فرمول شیب بندی پشت بام (مراحل و روش‌ها) + شیب بندی موزاییک حیاط

شیب بندی پشت بام برای هدایت سریع‌تر آب به سمت آبرو انجام شده و در صورتی که آب از کف سازی عبور کند، عایق کاری مانع عبور آب و رطوبت به سطح زیرین می‌شود. به طور کلی کف هر بخشی از ساختمان که با آب در ارتباط باشد مانند کف بام، آشپزخانه، سرویس‌های بهداشتی، حیاط و غیره نیاز به شیب بندی و عایق کاری دارد.

در این مقاله به شیب بندی پشت بام و حیاط پرداخته‌ایم و مراحل کلی شیب بندی برای فضاهای گوناگون را بررسی کرده‌ایم. تا انتها با ما همراه باشید تا با دست پر از آکادمی عمران خارج شوید.

اجرای شیب بندی پشت بام، حیاط و طبقات

در ابتدا قبل از مطالعه این مقاله پیشنهاد می‌کنیم ابتدا فیلم زیر را مشاهده کرده تا با شیب بندی پشت بام و مراحل اجرای آن بیشتر آشنا شوید. این فیلم تنها بخش کوتاهی از دوره اجرای ساختمان آکادمی عمران است و اگر مایل هستید با ریزه کاری‌های این حوزه آشنا شوید و فیلم‌های کارگاهی بیشتری را مشاهده کنید، حتما روی لینک آبی رنگ کلیک کرده و به این آموزش سر بزنید.

هنگام بارندگی یا شست و شو، آب و رطوبت حاصل از آن باید در کمترین زمان زهکشی شده و به محل آبروها برسد. هرچه عمل زهکشی دیرتر انجام شود، آب فرصت بیشتری برای نفوذ به کف سازی دارد. بدیهی است هرچه شیب کف سازی به سمت آبرو بیشتر باشد، آب سریعتر زهکشی می‌شود. لذا نکته مهم در کف سازی‌های مرتبط با آب، اجرای اصولی شیب بندی است.

اجرای اصولی شیب بندی بام و سایر فضاهای ساختمان مثل حیاط، یکی از کارهای با اهمیت پیش از اجرای قیرگونی و ایزوگام است. برای آشنایی بیشتر با اجرای قیرگونی و ایزوگام به مقاله ایزوگام بهتر است یا قیرگونی؟ سر بزنید.

در شهرهای پر باران به دلیل شدت زیاد بارش باران، سقف خانه‌ها و ساختمان‌ها به صورت شیروانی با شیب زیاد اجرا می‌شود. این نوع شیب بندی برای خروج هرچه سریع‌تر آب از بام  است. در شهرهایی نظیر تهران که باران زیاد نباشد، سقف ساختمان‌ها مسطح و در یک تراز اجرا می‌گردد و شیب بندی کف بام اهمیت بالایی پیدا می‌کند.

آموزش شیب بندی موزاییک حیاط

هرجا که آب و کف سازی با هم در ارتباط باشند، برای سرعت بخشیدن به خروج آب نیاز به شیب بندی کف است. فضاهای داخلی ساختمان مانند سرویس‌های بهداشتی، حمام‌ها، آشپزخانه‌ها و دیگر فضاها مانند کف حیاط و کف پارکینگ نیز نیاز به شیب بندی دارند.

شیب بندی کف حیاط و کف پارکینگ نیز زمانی که با بتن، موزاییک یا سنگ انجام می‌شود، مشابه شیب بندی بام است؛ با این تفاوت که سطح کمتری نیاز به شیب دارد و دقت بیشتری را می‌طلبد. به طور کلی اصول اجرای شیب بندی برای تمام فضاها یکسان است.

مراحل شیب بندی کف حیاط:

• جهت شیب بندی موزاییک حیاط، ابتدا خط تراز نهایی نازک کاری کف کنترل شده و شیب به طرف آبروها با ریسمان کشی یا شمشه و تراز مشخص می‌شود.
• در مرحله بعد سیمان کاری انجام شده و به وسیله ایزوگام عایق می‌گردد و در آخر موزاییک کاری انجام می‌شود.

به این نکته توجه داشته باشید هنگامی که سیمان کاری انجام می‌شود، شیب بندی حیاط نیز مجدد تنظیم شده تا در صورت بارندگی آب جمع نشود و به وسیله شیب بندی تخلیه گردد.

بیش از ۵۰ ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفترفنی و ساختمان سازی

دریافت

روش‌های شیب بندی پشت بام

روش‌ها و مصالح مختلفی برای شیب بندی بام وجود دارد که در ادامه با هر یک آشنا خواهید شد:

شیب بندی با فوم بتن

یکی از مصالحی که با توجه به شرایط اقلیمی و نوع معماری می‌توان برای شیب بندی بام استفاده کرد، فوم بتن است که وزن سبکی دارد و به عنوان عایق هم عمل می‌کند.

مزایا: وزن بسیار کم، عایق حرارتی، صوتی و رطوبتی، مقاومت در برابر حریق، صرفه‌ جویی انرژی، هزینه نگهداری پایین و طول عمر بالا.

معایب: احتمال ترک‌ خوردگی بر اثر فشار و ضربه، نیاز احتمالی به عایق رطوبتی و هزینه اولیه بالا.

شیب بندی بام با سیمان

شیب بندی پشت بام با سیمان کمتر کاربرد دارد و به کارگیری آن به عواملی مانند نوع طراحی و اسکلت ساختمان، شرایط اقلیمی و جغرافیایی منطقه، میزان بارندگی و غیره بستگی دارد.

مزایا: از مهم‌ترین مزایای استفاده از سیمان در شیب‌ بندی می‌توان به دوام و طول عمر بالا، عایق‌ کاری مناسب، کاهش اتلاف انرژی و اجرای نسبتا آسان اشاره کرد.

معایب: در مقابل معایبی مثل وزن زیاد، احتمال ترک‌ خوردگی در طول زمان و ناسازگاری با محیط‌ زیست از محدودیت‌های این روش محسوب می‌شوند.

شیب بندی پشت بام با پوکه معدنی

پوکه معدنی نوعی سنگ آتشفشانی متخلخل و سبک است که به دلیل وزن کم و خاصیت عایق بودن، یک گزینه‌ مناسب برای شیب‌ بندی پشت‌ بام به شمار می‌آید. البته استفاده از آن باید با توجه به شرایط پروژه انجام شود.

مزایا: مناسب برای انواع ساختمان‌های مسکونی، اداری و صنعتی، وزن سبک، زهکشی آسان، مقاومت بالا در برابر آتش‌ سوزی.

معایب: دانه‌ بندی نامناسب، خاصیت اسفنجی و جذب آب.

پلان شیب بندی بام

پلان بام یک برش افقی فرضی از ساختمان است که در آن شکل و ابعاد بام، خرپشته، دیوارهای پیرامونی، تعداد و محل آبروها، مسیر شیب به طرف آبروها و سایر فضاهای بام نظیر نورگیر، داکت تاسیسات و دودکش‌ها مشخص شده است.

در پلان شیب بندی بام محل آبروها توسط یک دایره کوچک نمایش داده می‌شود. این آبروها معمولا به قطر 10 سانتی‌متر هستند. در این نقشه‌ها فلشی جهت حرکت جریان آب از گوشه‌های بام تا محل آبرو را نشان داده و روی آن درصد شیب مشخص شده است. در این نقشه‌ها کد یا رقوم ارتفاعی کف تمام شده بام نیز درج شده است.

فرمول شیب بندی پشت بام

برای محاسبه ارتفاع شیب بندی در هر نقطه از بام باید فاصله آن نقطه از محل ناودان را اندازه گرفت، زیرا این ارتفاع با طول شیب متناسب است. گفتیم که فاصله هر نقطه از محل ناودان را بازوی کشش گویند. از حاصل ضرب بازوی کشش در شیب بام، ارتفاع شیب بندی آن نقطه بدست می‌آید.

به طور مثال اگر نقطه‌ای از بام تا محل ناودان 5 متر فاصله داشته باشد و شیب انتخابی برای شیب بندی بام 2 درصد باشد، ارتفاع آن نقطه از روی ناودان باید 10 سانتی‌متر باشد.

این بدین معناست که در پایان کار، عایق کاری و کف سازی تراز آن نقطه از بام همواره 10 سانتی متر بالاتر از تراز ناودانی قرار دارد. می‌توانید برای مطالعه بیشتر در این مورد به مقاله عایق کاری سر بزنید.

درصد شیب بندی بام

شیب بام های مسطح برای هدایت آب به سمت ناودان باید بین 1 تا 3 درصد باشد. اگر ساختمان در یک منطقه پر باران تر باشد شیب بام نیز باید به سمت 3 درصد میل کند. شیب بیشتر از 3 درصد علاوه بر اینکه اجرای کف سازی را با مشکل همراه می‌کند، سبب افزایش مصالح مصرفی و در نتیجه بیشتر شدن وزن مرده سقف می‌شود.

درصد شیب بندی در محوطه‌های ایوان، تراس، حیاط، سرویس و آشپزخانه معمولا 2 درصد است.

مراحل شیب بندی پشت بام و حیاط

مراحل شیب بندی بام با سایر بخش‌های ساختمان یکسان است که در ادامه به آن پرداختیم:

1) کروم بندی کف

به نوارهای باریکی که در فاصله دورترین نقاط بام تا ناودان با ملات به ضخامت تقریبی 10 سانتی متر و ارتفاع متغیر متناسب با شیب بندی اجرا می‌شوند، کُرُم یا کروم گفته می‌شود. ارتفاع کروم در محل ناودان‌ها صفر بوده و با دور شدن از ناودان ضخامت آن بیشتر می‌شود. کروم‌ها کف بام را به بخش‌های کوچکتری تقسیم می‌کنند که به اجرای این کار کروم بندی می‌گویند.

2) اجرای کروم بندی کف

برای اجرای کروم بندی دورترین نقاط نسبت به ناودان را انتخاب کرده و از آن‌ها به محل ناودان ریسمان کشی می‌کنند. ریسمان در آن نقطه به کمک آجر یا ملات ماسه و سیمان به تراز ارتفاعی مناسب شیب بندی که در مثال بالا 10 سانتی متر بود می‌رسد.

سپس نقاطی را بین دورترین نقطه و ناودانی انتخاب کرده و زیر آن‌ها را با ملات پر می‌کنند. به شکلی که ریسمان کاملا موازی ملات‌ها باشد و روی آن‌ها بشیند. سپس بین این نقطه‌ها را با ملات پر کرده و در پایان یک کروم با ارتفاع متتغیر به دست می‌آید.

یعنی هرچه از گوشه بام به سمت ناودان حرکت می‌کنیم، از ضخامت ملات کاسته می‌شود. این کار برای نقاط دور دیگر نیز تکرار می‌شود تا اجرای کروم بندی تکمیل گردد.

3) پر کردن فضای بین کروم‌ها

بعد از اجرای کروم بندی فضای خالی بین کروم‌ها را با مصالح سبک نظیر پوکه معدنی یا بتن سبک مثل فوم بتن پر می‌کنند. با توجه به اینکه ارتفاع کروم‌ها از نقاط انتهایی تا محل ناودان تغییر می‌کند، ارتفاع مصالح پرکننده نیز باید متغیر بوده و از این تغییر ارتفاع تبعیت کند.

برای این کار از شمشه استفاده می‌کنند. شمشه را روی دو کروم که قرار است بین آن‌ها پر شود قرار می‌دهند، شمشه را در طول کروم‌ها حرکت می‌دهند و کنترل می‌کنند که ضخامت مصالح پر کننده از ضلع پایین شمشه بالاتر نیاید.

پس از اتمام شیب بندی، سطح بام توسط عایق رطوبتی نظیر ایزوگام یا قیرگونی پوشیده شده و سپس با موزاییک یا آسفالت فرش می‌شود.

هزینه شیب بندی پشت بام

هزینه شیب‌ بندی بام، مقدار مشخص و دقیقی ندارد و به عوامل گوناگونی وابسته است. از مهم‌ترین این عوامل شامل متراژ و مساحت پشت‌ بام، نوع مصالح مصرفی (مثل سیمان و ماسه، فوم بتن، پوکه معدنی یا بلوک‌های آماده)، حجم مصالح مورد نیاز، دستمزد استادکار، موقعیت جغرافیایی پروژه، محل تخلیه آب (ناودانی)، هزینه حمل‌ و نقل و نحوه اجرا است.

شیب بندی پشت بام متری چند؟

در بازار ایران (تا سال ۱۴۰۴)، هزینه اجرای شیب‌بندی پشت‌بام اغلب به‌ صورت متری محاسبه می‌شود و بسته به نوع مصالح، شرایط پروژه و محل اجرا، بین ۱۲۰ تا ۳۵۰ هزار تومان متغیر است. استفاده از موادی مثل فوم بتن به دلیل سبک‌تر اما گران‌تر بودن، هزینه نهایی را افزایش می‌دهد و در پروژه‌های بلندمرتبه یا مناطق صعب‌العبور نیز اجرت و هزینه‌های جانبی بالاتر خواهد بود. برخی مجریان هزینه را پروژه‌ای و برخی متری محاسبه می‌کنند، اما روش رایج‌تر بر اساس نقشه و ضخامت شیب است. در نهایت، برای برآورد دقیق، بازدید حضوری و بررسی شرایط سازه ضروری است.

10 نکته کاربردی در شیب بندی پشت بام و طبقات

• اجرای تاسیسات برقی و مکانیکی قبل از اجرای شیب بندی بام و طبقات، انجام شده و روی آن‌ها ماهیچه‌کشی شود.
• ابتدا باید گل و گچ روی سقف را تمیز کرد و سپس اقدام به شیب بندی بام و طبقات کرد.
• قبل از ریختن بتن شیب بندی، با شمشه و تراز یا دوربین نسبت به کنترل صحت کروم بندی اقدام شود.
• به این نکته توجه کنید که در صورت استفاده از یونولیت به عنوان عایق حرارتی بام، نباید از یونولیت‌های معمولی استفاده کرد زیرا در اثر بارگذاری فرو رفته و موجب ناتراز شدن فرش کف می‌شود.
• به همین دلیل باید از یونولیت فشار قوی به عنوان عایق حرارتی بام استفاده کرد. همچنین عایق پلی یورتان نیز به دلیل چگالی کمی که دارد، حتما از زیر سقف کار شده و از اجرای آن روی بام اجتناب شود.
• تجربه نشان می‌دهد که این عایق‌ها تحت بارگذاری نشست کرده و باعث ناتراز شدن کف می‌شوند. افزایش چگالی عایق نیز به دلیل افزایش هزینه و کاهش خاصیت عایق بندی مناسب نیست.

• استفاده از خرده آجر و نخاله‌های ساختمانی به دلیل افزایش بار مرده سقف، توصیه نمی‌شود.
• عیار سیمان بالاتر از 300 کیلوگرم بر مترمکعب در فوم بتن به دلیل افزایش میزان افت آن توصیه نمی‌شود.
• کف حاصل از فوم پروتئینی پایدارتر است، ولی عموما در پروژه‌ها فوم شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. فوم پروتئینی بوی نامطبوعی نیز دارد.
• به دلیل بالا بودن اسلامپ فوم بتن، باید قبل از پاشش روی سطح، کلیه خلل و فرج احتمالی سقف و بازشوها به نحو مناسب مسدود شود.
• در صورت نیاز به شیب بندی در اجرای فوم بتن، ترجیحا از کروم خطی استفاده شده و اسلامپ بتن محدود شود. همچنین برای سهولت کار می‌توان بتن این قسمت‌ها را نیز به صورت تراز ریخت و پس از خشک شدن، با یک لایه نلزک سیمان لیسه‌ای شیب مورد نظر را اجرا کرد.
• عمل آوری بتن پشت بام و طبقات بسیار مهم است. به همین دلیل برای جلوگیری از بروز ترک‌های سطحی، بسته به شرایط جوی حداقل تا 3 روز باید سطح بتن مرطوب شود.

جمع بندی

شیب‌ بندی بام برای هدایت آب‌های سطحی و جلوگیری از تجمع آن اهمیت زیادی دارد و معمولا برای بام‌های مسطح بین ۱ تا ۳ درصد در نظر گرفته می‌شود، به‌ ویژه در مناطق پرباران شیب به سمت ۳ درصد افزایش می‌یابد. مراحل اجرای شیب‌ بندی پشت بام، حیاط و پارکینگ یکسان است و شامل کروم‌ بندی کف، پرکردن فضای بین کروم‌ها با مصالح سبک مانند پوکه معدنی یا فوم بتن و سیمان و در نهایت عایق‌ کاری با ایزوگام یا قیرگونی است. طراحی شیب باید طوری انجام شود که آب به سمت ناودان‌ها و سیستم‌های تخلیه هدایت شود.

در انتهای این مقاله امیدواریم اطلاعات خوبی درباره شیب بندی پشت بام کسب کرده باشید. در صورتی که در این مورد سوالی دارید می‌توانید آن را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری