سنگ تراورتن چیست | انواع سنگ نما تراورتن مو به مو زیر ذره بین
سنگ تراورتن چیست و در کجا تشکیل میشود؟ تراورتن از سال‌های خیلی دور جایگاه ویژه‌ای در طراحی، بین معماران روم باستان داشته و کم کم بین سایر کشورها رواج پیدا کرده که به خاطر استحکام، مقاومت بالا و تنوع رنگی که دارد بعد از گذشت این همه سال هنوز بسیار محبوب و پر کاربرد است. در این مقاله همراه ما در آکادمی عمران باشید تا با تمام ریزه کاری‌های نمای بیرونی ساختمان با سنگ تراورتن ، مزایا و معایب سنگ تراورتن ، انواع سنگ تراورتن و قیمت هر متر مربع سنگ تراورتن آشنا شویم.
سنگ تراورتن چیست؟
یکی از انواع سنگ‌های رسوبی مهم و پر کاربرد، تراورتن‌ها هستند که از ته نشینی تدریجی ذرات و رسوبات به طور لایه لایه در غارهای آهکی یا اطراف چشمه‌های آب گرم به وجود می‌آیند.
کلسیم، استالاگمیت و استالاکتیت از جمله ترکیبات اولیه و بسیار مهم در تراورتن‌ها بوده که در کنار آن‌ها وجود ترکیباتی مثل آهن نیز در شکل گیری و ایجاد طرح و موج‌های ایجاد شده در این نوع متریال بسیار حائز اهمیت است.
این متریال از سال‌های خیلی دور (در دوران قرون وسطی یا حتی قبل از آن) مورد توجه معماران بوده و مخصوصا استفاده از آن در معماری روم باستان بسیار رواج داشته است.
برای مثال همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، مشهورترین شگفتی رومی با نام کولوسئوم با تراورتن ساخته شده است. نام گذاری این متریال نیز ریشه در نام یکی از دهکده‌های روم باستان به نام Tiburtinus دارد.
سنگ تراورتن در کجا تشکیل می شود؟
همانطور که گفتیم این متریال معمولا درغارهای آهکی یا اطراف چشمه‌های آب گرم به وجود می‌آید، اما ممکن است برایتان سوال پیش آمده باشد که در کشورمان ایران، سنگ تراورتن در کجا تشکیل میشود ؟
در پاسخ به این سوال بگوییم، سنگ‌های تراورتن (Travertine) عمدتا در استان‌های مرکزی، آذربایجان شرقی و غربی، اصفهان و یزد تولید میشود و از مهم‌ترین و معروف‌ترین معادن آن می‌توان به معادن به سنگ عباس آباد، تراورتن آتشکوه، تراورتن دره بخاری اشاره کرد.
آیا از خود پرسیده‌اید که چرا رنگ سنگ تراورتن معادن مختلف با یک دیگر تفاوت دارد؟
همانطور که اشاره کردیم تراورتن‌ها از ته نشینی ذرات و رسوبات کانی‌های مختلفی به وجود آمده است که ته نشینی ذرات هر کانی در گرما شدید موجب پدید آمدن یک رنگ در این متریال میشود.
به طور مثال با فعال شدن ماده کربناته آراگونیت با وجود دمای بسیار زیاد و بارش، تراورتن به رنگ‌های مختلف سفید، قرمز، زرد، نارنجی یا قهوه‌ای در می‌آید.
همچنین از ته نشینی ذرات و رسوبات کلسیت، سنگ‌های تراورتن خاکستری، سفید، زرد و گاها سبز به وجود می‌آید. به طور خلاصه می توان بیان کرد هر چه تنوع کانی‌های موجود در سنگ کمتر باشد رنگ آن رو به روشنی می‌رود.
نمای بیرونی ساختمان با سنگ تراورتن
سنگ تراورتن یکی از مقاوم‌ترین، محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین متریال‌هایی است که می‌توان برای نمای ساختمان استفاده کرد. یکی از علل محبوبیت این متریال به خاطر این است که در کنار تم رنگی متنوعی که دارد (از روشن تا تیره)، تخلخل و جذب آب بالا در آن موجب میشود تا درگیری مناسبی بین تروارتن و ملات به وجود آمده و روند اجرای آن و چسباندش به دیوار راحت‌تر شود.
علت اصلی به وجود آمدن تخلخل در این نوع سنگ‌ها به خاطر تبخیر مقادیری از گاز کربنیک موجود در آن به وجود آمده که با بتونه کاری یا ساب زدن تا حدودی قابل ترمیم است.
البته دقت داشته باشید که برای اجرای این متریال در ارتفاع بالا، نیاز است که حتما آن را اسکوپ کنید. اگر مایل هستید با ریزه کاری‌های اسکوپ سنگ بیشتر آشنا شوید حتما روی لینک آبی رنگ کلیک کرده و مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید.
همچنین برای آشنایی با مراحل اجرای نمای سنگی ساختمان حتما روی لینک آبی رنگ کلیک کرده و به مقاله مربوط به آن سر بزنید.
در انتها باید بگوییم که برای نمای بیرونی ساختمان با سنگ تراورتن می‌توان طرح‌های متعددی را اجرا کرد که در ادامه با دو مورد از محبوب‌ترین طرح‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.
• نمای ساختمان سنگ تراورتن ساده
امروزه با گرایش افراد به سبک مینیمال و ساده، نمای ساختمان سنگ تراورتن ساده، مدرن و مینیمال جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده تا معماران بتوانند هنر و ذوق خود را به ساده‌ترین و شکیل‌ترین شکل ممکن ارائه دهند.
یکی از متریال‌هایی که برای این سبک طراحی نمای ساختمان بسیار کاربرد دارد سنگ تراورتن است چرا که علاوه بر مقاومت بالا نسبت به سایر متریال‌های استفاده شده در این سبک (مثل سیمان سفید یا سیمان شسته)، تنوع رنگی بالایی هم داشته و کار با آن راحت است.
اگر مایل هستید با مراحل اجرای این متریال همراه با فیلم‌های کارگاهی آشنا شوید توصیه می‌کنیم حتما روی لینک آبی رنگ کلیک کرده و به آموزش مراحل اجرای ساختمان آکادمی عمران سر بزنید.
• نمای رومی ساده با سنگ تراورتن
اگر دقت داشته باشید در چند سال اخیر نمای رومی بین طراحان ساختمان رواج پیدا کرده و طرفداران زیادی هم دارد.
نما رومی به خاطر داشتن جزئیات و ریزه کاری‌های فراوان در طراحی المان‌هایش، مانند ستون‌ها و سقف‌های بلند، قرنیزهای رومی، پنجره‌های بلند و قدی و قوس‌های گرد و عریض، باید از متریالی برای اجرای آن استفاده شود که قابلیت برش خوردن، ابزار و شکل پذیری بالایی داشته باشد.
به همین خاطر تراورتن‌ها یکی از بهترین متریال‌هایی هستند که می‌توان برای اجرای نمای رومی از آن‌ها استفاده کرد.
طوفان تخفیفی آکادمی عمران تو راهه
مزایا و معایب سنگ تراورتن
- مقاومت بالا در برابر سایش و ضربه
- قابلیت ابزار خوردن و سهولت در برش نسبت به سایر سنگ‌ها
- مقاوم در برابر فشار و گرما
- عایق حرارتی و صوتی (وجود تخلخل‌های روی این متریال باعث میشود تا به عایق صوتی و حرارتی مناسبی تبدیل شود که در آتش سوزی‌ها مقاومت خوبی از خود نشان دهد.)
- ایجاد درگیری بالا بین ملات این متریال به خاطر وجود تخلخل زیاد
- سبک وزن بودن (تخلخل‌های موجود روی این سنگ موجب کاهش وزن آن شده و در نهایت باعث کاهش بار مرده ساختمان میشود.)
- صیقل پذیری بالا
- قیمت مقرون به صرفه‌تر نسبت به سایر سنگ‌ها
- امکان شست و شوی آسان آن نسبت به سایر متریال‌ها
- یکنواخت نبودن طرح و رنگ (حتی در شرایطی که تمام آن‌ها از یک معدن استخراج شده باشد.)
- مقاومت کم در برابر سرما ( اگر سنگ خیس باشد و محیط به دمای انجماد آب برسد، با کوچکترین ضربه‌ای خرد میشود.)
- جذب آب بالا (به خاطر وجود تخلخل روی این سنگ‌ها جذب آب این متریال بالا بوده که این موضوع تا حدود زیادی با استفاده از رزین و اپوکسی و پر کردن تخلخل موجود روی آن قابل کنترل است.)
انواع سنگ تراورتن
علاوه بر معادن و محل تشکیل شدن سنگ‌های تراورتن، می‌توان این متریال را به دو دسته موج دار و بی موج تقسیم کرده که به نحوه برش خوردن آن در کارخانه‌های سنگبری بستگی دارد. در ادامه با هر یک از این دو دسته بیشتر آشنا خواهیم شد.
1) سنگ تراورتن موج دار (vein cut)
تراورتن موجدار در واقع برش سنگ به همان صورتی است که از معدن استخراج شده و عمود بر لایه‌ها است. به این صورت که سنگ را به صورت عمودی برش داده تا رگه‌ها و موج‌ها به همان صورت اول باقی بمانند.
2) سنگ تراورتن بی موج (cross cut)
برای داشتن سنگ تراورتن بی موج کافی است که کوپ (توده بزرگ سنگ) را چرخانده و در جهت موازی لایه‌ها، سنگ را برش بزنید.
امروزه این سبک برش طرفداران بیشتری داشته چرا که علاوه بر زیبایی، در نهایت سنگی که موازی لایه‌ها برش خورده و موج نداشته باشد، ساختار یکپارچه‌تر و مقاوم‌تری نسبت به تراورتن‌های موج دار دارد.
همچنین باید در نظر داشته باشید که در برش موج دار با برخورد دستگاه برش به رگه‌ها که حاصل ناخالصی‌های موجود در سنگ هستند، استحکام سنگ کمتر شده و در نتیجه هنگام برش خوردن احتمال شکسته شدن آن بیشتر است.
بهترین سنگ تراورتن
برای این که بتوان با چند پارامتر کلی کیفیت تراورتن‌ها را تا حدودی تعیین کرده و بتوان گفت بهترین سنگ تراورتن کدام است، باید به رنگ، میزان تخلخل و اندازه این سنگ‌ها توجه کرده تا بتوان آن‌ها را در دسته بندی‌های سوپر، ممتاز، درجه 1 و درجه 2 تقسیم بندی کرد.
در ادامه به بررسی هر یک از این پارامترها می‌پردازیم:
• رنگ تراورتن
همانطور که گفتیم رنگ تراورتن یکی از پارامترهای مهم در تعیین کیفیت این متریال بوده طوری که هرچه رنگ آن روشن‌تر و نزدیک به سفید باشد، کیفیت آن بالا‌تر و به طبع قیمت بالاتری هم دارد.
• میزان تخلخل تراورتن
هر چه تخلخل یک سنگ بیشتر باشد در نتیجه استحکام و یکپارچگی آن کمتر بوده و کیفیت پایین‌تری دارد، اما معمولا برای استفاده از این متریال باید خلل و فرج روی آن‌ها را با استفاده از سیمان، رزین‌های پلی استر، اپوکسی یا رزین uv پر کرد که هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارد.
برای مثال استفاده از سیمان انتخاب مناسبی می‌تواند باشد چرا که ضریب انبساط و انقباض مشابه با سنگ دارد ولی در انتها بعد از خشک شدن سیمان، نمای مات آن در مقابل نمای براق سنگ جلوه مناسبی ایجاد نمی‌کند.
امروزه در اکثر کارخانجات تولید سنگ تراورتن، از پلی استرها برای پر کردن فضای متخلخل روی آن استفاده می‌کنند، چرا که علاوه بر داشتن هزینه مقرون به صرفه، کار با آن بسیار آسان بوده و در نهایت هم بعد از خشک شدن، سطحی مشابه با سطح سنگ خواهد داشت.
• اندازه تراورتن
همانطور که می‌دانید هر چه اندازه‌های تولید شده از یک سنگ بزرگتر باشد به معنای آن است که این سنگ کیفیت بالایی داشته تا بتوان کوپ‌هایی با سایز بالا و اصطلاحا اسلب از آن تولید کرد.
اگر مایل هستید با اسلب سنگ بیشتر آشنا شوید پیشنهاد می‌کنیم روی لینک آبی رنگ کلیک کرده و مقاله مربوط به آن را حتما مطالعه کنید.
کاربرد سنگ تراورتن
همانطور که گفتیم تراواتن‌ها بسیار محکم و مقاوم هستند و در کنار آن به خاطر قیمت مقرون به صرفه، برای اجرای در مساحت وسیع کاملا مناسب‌اند. در ادامه با کاربردهای این متریال بیشتر آشنا می‌شویم:
- نما: استفاده از این متریال انتخاب بسیار مناسبی است چرا که علاوه بر توانایی برش و ابزار خوردن برای طراحی نما، در برابر نور و گرمای خورشید، باد و باران هم مقاوم بوده و علاوه بر این به خاطر وزن سبک نسبت به گرانیت، در نهایت موجب کاهش بار مرده ساختمان میشود.
- قرنیز دیواری
- سنگ بغل پله
- کانتر آشپزخانه
- سرویس بهداشتی
- مصنوعات و تزیینات سنگی
قیمت هر متر مربع سنگ تراورتن
قیمت هر متر مربع سنگ تراورتن بستگی به کیفیت آن دارد. همانطور که گفتیم هر چه تراورتن مورد نظر روشن‌تر، با تخلخل کمتر و در اندازه بزرگتری باشد قیمت هر متر مربع از آن بیشتر میشود. همچنین قیمت تراورتن‌های استخراج شده از هر معدن با یکدیگر تفاوت دارد.
ارزانترین سنگ تراورتن
همانطور که گفتیم قیمت سنگ تراورتن به رنگ، میزان تخلخل، اندازه و محل استخراج آن بستگی دارد اما به طور کلی سنگ تراورتن درپوش و سنگ تراورتن حاجی آباد چرمی نسبت به سایر انواع تراورتن‌ها قیمت کمتری دارند.
در انتهای این مقاله پیشنهاد می‌کنیم اگر مایل هستید با ریزه کاری‌های این مبحث و نکات اجرایی آن بیشتر آشنا شوید حتما به آموزش دیوار چینی و نازک کاری آکادمی عمران سر بزنید.
مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران
سپاس از مقاله خوبتون. شما دوره اموزشی طراحی داخلی هم دارید؟
سلام
ممنون از لطف شما
خیر دوره طراحی داخلی نداریم و آموزش های مجموعه آکادمی عمران شامل دوره اجرای ساختمان، نظارت و دفتر فنی می شود.