باید و نبایدهای ارشد عمران ! ارشد عمران بخوانیم یا نه؟!

ارشد بخوانیم یا نه؟ سربازی یا ارشد؟ ارشد یا ورود به بازار کار؟ و سوالاتی از این دست که احتمالا برای هر کدام از شما مهندسین عمران در موقعیت‌های متفاوت پیش آمده است. باورهایی درباره گرفتن مدرک ارشد وجود دارد که الزاما همه آن‌ها واقعیت ندارد. ما در این مقاله به بررسی تمام جوانب خواندن ارشد پرداخته و باورهای موجود را زیر سوال می‌بریم. همچنین سخت ترین و راحت ترین گرایش ارشد عمران را معرفی می‌کنیم. اگر شما هم در دو راهی خواندن یا نخواندن ارشد عمران گیر افتاده‌اید با ما همراه باشید تا در نهایت بتوانید تصمیم درست بگیرید. با ما در آکادمی عمران همراه باشید.

ارشد عمران چه شرایطی دارد؟

در ابتدا به معرفی کوتاهی از رشته عمران و ادامه تحصیل در آن می‌پردازیم. مهندس عمران چه کسی است؟

رشته مهندسی عمران یا به انگلیسی Civil Engineering یکی از رشته‌های محبوب در شاخه مهندسی است. مهندس عمران با دانش خود به ساخت سازه‌هایی با کاربری مختلف، ساختمان‌سازی، پل‌سازی، راهسازی و غیره می‌پردازد. شاید به نظر بیاید که رشته عمران رشته خشک و بدون انعطافی است. اما کار با نرم افزارهای مختلف، حضور در کارگاه و اجرای پروژه، انجام محاسبات و نظارت بر اجرا همگی دارای جذابیت مخصوص به خود هستند. مهندس عمران علاوه بر دانش و مهارت در اجرای پروژه‌های عمرانی نیاز به خلاقیت نیز دارد تا بتواند پروژه را به بهترین شکل اجرا نماید.

مقطع کارشناسی ارشد یا همان فوق لیسانس، دوره‌ای 2 تا 3 ساله است که پس از گرفتن مدرک لیسانس می‌توانید در آن تحصیل کنید. ارشد عمران گرایش‌های مختلفی دارد.

گرایش‌های ارشد عمران 

فرض کنید شما پس از 4 سال تحصیل در رشته مهندسی عمران مدرک کارشناسی خود را گرفته‌اید. حال در دو راهی ادامه تحصیل در مقطع ارشد عمران و ورود به بازار کار قرار گرفته‌اید؟

ما برای راحتی شما در این مقاله گرایش‌های ارشد عمران را بررسی کرده و می‌گوییم در چه صورت ارشد خواندن برای شما مفید است و در چه صورت اینطور نیست؟

رشته مهندسی عمران نیز مانند بسیاری از رشته‌های مهندسی دارای گرایش‌های مختلفی در مقطع ارشد است. گرایش‌های مهندسی عمران عبارتند از:

1. سازه
2. مدیریت ساخت
3. زلزله
4. ژئوتکنیک
5. حمل و نقل
6. راه وترابری
7. سواحل، بنادر و سازه‌های دریایی
8. مدیریت منابع آب
9. سازه‌های هیدرولیکی
10. محیط زیست

در ادامه به توضیح هر یک می‌پردازیم:

1. گرایش سازه

همانطور که از اسم آن مشخص است در این گرایش به تحلیل، طراحی و آنالیز سازه‌های مختلف، پل‌ها، تونل‌ها، تاسیسات نفتی و آبی و غیره پرداخته می‌شود. شما با ادامه تحصیل در این گرایش قادر به طراحی سازه‌های بتنی و فولادی و انواع المان‌های پیش ساخته با رویکرد لرزه‌ای و به شکلی حرفه‌ای تر از آنچه در دوره لیسانس یاد گرفته‌اید، خواهید شد. بدیهی است بار محاسباتی این گرایش زیاد است.

2. گرایش مدیریت ساخت

گرایش مهندسی و مدیریت ساخت ترکیبی از دو بحث مدیریت ساخت و مهندسی ساخت است. افراد با این تخصص می‌توانند به ارزیابی، مدیریت و کنترل پروژه‌های عمرانی در زمینه‌های مختلف بپردازند. از طرفی یک مهندس مدیریت ساخت می‌تواند با به کارگیری روش‌های جدید و استفاده از نرم‌افزارها، پروژه را در زمان کم، با هزینه مناسب و در عین حال کیفیت بالاتر به انجام برساند. در واقع مدیریت کارگاه از نظر هماهنگی بین نیروهای فعال در پروژه، ماشین آلات، تهیه مصالح و ابزار، اجرای اصولی پروژه و در نهایت مدیریت مالی در قالب صورت وضعیت‌ها بر عهده فارغ التحصیل این گرایش است. البته کسانی که در این گرایش تحصیل نکردند نیز با کمی سابقه و حضور در کارگاه‌ها از پس این عنوان شغلی بر می‌آیند.

3. گرایش زلزله

فارغ التحصیلان گرایش زلزله قادر به طراحی سازه‌های پایدار در برابر زلزله و پیاده‌سازی روش‌های مقاوم سازی هستند. از طرفی شما با تحصیل در گرایش زلزله، به بررسی مطالعات و محاسبات آنالیز خطر برای طراحی سازه‌هایی مانند سد، نیروگاه‌ها و غیره می‌پردازید. این گرایش نیز مانند سازه بیشتر جنبه محاسباتی داشته و طراحی سازه‌های مختلف را با رویکرد لرزه‌ای بررسی می‌کند.

4. گرایش ژئوتکنیک

با توجه به اینکه در ساخت اکثر سازه‌ها، خاک نقش اساسی در بنای ساختمان دارد، گرایش ژئوتکنیک از اهمیت بالایی برخوردار است. به عبارتی می‌توان گفت یکی از سخت‌ترین گرایش‌های ارشد عمران، گرایش ژئوتکنیک است. همچنین کارشناسان ارشد ژئوتکنیک با مطالعه روی خاک در آزمایشگاه‌های مکانیک خاک به بررسی و آنالیز پارامتر‌های با اهمیت خاک برای احداث سازه می‌پردازند. فارغ التحصیلان این گرایش معمولا به پایدارسازی گودها به روش‌های نیلینگ، انکراژ، سازه نگهبان خرپایی، مهار متقابل، دیوار دیافراگمی، مهار به کمک شمع کوبی و اجرای از بالا به پایین (تاپ دان) مشغول‌اند.

5. گرایش حمل و نقل

متخصصین گرایش حمل و نقل به طراحی مسیر و اجرای زیرساخت‌های حمل و نقلی مانند پل‌ها، تونل‌ها و جاده‌ها می‌پردازند. مسائلی مانند ایمنی و توسعه پایدار از زمینه‌های پرطرفدار در سال‌های اخیر در این گرایش بوده است.

6. گرایش راه و ترابری

در گرایش راه و ترابری به بررسی اصول و استانداردهای نوین در ساخت راه‌های جدید و بهسازی راه‌های قدیمی پرداخته می‌شود. به طور مثال طراحی روسازی با مصالحی مانند آسفالت و بتن از مهارت‌های این گرایش است. همچنین طراحی مسیرهای خاص با مشخصات فنی و مهندسی ویژه نیز از مواردی است که در این گرایش مطرح می‌گردد.

7. گرایش سواحل، بنادر و سازه های دریایی 

در گرایش سازه‌های دریایی به مطالعه و طراحی سازه‌هایی مانند سازه‌های ساحلی و دریایی پرداخته می‌شود. فارغ التحصیلان گرایش سازه‌های دریایی می‌توانند به صورت مرتبط با گرایش خود و یا در حوزه‌هایی مانند سازه و آب مشغول به کار شوند.

8. گرایش مدیریت منابع آب

ارشد عمران گرایش مدیریت منابع آب به شناخت منابع آب، بهسازی کیفیت منابع و همچنین بهینه‌سازی شبکه‌های آبرسانی می‌پردازد. فارغ التحصیلان این رشته می‌توانند در شرکت های مشاور در حوزه آب و فاضلاب، سد سازی و مدیریت منابع آب مشغول به کار شوند. همچنین با تحصیل در این رشته می‌توانید وارد حوزه مطالعات هیدرولوژی در شرکت‌های راهسازی شوید.

9. گرایش آب و سازه های هیدرولیکی

کارشناسی ارشد آب و سازه‌های هیدرولیکی نیز مانند گرایش‌های ژئوتکنیک و سازه از گرایش‌های سخت ارشد عمران است. در این گرایش به تحلیل و طراحی سازه‌هایی که مرتبط با آب هستند پرداخته می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت این گرایش ترکیبی از گرایش سازه و آب است. از طرفی در این گرایش مباحث زیست محیطی و توسعه پایدار نقش پر رنگی دارد.

10. گرایش محیط زیست

گرایش محیط زیست با حوزه‌هایی مانند عملکرد مواد شیمیایی و زیست‌شناسی موجودات، مباحث مربوط به اتلاف گرما و انرژی حرارتی، تصفیه و پالایش آب و هوا و همچنین بهبود مناطقی که در معرض آلودگی‌های صنعتی هستند مرتبط است.

فارغ التحصیلان ارشد عمران گرایش محیط زیست در حوزه‌هایی مانند شناخت و کنترل آلودگی منابع آب، آلودگی هوا و آلودگی‌های حاصل از مواد جامد زائد مطالعه داشته و می‌توانند در سازمان‌هایی همچون سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان‌های وابسته به وزارت نیرو مشغول به کار شوند.

بیش از 30 ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفتر‌فنی و ساختمان‌سازی

مشاهده مینی دوره

بررسی سه‌ تا از ترین‌ها در گرایش‌های ارشد عمران:

• سخت ترین گرایش ارشد عمران 

در مقطع ارشد به طور کلی گرایش‌هایی که تحلیلی هستند و شما نیاز به هوش تحلیلی و آنالیز پارامترها دارید از سایر گرایش‌ها سخت‌تر هستند. برای مثال گرایش‌های سازه، ژئوتکنیک و سازه‌های هیدرولیکی از درجه سختی بالاتری برخوردار هستند.

آکادمی عمران این مسیر را برای شما هموار کرده و همچنین نقشه راهی برای رشد و یادگیری بهتر و موثر برایتان فراهم کرده است. برای مشاهده مسیر یادگیری مهندسی عمران روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.

• راحت ترین گرایش ارشد عمران

با توجه به اینکه رشته مهندسی عمران جزء چند رشته سخت در میان رشته‌های مهندسی است شاید معرفی یکی یا تعدادی از گرایش‌ها به عنوان راحت‌ترین گرایش، کار اصولی نباشد. اما داشتن علاقه و استعداد و طی کردن مسیر درست می‌تواند شما را در رسیدن به جایگاه خوب در این رشته یاری کند.

از طرفی بدیهی‌ است گرایش‌هایی مانند منابع آب، محیط زیست و حمل و نقل به نسبت گرایش‌های تحلیلی از سختی کمتری برخوردار هستند.

شاید بد نیست در این قسمت اشاره کنیم با توجه به اهمیت مسائل زیست محیطی در دهه‌های اخیر مخصوصا در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، گرایش محیط زیست به نوعی بهترین گرایش برای مهاجرت است.

• بهترین گرایش ارشد عمران 

بدیهی‌ است که بهترین گرایش عمران برای هر فرد متفاوت خواهد بود. برای یافتن بهترین گرایش باید به هدف و برنامه خود در آینده فکر کنید. البته اینطور نیست که برای کار در جایگاه‌های شغلی دقیقا لازم باشد تا مدرک ارشد مرتبط با آن را داشته باشید. بلکه مهمترین نکته برای دستیابی به یک جایگاه شغلی خوب، آموزش دیدن و کسب مهارت‌های لازم در آن است.

بازار کار گرایش های ارشد عمران

شاید برایتان عجیب باشد اما بازار کار رشته عمران الزاما به گرایش‌هایی که در دانشگاه‌ها وجود دارد مرتبط نیست. برای مثال فرض کنید در گرایش زلزله تحصیل کرده‌اید اگر بخواهید حوزه کاری خود را محدود به شغل‌هایی دقیقا مرتبط با گرایش خود کنید از بسیاری جایگاه‌های شغلی خوب غافل شده‌اید. در ادامه می‌خواهیم دو حوزه اصلی در بازار کار عمران را باهم بررسی کنیم.

با مشاهده فیلم زیر در ابتدا از بخش‌های مختلف در مهندسی عمران آگاه شوید.

• حوزه دفتر فنی 

مهندس دفتر فنی کیست و چه وظایفی دارد؟ همانطور که می‌دانید برای هر پروژه و در تمامی مراحل آن، از بستن قرارداد گرفته تا تحویل پروژه، مهندس دفترفنی وظایف مهمی را بر عهده دارد.

در مرحله شروع پروژه مهم‌ترین مهارت‌هایی که مهندس دفتر فنی باید داشته باشد، توانایی نقشه خوانی، آنالیز قیمت، تسلط کامل روی فهرست بها، آشنایی با روش شرکت در مناقصات، متره و برآورد، آشنایی کامل با موافقت نامه، شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان است.

وقتی پروژه آغاز شد کارهایی از جمله گزارش نویسی، تسلط به بحث تعارضات و دعاوی، آشنایی کامل با موافقت نامه، شرایط عمومی و خصوصی پیمان، متره و برآورد، نقشه خوانی و حتی نقشه کشی از وظایف مهندس دفتر فنی است.

شاید برایتان سوال باشد که این همه مهارت را چگونه باید یاد بگیرید؟! متاسفانه این مهارت‌ها هیچ‌ کدام جزء واحدهای درسی شما چه در کارشناسی و چه در کارشناسی ارشد عمران نخواهند بود. البته در گرایش مدیریت ساخت به صورت خیلی جزئی مواردی را یاد خواهید گرفت. پس این شما هستید که باید به دنبال راهی برای یادگیری این مفاهیم به صورت عملی و کارگاهی باشید.

ما در آموزش حرفه‌ای نخبگان دفتر فنی هر آنچه که برای موفقیت در این حوزه نیز دارید را آماده کرده‌ایم. برای مطالعه سرفصل‌ها و دیدن نمونه فیلم‌های “ پکیج نخبگان دفتر فنی “ روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.

• حوزه اجرای ساختمان 

در حوزه اجرای ساختمان به عنوان یک مهندس اجرایی از شما انتظار می‌رود به تمام مراحل اجرای ساختمان از تخریب و گودبرداری تا نازک کاری و دیوارچینی مسلط باشید.

اگر مایل به آشنایی با سرفصل‌های “ آموزش نخبگان اجرای ساختمان “ هستید روی لینک آبی رنگ کلیک کنید. در این آموزش 4 گام اجرای ساختمان که شامل تمامی مراحل اجرای ساختمان است با مثال‌های واقعی و کارگاهی زیر ذره بین برده شده و بررسی کرده‌ایم.

چند تصور غلط درباره ارشد عمران:

• آیا داشتن مدرک ارشد شما را از سایر مهندسین متمایز می‌کنید؟

اگر شما هم تصور می‌کنید در صورتی که مدرک ارشد عمران را در یکی از گرایش‌ها داشته باشید برتری خاصی نسبت به بقیه مهندسین با مدرک کارشناسی خواهید داشت باید بگوییم که اصلا اینطور نیست.

داشتن مدرک ارشد هیچ برتری در افراد ایجاد نمی‌کند، بلکه این دانش و مهارت و بکارگیری صحیح و اصولی آن در پروژه‌ها است که باعث وجه تمایز شما از سایر مهندسین خواهد بود.

پس اگر تا الان چنین انتظاری از ارشد عمران داشتید همین حالا آن را کنار گذاشته و واقع بین باشید. شما می‌توانید با یادگیری مباحثی که مستقیما در شغل خود به آن برمی‌خورید و تلاش و استمرار در یادگیری به جایگاه یک مهندس عمران موفق دست بیابید.

اگر برایتان سوال است که مهندس عمران موفق چه ویژگی‌هایی دارد به مقاله “ مهندس عمران موفق “ سر بزنید تا بدانید چگونه شما هم می‌توانید به یک مهندس عمران موفق تبدیل شوید.

بیش از 30 ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفتر‌فنی و ساختمان‌سازی

مشاهده مینی دوره

• آیا ارشد تضمینی برای فرصت‌های شغلی بیشتر و بهتر است؟

در جواب به صراحت باید بگوییم خیر!

اگر خیال می‌کنید با تحصیل در مقطع ارشد فرصت‌های شغلی بیشتری برای شما وجود خواهد داشت باید بگوییم اصلا اینطور نیست. واقعیت این است که چه در مقطع کارشناسی و چه در مقطع ارشد، دانشی که برای بازار کار برای شما کافی باشد را دریافت نخواهید کرد.

ضمن اینکه سمت‌های شغلی در شرکت‌های خصوصی با توجه به مهارت و توانایی شما مشخص می‌شود نه مدرک تحصیلی. برای مثال تصور کنید با مدرک ارشد عمران گرایش سازه و بدون هیچ سابقه کار و کسب تجربه‌ای وارد بازار کار می‌شوید. بدیهی‌ است فردی که 10 سال سابقه طراحی با مدرک لیسانس دارد چند گام از شما جلوتر است.

بنابراین تنها تضمینی که برای قرار گرفتن در معرض فرصت‌های شغلی بیشتر و بهتر وجود دارد، مهارت و دانش شما در آن حوزه است.

• یک تصور غلط: درآمد بیشتر با مدرک ارشد

واقعیت این است که امروزه ظرفیت استخدام در ارگان‌های دولتی بسیار کم شده است. لذا بیشتر افرادی که این‌ روزها وارد بازار کار می‌شوند در شرکت‌های خصوصی مشغول به کار می‌گردند.

از طرفی در شرکت‌های خصوصی داشتن مدرک ارشد منجر به افزایش حقوق نخواهد شد.

طبق آمارها شرکت‌های خصوصی تمایل بیشتری به جذب افراد بدون سابقه با مدرک کارشناسی یا همان لیسانس دارند. این موضوع دلایل زیادی دارد که یکی از آن‌ها افزایش توقع افراد با مدرک بالاتر است.

حتی اگر شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی را در نظر بگیریم هم باید ببینم آیا ارزش دارد که صرفا به خاطر درصد ناچیزی افزایش حقوق به دنبال ارشد عمران برویم یا نه؟

واقعیت این است که مدرک گرایی در جامعه ما تا حدودی به افراد القا می‌شود. اما باید به شما بگوییم که فقط در صورتی به سراغ ارشد عمران بروید که دلایل کافی و منطقی برای آن داشته باشید. در ادامه تعدادی از دلایل را با هم بررسی می‌کنیم.

دلایل منطقی ادامه تحصیل در مقطع ارشد؟

بدیهی‌است که ادامه تحصیل در مقطع ارشد متاثر از اهداف بلند مدت شما در زندگی است. تعدادی از دلایل منطقی‌ که می‌تواند باعث شود ارشد عمران بخوانید عبارتند از:

1. مهاجرت
2. تدریس در دانشگاه
3. کار در حوزه تحقیق و پژوهش
4. افزایش دانش تئوری و دانشگاهی در زمینه‌ای خاص

حتما دلایل دیگری هم وجود دارند که ادامه تحصیل در مقطع ارشد عمران را کاری منطقی جلوه دهند اما با خودتان رو راست باشید و سپس تصمیم بگیرید.

ارشد یا ورود به بازار کار؟

اگر شما هم فارغ التحصیل کارشناسی رشته عمران هستید یا به زودی درستان به پایان می‌رسد، احتمالا با چالش ورود به بازار کار یا ارشد خواندن مواجه خواهید شد.

همانطور که در ابتدا گفتیم تحصیل در مقطع ارشد حداقل 2 سال و نیم تا 3 سال از شما زمان می‌گیرد از طرفی هیچ یک از گرایش‌های عمران مهارت‌های بازار کار را به شما یاد نخواهند داد! یعنی شما با ارشد خواندن صرفا 2 تا 3 سال دیرتر وارد بازار کار می‌شوید!

از طرفی زندگی مسابقه دو نیست که هر کسی زودتر مدرک ارشد را گرفت، برنده باشد. بلکه مهم آگاهی از هدف و موفقیت در زندگی کاری و اجتماعی است.

راه دیگری هم برای ارشد خواندن وجود دارد. به این صورت که وارد بازار کار شده و همزمان در مقطع ارشد نیز مشغول به تحصیل شوید. شاید شما هم به این گزینه فکر کرده باشید.

احتمالا در یک نگاه تصمیم خوبی به نظر برسد، اما توجه داشته باشید که درس خواندن زمانی از ساعت‌های کاری شما را گرفته و قطعا باعث اختلالاتی در کار شما خواهد شد. مخصوصا اگر ماه‌های اول ورود به کار باشید چالش‌ها و شرایط جدید بسیاری رخ می‌دهد که وفق دادن خود با آن‌ها و در کنار آن درس خواندن، کار راحتی نیست.

ارشد یا سربازی؟

تصمیم‌گیری برای پسرها کمی متفاوت است. اینکه بعد از کارشناسی به سربازی بروند یا اینکه در مقطع ارشد ادامه تحصیل بدهند انتخاب راحتی نیست. تا اینجای مقاله تمام تصورات غلطی که ممکن است جامعه برای گرفتن مدرک ارشد به شما تحمیل کند را بررسی کردیم و واقعیت مسئله را گفتیم. در نهایت این شما هستید که باید تصمیم بگیرید کدام را انتخاب کنید.

در صورتی که با خواندن ارشد عمران می‌توانید از امتیازهایی مانند گرفتن امریه یا پروژه‌ برای کسر خدمت سربازی استفاده کنید، شاید ارشد خواندن تصمیم خوبی باشد. البته نباید در دوران سربازی هم از یادگیری و کسب مهارت‌هایی که در شغل آینده خود نیاز دارید غافل شوید. حتی از کوچکترین زما‎ن‌هایتان هم برای یادگیری استفاده کنید تا در پایان سربازی با دستی پر به بازار کار وارد شوید. برای این کار روی آکادمی عمران حساب ویژه باز کنید و به آموزش‌های حرفه‌ای آکادمی عمران سر بزنید.

دو عامل اثرگذار روی بازار کار عمران

عوامل زیادی روی بازار کار مهندسی عمران اثر دارند. در این بخش به دو مورد از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.

1. شرایط اقتصادی

طبیعی است که شرایط اقتصادی اثر مستقیم بر پروژه‌های عمرانی داشته باشد. همچنین بسیاری از پروژه‌های ساخت‌وساز، به ویژه پروژه‌های زیرساختی، توسط سازمان‌های دولتی انجام شده و کمبود بودجه‌های دولتی، تاثیر مستقیم بر رونق مشاغل مرتبط با ساخت‌وساز دارد.

برای مثال گران شدن مصالح باعث شده تا بسیاری از پروژه های عمرانی نیمه کاره رها شده یا برخی حتی شروع نشوند.

اما حقیقت این است که اگر شما یک مهندس حرفه‌ای و با توانایی بالا باشید چه با مدرک کارشناسی چه ارشد، هیچ گاه بیکار نمی‌مانید. پس کسب مهارت، تنها کلید موفقیت و ثبات در نوسان‌های اقتصادی جامعه است که باید به آن توجه کنیم.

اگر شما هم از شنیدن اخبار ناراحت کننده و افزایش قیمت‌ها خسته شده‌اید و به دنبال راهی برای زندگی بهتر در شرایط سخت هستید دوره رایگان ” ماراتن استقامت “ را از دست ندهید.

2. تاثیر جنسیت برای کار در رشته عمران

یکی دیگر از موضوعاتی که در بحث بازار کار عمران مطرح می‌شود، تاثیر جنسیت در این رشته است. البته که در بسیاری از رشته های مهندسی به خصوص مهندسی عمران بازار کار برای خانم‌ها کمتر است. با این حال مهندسان عمران خانم بسیاری در جایگاه‌های بسیار خوب مشغول به فعالیت هستند.

اگر خانم هستید و دوست دارید به یک مهندس عمران موفق تبدیل شوید مقاله ” مهندسی عمران برای خانم‌ها ” را از دست ندهید. در این مقاله توصیه‌های بسیار کاربردی برای ورود خانم‌ها به بازار کار مهندسی عمران ارائه شده است.

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری