انواع دیوار خشک از صفر تا صد به همراه مراحل اجرا

شاید با شنیدن اسم دیوار خشک سوال‌های زیادی در مورد خصوصیات و نحوه اجرای آن در ذهن شما شکل بگیرد. دیوار خشک یا drywall از پنل‌های گچی مختلفی ساخته شده است که بنابر ترکیباتشان کاربردهای گوناگونی دارند.

در این مقاله تمامی انواع دیوار خشک که به آن درای وال نیز گفته می‌شود، را توضیح داده و صفر تا صد مراحل اجرای آن را به همراه ریزه‌کاری‌ها شرح خواهیم داد. پس اگر به دنبال دانستن نکات این مبحث هستید، این مقاله جامع و کامل آکادمی عمران را از دست ندهید!

فیلم اجرای دیوار خشک

در فیلم زیر مراحل اجرای دیوار خشک شرح داده شده است. ابتدا فیلم را مشاهده کرده تا این مقاله را با دید بهتری بخوانید.

دیوار خشک یا DryWall چیست؟

به ورقه‌ای گچی که بین دو لایه از کاغذ یا مقوا قرار می‌گیرد و در زمان اجرا نیازی به مصالحی اعم از سیمان، گچ و غیره ندارد، دیوار خشک یا DryWall گفته می‌شود.

دیوار خشک توسط شرکت کناف که در آلمان تأسیس شده و مؤسس آن برادران کناف هستند، تولید شده و در اکثر کشورهای دنیا استفاده می‌شود.

اگرچه شرکت‌های گوناگونی دیوار خشک ارائه می‌کنند، اما به طور کلی در بین عموم به دیوار خشک کناف معروف است.

دیوار خشک (Drywall) به طور کلی از قاب‌های فولادی کم وزنی تشکیل شده است.

صفحات روکش‌دار از نوع گچ یا سیمان در یک یا چند لایه رویه نصب می‌شوند.

بر روی این دیوارها می‌توان عملیات مختلفی اعم از موارد زیر را انجام داد:

• نازک کاری
• رنگ روغنی و پلاستیک
• پوشش‌های سیمانی روی دیوار
• کاشی روی دیوار

بیش از 30 ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفتر‌فنی و ساختمان‌سازی

مشاهده مینی دوره

شاید برایتان سوال باشد که چرا دیوار خشک به این صورت بین مهندسان معروف شده و در برخی از سازه‌ها به جای دیوارهای سنتی استفاده می‌شود؟

دلیل این امر سرعت اجرای بالا، سبکی، توانایی ترمیم، جابه‌جایی آسان و عملکرد لرزه‌ای خوب است.

کاربرد دیوارهای خشک Drywall عمدتاً در دیوارهای داخلی سازه یا پوشش دیوارهای خارجی آن است.

در مقاله ” دیوار چینی “ درباره تمام نکات دیوارچینی مرحله به مرحله صحبت کردیم.

انواع دیوار خشک کدام است؟

پس از پاسخ به سوال ” Drywall چیست ” به انواع آن می‌رسیم.

1. پنل‌های روکش دار گچی

این نوع از پنل‌ها خود 4 نوع مختلف دارند که به وفور و بنابر کاربرد مخصوصشان در دیوار خشک مورد استفاده قرار می‌گیرند.

2. پنل گچی ساده

پرکاربردترینشان پنل گچی ساده یا همان RG است.

RG برای دیوارها و سقف‌های کاذب در مکان‌های خشک و بدون خطر آتش سوزی استفاده می‌شود که روکش کاغذی به رنگ کرم دارند.

اگر مایل به مطالعه بیشتر درباره سقف‌ کاذب و انواع آن هستید روی لینک آبی رنگ کلیک کرده و مقاله مربوط به آن را از دست ندهید.

3. پنل گچی مقاوم در برابر رطوبت

نام دیگر این پنل MR است که برای استفاده در آشپزخانه و سرویس بهداشتی بسیار مناسب هستند.

این پنل‌ها روکششان به رنگ سبز بوده و گچ موجود در ترکیباتشان اغلب از مواد مقاوم در برابر رطوبت است.

که همین امر سبب به کارگیری فراوان آن در مکان‌های گوناگونی شده است.

این مواد نقش ضد آب نداشته و تنها مقداری در برابر رطوبت مقاوم هستند.

4. پنل گچی مقاوم در برابر آتش سوزی

نام دیگر این پنل‌ها FR است که روکشی به رنگ صورتی دارند و حاصل مخلوط شدن گچ با الیاف شیشه‌ای است.

استفاده از این پنل‌ها در مکان‌های مستعد آتش‌سوزی رایج بوده و به هنگام آتش سوزی تا ۲ الی ۳ ساعت در برابر حریق از خود مقاومت نشان می‌دهند.

میزان مقاومت FR به ضخامت و تعداد لایه‌های آن وابسته است.

5. پنل گچی مقاوم در برابر رطوبت و آتش‌سوزی

یکی دیگر از انواع درای وال‌ها ، پنل‌های مقاوم در برابر رطوبت و آتش سوزی با نام FM است؛

همانطور از نامشان پیداست در مکان‌های مرطوب با امکان آتش سوزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روکش پانل‌های FM به رنگ سبز بوده و گچشان مخلوطی از الیاف شیشه و مواد مقاوم در برابر رطوبت است.

6. پنل سیمانی مسلح به الیاف شیشه‌ای

این نوع از پنل‌ها نیز به سمنت برد یا آکواپنل (Aquapanel) معروف هستند که ترکیبی از سیمان پرتلند، آهک و برخی از مواد افزودنی است. این پنل‌ها عمدتاً در مکان‌های مرطوب مورد استفاده قرار می‌گیرند.

برای آشنایی با سیمان پرتلند و تمامی ویژگی‌های آن کافیست مقاله ” سیمان پرتلند ” را مطالعه کنید.

نحوه اجرای دیوار خشک

اجرای دیوار خشک drywall امری ساده نبوده و به همین خاطر نیازمند تیمی تخصصی و حرفه‌ای است.

به طور کلی گام‌های زیر به جهت اجرای دیوار خشک وجود دارد:

1) مشخص کردن موقعیت دیوار روی نقشه با استفاده از ریسمان کشی

2) ثابت کردن رانرهای افقی توسط میخ هیلتی روی کف

شایان ذکر است که منظور از رانر، پروفیل‌هایی به شکل U انگلیسی است که لبه‌های صاف دارد.

3) انجام گام دو توسط شاقول دستی در سقف

4) قرار دادن استادهای قائم با فاصله‌های 40 تا 60 سانتی‌متر با توجه به ارتفاع و وزن دیوار در داخل رانرها

منظور از اِستاد، پروفیل‌هایی با مقطع C است که برای مقاوم کردن و به وجود آوردن میزان صلبیت بیشتر، لبه‌های آن خم شده و بر روی برجستگی‌ها قرار می‌گیرد.

5) کنترل شاقولی

6) متصل کردن توسط پیچ‌های سرمته‌ای

7) نصب کردن پنل‌ها از یک طرف دیوار با استفاده از پیچ بر روی اِستادها

8) اجرای تأسیسات

9) قرار دادن عایق‌های حرارتی در بین اِستادها

10) اتمام جایگذاری عایق‌ها

11) نصب پنل‌های روبه‌روی دیوار با استفاده از پیچ

در صورتی که عایق بندی برایتان حائز اهمیت است، پنل‌های دو سمت دیوار را به حالت حصیرچین قرار دهید تا درزهای قائم مقابل هم قرار نگیرند.

12) تکمیل نصب پانل‌ها

13) زیرسازی و پرداخت (آماده کردن سطح برای نازک کاری)

14) پرداخت درزها با استفاده از نوار درزگیر و بتونه

15) انجام پوشش نهایی

در صورت تمایل می‌توانید انواع طرح دکوراتیو نیز بر روی دیوار خشک انجام داده و حتی قوس و طرح‌های چندلایه انجام داد. اما برای انعطاف پذیری بیشتر از پنل‌هایی که ضخامتشان 9.5 میلی‌متر یا کمتر است استفاده کنید.

نکات اجرایی دیوار خشک

• اجرای دیوار خشک به تخصص نیاز دارد به همین دلیل باید از افراد باتجربه در این کار استفاده شود.
• شاقولی از هر دو سمت کنترل شود.
• اِستادها تا زیر سقف اجرا شوند؛ البته پیشنهاد می‌شود که این کار را به صورت پیوسته انجام دهید.

در صورت نیاز می‌توان وصله اِستاد را توسط یک قطعه اِستاد، یک قطعه رانر یا اورلپ و چفت کردن پیچشی آن‌ها در هم انجام داد.

• اطراف بازشوهای بزرگ، چارچوب در و پنجره برای افزایش میزان صلبیت و پیشگیری از خیز دیوار از اِستاد تقویت شده با رانر می‌توان استفاده کرد.

همچنین در رابطه با درهای سنگین باید در اطراف بازشو قوطی کشی فلزی به کار رود.

• از آسیب دیدن پانل‌ها و کنده شدن کاغذ روکششان در زمان برش پانل‌ها باید جلوگیری کرد. چرا که این کار سبب اختلاف سطح شده و در نتیجه به هنگام درزگیری مشکل ایجاد خواهد کرد.
• در فاصله‌های مرتب و منظم توسط پیچ پنل‌ها به استاد وصل می‌شوند.

بیشترین فاصله پیچ‌ها در دیوارهای تک لایه تا 250 میلی‌متر و در دیوارهای دو لایه تا 3 برابر مقدار گفته شده یعنی 750 میلی‌متر مجاز است.

افزایش فاصله پیچ‌ها سبب شکم دادن و بیرون زدگی پنل‌ها در دیوار خشک می‌شود.

• برای اینکه حالت سایه روشن در دیوارهای خشک ( درای وال ) ایجاد نشود، در طرفی که مهر و مشخصات پنل نوشته نشده باید برای صفحه رویی جهت انجام پوشش نهایی استفاده شود.
• برای درزگیری صحیح و نفوذ بهتر بتونه باید میان پنل‌های گچی حدود 2 میلی‌متر فاصله به وجود آورد. در صورتی که فاصله بیشتر از این مقدار باشد در نازک کاری ترک ایجاد می‌شود.

• پیش از اجرای لایه نهایی نازک کاری درزها باید به صورت کامل با خمیر بتونه پر شوند و سطح آن پرداخت شود.

پر کردن درزها به صورتی باید انجام شود که کاردک عمود روی سطح قرار گرفته و اولین لایه اجرا شود.

بعد از این مرحله، یک لایه نوار درزگیر بر روی بتونه قرار گرفته و دوباره روی آن با خمیر بتونه کاملاً صاف و پرداخت شود.

• در صورتی که از نوار درزگیر، جدا کننده و غیره در اجرای دیوار خشک استفاده نشود، امکان ایجاد ترک بسیار افزایش می‌یابد.
• در محل برخورد دیوار خشک ( درای وال ) با ساختمان بنایی یا سقف سازه‌ای باید از نوار جداکننده برای جلوگیری از ایجاد ترک در قسمت مشترک استفاده کرد. جنس آن کاغذی بوده و 65 میلی‌متر است.
• عایق بندی صوتی و حرارتی باید پانل‌های سیستم دیوار خشک تا زیر تراز سقف ساختمان ادامه یافته و به آن مهار شوند.
• در دیوارهایی که مشخصات زیر را دارند پیشنهاد می‌شود دو ردیف پنل گچی به کار برده شوند:

1) بلند

2) دارای پوشش سنگ

3) دارای پوشش کاشی

• در تمامی دیوارهایی که چند لایه هستند، پانل‌های گچی باید به شکل حصیرچین نصب گردیده و درزها حداقل 40 سانتی‌متر از هم فاصله داشته باشند. اگر این مورد رعایت نشود، درزها در ادامه یکدیگر قرار گرفته و در نتیجه ساختارشان ضعیف و در نازک کاری ترک به وجود می‌آید.
• در ادامه در و پنجره، پنل‌های گچی به صورت L شکل و در قسمت بازشوهای بزرگ به صورت C بریده می‌شود.

در این بخش درز ممتد در ادامه بازشوها وجود ندارد و از به وجود آمدن ترک در ادامه قائم پیشگیری می‌کند.

• رطوبت ملات کفسازی در پنل‌های گچی دیوار خشک مشکلاتی به وجود می‌آورد که جهت جلوگیری از بروز آن‌ها باید یک لایه عایق در قسمت پایینی پانل‌ها به کار برد.
• به خاطر ضخامت بالای عایق‌های رطوبتی سنتی باید از دو لایه پنل گچی در دیوار خشک استفاده کرد.

در این موارد برای پیشگیری از برآمدگی پای دیوار، لایه گچی رویی کمی بالاتر اجرا می‌شود تا لایه عایق زیر آن قرار بگیرد.

• برای عایق بندی بهتر صوتی و حرارتی پیشنهاد می‌شود از فوم پلی یورتان به صورت پاششی جهت پر کردن فضاهای خالی استفاده کرد.
• پس از اتمام بتونه کاری، زمانی که بتونه خشک شد برای اینکه نازک کاری بهتری داشته باشید کافیست یک لایه ماستیک روی پنل های گچی اجرا کنید. پیش از اجرای بتونه و لایه ماستیک، سطح پنل باید کاملاً تمیز و بدون گردوغبار باشد.

• قبل از کاغذ دیواری یا پوشش رنگ روغن بر روی پنل‌ها باید لایه پرایمر بر روی دیوارها اعمال شود.

در صورتی که رنگ آمیزی یا کاشی کاری بر روی صفحات مسلح سیمانی داخلی و خارجی انجام شود، سطوح باید با استفاده از پرایمر ویژه پوشانده شوند.

• در مقاطعی که رطوبت و آبریز از حالت عادی بیشتر باشد، به جای پنل گچی مقاوم در برابر رطوبت از صفحات آکواپنل استفاده می‌شود.
• نصب صفحات آکواپنل خارجی و داخلی به صورت افقی باید صورت پذیرد؛ چرا که شبکه فایبرگلاس مسلح کننده صفحات در این سمت مقاوم‌تر هستند.
• کاشی کاری بر روی دیوار آکواپنل (Aquapanel) داخلی توسط چسب کاشی امکان پذیر است. همچنین پیشنهاد می‌شود از کاشی‌هایی که ابعاد کوچکتری دارند استفاده شود.
• جهت نصب کاشی بر روی صفحات باید از دو لایه پنل با ضخامت 12.5 میلی‌متر استفاده شود. همچنین برای کاهش ضخامت از یک لایه با ضخامت 18 میلی‌متر و در صورت کاهش فاصله‌های استادها به 40 سانتی‌متر، از یک لایه با ضخامت 12.5 میلی‌متر استفاده  کرد.
• نصب سنگ نما روی صفحات آکواپنل خارجی به خاطر وزن زیاد و امکان به وجود آمدن ترک، مجاز نیست.

برای اینکه با تمام ریزه کاری‌های اجرای ساختمان آشنا شوید توصیه می‌کنیم حتما به آموزش اجرای ساختمان سر بزنید.

مزایای دیوار خشک

در ادامه بیان کامل جزئیات دیوار درای وال یا خشک به مزایای آن می‌رسیم. ویژگی‌های مثبت درای وال عبارتند از:

• اجرای سریع
• استحکام بالا به هنگام زمین لرزه
• کاهش بار مرده سازه
• عایق حرارتی و صوتی
• عدم نیاز به جوشکاری

معایب drywall

• آسیب پذیری در برابر ضربه (قابل تعمیر است)
• قیمت بالا
• عدم امکان استفاده از سیمان شسته و سنگ بر روی آن

کاربرد دیوار خشک در چه مواردی است؟

در حالت کلی کاربردهای دیوار خشک ( دیوار درای وال ) در ساختمان را بدین صورت می‌توان در نظر گرفت:

• پوشش دیوار خارجی و داخلی
• دیوار جداکننده
• پوشش سقف دکوراتیو
• قاب بندی گوناگون
• ایجاد سطح یکپارچه و محکم

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری