آرماتور ممان منفی تیرچه چیست | تفاوت میلگرد ممان منفی و ادکا

برای مقابله با لنگر منفی یا نگاتیو از میلگرد ممان منفی استفاده می‌شود. شاید بپرسید لنگر منفی چیست؟!

در طراحی سقف تیرچه بلوک با وجود آن که اتصال تیکه‌گاه از نوع ساده فرض می‌شود اما در عمل به دلیل بتن ریزی درجا تیر و سقف، این اتصال از نوع گیردار شده و لنگر در قسمت بالای سقف ایجاد می‌شود.

در این مقاله هر آنچه که از آرماتور ممان منفی، ضوابط آن و همچنین فرق میلگرد ممان منفی و ادکا باید بدانید، صحبت می‌کنیم.

فیلم کارگاهی نکات اجرایی میلگرد ممان منفی

در فیلم زیر نکات فراتر از کاربردی این آرماتورها را برایتان توضیح می‌دهیم تا این مقاله را با دید بهتری بخوانید.

آرماتور ممان منفی چیست 

زمانی که روی سقف بارگذاری شود، این بار از طریق تیرچه‌ها، در تیر پیچش ایجاد می‌کند. مخصوصا زمانی که تیر کناری باشد و فقط از یک طرف تیرچه داشته باشد، این پیچیش وارده بیشتر خواهد بود.

به همین دلیل ترجیح می‌دهیم اتصال تیرچه‌ها به تیر از نوع ساده باشد اما در عمل چون سقف و تیر به صورت یکجا بتن ریزی می‌شوند، ناچارا این اتصال از نوع گیردار می‌شود.

با گیردار شدن این اتصال در قسمت بالای تیر و سقف یک لنگر منفی یا نگاتیو ایجاد می‌شود. برای تحمل این لنگر باید تدابیری صورت پذیرد تا مقاومت خمشی تکیه‌گاه‌ها در برابر این لنگر افزایش یابد.

لذا جهت تحمل این لنگر، از آرماتور ممان منفی استفاده می‌شود.

با وجود فرض تکیه‌گاه ساده برای تیرچه‌ها، ولی باید این آرماتورها یا عصایی در در هر تیرچه در محل تکیه‌گاه قرار داده شوند.

در مقاله آرماتور بندی به تمام نکات آرماتوربندی و جزئیات آن پرداختیم. برای مطالعه آن روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.

وظیفه این آرماتور چیست؟

اگر سقف و تیر برای تحمل پیچش وارده به تیر و سقف، طراحی می‌شد نیازی به استفاده از میلگرد لنگر منفی نبود.

اما همانگونه که بالاتر هم گفتیم این سقف با فرض تکیه گاه ساده بدون ممان طراحی می‌گردد. پس در اجرا به این میلگردها نیاز داریم.

شکل میلگرد ممان منفی به این صورت است که از یک قسمت صاف و یک قسمت قائم با خم 90 درجه تشکیل شده است. قسمت خم شده پشت تیر قرار داده می‌شود و قسمت صاف آن در روی تیرچه امتداد می‌یابد.

بهتر است قسمت خم شده آن به جای پشت تیر، در هسته تیر مهار گردد.

به این آرماتورها، نگاتیو یا سرتیرچه نیز گفته می‌شود.

کاربرد آرماتور ممان منفی

به طور کلی دلیل استفاده از میلگرد ممان‌ منفی علاوه بر تحمل این لنگر در زیر اشاره شده است:

جلوگیری از ایجاد ترک در محل تکیه‌گاه تیر

کاهش خیز سقف و دامنه ارتعاشات

کاهش نیروی وارده به میلگردهای کششی

جلوگیری از انهدام سقف در هنگام گسیختگی

ضوابط میلگرد ممان منفی

این آرماتورها بر اساس 15 درصد لنگر خمشی وسط دهانه محاسبه و در محل تکیه‌گاه قرار داده می‌شود.

اگر تکیه‌گاه میانی باشد، ملاک محاسبه بیشترین لنگر خمشی دهانه‌های طرفین است.

سطح مقطع باید حداقل 0.15 آرماتورهای کششی تیرچه باشد که توسط طراح محاسبه می‌شود.

سایز میلگرد ممان‌ منفی معمولا 8، 10، 12 و گاهی 14 میلی‌متر است که در قسمت بالایی سقف بتنی و بین دو دهانه کنار هم استفاده می‌شود.

حداقل طول میلگرد ممان منفی باید به اندازه یک پنجم دهانه باشد.

آیا اجرای آن الزامی است؟

این آرماتورها باید در هر صورت اجرا شوند و تمام آیین‌نامه‌ها از جمله نشریه شماره 543 (دستورالعمل طراحی و اجرای سقف‌های تیرچه و بلوک) و نشریه شماره 94 (تیرچه های پیش ساخته خرپایی، مشخصات فنی، روش طرح و محاسبه به انضمام جدول‌های محاسبه تیرچه) به استفاده از آن تاکید بسیار کرده‌اند.

چون در هر دو انتهای تیرچه در قسمت بالای سقف نیروی کششی ناشی از لنگر نگاتیو داریم استفاده از این آرماتورها ضروری است.

فرق میلگرد ممان منفی و ادکا

میلگرد ادکا جهت تقویت برشی تکیه‌گاه و جلوگیری از لغزش تیرچه روی تیر، استفاده می‌شود که در مقاله ” ادکا “ به طور کامل در مورد میلگرد اتکا صحبت می‌کنیم.

متاسفانه برخی از مجریان و مهندسین‌، آرماتور لنگر منفی و ادکا را با هم اشتباه گرفته و صرفا به اجرای آرماتور ادکا بسنده می‌کنند.

درصورتی که این آرماتورها هیچ ربطی به میلگرد اتکا نداشته و همانطور که گفتیم کاربرد این آرماتورها در محل اتصال تیر به تیرچه، کاهش خیز سقف و جلوگیری از ترک در نواحی تکیه‌گاهی است و به طور کلی جهت مقابله با نیروی کششی ایجاد شده ناشی از لنگر نگاتیو در قسمت بالای دال بتنی استفاده می‌شود.

میلگرد ممان منفی در اسکلت فلزی

همانطور که گفتیم کاربرد آرماتور لنگر منفی جهت تحمل نیروهای کششی ناشی از لنگر نگاتیو در دال بتنی سقف است.

در سقف تیرچه بلوک اسکلت‌های فلزی چه تیرچه بتنی پیش ساخته چه تیرچه کرومیت، وقتی سقف بتن ریزی می‌شود، مقداری لنگر نگاتیو در بالای بر تیر ایجاد می‌شود.

جهت تحمل این لنگرها، استفاده از آرماتورهای لنگر منفی الزامی است.

سوالات متداول

میلگرد ممان منفی در سقف تیرچه بلوک چه کاربردی دارد؟

این میلگرد جهت مقابله با لنگرهای منفی به وجود آمده در قسمت بالای سقف اجرا می‌شود. در این مقاله در مورد دیتیل اجرایی و ضوابط آن صحبت می‌کنیم.

فرق میلگرد ممان منفی و ادکا چیست؟ 

میلگرد ممان منفی برای مقابله در برابر لنگر منفی قسمت بالای سقف اجرا شده ولی میلگرد ادکا برای تقویت مقاومت برشی مقطع و جلوگیری از لغزش تیرچه از روی تیر، اجرا می‌شود.

در انتها برای دانستن تمام ریزه کاری‌های اجرای ساختمان توصیه می‌کنیم پکیج صفر تا صد اجرای ساختمان را از دست ندهید.