پیلوت چیست؟ صفر تا صد ساخت پیلوت در ساختمان
شاید برای شما هم وجود سرایدار در ساختمان یکی از مزیت‌های مهم در خرید خانه باشد! اما تا به حال فکر کرده‌اید سرایدار در کدام قسمت از ساختمان ساکن می‌شود؟ اینجاست که صحبت از واحد سرایداری در پیلوت ساختمان به میان می‌آید. اما پیلوت چیست؟ فضایی از ساختمان است که نیاز به عبور از هیچ پله‌ای برای رسیدن به آن نیست. البته تعریف کلی‌تری نیز دارد و به فضای باز سرپوشیده بدون تیغه‌بندی گفته می‌شود .
از آنجایی که پیلوت در ساختمان مفهوم مهمی به شمار می‌آید و در بسیاری از مطالب، تعاریف اشتباهی از این مفهوم و ریزه‌کاری‌های آن بیان شده است، در این مقاله از آکادمی عمران به تعریف آن و کاربرد انواع آن و همچنین ضوابط طراحی و اجرای آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
پیلوت چیست؟
در ساختمان‌ها یکی از راه‌های دسترسی به طبقات بالاتر، راه پله و آسانسور است، به این صورت که بعد از ورود به ساختمان به پله و آسانسور می‌رسید. اما بعضی مواقع در طبقه همکف واحد سرایداری یا فضایی با کاربری مشاعات طراحی می‌کنند که به این فضا پیلوت می‌گویند. در واقع فضای باز سرپوشیده بدون تیغه‌بندی که کف آن هم تراز کف گذر مجاور است یا کمتر از نصف ارتفاع آن در زیر یا بالاتر از سطح تراز واقع شده باشد.
بگذارید این مفهوم را ساده توضیح دهیم، یک ساختمان جنوبی را در نظر بگیرید. بعد از باز شدن درب ورودی ساختمان معمولا وارد فضای پارکینگ یا لابی شده که به این فضا پیلوت می‌گویند. همانطور که می‌دانید در پارکینگ تیغه‌چینی نداریم. اگر بخواهیم به عنوان سایر فضاهای مشاع مانند لابی یا سالن اجتماعات نیز استفاده کنیم تیغه‌بندی داخلی نخواهیم داشت و تراز کف آن هم تراز گذر مجاور یا کمی بالاتر یا پایین‌تر است.
در بعضی خانه‌های شمالی که رمپ پارکینگ به سمت پایین یا بالا وجود دارد این فضا نیز پیلوت به حساب می‌آید. اگر کاربری آن پارکینگ باشد حداقل ارتفاع پارکینگ‌های کوچک (حداکثر 3 محل توقف خودرو) 2.2 متر و حداقل ارتفاع پارکینگ‌های متوسط (4 تا 25 محل توقف خودرو) و بزرگ (بیش از 25 محل توقف خودرو) 2.4 متر است.
طبق تعریفی که داشتیم، پیلوت هم تراز کف گذر مجاور است یا کمتر از نصف ارتفاع آن در زیر یا بالاتر از سطح تراز واقع شده است. یعنی اگر از رمپ پارکینگ پایین رفتیم و تراز سقف کمتر از 1.2 متر بلندتر از تراز گذر بود این طبقه پیلوت و طبقات زیرین زیرزمین منفی یک، منفی دو و الی آخر و طبقات فوقانی، یک، دو و الی آخر حساب می‌شوند. در واقع همان فضای همکف با کاربری پارکینگ است.
اگر بخواهیم طبقه همکف رو تعریف کنیم باید بگوییم طبقه‌ای از ساختمان با دسترسی مستقیم از گذر همجوار که سطح آن هم تراز سطح گذر یا حداکثر 120 سانتیمتر بلندتر از سطح گذر یا ارتفاع سقف آن از گذر بیشتر از 1.2 متر باشد. اگر تعریف طبقه همکف و پیلوت را کنار هم بگذاریم متوجه می‌شویم پیلوت همان فضای طبقه همکف است که به مشاعات نظیر پارکینگ، لابی، سالن اجتماعات و غیره اختصاص داده شده است و تیغه‌چینی داخلی ندارد. اگر طبقه همکف به واحد مسکونی اختصاص داده شود معمولا از اصطلاح پیلوت برای آن ساختمان استفاده نشده و طبقات زیر همکف با عنوان زیرزمین نام‌گذاری می‌شود.
انواع پیلوت
علاوه بر نظر و درخواست کارفرما، به عواملی مانند پتانسیل زمین، دستور نقشه شهرداری و ارزیابی معمار بستگی دارد. همچنین برای طراحی آن باید یکسری قواعد را در نظر گرفت. می‌توان آن را بر اساس محل قرارگیری و ارتفاع آن‌ها به سه دسته عادی یا تک طبقه‌ای، نیم پیلوت و دوبلکس تقسیم‌بندی کرد. در این زمینه معمار باید به کارفرمای خود مشاوره دهد و در نتیجه تصمیم درست نسبت به اجرای آن گرفته شود.
دسته عادی یا تک طبقه‌ای کاملا مشخص است اگر فضای همکف هم تراز گذر بوده و کاربری مشاعات داشته باشد جزء این دسته است. این مورد در ساختمان‌های جنوبی و حتی ساختمان‌های شمالی که پارکینگ هم تراز حیاط و در زیر ساختمان است زیاد به چشم می‌خورد.
نیم پیلوت نیز حالتی است که پیلوت با رمپ به حیاط مرتبط می‌شود و با ایجاد کردن یک اختلاف، حدودا به اندازه نیم طبقه فقط در یک سمت ساختمان‌ها و ویلاها می‌توان محیطی برای پارکینگ، موتورخانه و انبار ایجاد نمود.
پیلوت دوبلکس نیز ترکیبی از عادی و نیم پیلوت می‌باشد.
ضوابط اجرای پیلوت
- همانطور که گفتیم در صورتی که ارتفاع تمام شده پیلوت تا ۲.۴۰ متر به شرط استفاده جهت پارکینگ متوسط و بزرگ باشد، بلامانع است.
- طبق طرح تفصیلی در صورت احداث نشدن زیرزمین، اگر ارتفاع اولیه تا ۲.۶۰ متر باشد و سطح فونداسیون تا ۶۰ سانتیمتر پایین‌تر از گذر اجرا شود، بلامانع است. در واقع حداکثر ارتفاع آن که به پارکینگ اختصاص داده می‌شود 2.6 متر است.
- دقت کنید اگر پروانه ساختمانی، جهت احداث پیلوت و زیرزمین همزمان با هم صادر شود، باید به جهت لوله‌کشی‌های مورد لزوم ارتفاع اولیه زیرزمین تا ۳ متر و ارتفاع تمام شده بین 2.4 تا 2.6 متر باشد.
اگر شما هم می‌خواهید به تمام ضوابط اجرایی مسلط بشوید و بتوانید یک ساختمان را با روش‌های اصولی اجرا کنید، آموزش اجرای ساختمان را از دست ندهید. برای مشاهده سرفصل‌های این آموزش می‌توانید روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.
تبصره:
- ارتفاع تمام شده اتاق تاسیسات در زیرزمین می‌تواند تا ۳ متر باشد و مشکلی ندارد.
- احداث نمودن مکانی برای سرایداری به مساحت ۴۰ مترمربع، با رعایت نمودن شرایط بهداشتی و فقط در زیرزمین و بدون احتساب در تراکم در ساختمان‌هایی که تعداد واحدهای مسکونی آن از ۶ واحد بیشتر باشد مانعی ندارد.
- جهت فراهم شدن نور زیرزمین در پلاک‌هایی که پیلوت و زیرزمین همزمان احداث می‌شود، ایجاد شیب معکوس جهت نورگیری زیرزمین تا حد مجاز ۹۰ سانتیمتر مانعی ندارد.
خدمات فنی و مهندسی آکادمی عمران
فرق پیلوت و پارکینگ
پیلوت را در بالا به طور کامل توضیح دادیم. یکی از کاربری‌های آن که متعارف نیز هست استفاده به عنوان پارکینگ است اما می‌توان از آن به عنوان لابی و سالن اجتماعات نیز استفاده کرد.
پیلوت برای چه خانه‌هایی مناسب است؟
درواقع همان همکف ساختمان است که به فضاهای مشاع مانند پارکینگ و لابی اختصاص داده شده و تیغه‌چینی داخلی ندارد. اینکه طبقه همکف را به مشاعات اختصاص دهیم یا واحد مسکونی، به ضوابط شهرسازی منطقه و موقعیت ملک بستگی دارد
جمع بندی
پیلوت فضایی باز و سرپوشیده است که تیغه‌چینی داخلی نداشته و به کاربری‌های مشاعات نظیر پارکینگ، لابی، سالن اجتماعات و غیره اختصاص داده می‌شود. می‌توان در آن ساختمان‌های با حداقل 6 واحد یک واحد سرایداری نیز ساخت که به اشتباه این واحد را پیلوت می‌نامند در حالی که این واحد سرایداری صرفا در پیلوت ساختمان واقع شده است.
در انتهای این مقاله امیدواریم اطلاعات خوبی کسب کرده باشید. در صورتی که در این مورد سوالی دارید می‌توانید آن را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.
مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران
با سلام و درود بر شما آقای مهندس
مقاله مفید و کاملی بود. سپاسگزارم.
سلاام وقت بخیر
خوشحالیم که براتون مفید واقع شده