بهترین و پرکاربردترین نرم افزارهای عمران 2024

امروزه اهمیت نرم‌افزارهای مرتبط با حوزه مهندسی عمران رو به افزایش است. برخی نرم‌افزارهای تخصصی عمران برای تحلیل و محاسبه سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، در حالی که برخی دیگر مانند نرم افزار MSP، برای مدیریت پروژه به کار می‌روند. اما نرم افزارهای عمران چه کاربردهایی دارند؟ بهترین نرم افزار مدیریت پروژه های عمرانی کدامند؟ ما در این مقاله قصد داریم به معرفی 7 نرم افزار رشته عمران بپردازیم، پس تا انتهای این مطلب با آکادمی عمران همراه باشید.

پرکاربردترین نرم افزارهای عمران

نرم افزارهای عمران دارای کاربردهای گسترده‌ای در زمینه‌های مختلف مانند طراحی و مدل‌سازی، تحلیل سازه‌ها، برنامه‌ریزی و کنترل پروژه، مدیریت منابع و هزینه هستند. به‌طور کلی، نرم افزار مهندسی عمران باعث بهبود کیفیت، کارایی و ایمنی پروژه‌های عمرانی شده و به مهندسان برای اتخاذ بهترین تصمیمات در طول فرایند طراحی و اجرا کمک می‌کنند.

در حال حاضر، با تعدد و تنوع نرم افزارهای تخصصی عمران مواجه هستیم، اما از مهمترین و پرکاربردترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. اتوکد (AutoCAD)
2.  اکسل (Excel)
3. نرم افزارهای طراحی سازه مانند ETABS و SAP
4. نرم افزاهای دفتر فنی مانند تدکار
5. نرم افزارهای کنترل پروژه مانند MSP و Primavera

یادگیری دو نرم افزار اتوکد و اکسل برای همه مهندسین عمران و معماری الزامی است، اما تسلط به سایر نرم افزارها بسته به حوزه‌ای که مهندس عمران در آن فعالیت می‌کند، مورد نیاز خواهد بود. در ادامه با کارایی و مزایای مهمترین نرم افزارهای تخصصی عمران آشنا می‌شوید.

اتوکد

اتوکد (AutoCAD) یکی از پرکاربردترین نرم افزارهای عمران است که برای نقشه کشی‌های فنی و صنعتی در صنعت ساختمان استفاده می‌شود. این نرم افزار به مهندسان عمران کمک می‌کند تا المان‌های مختلف را در فضاهای دو بعدی و سه بعدی به سادگی روی نقشه‌ها قرار دهند. این ابزار قابلیت رسم دقیق جزئیات و گذاشتن اندازه‌ها را دارد. همچنین، از ویژگی‌های نرم افزار اتوکد می‌توان به وجود المان‌های از پیش طراحی شده اشاره کرد که سرعت و کیفیت خروجی‌ها را افزایش می‌دهد.

مهندسین محاسب و طراح به کمک نرم افزار اتوکد می‌توانند تمام جزئیات سازه‌ای و غیر سازه‌ای را که طراحی شده است، ارائه کنند. مهندسان دفترفنی نیز از نرم افزار اتوکد برای کشیدن جزئیات ترسیمی صورت جلسات و ازبیلت نقشه‌ها استفاده می‌کنند. همچنین، این ابزار به مهندسان اجرایی در کارگاه‌های ساختمانی و راه‌سازی کمک می‌کند تا به استخراج جزئیات نقشه‌ها و اجرای نقشه طبق پروژه بپردازند.

در ویدئو زیر می‌توانید بخش‌هایی از آموزش اتوکد را مشاهده کنید.

اکسل

اگر چه اکسل جزء نرم افزارهای تخصصی عمران محسوب نمی‌شود، اما یادگیری آن برای تمام مهندسان عمران الزامی است. مهندسین محاسب می‌توانند از فرم‌ها، جدول‌ها، نمودارها و حتی فایل‌های کنترل محاسباتی که توسط اکسل نوشته شده، استفاده کنند. این ابزار به مهندسان کمک می‌کند تا محاسبات خود را با سرعت بیشتر و بدون خطا انجام دهند. اگرچه نرم افزار اکسل به تنهایی کار محاسبات را انجام نمی‌دهد، اما می‌تواند در کنار نرم افزارهای محاسباتی مانند ETABS و SAP در دریافت نتیجه بهتر به طراحان کمک کند.

اکسل یکی از بهترین نرم افزارهای عمران برای مهندسان حوزه دفتر دفنی است. به کمک این ابزار مهندسین می‌توانند لیست کوپاژ، لیستوفر و سایر مواردی که برای متره کردن و اندازه‌گیری مقادیر لازم است را انجام داده و در قالب صورت جلسات و صورت وضعیت‌ها قرار دهند. اگر چه امکان استفاده از نرم افزارهای دفتر فنی مثل تدکار، تکسا و تدبیر وجود دارد، اما بسیاری از مهندسین دفتر فنی با اکسل این موارد را انجام می‌دهند. با این حال نرم افزارهای دفتر فنی به افزایش سرعت کار کمک می‌کنند.

در حوزه اجرا نیز همه مهندسین می توانند از چک لیست‌ها و فرم‌های داخل اکسل استفاده کرده و حتی هزینه‌ها و مواردی که خارج از حوزه عمران است را به‌عنوان یک مدیر پروژه داخل اکسل قرار دهند.

نرم افزارهای طراحی سازه

از اصلی‌ترین نرم افزارهای مهندسی عمران برای محاسبات و طراحی سازه می‌توان به ETABS و SAP اشاره کرد. در دوران دانشگاه تمام دانشجویان پروژه‌های بتن و فولاد را با نرم افزارهای ETABS انجام داده‌اند، اما آیا بعد از فارغ‌التحصیلی همه دانشجویان به این نرم افزارها نیاز دارند؟ پاسخ قطعا خیر است؛ زیرا کسانی که در حوزه اجرای ساختمان و حوزه دفتر فنی فعالیت می‌کنند نیازی به این نرم افزار ندارند. این نرم افزارها صرفا برای کسانی مفید است که در حوزه طراحی و محاسبات سازه فعالیت می‌کنند. اگر شما در حوزه دفتر فنی و اجرای ساختمان کار می‌کنید، نیازی به یادگیری این نرم افزارها نخواهید داشت.

ETABS

ETABS یکی دیگر از بهترین نرم افزارهای عمران است که برای تحلیل و طراحی سازه‌ها و ساختمان‌ها استفاده می‌شود. مهندسان عمران با استفاده از فضاهای دو و سه بعدی این برنامه می‌توانند ساختمان‌ها را به دقت طراحی و تحلیل کرده و جزئیات فنی مانند مصالح و ابعاد را در طرح‌ها جای دهند. به‌طور کلی این نرم‌افزار به مهندسین طراح ساختمان کمک می‌کند تا سازه‌ها را با بهترین کیفیت و ایمنی طراحی کنند. توجه داشته باشید این نرم افزار نیاز به دانش طراحی و محاسباتی دارد و آموزش استفاده از این برنامه بدون دانش لازم شما را صرفا به یک اپراتور (نه یک متخصص) تبدیل می‌کند.

SAP

نرم‌افزار SAP یک ابزار تخصصی پر قدرت طراحی است که علاوه بر ساختمان در سازه‌ها، دال‌ها و پی‌ها از آن استفاده می‌شود. این ابزار مدل‌سازی را بر اساس اطلاعات دقیق از اجزای سازه‌ها مثل خرپاها، فونداسیون، تیرچه و غیره اجرا می‌کند. مهمترین کاربردهای نرم افزار sap عمران به‌شرح زیر است:

• امکان تحلیل P-Delta
• توانایی تحلیل سازه‌ها، دال‌ها و پی‌ها
• انجام تحلیل بار متحرک کامیون برای پل‌ها
• قابلیت مدل‌سازی المان‌های سازه‌ای SHELL و FRAME
• ارتباط نرم افزار Sap با دیگر نرم افزارهای مانند ETABS و SAFE
• امکان تحلیل استاتیکی خطی، استاتیکی غیر خطی، دینامیکی طیفی، دینامیکی تاریخچه زمانی
• مدل‌سازی و طراحی سازه‌های غیر ساختمانی (پل‌ها، دیوارهای حائل، دکل‌ها، مخازن و سوله‌ها)

بیش از ۳۰ ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفترفنی و ساختمان سازی

مشاهده مینی دوره

نرم افزار های دفتر فنی

نرم افزارهای دفتر فنی به انجام متره برآورد، متره صورت وضعیت، آنالیز برای مناقصات و سایر محاسباتی که برای تنظیم صورت جلسه و صورت وضعیت کارکرد و تعدیل است، کمک می‌کند. اگر چه همه این موارد را می‌توان به کمک نرم افزار اکسل نیز انجام داد، اما نرم افزارهای دفتر فنی به کمک ما می‌آیند تا بتوانیم این کار بهتر و با سرعت بیشتر انجام دهیم. یکی از بهترین نرم افزارهای عمران در حوزه دفتر فنی، نرم افزار تدکار است.

در فیلم زیر می‌توانید بخش‌هایی از آموزش رایگان تدکار را مشاهده کنید.

تدکار

تدکار یکی از نرم افزارهای عمران برای مدیریت پروژه‌های عمرانی است که امکان برنامه‌ریزی، زمان‌بندی، برآورد هزینه‌ها و ارتباط با تیم‌های پروژه را فراهم می‌کند. این نرم افزار به مهندسان عمران کمک می‌کند تا منابع و زمان خود را به بهترین شکل ممکن برای پروژه‌ها تخصیص دهند. اصلی‌ترین کارایی این نرم افزار رشته عمران عبارت‌اند از:

• تهیه و تنظیم برآورد و صورت وضعیت‌های پروژه
• قابلیت ارسال برآورد و آنالیز بها به نرم‌افزار MSP
• تهیه اسناد مناقصه و پیشنهاد قیمت بر اساس آنالیز بها
• ثبت، برنامه‌ریزی، مدیریت و کنترل رخدادهای کارگاه‌های ساخت و ساز
• تهیه و تنظیم برآورد هزینه اجرای کار پروژه‌ها با استفاده از فهرست‌های بها
• تهیه و رسیدگی به خلاصه متره، ریز متره، صورت وضعیت و تعدیل پروژه‌ها
• دسترسی به بخشنامه‌های معاونت نظارت راهبردی و قابلیت جستجو آن ها براساس شماره، تاریخ، موضوع و غیره

نرم افزار مدیریت پروژه های عمرانی

نرم افزارهای عمران جهت مدیریت پروژه‌، ابزارهای قدرتمندی برای مهندسان عمران محسوب می‌شوند که برنامه‌ریزی، اجرا، کنترل و پایش پروژه‌های عمرانی را بهبود می‌بخشند. مهمترین مزایای نرم افزارهای مدیریت پروژه برای مهندسان عمران عبارت‌اند از:

• امکان تهیه و تنظیم لایحه تاخیرات
• امکان تهیه برنامه زمانی تفصیلی و کلی
• شناسایی و مدیریت ریسک پروژه‌ها توسط مدیران
• ثبت و نگهداری اطلاعات، مدارک و مستندات پروژه
• کاهش هزینه و زمان اجرا در پروژه‌های ساخت و ساز
• کنترل بهتر پروژه توسط پیمانکاران، مشاوران و کارفرمایان
• بهبود و به روزرسانی برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل پروژه‌های عمرانی
• مدیریت منابع شامل منابع انسانی، مالی و مصالح در یک پروژه عمرانی
• بهبود ارتباطات در میان اعضای تیم پروژه و افزایش شفافیت تمامی اعضا در برخورد با چالش‌های پروژه

مهندسین دفتر فنی و طراح لازم نیست که به نرم افزارهای مدیریت پروژه تسلط داشته باشند، اما بهتر است مهندسان دفتر فنی برای تهیه و تنظیم لایحه تاخیرات و به روز کردن برنامه زمان‌بندی به این نرم افزارها مانند MSP تسلط داشته باشند. چنانچه اطلاعات بیشتری در این مورد می‌خواهید، حتما به آموزش تهیه و تنظیم لایحه تاخیرات مراجعه کنید.

مهندسانی که کار اجرا ساختمان می‌کنند، بهتر است برای تخمین زمان‌بندی درست در اجرا به نرم افزارها تسلط داشته باشند. هر چه زمان‌بندی در اجرا درست‌تر باشد، هزینه‌ها بهینه‌تر شده و پروژه زودتر به اتمام می‌رسد. از مهمترین نرم افزارهای مدیریت پروژه عمرانی می‌توان به Microsoft Project و Primavera اشاره کرد که MSP برای حوزه عمران و از Primavera بیشتر برای صنایع نفتی استفاده می‌شود.

نرم افزار MSP

Microsoft Project یکی از بهترین نرم افزارهای مدیریت پروژه است که امکان برنامه‌ریزی، زمان‌بندی، مدیریت و کنترل دقیق پروژه‌ها را می‌دهد. MSP اگرچه یک ابزار تخصصی مهندسی نیست، اما یکی از مفیدترین و بهترین نرم افزارهای مدیریت برای پروژه‌های عمرانی است. از کاربردهای این نرم افزار مهندسی عمران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مدیریت منابع انسانی و مالی
• ایجاد نمودارهای Gantt و PERT
• مدیریت هزینه و بودجه‌های پروژه
• ردیابی پیشرفت پروژه و اعمال تغییرات
• برنامه‌ریزی و زمان‌بندی پروژه‌های عمرانی
• مدیریت مراحل مختلف پروژه از طریق تقسیم وظایف
• ارائه گزارش‌های پیشرفت، تجزیه و تحلیل داده‌های پروژه

در مجموع، Microsoft Project به مهندسین عمران کمک می‌‎کند تا به بهترین شکل ممکن پروژه‌های خود را برنامه‌ریزی، مدیریت و پیگیری کنند.

نرم افزار Primavera

Primavera یک نرم افزار مدیریت پروژه‌ای است که برای برنامه‌ریزی، پیش‌بینی، اجرا و پایش پروژه‌های بزرگ و پیچیده استفاده می‌شود. این ابزار برای صنایع مختلف از جمله مهندسی عمران، نفت و گاز، ساختمانی و دفاعی بسیار مفید است و در بهبود روند پروژه‌ها به مهندسان دفتر فنی کمک می‌کند. این نرم افزار امکانات گسترده‌ای از جمله مدیریت منابع، پیگیری پیشرفت، برنامه‌ریزی زمانی و مالی و گرفتن گزارش را برای مهندسان عمران فراهم می‌کند.

جمع‌بندی

نرم افزارهای عمران از جمله ابزارهای کارآمد برای اجرا و مدیریت در صنعت ساختمان و پروژه‌های عمرانی هستند. این نرم افزارها کاربردهای مختلفی مانند طراحی و مدل‌سازی، تحلیل سازه‌ها، برنامه‌ریزی پروژه، مدیریت منابع و هزینه را برای مهندسان عمران فراهم می‌کنند. ما در این مقاله به بررسی 7 نرم افزار عمران از جمله اتوکد، اکسل، ETABS، SAP و نرم افزارهای مدیریت پروژه‌های عمرانی مانند MSP و Primavera پرداختیم که انواع مختلفی از وظایف مهم مهندسان عمران از دفتر فنی تا اجرای ساختمان را پوشش می‌دهند.

در انتهای این مقاله امیدواریم اطلاعات خوبی درباره نرم افزارهای عمران کسب کرده باشید. در صورتی که در این مورد سوالی دارید می‌توانید آن را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری