نمای چوبی ساختمان و صفر تا صد نکات اجرایی آن

امروزه بسیاری از طراحان و سازندگان، اجرای نمای چوبی را به عنوان یک نمای خاص و متفاوت برای ساختمان‌های مسکونی و ویلا انتخاب می‌کنند. اما نمای چوبی چیست؟ روش اجرای نما چوبی چگونه است و نکات اجرایی این نما کدام است؟ در این مقاله علاوه بر پاسخ دادن به این سوالات، مزایا و معایب نمای چوبی را بررسی خواهیم کرد. در انتها نیز به قیمت اجرای نمای چوبی و عوامل اثرگذار بر آن می‌پردازیم. با ما در آکادمی عمران همراه باشید.

نمای چوبی ساختمان چیست؟

همانطور که در مقاله انواع نمای ساختمان اشاره کردیم، چوب یکی از مصالح طبیعی با قدمت بالا است که به علت نوع ساختار خود حس گرما و صمیمت در فضا ایجاد می‌کند. در گذشته بکارگیری چوب در طراحی نمای ساختمان مشکلاتی را ایجاد می‌کرد.

برای مثال آسیب‌پذیری چوب در مقابل رطوبت از جمله معایب استفاده از این مصالح در گذشته بوده است.

با گذر زمان و پیشرفت تکنولوژی معایب اجرای این نوع نما به مرور از بین رفته و به نوعی اجرای نمای چوبی برای ساختمان مسکونی، ویلا و حتی مغازه با استفاده از مصالح چوبی جدید رواج پیدا کرده است. بدیهی است که حس خوبی که نمای چوبی ساختمان به وجود می‌آورد به هیچ وجه با نمای سیمانی ، سنگی یا سایر نماهای ساختمان قابل مقایسه نیست.

از طرفی روش‌های نوین که امروزه در تولید مصالح چوبی مورد استفاده قرار می‌گیرند همواره سبب شده تا خواص فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی این متریال تا حد قابل قبولی بهبود یابد.

چوب ترمو یا ترمووود از جمله مصالح نوین است که بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

البته باید توجه کنیم که چوب نمای ساختمان با چوب درختان در جنگل کاملا متفاوت بوده و دارای ویژگی‌های خوب و مناسب برای استفاده در نمای چوبی است.

به عبارتی ترمووودها طی فرآیندهایی در کارگاه تولید می‌شوند که در آن، چوب تا دمای 185 تا 220 درجه سانتی گراد حرارت می‌بیند تا همه عیوب ذاتی آن‌ اصلاح گردد.

این حرارت باعث می‌شود تا رطوبت موجود در چوب که زمینه رشد قارچ‌ها در آن را ایجاد می‌کند از بین رفته و دوام و پایداری چوب افزایش پیدا کند. همچنین مقاومت چوب در برابر هجوم حشرات، پوسیدگی و اشعه خورشید افزایش می‌یابد.

اگر مایل به یادگیری تمام نکات اجرایی نمای چوبی و دیگر نماهای ساختمان هستید توصیه می‌کنیم آموزش دیوارچینی و نازک کاری را از دست ندهید. برای مطالعه سرفصل‌های این آموزش روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.

۳۰ ساعت آموزش حرفه‌ای دفترفنی و ساختمان سازی

دریافت مینی دوره رایگان

نمای ترمووود (Thermo wood)

همانطور که گفتیم ترموود طی فرآیند اصلاح حرارتی بر روی چوب تولید می‌شود. این فرآیند به کمک دستگاه‌های پیشرفته و طی روند پیچیده‌ای انجام می‌گردد.

تولید ترموود در 4 مرحله انجام می‌شود که عبارتند از:

1. مرحله اول) قرارگیری چوب‌ها داخل دستگاه در معرض حرارت با بخار آب تا دمای 100 تا 130 درجه سانتی‌گراد و در نتیجه خشک شدن چوب تا حد زیاد
2. مرحله دوم) افزایش حرارت به صورت تدریجی به اندازه 200 تا 220 درجه سانتی گراد که باعث از بین رفتن رطوبت و قندی که در بافت چوب وجود دارد می‌شود. در این مرحله رنگ چوب به قهوه‌ای روشن تغییر می‌کند.
3. مرحله سوم) در این مرحله با پاشیدن آب، دمای چوب تا حدود 100 تا 80 درجه کاهش پیدا می‌کند و رطوبت آن به حد 4 تا 6 درصد می‌رسد.
4. مرحله چهارم) در این مرحله چوب‌ها پرداخت و صیقلی شده و با قرارگیری در بسته‌بندی مناسب در بازار عرضه می‌شوند.

• انواع ترمووود

حال که متوجه شدیم منظور از ترموود چیست و چوب ترمو چگونه تولید می‌شود به انواع آن می‌پردازیم.

ترموود را می‌توان بر اساس درجه حرارت وارده بر آن و همچنین نرمی یا سختی چوب اولیه تقسیم‌بندی نمود.

• انواع ترموود از لحاط درجه حرارت تولید

چوب‌های ترمو طبق درجه حرارت وارده در زمان تولید به دو کلاس S و D طبقه‌بندی می‌شوند.

• چوب ترمو کلاس S یا Stability

در این حالت برای افزایش ثبات و مقاومت، به چوب‌ها تا حدود دمای 190 درجه سانتی‌گراد حرارت داده می‌شود. نوع کلاس S در برابر تغییرات ابعادی تقریبا ثابت هستند اما بسته به رطوبت محیط می‌توانند 6 تا 8 درصد تغییر حجم تجربه کنند. این چوب‌ها عموما در فضاهای داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• چوب ترمو کلاس D یا Durability

ترمووود کلاس D تا دمای 220 درجه سانتی گراد حرارت داده می‌شود تا مقاومت و استحکام آن در برابر عوامل مختلف افزایش یابد. چوب‌های این کلاس نسبت به چوب‌های کلاس S در برابر تغییرات ابعادی با ثبات‌تر بوده و در شرایط جوی مختلف تغییر حجمی در حدود 5 تا 6 درصد خواهد داشت.

• انواع ترموود از لحاط نوع چوب

به دو دسته نرم چوب و سخت چوب تقسیم می‌گردد.

• چوب‌های نرم

نرم چوب‌ها از درختان سوزنی برگ مانند کاج و سرو هستند که دارای خصوصیاتی مانند رنگ کرم، قیمت کمتر، چگالی پایین‌تر و گره‌های کمتر هستند. از این نوع در نما چوبی ساختمان استفاده می‌گردد.

• چوب‌های سخت

سخت چوب‌ها مربوط به درختان پهن برگ همچون بلوط و ون هستند که دارای وزن بالاتر، قیمت گران‌تر و مقاومت و استحکام بیشتر هستند. از این نوع در کف‌های چوبی استفاده می‌شود.

ابعاد ترمووود

به طور کلی چوب‌های ترمو در 4 ضخامت 16، 19 تا 21، 26 و 42 میلی‌متر تولید می‌شوند. عرض این چوب‌ها می‌تواند 43، 66، 92، 117 و 140 میلی‌متر باشد. همچنین ترموودها در طول‌های مختلف تا 5.5 متر در دو نوع ساده و شیاردار هستند.

معمولا برای اجرای نمای چوبی ساختمان از ترمووود با ضخامت 21  میلی‌متر استفاده می‌شود.

همچنین برای استفاده در کفسازی‌ها از ترموود با ضخامت بیشتر استفاده می‌گردد چرا که مقاومت خمشی بالاتری دارد.

پروفیل‌های چوبی می‌توانند به دو حالت مستطیل ساده و شیاردار با فاق و زبانه باشند.

اجرای نمای چوبی

تا اینجای مقاله  انواع ترموود را بررسی کردیم. همچنین ابعاد ترموود با توجه به کاربرد آن را بررسی شد. در این بخش درباره زیرسازی این نما و انواع آن صحبت می‌کنیم.

همانطور که درباره سایر نماها مانند نمای آجری ، نمای کامپوزیت ، نمای شیشه ای و غیره گفتیم، برای نصب نما لازم است بر روی بیرونی‌ترین سطح ساختمان زیرسازی انجام شود تا نما به درستی و به صورت کاملا اصولی بر روی زیرسازی نصب گردد.

زیرسازی نمای چوبی

برای نصب این نما به دو روش می‌توانیم زیرسازی انجام دهیم. که در ادامه به بررسی هر کدام می‌پردازیم:

• زیرسازی سیمانی

در این روش همانطور که از اسم آن مشخص است ابتدا لایه بیرونی دیوار بنایی را با ملات ماسه سیمان به اندازه ضخامت 4 سانتی‌متر تسطیح می‌کنیم. توجه کنیم که پلاستر سیمان باید با دقت کامل و به صورت شاقول و تراز اجرا شود.

پس از این مرحله چوب‌های چهار تراش به فواصل 50 سانتی‌متر و به صورت عمود بر چوب‌های نما به کمک پیچ و رول پلاک روی سطح پیچ می‌شوند.

در مرحله آخر نیز ترموودها روی این زیرسازی سوار شده و به آن متصل می‌شوند.

• مزایای زیرسازی سیمانی

• سرعت اجرای بالا
• هزینه ارزان

• معایب زیرسازی سیمانی

• محدودیت در رگلاژ (در صورت غیر یکنواخت بودن زیر کار)
• محدودیت اجرای طرح‌های با فرورفتگی و برجستگی زیاد

• زیرسازی فلزی

در روش زیرسازی فلزی کل سطح دیوار بیرونی با قوطی‌های فلزی به ابعاد 40 در 40 میلی‌متر و با فاصله مرکز به مرکز تقریبا 50 سانتی‌متر به شکل شبکه‌های افقی و عمودی زیرسازی می‌شود.

سپس چوب‌های چهار تراش روی این شبکه‌های فلزی پیچ می‌شوند و در نهایت پروفیل‌ها بر روی آن‌ها قرار می‌گیرد.

مزایا زیرسازی فلزی

1. اجرای طرح‌های پیچیده
2. دقت بالا

معایب زیرسازی فلزی

• هزینه بالا

در تصویر زیر یک نوع زیرسازی برای کف را مشاهده می‌کنید.

چگونگی نصب چوب‌ها

شاید برای شما هم سوال باشد که برای اجرای این نما چگونه باید چوب‌ها را به زیرسازی وصل کنیم؟ به عبارتی نحوه نصب ترمووودها چگونه است؟ در این بخش 3 روش اصلی برای نصب چوب‌ها را بررسی می‌کنیم.

• نصب به کمک پیچ 

در این روش ترمووود به صورت مستقیم به زیرسازی پیچ می‌شود. به این صورت که ریسمان‌کشی انجام شده تا جای دقیق پیچ‌ها مشخص گردد. سپس به کمک مته در سطح پروفیل سوراخ ایجاد شده تا پیچ‌های گالوانیزه داخل سوراخ‌ها قرار بگیرند. در این روش می‌توانیم از پیچ‌های خودکار هم استفاده کنیم.

در تصویر زیر زیرسازی فلزی برای نصب نمای چوبی به کمک پیچ را مشاهده می‌کنید.

مزایا

• سهولت و راحتی در نصب
• سرعت بالا

معایب

• مشخص شدن جای پیچ‌ها روی نما

• نصب به کمک اتصالات پلاستیکی و فلزی

در این روش ابتدا کلیپس‌هایی که می‌توانند از جنس فلزی یا پلاستیکی باشند روی زیرسازی پیچ شده و سپس چوب‌های نما از نوع شیاردار بر روی اتصالات قرار می‌گیرند.

مزایا

• زیبایی بیشتر
• یکنواختی بند بین پروفیل‌های چوبی
• مشخص نبودن پیچ‌ها

• استفاده از چوب‌های فاق و زبانه 

منظور از چوب‌های فاق و زبانه نوعی است که دارای فرورفتگی و برجستگی‌هایی در قسمت فوقانی و تحتانی هستند و در یکدیگر چفت می‌شوند.

مزایا

• سرعت اجرا بالا
• زیبایی بیشتر

به علت مشابه بودن تقریبی دستمزد برای هر 3 روش گفته شده توصیه می‌شود از روش دوم و سوم یعنی استفاده از اتصالات فلزی و پلاستیکی و چوب‌های فاق و زبانه استفاده شود چرا که به دلیل عدم نیاز به سوراخ‌کاری، زیبایی بیشتری در نما چوبی خواهند داشت.

اجرای کف‌های چوبی نیز مشابه نما بوده به این ترتیب که ترمووود پس از زیرسازی فلزی یا سیمانی به کمک پیچ گالوانیزه یا کیلیپس‌های فلزی بر روی کف اجرا می‌شود.

نکات اجرای نما چوبی ساختمان 

با توجه به اینکه اجرای نمای چوبی دارای نکات فنی و اجرایی فراوانی است لازم است تا از افراد ماهر در این زمینه استفاده شود. ما در این بخش تعدادی از نکات مهم اجرای این نوع نما را عنوان می‌کنیم.

• در صورت اجرای زیرسازی سیمانی حتما لازم است تا سطح کار کاملا شاقول و ریسمانی شود. امکان رگلاژ سطح به کمک فیلرهای چوبی فقط به اندازه 0.5 تا 1 سانتی‌متر است.
• تمامی متریال مورد استفاده مانند ترمووود، پیچ و اتصالات باید قبل از استفاده، کنترل شوند.
• از اتصال مستقیم چوب به فلز خودداری شود چرا که ضریب انبساط و انقباض این دو ماده با یکدیگر متفاوت بوده و این باعث ایجاد ترک در طول زمان می‌شود.
• از چوب‌های با نسبت عرض به ضخامت زیاد به علت بالا بودن احتمال خم شدن آن یا کاسه‌ای شدن نباید استفاده شود. به طور کلی مقاطع با عرض کمتر دارای عملکرد بهتری در نمای چوبی و حتی کفسازی هستند.
• لازم است تا سطح ترمووودها کاملا صاف و صیقلی بوده و در آن گره‌های زیاد وجود نداشته باشد.
• چوب‌هایی که در نما استفاده می‌شوند در برابر خراشیدگی و ضربه حساس و آسیب‌پذیر هستند. لازم است تا مراحل حمل و دپوی این متریال با دقت بیشتری انجام گیرد.

• به دلیل وجود ناصافی لازم است سر و ته تمام چوب‌ها قبل از استفاده لبه زنی شوند.
• کناره‌ها و کنج‌های کار باید به طور کامل در برابر نفوذ رطوبت درزگیری شود.
• محل تقاطع چوب‌های نما باید کاملا به صورت گونیا اجرا گردد.
• در محل تلاقی پروفیل‌های نما با در، پنجره و پشت بام لازم است از فلاشینگ فلزی با شیب عرضی مناسب استفاده شود. عرض فلاشینگ‌ها باید به نحوی باشد که از ریختن آب روی نما جلوگیری گردد.

در مقاله فلاشینگ نما به طور کامل درباره این موضوع صحبت کردیم. برای مطالعه آن روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.

مزایای نما چوبی

در این بخش مزایای این نوع نما را عنوان می‌کنیم.

1. نصب سریع و آسان
2. امکان تعمیر، نگهداری و تمیز کردن نما
3. امکان بالابردن مقاومت چوب با فرآیند ترمو کردن آن
4. عایق قوی و بدون تبادل حرارتی
5. راحت برش دادن قطعات

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری