فهرست بهای تجمیعی راه و باند + بخشنامه، شرح و تفسیر فهرست تجمیع شده

فهرست تجمیعی راه و باند و قراردادهای مربوط به آن چه برآوردی دارند و در چه زمینه‌ای کاربرد دارند؟ تا چه حد با فهرست بهای تجمیعی راه و باند آشنایی دارید؟ آیا می‌دانید نحوه محاسبه تعدیل فهرست بها تجمیعی به چه صورت است؟ امروزه، بسیاری از پروژه‌های راهسازی بر مبنای فهرست تجمیعی راه و باند برآورد می‌شوند. برای مهندسان دفترفنی که در زمینه راه‌سازی فعالیت می‌کنند، تسلط بر فهرست بهای پایه در کنار درک دقیق از فهرست بهای تجمیعی الزامی است. ما در این مقاله به بررسی بخشنامه تجمیعی راه و باند و جزئیات مربوط به آن خواهیم پرداخت؛ پس تا انتها همراه آکادمی عمران باشید.

شرح و تفسیر مصور فهرست بهای تجمیعی راه و باند

قبل از مطالعه ادامه مقاله، پیشنهاد می‌کنیم فیلم زیر را تماشا کنید. این ویدئو به زبانی ساده و روان مفهوم فهرست بهای تجمیعی را برای شما توضیح می‌دهد و به شما کمک می‌کند با دیدی روشن‌تر به مطالعه ادامه مقاله بپردازید. این فیلم تنها بخشی از آموزش متره و برآورد آکادمی عمران است که در آن نحوه صورت وضعیت نویسی و محاسبه تعدیل فهرست بها تجمیعی را با نمونه‌های اجرایی شرح داده‌ایم.

فهرست بهای تجمیعی راه و باند

فهرست بهای تجمیعی راه و باند به عنوان یک ابزار مدیریتی مهم در پروژه‌های راهسازی تعریف می‌شود که هزینه‌های اجرای یک فعالیت مشخص را به صورت کلی و یکجا ارائه می‌دهد. این فهرست به جای محاسبه هزینه‌های هر مرحله به صورت جداگانه (مانند خاکبرداری، بتن‌ریزی و آسفالت)، مبلغ واحدی را برای کل فعالیت در نظر می‌گیرد.

به عنوان مثال به جای آنکه هزینه‌های جداگانه‌ای مانند هزینه حفاری، هزینه بتن‌ریزی و هزینه آرماتوربندی را برای ساخت یک تونل اعلام کنیم، هزینه کل اجرای تونل را به‌صورت قیمت به ازای هر متر طول بیان می‌کنیم. در واقع، با تقسیم قیمت نهایی حاصل از فهرست بهای پایه، پیمانکار مبلغ خود را به‌صورت متر طول تمام‌شده یا واحد کلی دریافت می‌کند.

کاربرد فهرست بها تجمیعی

فهرست بهای تجمیعی ابزاری کارآمد برای برآورد سریع و دقیق هزینه‌های عمرانی به‌ویژه پروژه‌های راهسازی است. مهم‌ترین موارد استفاده و کاربرد از این فهرست عبارت‌اند از:

• پروژه‌های راهسازی مانند ساخت بزرگراه‌ها، تونل‌ها و پل‌ها
• پروژه‌های با جزئیات مشخص با کمترین میزان تغییرات
• پروژه‌های عمرانی با زمان محدود و نیاز به برآورد سریع هزینه‌ها
• شرکت در مناقصات با زمان محدود و برآورد سریع هزینه‌ها
• پروژه‌های نگهداری و تعمیرات زیرساخت‌ها

طوفان تخفیفی آکادمی عمران تو راهه

مشاهده جزئیات

دانلود بخشنامه تجمیعی راه و باند

فهرست بهای تجمیعی در تاریخ ۱۴/۰۸/۱۳۹۱ و با شماره بخش‌نامه 65637/100 به صورت لازم‌الاجرا برای پروژه‌های راه و ترابری ابلاغ شد. جهت دانلود بخشنامه تعدیل تجمیعی راه و باند بر روی لینک زیر کلیک کنید.

همچنین برای آشنایی بیشتر فهرست بهای پایه راه و باند می‌توانید مقاله انواع فهرست بها را مطالعه کرده یا فهرست بها پایه راه و باند را از طریق لینک زیر دریافت کنید.

تفاوت فهرست بهای تجمیعی و پایه

به‌طور کلی، در فهرست بها پایه هزینه هر فعالیت به صورت تفکیکی و بر اساس واحد اندازه‌گیری (مثل متر مکعب و تن) ارائه شده است. در حال که در فهرست بهای تجمیعی هزینه کل یک فعالیت برای یک واحد اندازه‌گیری خاص ارائه می‌شود.

برای درک بهتر تفاوت فهرست بهای تجمیعی با فهرست بهای پایه، بیایید مثالی از هزینه ساخت یک پل را بررسی کنیم.

در فهرست بهای پایه، هزینه‌های ساخت پل به صورت تفکیکی و جداگانه برای هر جزء مانند پی کنی، آرماتور بندی، قالب بندی، بتن ریزی، اجرای هندریل، آسفالت و غیره تعیین می‌شود. هر یک از این موارد دارای یک واحد اندازه‌گیری خاص (مانند متر مکعب برای بتن یا کیلوگرم برای آرماتور) و قیمت واحد مربوط به خود است.

به منظور محاسبه هزینه کل پل، باید هزینه‌های هر بخش را به‌طور جداگانه محاسبه کرده و با هم جمع کنیم. در حالی که در فهرست بهای تجمیعی هزینه کل ساخت پل به عنوان یک مبلغ واحد برای هر متر مربع از سطح عرشه پل مشخص می‌شود. در این روش، به جای محاسبه جداگانه هزینه‌های هر بخش، یک قیمت کلی برای کل پروژه در نظر گرفته می‌شود.

فرض کنید پل مورد نظر 30 متر طول و 10 متر عرض دارد. مساحت پل برابر است با حاصل‌ضرب طول (30 متر) و عرض آن (10 متر) که مساحت به دست آمده 300 متر مربع خواهد بود.

حالا فرض کنید که مبلغ کل برآوردی در فهرست بهای تجمیعی 9 میلیارد تومان باشد. برای محاسبه هزینه احداث هر متر مربع پل، مبلغ کل (9 میلیارد تومان) را تقسیم بر مساحت پل (300 متر مربع) کنید. بنابراین، هزینه احداث هر متر مربع پل برابر با 30 میلیون تومان خواهد بود.

کلیات بخشنامه فهرست بها تجمیعی

در سال 91 بخشنامه انعقاد پیمان بر اساس فهرست بهای تجمیع شده راه، باند فرودگاه و زیرسازی راه آهن به دستگاه های اجرایی، مهندسان مشاور و پیمانکاران ابلاغ شد. این بخشنامه برای انعقاد پیمان پروژه‌های مربوط به رشته راه و ترابری مانند احداث پل، تونل، راه، دیوار حائل، اجرای زیراساس و آسفالت است که به وسیله این فهرست بها برآورد می‌شوند. جهت آشنایی بیشتر با نحوه متره کردن و برآورد هزینه‌ها، مقاله جامع متره و برآورد ساختمان را مطالعه کنید.

بخشنامه فهرست بها تجمیعی راه و باند شامل 5 ماده موافقتنامه و 13 ماده شرایط عمومی و شرایط خصوصی است. همچنین فهرست بهای تجمیعی دارای 8 فصل به شرح زیر است:

• فصل اول: تخریب
• فصل دوم: عملیات زیرسازی راه، باند فرودگاه و زیرسازی راه‌آهن
• فصل سوم: زیراساس و اساس
• فصل چهارم: عملیات آسفالت
• فصل پنجم: تجهیزات ایمنی و علائم ترافیکی
• فصل ششم: ابنیه کوچک (آبرو، لوله بتنی، دیوار حائل)
• فصل هفتم: پل‌های بزرگ
• فصل هشتم: تونل

برخلاف هر ردیف پایه که شرح آن کاملا مشخص است، شرح ردیف‌های فهرست بهای تجمیعی بستگی به عملیات مورد نظر دارد. در مثال تونل و پل دیدید که شرح ردیف‌های آن تکمیل نشده است تا با توجه به شرایط پیمان کامل شود.

آیا استفاده از فهرست بها تجمیعی راه و باند الزامی است؟

یکی از سوالات متداول این است که آیا برآورد عملیات مربوط به رشته راه و ترابری فقط باید به صورت تجمیعی باشد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که خیر.

با توجه به بخشنامه فهرست بهای تجمیع شده، برآورد کارهای مربوط به پروژه‌های رشته راه و ترابری همیشه نیاز به تجمیع ندارد. به‌طور کلی، برای پروژه‌هایی که مبلغ برآورد آن‌ها بر اساس آخرین فهرست بهای پایه راه، باند فرودگاه و زیرسازی راه‌آهن ابلاغ شده، بیشتر از 200 برابر حد نصاب معاملات متوسط است، انعقاد پیمان به صورت مستقیم و بر اساس فهرست بهای پایه مجاز است.

توجه داشته باشید برای انعقاد پیمان‎‌هایی که ارجاع کار از طریق ترک تشریفات مناقصه انجام می‌شود، رعایت بخشنامه فهرست بها تجمیعی الزامی است.

تهیه صورت وضعیت تجمیعی

صورت وضعیت تجمیعی به نوعی از صورت وضعیت‌ها اشاره دارد که به‌طور خلاصه و کلی، پیشرفت کار را بر اساس درصد و مقدار کار انجام شده گزارش می‌کند. برخلاف صورت وضعیت نویسی معمول که ممکن است نیاز به محاسبه جزئیات عملیات مختلف مانند پی‌کنی، آرماتوربندی، قالب‌بندی و بتن‌ریزی داشته باشند، در صورت وضعیت تجمیعی، هیچ‌یک از این جزئیات حساب نمی‌شود.

این نوع صورت وضعیت به کارفرما اجازه می‌دهد تا هزینه پیمانکار را بر اساس متر مربع یا متر طول کار انجام شده پرداخت کند، نه بر اساس مقدار مشخصی از کارهای جزئی. به این صورت، فرایند تهیه و ارائه صورت وضعیت تجمیعی برای مهندس دفتر فنی سریع و آسان‌تر است و نیازی به محاسبات پیچیده ندارد. در مجموع می‌توان گفت که صورت وضعیت تجمیعی ساده‌تر، کارآمدتر و کاربردی‌تر برای تسهیل پرداخت‌ها و محاسبات صورت وضعیت‌های مالی پروژه‌های عمرانی است.

فهرست تجمیعی و نحوه پرداخت صورت وضعیت‌ها

یکی از سوالات متداول در فهرست بها تجمیعی راه و باند این است که آیا پیمانکار تا اتمام هر متر‌مربع یا متر‌طول از موضوع پیمان پول خود را نمی‌گیرد؟

در پاسخ باید بگوییم کارفرما باید بر اساس پیشرفت کار در هر مرحله، درصدی از هزینه ساخت یک متر طول تونل یا یک متر‌مربع پل را به پیمانکار پرداخت کند. به‌عنوان مثال، برای عملیات ساخت پل، درصدهای زیر لحاظ می‌شود:

• 20 درصد برای پی‌کنی
• 30 درصد برای اجرای ستون‌ها
• 40 درصد برای اجرای تیرها و تابلیه
• 10 درصد برای کارهای متفرقه

سپس، این درصدها به بخش‌های کوچکتری تقسیم می‌شوند. برای نمونه، در اجرای ستون‌ها 30 درصد به آرماتوربندی، 30 درصد به قالب‌بندی و 40 درصد به بتن‌ریزی اختصاص داده می‌شود. مجدداً، هر یک از این درصدها به پارامترهای ریزتری تفکیک می‌شوند تا پرداخت صورت وضعیت پیمانکار را تسهیل کند.

تمامی این درصدها با جزئیات در جدول درصد پیشرفت کار، که به اسناد مناقصه پیوست شده است، ذکر شده‌اند و پیمانکار با بررسی نحوه پرداخت کارفرما، پیشنهاد خود را برای شرکت در مناقصه ارائه می‌دهد.

نحوه محاسبه تعدیل فهرست بهای تجمیعی

فهرست بهای تجمیعی به مانند یک فایل فشرده (zip) از اطلاعات قیمت‌های واحد در فهرست‌های قیمت پایه است و در نوشتن صورت وضعیت کارکرد اصلا نیازی به محاسبه مقدار کارهای انجام شده نیست.

اما با توجه به اینکه اطلاعات مربوط به هر ردیف فهرست بها در دسترس نیست، چطور می‌توانیم تعدیل صورت وضعیت را محاسبه کنیم؟ وقتی صورت وضعیت کارکرد به صورت مترمربعی ارائه می‌شود، دیگر شاخص‌های فصلی چه کاربردی دارند؟

برای پاسخ به این سوالات باید گفت که باید فایل فشرده را باز کنیم.

در حالی که برای نوشتن صورت وضعیت کارکرد به محاسبه مقادیر نیاز نداریم، برای نوشتن صورت وضعیت تعدیل، اطلاعاتی در مورد مقدارهایی مثل آرماتور مصرفی، بتن ریزی و موارد دیگر ضروری است. البته لازم نیست تمام این موارد را محاسبه کنیم و فقط چند مورد کلیدی که در بخشنامه فهرست بهای تجمیعی ذکر شده، کافی خواهد بود. در ادامه به توضیحات بیشتری در این زمینه همراه با مثال‌ها خواهیم پرداخت.

بدین منظور، برای هر فصل از فهرست بهای پایه، مبلغ کارکرد صورت وضعیت مربوط به آن فصل استخراج می‌شود. به‌عنوان مثال، برای فصل 1 و فصل 12، مبلغ کارکرد به‌طور جداگانه محاسبه می‌شود:

• فصل 1 (تخریب): مبلغ کارکرد صورت وضعیت به‌طور مستقیم استفاده می‌شود.
• فصل 12 (بتن ریزی): برای محاسبه این مبلغ، حجم بتن مصرفی در کارکرد صورت وضعیت را در بهای واحد (مثلاً آیتم 120105) ضرب کرده و سپس در ضریب پیشنهادی کل ضرب می‌کنیم.

پس از به‌دست آوردن مبلغ هر فصل، این مبالغ را جمع‌آوری کرده و تعدیل صورت وضعیت تجمیعی را مشابه نوشتن صورت وضعیت فهرست بهایی انجام می‌دهیم. برای مشاهده نمونه‌های بیشتر و آشنایی با جزئیات محاسبه تعدیل به آموزش تعدیل آکادمی عمران مراجعه کنید.

جمع بندی

فهرست بهای تجمیعی راه و باند به عنوان ابزار مدیریتی مهم در پروژه‌های راه‌سازی عمل می‌کند و هزینه‌های اجرای فعالیت‌ها را به صورت کلی و یکجا ارائه می‌دهد. این روش به جای محاسبه‌ جداگانه هزینه‌های هر مرحله، مانند خاکبرداری و بتن‌ریزی، یک قیمت واحد برای کل فعالیت در نظر می‌گیرد. فهرست بهای تجمیعی به برآورد سریع و دقیق هزینه‌های عمرانی، به ویژه در پروژه‌های راهسازی کمک می‌کند و برای پروژه‌هایی با جزئیات مشخص، زمان محدود و نیاز به برآورد سریع هزینه‌ها بسیار کارآمد است. همچنین، این فهرست در مناقصات و پروژه‌های نگهداری زیرساخت‌ها کاربرد فراوانی دارد. ما در این مطلب، به کمک فایل دانلود رایگان تفسیر فهرست بهای راه و باند و همچنین فیلم آموزشی رایگان به جزئیات این فهرست بها پرداختیم.

در انتهای این مقاله امیدواریم اطلاعات خوبی درباره فهرست بها تجمیعی راه و باند کسب کرده باشید. در صورتی که در این مورد سوالی دارید می‌توانید آن را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری