌کند.
• از این مرحله به بعد هیچ‌گونه آب و مصالحی نباید از داخل چاه عبور کند تا از آسیب دیدگی احتمالی درب‌ها جلوگیری شود.
• در صورت وجود داربست، پس از سیمان‌کاری باید داربست‌ها جمع شوند. به منظور انتقال موتور از طریق چاه به داخل موتور خانه و همچنین قراردادن کابین داخل چاه، باید داربست‌ها جمع گردد و از قلاب بالای چاهک موتورخانه استفاده گردد.
• ساسپنشن‌ها مکانیزم بالای درب‌ها باید با پلاستیک محافظت شوند تا سیمان و مواد دیگر به آن‌ها آسیب نزند.
• کف چاه پس از انجام سیمان‌کاری باید تمیز شود.

نکات اجرایی هنگام نصب آسانسور

در این بخش کارهای اجرایی کارفرما که در هنگام نصب آسانسور در ساختمان باید انجام شود را عنوان کردیم.

• زدن ضد زنگ آهن آلات
• مشخص کردن کدهای معماری طبقات برای نصب صحیح درب‌ها
• دیوارچینی دور تا دور چاهک آسانسور (دیوارچینی بالای درب‌ها پس از نصب درب‌ها صورت می‌گیرد و دیوار چینی بالای درب ورودی اصلی پس از جایگذاری کابین)
• نوارپیچی دور ریل‌ها
• اندودکاری دیوارهای داخلی چاهک و مسدود کردن تمامی منافذ (توصیه می‌شود قبل از جایگذاری کابین صورت گیرد.)
• اندودکاری آستانه درب‌ها
• نصب قلاب زیر طاق اتاق آسانسور (معمولاً این قلاب به هنگام بتن‌ریزی سقف موتورخانه در آن جایگذاری می‌شود.)
• قالب‌بندی و آرماتوربندی دال موتورخانه
• دریافت نقشه سوراخ‌های دال موتورخانه و جایگذاری لوله‌های مربوط به آن
• بتن‌ریزی دال موتورخانه
• نصب کابل و جعبه سه فاز در اتاق آسانسور
• اجرای چراغ‌های تونلی و پریز در چاه و ارتینگ
• اجرای روشنایی موتور خانه
• اجرای هواکش ۴۰ در ۴۰ داخل موتورخانه بنایی ته چاهک و اجرای سکوی ته چاه

شرکت سازنده و طراح آسانسور

تا اینجا با تمام مراحل نصب و راه اندازی آسانسور آشنا شدیم. در انتها لازم است اشاره کنیم که شرکت سازنده آسانسور باید مدارک زیر را ارائه دهد.

• گواهی خوداظهاری تاییدیه اجزا آسانسورهای برقی
• کارت ضمانت یا گارانتی
• فرم مشخصات فنی آسانسورهای برقی

جمع بندی

یکی از مهم‌ترین مراحلی که در انتهای نازک کاری ساختمان باید انجام شود نصب آسانسور است. از آنجایی که آسانسور سیستمی پیچیده است، علاوه‌ بر اینکه نصب آن باید توسط شرکت متخصص انجام شود، لازم است تا مهندس اجرایی ساختمان نیز اطلاعاتی درباره این مراحل داشته باشد. در واقع آشنایی مهندس عمران با مراحل نصب و راه اندازی آسانسور باعث می‌شود تا ایرادات کمتری در این فرآیند به وجود آید و نصب آسانسور بدون مشکل و هزینه اضافی انجام شود. در این مقاله تمامی مراحل نصب آسانسور را به دقت و با جزئیات زیر ذره‌بین بردیم.

در انتهای این مقاله امیدواریم اطلاعات خوبی درباره مراحل نصب آسانسور کسب کرده باشید. در صورتی که در این مورد سوالی دارید می‌توانید آن را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری