آموزش شیب بندی موزاییک حیاط + شیب بندی پشت بام از صفر تا صد

شیب بندی پشت بام برای هدایت سریعتر آب به سمت آبرو انجام شده و در صورتی که آب از کف سازی عبور کند، عایق کاری مانع عبور آب و رطوبت به سطح زیرین می‌شود.به طور کلی کف هر بخشی از ساختمان که با آب در ارتباط باشد مانند کف بام، آشپزخانه، سرویس‌های بهداشتی، حیاط و غیره نیاز به شیب بندی و عایق کاری دارد. در این مقاله آموزش شیب بندی موزاییک حیاط و تمام فضاهایی که به شیب بندی نیاز دارند، شرح داده شده است. تا انتها با ما همراه باشید تا با دست پر از آکادمی عمران خارج شوید.

شیب بندی پشت بام، حیاط و طبقات

در ابتدا قبل از مطالعه این مقاله پیشنهاد می‌کنیم ابتدا فیلم زیر را مشاهده کرده تا با شیب بندی پشت بام و مراحل اجرای آن بیشتر آشنا شوید. این فیلم تنها بخش کوتاهی از دوره اجرای ساختمان آکادمی عمران است.

اگر مایل هستید با ریزه کاری‌های این حوزه آشنا شده و فیلم‌های کارگاهی بیشتری را مشاهده کنید، حتما روی لینک آبی رنگ کلیک کرده و به این آموزش سر بزنید.

هنگام بارندگی یا شست و شو، آب و رطوبت حاصل از آن باید در کمترین زمان زهکشی شده و به محل آبروها برسد. هرچه عمل زهکشی دیرتر انجام شود، آب فرصت بیشتری برای نفوذ به کف سازی دارد.

بدیهی است هرچه شیب کف سازی به سمت آبرو بیشتر باشد، آب سریعتر زهکشی می‌شود.

لذا نکته مهم در کف سازی های مرتبط با آب، اجرای اصولی شیب بندی است. اجرای اصولی شیب بندی بام و سایر فضاهای ساختمان یکی از کارهای با اهمیت پیش از اجرای قیرگونی و ایزوگام است.

برای آشنایی بیشتر با اجرای قیرگونی و ایزوگام به مقاله ایزوگام بهتر است یا قیرگونی؟ سر بزنید.

در شهرهای پر باران به دلیل شدت زیاد بارش باران، سقف خانه‌ها و ساختمان‌ها به صورت شیروانی با شیب زیاد اجرا می‌شود.

این نوع شیب بندی برای خروج هرچه سریعتر آب از بام  است. در شهرهایی نظیر تهران که باران زیاد نباشد، سقف ساختمان‌ها مسطح و در یک تراز اجرا می‌گردد و شیب بندی کف بام اهمیت بالایی پیدا می‌کند.

آموزش شیب بندی موزاییک حیاط، پارکینگ، آشپزخانه و سرویس های بهداشتی

هرجا که آب و کف سازی با هم در ارتباط باشند، برای سرعت بخشیدن به خروج آب نیاز به شیب بندی کف است.

فضاهای داخلی ساختمان مانند سرویس ‌ای بهداشتی، حمام‌ها، آشپزخانه ها و دیگر فضاها مانند کف حیاط و کف پارکینگ نیز نیاز به شیب بندی دارند.

شیب بندی کف حیاط و کف پارکینگ نیز زمانی که با بتن، موزاییک یا سنگ، فرش می‌شود، مشابه شیب بندی بام است با این تفاوت که سطح کمتری نیاز به شیب دارد و دقت بیشتری را می‌طلبد.

جهت شیب بندی موزاییک حیاط، ابتدا خط تراز نهایی نازک کاری کف کنترل شده و شیب به طرف آبروها با ریسمان کشی یا شمشه و تراز مشخص می‌شود.

در مرحله بعد سیمان کاری انجام شده و به وسیبه ایزوگام عایق می‌گردد و سپس در آخر موزاییک کاری انجام می‌شود.

به این نکته توجه داشته باشید هنگامی که سیمان کاری انجام می‌شود، شیب بندی حیاط نیز مجدد تنظیم شده تا در صورت بارندگی آب جمع نشود و به وسیله شیب بندی تخلیه گردد.

اصول اجرایی شیب بندی برای تمام فضاها یکسان است در این مقاله شیب بندی پشت بام را که وسعت کاری بیشتری داشت، تشریح می‌کنیم.

بیش از 30 ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفتر‌فنی و ساختمان‌سازی

مشاهده مینی دوره

طرز شیب بندی پشت بام

شیب بندی کف بام به کمک اجرای کروم‌ها صورت می‌گیرد. در ادامه طریقه شیب بندی بام را بررسی می‌کنیم اما پیش از آن باید با یک سری تعاریف مربوط به آن آشنا شوید.

پلان شیب بندی بام

پلان بام یک برش افقی فرضی از ساختمان است که در آن شکل و ابعاد بام، خرپشته، دیوارهای پیرامونی، تعداد و محل آبروها، مسیر شیب به طرف آبروها و سایر فضاهای بام نظیر نورگیر، داکت تاسیسات و دودکش‌ها مشخص شده است.

در پلان شیب بندی بام محل آبروها توسط یک دایره کوچک نمایش داده می‌شود. این آبروها معمولاً به قطر 10 سانتی‌متر هستند.

در این نقشه‌ها فلشی جهت حرکت جریان آب از گوشه‌های بام تا محل آبرو را نشان داده و روی آن درصد شیب مشخص شده است. در این نقشه‌ها کد یا رقوم ارتفاعی کف تمام شده بام نیز درج شده است.

کف خواب چیست؟

بعد از اینکه سقف اصلی ساختمان اجرا شد و محل آبروها در کف بام تعیین شد، جهت هدایت بهتر آب در محل آبرو (بر سر ناودان) از کف خواب مناسب استفاده می‌کنند.

کف خواب یا کف شور چدنی جهت جلوگیری از مسدود شدن مسیر آب به کار برده می‌شود. کف خواب تا جای ممکن اجازه عبور آشغال و غیره را نمی‌دهد و در بهترین حالت باید تنها آب را عبور دهد.

کف خواب‌هایی که در فضاهای بیرونی ساختمان نظیر بام ، حیاط و پارکینگ از آن‌ها استفاده می‌شود، از ورق گالوانیزه (ضد زنگ) یا چدنی ساخته می‌شوند.

کف خواب‌ها یا کف شورهایی که در فضاهای داخلی ساختمان مانند سرویس‌های بهداشتی، حمام و آشپزخانه از آن‌ها استفاده می‌شود، پلاستیکی هستند.

تعداد ناودان‌های پشت بام

در بام‌ها شیب کف‌سازی با توجه به تعداد ناودان‌های خروجی آب تعیین می‌گردد. برای بام‌های مسطح به ازای هر 75 تا 100 متر مربع یک عدد ناودان به قطر 4 اینچ (10 سانتی متر‌) مناسب است.

این در حالی است که بازوی کشش ناودان یعنی فاصله افقی ناودان از دیوار محافظ جان بام که دورترین فاصله به ناودان است بیشتر از 7 متر نباشد.

دلیل این محدودیت افزایش بار مرده سقف است. لذا هرچه فاصله افقی از ناودان بیشتر شود ضخامت شیب بندی نیز در آنجا بیشتر می‌شود.

محل دقیق ناودان‌ها با توجه به نوع پلان بام و چگونگی جاگذاری لوله‌های آب باران تعیین می‌شود.

لوله‌های آب باران باید در حد امکان مستقیم باشند و آب را در کمترین زمان بدون آسیب زدن به نما یا سایر فضاهای داخلی در داخل محوطه‌های ساختمان تخلیه کنند.

لوله آب باران باید از لوله‌های فاضلاب جدا باشد.

با توجه به اینکه گازهای موجود در لوله‌های فاضلاب برای خروج به سمت بالا حرکت می‌کنند، با یکی کردن لوله آب باران و لوله‌های فاضلاب امکان مانع شدن عبور آب باران برای حرکت به سمت پایین وجود دارد.

جاگذاری لوله آب باران باید به گونه‌ای باشد که فاصله آن نقطه از سایر نقاط آبگیر آن ناودان تقریباً به یک اندازه باشد. یعنی در پایان، کف خواب در مرکز سطح ناحیه آبگیر قرار گیرد.

این حالت زمانی اتفاق می افتد که لوله آب باران از قسمت‌های میانی ساختمان عبور کند و آب باران توسط لوله قائم از قسمت داکت سرویس‌ها، کنار ستون‌ها، دیوارهای میانی یا کمدها عبورکرده و با طی کمترین مسافت افقی آب را به سمت چاه هدایت کند.

اما همیشه امکان عبور لوله‌های آب باران از قسمت‌های میانی ساختمان به علت وجود اتاق‌ها و سالن‌ها وجود نداشته و ناودان‌ها را در گوشه‌های بام در محل مناسب قرار می‌دهند. در این حالت شیب به سمت گوشه‌های بام اجرا می‌شود.

درصد شیب بندی بام

شیب بام های مسطح برای هدایت آب به سمت ناودان باید بین 1 تا 3 درصد باشد.

اگر ساختمان در یک منطقه پر باران تر باشد شیب بام نیز باید به سمت 3 درصد میل کند. شیب بیشتر از 3 درصد علاوه بر اینکه اجرای کف سازی را با مشکل همراه می‌کند، سبب افزایش مصالح مصرفی و در نتیجه بیشتر شدن وزن مرده سقف می‌شود.

درصد شیب بندی در محوطه‌های ایوان، تراس، حیاط، سرویس و آشپزخانه معمولا 2 درصد است.

فرمول شیب بندی پشت بام 

برای محاسبه ارتفاع شیب بندی در هر نقطه از بام باید فاصله آن نقطه از محل ناودان را اندازه گرفت، زیرا این ارتفاع با طول شیب متناسب است.

پیش از این گفتیم که فاصله هر نقطه از محل ناودان را بازوی کشش گویند. از حاصل ضرب بازوی کشش در شیب بام ارتفاع آن شیب بندی آن نقطه بدست می‌آید.

به طور مثال اگر نقطه ای از بام تا محل ناودان 5 متر فاصله داشته باشد و شیب انتخابی برای شیب بندی بام 2 درصد باشد، ارتفاع آن نقطه از روی ناودان باید 10 سانتی‌متر باشد.

این بدین معناست که در پایان کار، عایق کاری و کف سازی تراز آن نقطه از بام همواره 10 سانتی متر بالاتر از تراز ناودانی قرار دارد. می‌توانید برای مطالعه بیشتر در این مورد به مقاله عایق کاری سر بزنید.

مراحل شیب بندی پشت بام، حیاط و طبقات

1) کروم بندی کف

به نوارهای باریکی که در فاصله دورترین نقاط بام تا ناودان با ملات به ضخامت تقریبی 10 سانتی متر و ارتفاع متغیر متناسب با شیب بندی اجرا می‌شوند، کُرُم یا کروم گفته می‌شود.

ارتفاع کروم در محل ناودان‌ها صفر بوده و با دور شدن از ناودان ضخامت آن بیشتر می‌شود.

کروم‌ها کف بام را به بخش‌های کوچکتری تقسیم می‌کنند که به اجرای این کار کروم بندی می‌گویند.

2) اجرای جرای کروم بندی کف

برای اجرای کروم بندی دورترین نقاط نسبت به ناودان را انتخاب کرده و از آن‌ها به محل ناودان ریسمان کشی می‌کنند.

آریسمان در آن نقطه به کمک آجر یا ملات ماسه و سیمان به تراز ارتفاعی مناسب شیب بندی که در مثال بالا 10 سانتی متر بود می‌رسد.

سپس نقاطی را بین دورترین نقطه و ناودانی انتخاب کرده و زیر آن‌ها را با ملات پر می‌کنند.

به گونه‌ای که ریسمان کاملاً موازی ملات‌ها باشد و روی آن‌ها بشیند. سپس بین این نقطه‌ها را با ملات پر کرده و در پایان یک کروم با ارتفاع متتغیر به دست می‌آید.

یعنی هرچه از گوشه بام به سمت ناودان حرکت می‌کنیم از ضخامت ملات کاسته می‌شود. این کار برای نقاط دور دیگر نیز تکرار می‌شود تا اجرای کروم بندی تکمیل گردد.

3) پر کردن فضای بین کروم ها

بعد از اجرای کروم بندی فضای خالی بین کروم‌ها را با مصالح سبک نظیر پوکه معدنی یا بتن سبک مثل فوم بتن پر می‌کنند.

با توجه به اینکه ارتفاع کروم‌ها از نقاط انتهایی تا محل ناودان تغییر می‌کند ارتفاع مصالح پرکننده نیز باید متغیر بوده و از این تغییر ارتفاع تبعیت کند.

برای این کار از شمشه استفاده می‌کنند. شمشه را روی دو کروم که قرار است بین آن‌ها پر شود قرار می‌دهند، شمشه را در طول کروم‌ها حرکت می‌دهند و کنترل می‌کنند که ضخامت مصالح پر کننده از ضلع پایین شمشه بالاتر نیاید.

پس از اتمام شیب بندی، سطح بام توسط عایق رطوبتی نظیر ایزوگام یا قیرگونی پوشیده شده و سپس با موزاییک یا آسفالت فرش می‌شود.

10 نکته کاربردی در شیب بندی پشت بام و طبقات

• اجرای تاسیسات برقی و مکانیکی قبل از اجرای شیب بندی بام و طبقات، انجام شده و روی آن‌ها ماهیچه‌کشی شود.
• ابتدا باید گل و گچ روی سقف را تمیز کرد و سپس اقدام به شیب بندی بام و طبقات کرد.
• قبل از ریختن بتن شیب بندی، با شمشه و تراز یا دوربین نسبت به کنترل صحت کروم بندی اقدام شود.
• به این نکته توجه کنید که در صورت استفاده از یونولیت به عنوان عایق حرارتی بام، نباید از یونولیت‌های معمولی استفاده کرد زیرا در اثر بارگذاری فرو رفته و موجب ناتراز شدن فرش کف می‌شود.
• به همین دلیل باید از یونولیت فشار قوی به عنوان عایق حرارتی بام استفاده کرد. همچنین عایق پلی یورتان نیز به دلیل چگالی کمی که دارد، حتما از زیر سقف کار شده و از اجرای آن روی بام اجتناب شود.
• تجربه نشان می‌دهد که این عایق‌ها تحت بارگذاری نشست کرده و باعث ناتراز شدن کف می‌شوند. افزایش چگالی عایق نیز به دلیل افزایش هزینه و کاهش خاصیت عایق بندی مناسب نیست.

• استفاده از خرده آجر و نخاله‌های ساختمانی به دلیل افزایش بار مرده سقف، توصیه نمی‌شود.
• عیار سیمان بالاتر از 300 کیلوگرم بر مترمکعب در فوم بتن به دلیل افزایش میزان افت آن توصیه نمی‌شود.
• کف حاصل از فوم پروتئینی پایدارتر است، ولی عموما در پروژه‌ها فوم شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. فوم پروتئینی بوی نامطبوعی نیز دارد.
• به دلیل بالا بودن اسلامپ فوم بتن، باید قبل از پاشش روی سطح، کلیه خلل و فرج احتمالی سقف و بازشوها به نحو مناسب مسدود شود.
• در صورت نیاز به شیب بندی در اجرای فوم بتن، ترجیحا از کروم خطی استفاده شده و اسلامپ بتن محدود شود. همچنین برای سهولت کار می‌توان بتن این قسمت‌ها را نیز به صورت تراز ریخت و پس از خشک شدن، با یک لایه نلزک سیمان لیسه‌ای شیب مورد نظر را اجرا کرد.
• عمل آوری بتن پشت بام و طبقات بسیار مهم است. به همین دلیل برای جلوگیری از بروز ترک‌های سطحی، بسته به شرایط جوی حداقل تا 3 روز باید سطح بتن مرطوب شود.

در انتهای این مقاله باید به این نکته اشاره کنیم که برای ساخت یک سازه با کیفیت، اصولی و مقرون به صرفه، باید با مفهوم بهینه سازی ساختمان آشنا بود. می‌توانید برای آشنایی بیشتر با بهینه سازی، به وبلاگ آکادمی عمران مراجعه نمایید.

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری