انواع سنگ تراورتن + (مزایا، معایب و قیمت سنگ تراورتن)
سنگ تراورتن به دلیل زیبایی و تنوع یکی از پرکاربردترین سنگ‌ها در صنعت ساختمان است. تراورتن از سال‌های خیلی دور جایگاه ویژه‌ای در طراحی، بین معماران روم باستان داشته و کم کم بین سایر کشورها رواج پیدا کرده که به خاطر استحکام، مقاومت بالا و تنوع رنگی که دارد بعد از گذشت این همه سال هنوز بسیار محبوب و پر کاربرد است. در این مقاله از آکادمی عمران همراه ما باشید تا با انواع سنگ نما تراورتن، مزایا و معایب و قیمت هر متر مربع سنگ تراورتن آشنا شوید.
سنگ تراورتن چیست؟
سنگ تراورتن یک سنگ رسوبی پرکاربرد با بافت متخلخل و نواری شکل است و در رنگ‌ها و طرح‌های متنوع یافت میشود. این سنگ از رسوب لایه‌لایه ذرات در غارهای آهکی یا چشمه‌های آب گرم تشکیل میشود و ترکیبات اصلی آن شامل کلسیم، استالاگمیت و استالاکتیت است. عناصری مانند آهن نیز در ایجاد طرح و موج‌های زیبای آن نقش دارند.
تراورتن با وجود مقاومت سایشی پایین، برای تحمل فشار بالا مناسب است و فرآوری آن آسان است. این سنگ از دوران باستان در معماری به‌ویژه در روم، مورد استفاده قرار می‌گرفته است. برای مثال همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، مشهورترین شگفتی رومی با نام کولوسئوم با تراورتن ساخته شده است. نام گذاری این متریال نیز ریشه در نام یکی از دهکده‌های روم باستان به نام Tiburtinus دارد.
سنگ تراورتن در کجا تشکیل میشود؟
همانطور که گفتیم این متریال معمولا در غارهای آهکی یا اطراف چشمه‌های آب گرم به وجود می‌آید، اما ممکن است برایتان سوال پیش آمده باشد که در کشورمان ایران، سنگ تراورتن در کجا تشکیل میشود؟ در پاسخ به این سوال بگوییم سنگهای تراورتن (Travertine) عمدتا در استان‌های مرکزی، آذربایجان شرقی و غربی، اصفهان و یزد تولید میشود. در ادامه چند مورد از مهم‌ترین و معروف‌ترین سنگهای تراورتن در ایران را نام برده‌ایم:
- سنگ تراورتن آتشکوه
- سنگ تراورتن ابیانه
- سنگ تراورتن اصفهان
- سنگ تراورتن حاجی آباد
- سنگ تراورتن دره بخاری
آیا از خود پرسیده‌اید که چرا رنگ سنگ تراورتن معادن مختلف با یک دیگر تفاوت دارد؟
همانطور که اشاره کردیم تراورتن‌ها از ته نشینی ذرات و رسوبات کانی‌های مختلفی به وجود آمده است که ته نشینی ذرات هر کانی در گرمای شدید موجب پدید آمدن یک رنگ در این متریال میشود. به طور مثال با فعال شدن ماده کربناته آراگونیت با وجود دمای بسیار زیاد و بارش، تراورتن به رنگهای مختلف سفید، قرمز، زرد، نارنجی یا قهوهای در می‌آید.
همچنین از ته نشینی ذرات و رسوبات کلسیت، سنگهای تراورتن خاکستری، سفید، زرد و گاها سبز به وجود می‌آید. به طور خلاصه می توان بیان کرد هر چه تنوع کانی‌های موجود در سنگ کمتر باشد رنگ آن رو به روشنی می‌رود.
انواع سنگ تراورتن
علاوه بر معادن و محل تشکیل شدن سنگهای تراورتن، می‌توان این متریال را به دو دسته موج دار و بی موج تقسیم کرده که به نحوه برش خوردن آن در کارخانه‌های سنگبری بستگی دارد.
1) سنگ تراورتن موج دار (vein cut)
تراورتن موجدار در واقع برش سنگ به همان صورتی است که از معدن استخراج شده و عمود بر لایه‌ها است. به این صورت که سنگ را به صورت عمودی برش داده تا رگه‌ها و موج‌ها به همان صورت اول باقی بمانند.
در برش موج دار با برخورد دستگاه برش به رگه‌ها که حاصل ناخالصی‌های موجود در سنگ هستند، استحکام سنگ کمتر شده و در نتیجه هنگام برش خوردن احتمال شکسته شدن آن بیشتر است.
2) سنگ تراورتن بی موج (cross cut)
برای داشتن سنگ تراورتن بی موج کافی است که کوپ (توده بزرگ سنگ) را چرخانده و در جهت موازی لایه‌ها، سنگ را برش بزنید. امروزه این سبک برش طرفداران بیشتری داشته چرا که علاوه بر زیبایی، در نهایت سنگی که موازی لایه‌ها برش خورده و موج نداشته باشد، ساختار یکپارچه‌تر و مقاوم‌تری نسبت به تراورتن‌های موج دار دارد.
انواع کاربرد سنگ تراورتن
همانطور که گفتیم تراواتن‌ها بسیار محکم و مقاوم هستند و در کنار آن به خاطر قیمت مقرون به صرفه، برای اجرا در مساحت وسیع کاملا مناسب‌اند. از این متریال برای نما، سنگ بغل پله، قرنیز دیوار، سرویس بهداشتی و مصنوعات تزئینی استفاده میشود. در ادامه با کاربردهای سنگ تراورتن بر اساس نوع آن آشنا می‌شوید.
- تراورتن صیقلی: سطحی براق و صیقلی دارد که جلوه‌ای لوکس و مدرن به فضا می‌بخشد و بیشتر برای نمای ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا زیبایی و درخشندگی خاصی به آن‌ها می‌دهد.
- تراورتن هوند: به دلیل ظاهر مات و یکدست انتخابی مناسب برای راه پله‌ها و فضاهای داخلی به شمار می‌رود. این سنگ به دلیل سطح مات، نور را بازتاب نمی‌دهد و نگهداری و نظافت آن نسبت به سایر انواع تراورتن آسان‌تر است.
- تراورتن تامبل: دارای ظاهری طبیعی و در فضاهایی که میخواهیم حس طبیعی بودن را القا کنیم بسیار کاربرد دارد. اغلب برای دکوراسیون بخش‌هایی از فضای داخلی و یا خارجی ساختمان کاربرد دارد.
- تراورتن تیشه‌ای: سنگی رسوبی و تزئینی است که بافت زبر و ناهموار آن از طریق تیشه کاری دستی یا ماشینی ایجاد میشود و بیشتر برای کف حیاط و نما، به ویژه در رنگ سفید کاربرد دارد.
- تراورتن آنتیک: با استفاده از روش مکانیکی و ساچمه‌های سنگی یا فلزی در محفظه چرخشی فرآوری میشود تا سطحی ناهموار و قدیمی پیدا کند و بیشتر در نماهای داخلی و خارجی ساختمان برای ایجاد جلوه‌ای سنتی و دکوراتیو کاربرد دارد.
سنگ تراورتن نما
سنگ تراورتن یکی از مقاوم‌ترین، محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین متریال‌هایی است که می‌توان برای نمای ساختمان استفاده کرد. علت اصلی محبوبیت این متریال به خاطر این است که در کنار تم رنگی متنوعی که دارد (از روشن تا تیره)، تخلخل و جذب آب بالا در آن موجب میشود تا درگیری مناسبی بین تروارتن و ملات به وجود آمده و روند اجرای آن و چسباندش به دیوار راحت‌تر شود.
دلیل به وجود آمدن تخلخل در این نوع سنگ‌ها به خاطر تبخیر مقادیری از گاز کربنیک موجود در آن به وجود آمده که با بتونه کاری یا ساب زدن تا حدودی قابل ترمیم است. البته دقت داشته باشید که برای اجرای این متریال در ارتفاع بالا، نیاز است که حتما آن را اسکوپ کنید. اگر مایل هستید با ریزه کاری‌های اسکوپ سنگ نما بیشتر آشنا شوید روی لینک آبی کلیک کنید.
همچنین برای آشنایی با مراحل اجرای نمای سنگی ساختمان حتما به مقاله مربوط به آن سر بزنید. برای نمای بیرونی ساختمان با سنگ تراورتن می‌توان طرح‌های متعددی را اجرا کرد که در ادامه با دو مورد از محبوب‌ترین طرح‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.
• نمای مدرن با سنگ تراورتن ساده
با توجه به گرایش روزافزون به سبک‌های مینیمال و مدرن در طراحی نما، سنگ تراورتن ساده به گزینه‌ای محبوب و ایده‌آل برای نمای ساختمان تبدیل شده است. این سنگ، به ویژه برای معمارانی که به دنبال خلق طرح‌های ساده و در عین حال زیبا هستند، انتخابی بی‌نظیر به شمار می‌رود.
مقاومت بالا در برابر شرایط جوی مختلف، دوام طولانی‌مدت و سهولت در اجرا، از جمله ویژگی‌هایی هستند که این سنگ را نسبت به سایر مصالح رایج مانند سیمان سفید یا سیمان شسته، برتری می‌بخشند. همچنین تنوع رنگی طبیعی تراورتن، امکان انتخاب طیف وسیعی از رنگ‌ها را برای هماهنگی با سبک‌های مختلف معماری فراهم می‌کند.
اگر مایل هستید با مراحل اجرای این متریال همراه با فیلم‌های کارگاهی آشنا شوید، توصیه می‌کنیم حتما روی لینک آبی رنگ کلیک کرده و به آموزش اجرای ساختمان آکادمی عمران سر بزنید.
• نمای رومی ساده با سنگ تراورتن
اگر دقت داشته باشید در چند سال اخیر نمای رومی بین طراحان ساختمان رواج پیدا کرده و طرفداران زیادی هم دارد. نما رومی به خاطر داشتن جزئیات و ریزه کاری‌های فراوان در طراحی المان‌هایش، مانند ستون‌ها و سقف‌های بلند، قرنیزهای رومی، پنجره‌های بلند و قدی و قوس‌های گرد و عریض، باید از متریالی برای اجرای آن استفاده شود که قابلیت برش خوردن، ابزار و شکل پذیری بالایی داشته باشد.
به همین خاطر تراورتن‌ها یکی از بهترین متریال‌هایی هستند که می‌توان برای اجرای نمای رومی از آن‌ها استفاده کرد.
بیش از ۳۰ ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفترفنی و ساختمان سازی
ویژگیهای بهترین سنگ تراورتن
برای این که بتوان با چند پارامتر کلی کیفیت تراورتن‌ها را تا حدودی تعیین کرده و بتوان گفت بهترین سنگ تراورتن کدام است، باید به رنگ، میزان تخلخل و اندازه این سنگ‌ها توجه کرده تا بتوان آن‌ها را در دسته بندی‌های سوپر، ممتاز، درجه 1 و درجه 2 تقسیم بندی کرد. در ادامه به بررسی هر یک از این پارامترها می‌پردازیم:
• رنگ تراورتن
همانطور که گفتیم رنگ تراورتن یکی از پارامترهای مهم در تعیین کیفیت این متریال بوده طوری که هرچه رنگ آن روشن‌تر و نزدیک به سفید باشد، کیفیت آن بالا‌تر و به طبع قیمت بالاتری هم دارد.
• میزان تخلخل تراورتن
هر چه تخلخل یک سنگ بیشتر باشد در نتیجه استحکام و یکپارچگی آن کمتر بوده و کیفیت پایین‌تری دارد، اما معمولا برای استفاده از این متریال باید خلل و فرج روی آن‌ها را با استفاده از سیمان، رزین‌های پلی استر، اپوکسی یا رزین uv پر کرد که هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارد.
برای مثال استفاده از سیمان انتخاب مناسبی می‌تواند باشد چرا که ضریب انبساط و انقباض مشابه با سنگ دارد ولی در انتها بعد از خشک شدن سیمان، نمای مات آن در مقابل نمای براق سنگ جلوه مناسبی ایجاد نمی‌کند.
امروزه در اکثر کارخانجات تولید سنگ تراورتن، از پلی استرها برای پر کردن فضای متخلخل روی آن استفاده می‌کنند، چرا که علاوه بر داشتن هزینه مقرون به صرفه کار با آن بسیار آسان بوده و در نهایت هم بعد از خشک شدن، سطحی مشابه با سطح سنگ خواهد داشت.
• اندازه تراورتن
همانطور که می‌دانید هر چه اندازه‌های تولید شده از یک سنگ بزرگتر باشد به معنای آن است که این سنگ کیفیت بالایی داشته تا بتوان کوپ‌هایی با سایز بالا و اصطلاحا اسلب از آن تولید کرد. اگر مایل هستید با سنگ اسلب بیشتر آشنا شوید پیشنهاد می‌کنیم روی لینک آبی رنگ کلیک کرده و مقاله مربوط به آن را حتما مطالعه کنید.
مزایای سنگ تراورتن
مزایای استفاده از سنگ تراورتن به شرح زیر است:
- مقاومت بالا: در برابر عوامل جوی و ضربه، دوام طولانی‌مدت را تضمین می‌کند.
- تنوع رنگی: امکان خلق نماهای متنوع و چشم‌نواز را فراهم می‌کند.
- سهولت در اجرا: برش و نصب آسان، اجرای طرح‌های پیچیده را ممکن می‌سازد.
- زیبایی طبیعی: جلوه‌ای گرم و منحصربه‌فرد به ساختمان می‌بخشد.
- سبک وزن بودن: تخلخل‌های موجود روی این سنگ موجب کاهش وزن آن شده و در نهایت باعث کاهش بار مرده ساختمان میشود
- سهولت برش: قابلیت ابزار خوردن و سهولت در برش نسبت به سایر سنگ‌ها
- عایق حرارتی و صوتی: وجود تخلخل‌های روی این متریال باعث میشود تا به عایق صوتی و حرارتی مناسبی تبدیل شود که در آتش سوزی‌ها مقاومت خوبی از خود نشان دهد
- مقرون به صرفه: قیمت مقرون به صرفه‌تر نسبت به سایر سنگ‌ها
- ایجاد درگیری بالا بین ملات این متریال به خاطر وجود تخلخل زیاد
- امکان شست و شوی آسان آن نسبت به سایر متریال‌ها
معایب سنگ تراورتن
این سنگ با وجود مزایای فراوان، معایبی نیز دارد که باید در نظر گرفته شوند:
- یکنواخت نبودن طرح و رنگ: تراورتن به دلیل طبیعی بودن، طرح و رنگی غیریکنواخت دارد. این ویژگی می‌تواند در برخی موارد مطلوب و در برخی دیگر نامطلوب باشد.
- مقاومت کم در برابر سرما: تراورتن در برابر سرما مقاومت کمی دارد و در صورت یخ‌زدگی آب درون آن، احتمال خرد شدن سنگ وجود دارد.
- جذب آب بالا: تراورتن به طور طبیعی جذب آب بالایی دارد، اما با استفاده از رزین در فرآوری، این مشکل تا حد زیادی قابل حل است.
- نیاز به نگهداری منظم: حفظ ظاهر تراورتن نیازمند تمیزکاری منظم، استفاده از محصولات مناسب و محافظت در برابر مواد شیمیایی و اسیدی است.
قیمت هر متر مربع سنگ تراورتن
قیمت هر متر مربع سنگ تراورتن بستگی به کیفیت آن دارد. همانطور که گفتیم هر چه تراورتن مورد نظر روشن‌تر، با تخلخل کمتر و در اندازه بزرگتری باشد قیمت هر متر مربع از آن بیشتر میشود. همچنین قیمت تراورتن‌های استخراج شده از هر معدن با یکدیگر تفاوت دارد.
جمع بندی
سنگ تراورتن با قدمتی دیرینه در معماری به دلیل زیبایی، تنوع رنگ، مقاومت و قیمت مناسب، همچنان یکی از محبوب‌ترین مصالح ساختمانی است. این سنگ رسوبی با بافت متخلخل، در انواع موجدار و بی‌موج و با کاربردهای متنوع از نما تا دکوراسیون داخلی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. کیفیت تراورتن به عواملی مانند رنگ، میزان تخلخل و اندازه بستگی دارد و قیمت آن نیز بر اساس همین عوامل تعیین میشود. با وجود مزایای فراوان، تراورتن معایبی نیز دارد که با انتخاب صحیح و فرآوری مناسب، می‌توان آن‌ها را به حداقل رساند.
در انتهای این مقاله پیشنهاد می‌کنیم اگر مایل هستید با ریزه کاری‌های این مبحث و نکات اجرایی آن بیشتر آشنا شوید حتما به آموزش دیوار چینی و نازک کاری آکادمی عمران سر بزنید.
مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران
سوالات متداول
به طور کلی سنگهای تراورتن درپوش و تراورتن حاجیآباد چرمی، به دلیل ویژگیهای خاص خود، اغلب در مقایسه با سایر انواع تراورتن، قیمت مقرون به صرفهتری دارند.
سنگ تراورتن در طبیعت با رنگهای متنوع سفید، شکلاتی، کرم روشن و تیره، زرد، قرمز و لیمویی یافت میشود و در صنعت سنگسازی، رنگهای قهوهای و سیاه نیز قابل تولید هستند.
سپاس از مقاله خوبتون. شما دوره اموزشی طراحی داخلی هم دارید؟
سلام
ممنون از لطف شما
خیر دوره طراحی داخلی نداریم و آموزش های مجموعه آکادمی عمران شامل دوره اجرای ساختمان، نظارت و دفتر فنی می شود.