بتن رنگی و هر آنچه که باید از آن بدانید! + انواع، کاربرد و نحوه اجرا
یکی از بتنهای جالب و زیبا در صنعت عمران، بتن رنگی است که بیشتر جنبه تزئینی دارد، اما بعضاً در ساخت ساختمانها نیز مورد استفاده قرار میگیرد. در این مقاله در رابطه با انواع بتن رنگی ، ترکیبات و نحوه اجرای آن به طور کامل توضیح دادهایم. پس این مقاله کامل از آکادمی عمران را از دست ندهید!
معرفی بتن رنگی با فیلم
در فیلم زیر بتن رنگی را برای شما معرفی میکنیم تا در هنگام خواندن این مقاله جزئیات را بیشتر درک کنید.
تاریخچه
در جنوب کالیفرنیا شرکت پیمانکاری (FD Davis) با افزودن اکسید آهن مصنوعی به مخلوط بتنی خاکستری توانست به دنیای گسترده بتنهای رنگی وارد شود و بتنهایی با رنگهای مختلف تولید کند.
در مقاله ” بتن چیست “ به طور کامل درباره ترکیبات و کاربرد انواع بتن صحبت کردیم. برای مطالعه روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.
بتن رنگی چیست؟
در تولید بتنهای رنگی معمولاً از رنگدانهها استفاده میشود. این رنگدانههای مصرفی باید دوام و پایداری خوبی در برابر عوامل محیطی مختلف و اشعههای آفتاب از جمله UV داشته باشند.
ممکن است از جلوه و زیبایی بتنهای رنگی به دلیل فرآیندهایی مانند تراوش آهک به سطح مخلوط بتنی کم شود. پس لازم است که تمهیدات موردنیاز جهت ممانعت از تراوش آهک انجام شود.
برخی از این تمهیدات عبارتند از:
- اعمال پوشش
- جلوگیری از چرخههای تر و خشک شدن
همچنین این بتنها در برابر سایش نیز باید مقاوم باشد، چرا که اکثراً در جاهای پر رفت و آمد مانند پیاده رو ، پارکینگ ، کفپوش و غیره استفاده میشوند.
طوفان تخفیفی آکادمی عمران تو راهه
انواع بتن رنگی
بتنهای رنگی از نظر نوع ترکیبات و روش ساخت طبقه بندی میشوند.
• از نظر ترکیبات
1) بتن رنگی ساده
این نوع بتنها از مصالح زیر ساخته شده اند:
- آب
- سیمان سفید
- مواد رنگی
- ماسه معمولی
مشخصات مکانیکی این بتن همانند بتنهای معمولی بوده و دارای مقاومت و استحکام خوبی است. تنها تفاوت در رنگ و جلوه آن است.
2) بتن رنگی صنعتی سخت
مصالح مورد استفاده در این نوع بتنها همانند نوع ساده است؛ با این تفاوت که سنگدانههای مصرفی در نوع صنعتی از نوع سخت و سایشی با فشاری بسیار بیشتر نسبت به شن و با ترکیبات صعنتی است.
برای آشنایی با تمامی نکات ریز و درشت سنگدانههای مصرفی در بتنها، مقاله ” دانه بندی بتن ” را مطالعه کنید.
حتی جالب است بدانید که این نوع بتنها مقاومت بسیار خوبی دارد و به همین علت به ضدسایش نیز معروف است.
• از نظر روش ساخت
1) پیش ساخته
این نوع از بتنها، همان طور که از نامش معلوم است، در کارخانه تولید و در محل موردنیاز استفاده میشود.
2) درجا
در این روش مخلوط بتنی را با استفاده از میکسر و سایر تجهیزات آماده میکنند و با رنگدانه یا مواد رنگی ترکیب میکنند.
نحوه اجرای بتن رنگی
در مرحله اول باید ترکیبات بتن رنگی را بدانید و سپس به سراغ نحوه اجرا آن میرویم.
با استفاده از دانههای رنگی یا افزودن موارد رنگی یا هر دو میتوان این بتنهای زیبا را ساخت.
زمانی که دانههای رنگی استفاده میشود، این دانهها باید در سطح بتن قابل مشاهده باشند. همچنین خمیر هیدراته نشده در سطح، بعداً با برس پاک میشود.
سایر روش جهت پاک کردن ملات سطحی شامل موارد زیر است:
- ماسه پاشی
- آب پاشی
- چکش کاری
- سمباده زنی
- اسید شویی
اگر قرار باشد که سطوح با اسید شستشو داده شوند، این کار باید حدوداً دو هفته پس از ریختن مخلوط بتنی انجام شود.
پودر بتن رنگی
دانههای رنگی مورد استفاده در بتن رنگی ممکن است از دانههای طبیعی یا مصالح سرامیکی باشند.
برخی از این دانههای طبیعی شامل موارد زیر است:
- کوارتز
- مرمر
- گرانیت
مواد بتن رنگی باید اکسیدهای معدنی خالصی باشند که ریزتر از سیمان آسیاب شدهاند.
این مواد باید خواص زیر را داشته باشند:
- نامحلول بودن در آب
- بدون نمکهای محلول و اسیدها
- پایداری در برابر تابش خورشید
- مقاوم در برابر قلیاییها و اسیدهای ضعیف
- بدون سولفات کلسیم
اکسیدهای معدنی به طور طبیعی وجود داشته و به طور مصنوعی نیز تولید میشوند.
مواد مصنوعی در حالت کلی نتایج یکنواختتری را ارائه میدهند.
طرح اختلاط بتن رنگی
در ادامه مقاله، به یکی از نکات مهم میرسیم که در طرح اختلاط بتن رنگی نیز حائز اهمیت است.
میزان مواد رنگی استفاده شده در مخلوط نباید از 10 درصد وزن سیمان بیشتر باشد. همچنین مقدار لازم بستگی به نوع ماده و رنگ دلخواه دارد.
برای مثال، مقداری از یک ماده رنگی که معادل 1.5 درصد وزنی سیمان باشد، ممکن است یک رنگ ملایم زیبا تولید کند. اما برای تولید یک رنگ تیره ممکن است به 7 درصد نیاز باشد.
سیمان پرتلند سفید، رنگهای تمیزتر و شفافتری تولید میکند و باید ترجیحاً از این نوع سیمان به جای سیمان معمولی خاکستری رنگ استفاده شود. مگر اینکه رنگهای سیاه یا خاکستری تیره مدنظر باشند.
جهت حفظ و نگهداری یک رنگ یکنواخت در سراسر مخلوط، تعیین نسبت تمامی مصالح باید به دقت از طریق وزنی کنترل شود.
سیمان خشک و ماده رنگی قبل از اینکه به مخلوط اضافه شود، باید کاملاً باهم آمیخته شود تا از رگههای رنگی غیریکنواخت جلوگیری شود.
به منظور مطمئن شدن از یکنواختی، باید زمان اختلاط از معمول طولانیتر باشد.
اگر بتنها دارای حبابهای هوای عمدی باشد، اضافه کردن ماده رنگی ممکن است نیاز به تنظیم و تصحیح مقدار ماده افزودنی حبابزا داشته باشد تا میزان هوای مطلوب حفظ شود.
برای مطالعه بیشتر در مورد بتن حبابدار و مواد افزودنی حباب هواساز به مقاله ” حباب ساز بتن “ سر بزنید. همچنین در پکیج صفر تا صد اجرای ساختمان درباره تمام نکات و ریزه کاریهای اجرای ساختمان صحبت کردهایم که توصیه میکنیم آن را از دست ندهید.
روش رنگ پاشی
یکی دیگر از روشهای اجرا، روش رنگ پاشی است که در ادامه به طور کامل توضیح خواهیم داد.
رنگ کردن دالها یا پانلهای پیش ساختهای که به طور افقی ریخته میشوند را میتوان به روش رنگ پاشی انجام داد.
مصالح رنگی خشک به صورت آماده جهت مصرف توسط تولیدکنندگان گوناگون در بازار عرضه میشوند.
برخی از این مواد رنگی خشک مورد استفاده در بتن رنگی شامل موارد زیر است:
- مواد اکسیدی معدنی
- سیمان پرتلند سفید
- ماسه سیلیسی با دانهبندی ویژه یا ریزدانههای دیگر
پس از تخته مالی دال، دو سوم مصالح رنگی خشک باید به طور یکنواخت با دست روی سطح پاشیده شود.
مقدار وزنی مصالح رنگی خشک مورد نیاز در واحد سطح را معمولاً میتوان با استفاده از پانلهای آزمایشی از پیش ریخته شده تعیین کرد.
پس از اینکه این ماده، آب بتن تازه را جذب کرد، با استفاده از تخته ماله، باید آن را به سطح بتن تلقیح کرد.
سریعاً پس از آن بقیه این مصالح باید به دقت روی سطح به صورت عمود بر جهت اعمال رنگ اولیه پاشیده شود، طوری که رنگ یکنواختی به دست بیاید.
دوباره دال باید تخته مالی شود تا مصالح استفاده شده به خورد سطح برود.
عملیات پرداخت دیگری نیز ممکن است پس از آن انجام شود که این مورد وابسته به نوع پرداخت دارد.
عمل آوری باید سریعاً پس از پرداخت شروع شود، در حالی که تدابیر احتیاطی جهت جلوگیری از رنگ پریدگی سطح به عمل میآید.
برای مطالعه بیشتر در مورد پرداخت بتن و وسایل آن به مقاله ” پرداخت بتن “ مراجعه کنید.
استاندارد بتن رنگی
ویژگیها و روشهای آزمون رنگدانهها جهت رنگی سازی مصالح ساختمانی پایه سیمانی، پایه آهکی و ترکیبات سیمانی – آهکی در استاندارد ملی ایران شماره 12149 ارائه شده است.
در بتنهای تمام رنگی ضوابط رنگدانههای مصرفی در استاندارد ملی ایران شماره 8287 داده شده است.
آزمایشها روی رنگدانههای مورد استفاده در بتن رنگی شامل کنترل تأثیر روی خواص آن شامل موارد زیر است:
- زمان گیرش و مقاومت فشاری
- ترکیب شامل: ترکیب شیمیایی رنگدانه، مواد محلول در آب، کلرید محلول در آب و مقدار کلرید کل
- کسر وزن پس از سرخ شدن
- انتشار رادیواکتیو
- آزاد شدن مواد خطرناک
- قدرت نسبی فام بخشی رنگ
- مانده روی الک
- مقدار pH
- پایداری در برابر قلیایی
- پایداری در برابر عوامل جوی، پایداری حرارتی، مقایسه رنگ با رنگدانه استاندارد و مقاومت در برابر نور
مزایای بتن رنگی
بتن رنگی همانند سایر بتنهایی که در مقاله ” انواع بتن ” معرفی شد، دارای مزایای خاصی است که سبب تمایز آن نسبت به باقی بتنها میشود:
- دوام بالا در برابر سایش
- مقاوم در برابر اشعات UV
- مقاوم در برابر عوامل شیمیایی
- سهولت در شتستشو
- جلوگیری از گرد و غبار و آلودگی
- صرفه جویی در زمان به دلیل همزمان بودن ساخت و رنگ آمیزی بتنها
- مقاوم در برابر باران (عدم حل شدن رنگ در آب)
- سرعت بالا در ساخت
- مقاومت مکانیکی بسیار خوب
کاربرد بتن رنگی
در ادامه مقاله به کاربردهای این بتنهای جالب میرسیم:
- ساختمانها
- پارکینگها
- پیاده رو
- نما یا اکسپوز (بتنهای اکسپوز رنگی)
- کفپوشها (بتنهای سخت رنگی)
- سد دریاچهها
- دیوارهای تزئینی
مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران
خیلی جالب بود.
سلام وقت بخیر
ممنون از حسن نظر شما