پی نواری یا فونداسیون نواری از صفر تا صد در یک مقاله

به طور نسبی فونداسیون نواری یک فونداسیون رایج برای سازه‌ ها در ایران و کشورهای دیگر است به همین دلیل داشتن دانش کافی در مورد آن برای هر مهندس عمران امری ضروری است. در این مقاله به سوال شما در مورد ” پی نواری چیست ؟ ” پاسخ خواهیم داد و هم‌چنین در مورد انواع آن ( پی نواری یک طرفه و پی شبکه ای )، کاربردها، مزایا و معایب آن همراه با فیلم صحبت خواهیم کرد.

فیلم معرفی پی نواری

در فیلم زیر در مورد جزئیات این فونداسیون صحبت می‌کنیم تا این مقاله را با دید بهتری بخوانید.

انواع پی های سطحی چیست ؟

فونداسیون یا پی‌ها وظیفه انتقال بارهای مرده و زنده سازه (ثقلی و جانبی) به زمین را دارند. پی‌ها به دو دسته کلی پی‌های سطحی و پی‌های عمیق تقسیم‌بندی می‌شوند.

پی‌های سطحی معمولا عمق مدفون کمی دارند و نسبت عمق به عرض آن‌ها کمتر از یک است. این نوع فونداسیون‌ها بار سازه را با افزایش سطح مقطع ستون‌ها یا دیوارها به زمین زیر فونداسیون انتقال می‌دهند.

پی‌های سطحی بر حسب ابعاد و هم‌چنین تعداد ستون‌ های قرار گرفته بر روی آن‌ها به چهار دسته عمده زیر تقسیم می‌شوند:

1) فونداسیون‌ یا پی منفرد

2) فونداسیون‌ مرکب یاسکولی

3) فونداسیون‌های نواری

4)فونداسیون‌ یا پی گسترده

برای مطالعه بیشتر در مورد هر کدام از آن‌ها روی لینک آبی کلیک کنید.

فونداسیون نواری یا پی نواری چیست ؟

این فونداسیون برای تحمل بار یک دیوار باربر و هم‌چنین بار یک ردیف ستون که با فواصل نسبتا کم در یک امتداد قرار دارند، استفاده می‌شود.

نسبت طول به عرض در این فونداسیون معمولا بزرگتر از 10 است که البته بعضی مراجع این نسبت را بزرگتر یا مساوی 5 نیز می‌دانند.

عرض این فونداسیون با ظرفیت باربری خاک رابطه معکوس و با بار سازه رابطه مستقیم دارد.

هرچه ظرفیت باربری خاک بیشتر و بار سازه کمتر باشد، عرض این فونداسیون کمتر خواهد شد.

مقطع این فونداسیون می‌تواند به شکل مربع، مستطیل، ذوزنقه یا پاشنه دار (T وارونه) باشد. در حالتی که آن صرفا بار دیوار را به زمین منتقل کند، شالوده دیواری نامیده می‌شود.

در زمین‌هایی که خطر رانش به وسیله خاک وجود داشته باشد از این گونه فونداسیون‌ها استفاده می‌شود. این فونداسیون‌ها بار وارده را در جهت طول پخش کرده و به خاک منتقل می‌کند و سازه را در مقابل لرزش‌ها و رانش‌های زمین مقاوم می‌کند.

انواع پی نواری

•  پی نواری یک طرفه

پی نواری یک طرفه ، بار یک دیوار و یا چند ستون را که در یک ردیف قرار دارند به زمین منتقل می‌کند. این پی‌ها فقط در یک جهت قرار می‌گیرند.

• پی شبکه ای ( پی نواری دو طرفه متعامد )

اگر این پی‌ها به صورت متعامد نسبت به هم قرار بگیرند، پی شبکه ای یا دو طرفه ایجاد می‌شود. پی شبکه ای عملکرد بسیار خوبی در برابر نیروهای جانبی از جمله زلزله نشان‌ می‌دهد. 

اکثر فونداسیون های رایج در ایران و سایر کشورها از نوع پی شبکه ای ( پی نواری دو طرفه ) هستند. این نوع شالوده از نشست‌های نامتقارن جلوگیری می‌کند.

کاربرد فونداسیون نواری

کاربرد و دلایل استفاده از این فونداسیون به شرح زیر است:

1) زیر یک ردیف ستون، در ساختمان‌های اسکلت فلزی یا بتن مسلح 

2) زیر یک دیوار باربر در ساختمان های آجری 

3) زیر ستون و دیوار کنار هم

4) در زمین‌هایی که خطر رانش به وسیله خاک وجود داشته باشد از این گونه پی‌ها استفاده می‌شود.

5) در مناطق زلزله خیز

6) عملکرد بهتر نسبت به فونداسیون منفرد در برابر بلندشدگی

به همین دلیل اگر تراز کف سازه از تراز آب زیرزمینی پایین‌تر باشد، مقاومت بیشتری در برابر نیروی بلندکننده یا همان uplift نشان می‌دهد.

مزایا و معایب فونداسیون نواری

در ادامه این بحث به مزایا و معایب این نوع فونداسیون  می‌پردازیم:

مزایای فونداسیون نواری 

سهولت در اجرا

سرعت بالای اجرا نسبت به دیگر پی‌ها

میزان مصرف بتن و فولاد کمتر نسبت به فونداسیون گسترده، که منجر به کاهش هزینه می‌شود.

فضاهای خالی بین پی‌ها مکان مناسبی برای اجرای تاسیسات ایجاد می‌کند.

مناسب برای پروژه‌هایی که خاک زیر شالوده سست و ظرفیت باربری کمی دارد.

طراحی آسان و بدون پیچیدگی

ایجاد فضای مناسب برای عایق بندی کف شالوده و کاهش آسیب به سازه

معایب فونداسیون‌ نواری 

عدم انتقال یکپارچه نیرو به زمین زیر شالوده

احتمال وقوع نشست های نامتقارن

قالب بندی سخت‌تر نسبت به فونداسیون گسترده

مصرف بتن و میلگرد بیشتر نسبت به فونداسیون منفرد

در پایان اگر مایل به یادگیری تمام نکات اجرای ساختمان هستید توصیه می‌کنیم حتما به دوره اجرای ساختمان سر بزنید.