کمیسیون ماده 100 شهرداری؛ نحوه اعتراض و دفاع در کمیسیون

ساخت‌ و‌ ساز در شهرها یا حریم آن‌ها مستلزم یکسری قوانین است. این قوانین هم در ایمن کردن شهروندان و هم در زیباسازی شهر تاثیر دارد، اما امکان دارد مثل خیلی از قوانین دیگر اجرا نشود و تخلفات بزرگی را شکل دهد. در راستای رسیدگی به این تخلفات، ماده ۱۰۰ قانون شهرداری را تصویب کردند و با تصویب این ماده، کمیسیون موضوع ماده ۱۰۰ قانون شهرداری تشکیل شد.

با ما در آکادمی عمران همراه باشید تا در این مقاله پس از بررسی مفاد موضوع کمیسیون ماده 100، درباره نوع تخلفات، نحوه‌ اعتراض و در نهایت دفاع در این کمیسیون را باهم فرا بگیریم.

کمیسیون ماده 100 چیست؟

کمیسیون ماده 100 شهرداری وظیفه رسیدگی به تخلفات ساختمانی را برعهده دارد. در حقیقت، قبل از انجام هرگونه عملیات ساختمانی باید از شهرداری پروانه ساختمان گرفت و شهرداری باید از عملیات‌های اجرایی بدون پروانه یا خلاف پروانه جلوگیری کند و برای رسیدگی به این تخلف به کمیسیون ماده 100 شهرداری ارجاع داده شود. ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها از ۱۱ تبصره تشکیل شده‌ است که در ادامه با هم بررسی می‌کنیم. دقت کنید شهرداری حق جریمه یا تخریب ندارد و فقط می‌تواند مانع از ادامه کار شود. دستور تخریب یا جریمه توسط کمیسیون ماده 100 داده می‌شود.

برای آشنایی با کمیسیون ماده 100 فیلم زیر را مشاهده کنید.

اعضای کمیسیون ماده 100

1. نماینده  دادگستری
2. نماینده فرمانداری
3. نماینده شورای شهر
4. نماینده شهرداری

در این کمیسیون، نماینده شهرداری حق رای ندارد و فقط می‌تواند مسائل را بیان کند. این کمیسیون از دادگاه‌های شبه قضایی بشمار می‌آید، قدرت صدور رای  کیفری ندارد و مهلت قانونی اعتراض باید در تمام آرا ذکر شود.

انواع تخلفات به صورت کلی 

تخلفات در زمینه شهرسازی به دو دسته کلی تقسیم بندی می‌شوند: 

تخلفاتی که ممکن است در ساختمان‌های دارای پروانه، رخ دهد و تخلفاتی که ممکن است در ساختمان‌هایی که فاقد پروانه هستند اتفاق بیفتد. لازم به ذکر است دو فرض در مورد تخلفات در ساختمان‌های فاقد پروانه، حائز اهمیت است، اول اینکه تخلف با اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی مطابقت دارد و دوم فرض بر اینکه با این اصول مطابقت ندارد.

نمونه تخلفاتی که کمیسیون ماده صد باید به آن رسیدگی کند

• ساخت بنا بدون پروانه ساخت
• عدم احداث پارکینگ و یا غیر قابل استفاده بودن آن
• عدم استحکام بنا
• تجاوز به معابر شهری و عمومی
• تغییر کاربری
• عدم رعایت اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی
• احداث بنا خارج از مفاد پروانه ساخت
• تخلفات مهندس ناظر ساختمان

به طور کلی صلاحیت کمیسیون ماده 100 در رسیدگی به تخلفات به 2 بخش کلی تقسیم می‌شود:

صلاحیت ذاتی

• تخلفات ساختمانی (که ممکن است در حین ساخت و ساز صورت بگیرد)
• تخلفات مربوط به تغییر کاربری
• تخلفات مربوط به تجاوز به معابر

صلاحیت محلی

• هرگونه تخلف ساختمانی واقع در محدوده شهر و یا حریم شهر بر عهده کمیسیون ماده 100 است.
• ممکن است رای کمیسیون بر تخریب، جریمه یا تعطیلی باشد که در ادامه ، شرایط صدور هر تخلف را با هم بررسی می‌کنیم.

شرایط صدور رأی بر تخریب کمیسیون ماده 100

به طور کلی زمانی کمیسیون ماده 100 رای به تخریب می‌دهد که اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی رعایت نشود. برای مثال زمانی که ساختمان استحکام کافی ندارد یا در پهنه فضای سبز و معابر شهری، ملک مسکونی ساخته شود. البته وقتی متخلف از پرداخت جریمه صادر شده خودداری کند و آن را پرداخت نکند، در این مورد هم کمیسیون موظف به صدور حکم تخریب است.

شرایط صدور رأی به دریافت جریمه کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری

زمانی که در بنا، اصول فنی و بهداشتی و شهرسازی رعایت شده باشد، کمیسیون ماده 100 شهرداری رای به جریمه می‌دهد نه تخریب.

شرایط صدور رأی به تعطیلی کمیسیون ماده 100 شهرداری

در صورتی که شخص برخلاف پروانه ساختمانی و در منطقه غیر تجاری اقدام به احداث محل کسب و کار کند، حکم کمیسیون ماده ۱۰۰، تعطیلی محل کسب و کار است. این تعطیلی به منظور تعطیلی همیشگی نیست، اما اگر مجاز به تغییر کاربری باشد، می‌توان این تعطیلی را رفع نمود. اگر هم شخصی از این حکم سرپیچی کند و مجدد از آن کاربری به عنوان تجاری استفاده کند، محکوم به حبس می‌شود.

لازم به ذکر است که شهرداری به تنهایی نمی‌تواند تعطیل کند، حتما باید این مسئله در کمیسیون مطرح شود و رأی کمیسیون قطعی است که مبنی بر تعطیلی محل است.

متن تبصره‌های کمیسیون ماده 100 شهرداری‌

تبصره 1 : در مواردی که از لحاظ اصول شهرسازی، فنی یا بهداشتی قلع تأسیسات و بناهای خلاف مشخصات مندرج در پروانه ضرورت داشته باشد یا بدون پروانه شهرداری ساختمان احداث یا شروع به احداث شده باشد به تقاضای شهرداری موضوع در کمیسیون‌های مرکب از نماینده وزارت کشور به انتخاب وزیر کشور، یکی از قضات دادگستری به انتخاب وزیر دادگستری و یکی از اعضای انجمن شهر به انتخاب انجمن مطرح می‌شود.

کمیسیون پس از وصول پرونده به ذینفع اعلام می‌‌کند که ظرف ده روز توضیحات خود را کتباً ارسال کند. پس از انقضای مدت مذکور کمیسیون مکلف است موضوع را با حضور نماینده شهرداری، که بدون حق رأی برای ادای توضیح شرکت می‌کند، مطرح و ظرف مدت یک ماه تصمیم مقتضی را برحسب مورد اتخاذ کند. شهرداری مکلف است در مواردی که از ادامه ساخت‌وساز ساختمان بدون پروانه یا مخالف مفاد پروانه جلوگیری می‌کند، حداکثر ظرف یک هفته از تاریخ جلوگیری، موضوع را در کمیسیون مذکور مطرح کند، در غیر این صورت کمیسیون به تقاضای ذینفع به موضوع رسیدگی خواهد کرد.

تبصره 2: در مورد اضافه بنا زائد بر مساحت زیربنای مندرج در پروانه ساختمانی واقع در حوزه استفاده از اراضی مسکونی، کمیسیون می‌تواند در صورت نبود ضرورت قلع اضافه بنا، با توجه به موقعیت ملک از نظر مکانی (بر خیابان‌های اصلی، خیابان‌های فرعی، کوچه باز یا بن‌بست)، رأی به اخذ جریمه‌ای بدهد که متناسب با نوع استفاده از فضای ایجاد شده و نوع ساختمان از نظر مصالح مصرفی باشد.

شهرداری نیز مکلف است براساس آن برای وصول جریمه اقدام کند (جریمه نباید از حداقل یک‌ دوم کمتر و از سه برابر ارزش معاملاتی ساختمان برای هر مترمربع بنای اضافی بیشتر باشد). در صورتی‌ که ذینفع از پرداخت جریمه خودداری کند شهرداری مکلف است مجدداً پرونده را به همان کمیسیون ارجاع دهد و تقاضای صدور رأی تخریب را کند. کمیسیون در این مورد برای صدور رأی تخریب اقدام خواهد کرد.

تبصره 3: در مورد اضافه بنا زائد بر مساحت مندرج در پروانه ساختمانی واقع در حوزه استفاده از اراضی تجاری و صنعتی و اداری، کمیسیون می‌تواند در صورت نبود ضرورت قلع اضافه بنا، با توجه به موقعیت ملک از نظر مکانی (خیابان‌های اصلی یا خیابان‌های فرعی یا کوچۀ بن‌باز یا بن‌بست)، رأی به اخذ جریمه‌ای بدهد که متناسب با نوع استفاده از فضای ایجادشده و نوع ساختمان از نظر مصالح مصرفی باشد. شهرداری نیز مکلف است براساس آن برای وصول جریمه اقدام کند (جریمه نباید از حداقل دو برابر کمتر و از چهار برابر ارزش معاملاتی ساختمان برای هر مترمربع بنای اضافی ایجادشده بیشتر باشد).

درصورتی‌که ذینفع از پرداخت جریمه خودداری کند شهرداری مکلف است مجدداً پرونده را به همان کمیسیون ارجاع دهد و تقاضای صدور رأی تخریب را کند. کمیسیون در این مورد برای صدور رأی تخریب اقدام خواهد کرد.

تبصره 4 : در مورد احداث بنای بدون پروانه در حوزه استفاده از اراضی مربوطه در صورتی که اصول فنی و بهداشتی و شهرسازی رعایت شده باشد کمیسیون می‌تواند با صدور رأی به اخذ جریمه به ازای هر متر مربع بنای بدون مجوز یک دهم ارزش معاملاتی ساختمان یا یک پنجم ارزش سرقفلی ساختمان، در صورتی که ساختمان ارزش دریافت سرقفلی داشته باشد، هرکدام که مبلغ آن بیشتر است از ذینفع، بلامانع بودن صدور برگ پایان ساختمان را به شهرداری اعلام نماید. اضافه بنا زائد بر تراکم مجاز براساس مفاد تبصره‌های 2 و 3 عمل خواهد شد.

تبصره 5 : در مورد عدم احداث پارکینگ و یا غیر قابل استفاده بودن آن و عدم امکان اصلاح آن کمیسیون می‌تواند با توجه به موقعیت محلی و نوع استفاده از فضای پارکینگ رأی به اخذ جریمه‌ای که حداقل یک برابر و حداکثر دو برابر ارزش معاملاتی ساختمان برای هر متر مربع فضای از بین رفته پارکینگ باشد صادر نماید (مساحت هر پارکینگ با احتساب گردش 25 متر مربع می‌باشد) شهرداری مکلف به اخذ جریمه تعیین شده و صدور برگ پایان ساختمان می‌باشد.

تبصره 6 : در مورد تجاوز به معابر شهر، مالکین موظف هستند در هنگام نوسازی براساس پروانه ساختمان و طرح‌های مصوب رعایت برهای اصلاحی را بنمایند. در صورتی که بر خلاف پروانه یا بدون پروانه تجاوزی در این مورد انجام گیرد شهرداری مکلف است از ادامه عملیات جلوگیری و پرونده امر را به کمیسیون ارسال نماید. در سایر موارد تخلف مانند عدم استحکام بنا، عدم رعایت اصول فنی و بهداشتی و شهرسازی در ساختمان رسیدگی به موضوع در صلاحیت کمیسیون‌های ماده 100 است.

تبصره 7 : مهندسان ناظر ساختمانی مکلف هستند نسبت به عملیات اجرایی ساختمانی که به مسئولیت آنها احداث می‌گردد از لحاظ انطباق ساختمان با مشخصات مندرج در پروانه و نقشه‌ها و محاسبات فنی ضمیمه آن مستمراً نظارت کرده و در پایان کار مطابقت ساختمان با پروانه و نقشه و محاسبات فنی را گواهی نمایند. هرگاه مهندس ناظر بر خلاف گواهی نماید و یا تخلف را به موقع به شهرداری اعلام نکند و موضوع منتهی به طرح در کمیسیون مندرج در تبصره یک ماده 100 قانون شهرداری و صدور رأی بر جریمه یا تخریب ساختمان گردد شهرداری مکلف است مراتب را به نظام معماری و ساختمانی منعکس نماید.

شورای انتظامی نظام مذکور موظف است مهندس ناظر را در صورت ثبوت تقصیر برابر قانون نظام معماری و ساختمانی حسب مورد با توجه به اهمیت موضوع به 6 ماه تا سه سال محرومیت از کار و در صورتی که مجدداً مرتکب تخلف شود که منجر به صدور رأی تخریب به وسیله کمیسیون ماده 100 گردد به حداکثر مجازات محکوم کند. مراتب محکومیت از طرف شورای انتظامی نظام معماری و ساختمانی در پروانه اشتغال درج و در یکی از جرائد کثیر الانتشار اعلام می‌گردد.

شهرداری مکلف است تا صدور رأی محکومیت به محض وقوف از تخلف مهندس ناظر و ارسال پرونده کمیسیون ماده 100 به مدت حداکثر 6 ماه از اخذ گواهی امضا مهندس ناظر مربوطه برای ساختمان جهت پروانه ساختمان شهرداری خودداری نماید.

مأموران شهرداری نیز مکلف هستند در مورد ساختمان‌ها نظارت نمایند و هر گاه از موارد تخلف در پروانه به موقع جلوگیری نکنند و یا در مورد صدور گواهی انطباق ساختمان با پروانه مرتکب تقصیری شوند طبق مقررات قانونی به تخلف آنان رسیدگی می‌شود و در صورتی که عمل ارتکابی مهندسان ناظر و مأموران شهرداری واجد جنبه جزایی هم باشد از این جهت نیز قابل تعقیب خواهند بود. در مواردی که شهرداری مکلف به جلوگیری از عملیات ساختمانی است و دستور شهرداری اجرا نشود می‌تواند با استفاده از مأموران اجرائیات و در صورت لزوم مأموران انتظامی برای متوقف ساختن عملیات ساختمانی اقدام نماید.

تبصره 8 : دفاتر اسناد رسمی مکلف هستند قبل از انجام معامله قطعی در مورد ساختمان‌ها گواهی پایان ساختمان در مورد ساختمان‌های ناتمام گواهی عدم خلاف تا تاریخ انجام معامله را که توسط شهرداری صادر شده باشد ملاحظه و مراتب را در سند قید نمایند.
در مورد ساختمان‌هایی که قبل از تصویب قانون 6 تبصره الحاقی به ماده 100 قانون شهرداری‌ها (1355/11/24) معامله انجام گرفته و از ید مالک اولیه خارج شده باشد، در صورتی که مورد معامله کل پلاک را شامل نگردد گواهی عدم خلاف ساختمان یا برگ پایان ساختمان الزامی نبوده و با ثبت و تصریح آن در سند انجام معامله بلامانع می‌باشد.
در مورد ساختمان‌هایی که قبل از تاریخ تصویب نقشه جامع شهر ایجاد شده در صورتی که اضافه بنا جدیدی حادث نگردیده باشد و مدارک و اسناد نشان دهنده ایجاد بنا قبل از سال تصویب طرح جامع شهر باشد با ثبت و تصریح مراتب فوق در سند مالکیت انجام معامله بلامانع می‌باشد.

تبصره 9 : ساختمان‌هایی که پروانه ساختمان آن‌ها قبل از تاریخ تصویب نقشه جامع شهر صادر شده است از شمول تبصره 1 ماده 100 قانون شهرداری معاف می‌باشند.

تبصره 10 : در مورد رای صادره از کمیسیون ماده صد قانون شهرداری اگر شهرداری یا مالک یا قائم مقام او از تاریخ ابلاغ رأی ظرف مدت ده روز نسبت به آن رأی اعتراض نماید، مرجع رسیدگی به این اعتراض کمیسیون دیگر ماده 100 خواهد بود که اعضای آن غیر از افرادی می‌باشند که در صدور رأی قبلی شرکت داشته‌اند. رأی این کمیسیون قطعی است.

تبصره 11 : آئین نامه ارزش معاملاتی ساختمان پس از تهیه توسط شهرداری و تصویب انجمن شهر در مورد اخذ جرائم قابل اجرا است. این ارزش معاملاتی سالی یکبار قابل تجدید نظر خواهد بود.

ساخت ساختمان با گروه ساختمانی نویا، بازوی اجرایی آکادمی عمران

دریافت مشاوره

فرمول محاسبه جریمه اضافه بنا

همانطور که در تبصره 2 ماده 100 اشاره کردیم، فرمول محاسبه جریمه اضافه بنا به روش زیر است.

در این تبصره قید شده است که :

زمانی که در اراضی مسکونی، اضافه بنا نسبت به مساحت زیر بنای درج شده در پروانه ساختمانی بیشتر باشد، کمیسیون می‌تواند در صورتی که نیاز به تخریب اضافه بنا نباشد، رای به گرفتن جریمه را متناسب با فضای ساخته شده و نوع ساختمان، همچنین از نظر مصالح مصرفی صادر کند و شهرداری هم موظف است نسبت به وصول جریمه اقدام نماید. به عبارت دیگر اگر پروانه ساختمانی ملکی 360 درصد تراکم داشته باشد و چیزی که ساخته شده از این مقدار بیشتر شود مثلا به جای 1000 مترمربع بنا 1020 متر ساخته شده باشد مالک باید جریمه 20 متر اضافه ساخته شده را پرداخت کند.

لازم به ذکر است جریمه به هیچ عنوان نباید از نصف کمتر و از 3 برابر ارزش معاملاتی ساختمان برای هر مترمربع بنای اضافی بیشتر باشد. در صورتی که ذینفع جریمه را پرداخت نکند، شهرداری موظف است دوباره پرونده را به همان کمیسیون انتقال دهد و کمیسیون ماده ۱۰۰ هم نسبت به صدور رای برای تخریب اقدام کند.

منظور از ارزش معاملاتی ساختمان که طبق رای شماره 210 مورخ 1387/4/2 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری اعلام شده است، همان ارزش در تاریخ زمان تخلف است نه تاریخ رسیدگی.

اگر هم اضافه بنا در منطقه تجاری، صنعتی یا اداری باشد، جریمه نباید از حداقل 2 برابر ارزش معاملاتی ساختمان کمتر و از 4 برابر بیشتر باشد. موارد ذکر شده مربوط به ملک‌های دارای پروانه ساختمانی است که ممکن است شخص از میزان مندرج در پروانه تخلف کرده باشد.

اما تخلف اضافه بنا می‌تواند در صورتی که بنا کلاً پروانه ساخت ندارد و بدون پروانه ساخته شود نیز باشد. در این حالت اگر اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی رعایت شده باشد و نیاز به تخریب نباشد، کمیسیون می‌تواند رای بر اخذ جریمه را صادر کند.

طبق تبصره 4 کمیسیون ماده 100، کمیسیون می‌تواند حتی در صورت رعایت اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی هم، رای بر جریمه یا تخریب را صادر کند، اما طبق رای شماره 577 مورخ 1393/3/26 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، زمانی کمیسیون ماده ۱۰۰ می‌تواند رای بر تخریب را صادر کند که اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی در ساختمان احداثی، رعایت نشده باشد.

در این صورت جریمه‌ای که قانون‌گذار در نظر می‌گیرد 1.10 ارزش معاملاتی ساختمان یا 1.5 ارزش سرقفلی ساختمان است و کمیسیون، هر کدام که بیشتر باشد، آن مبلغ را مورد حکم قرار می‌دهد.

فرمول محاسبه سایر جریمه‌های ماده 100 شهرداری

طبق ماده 100 شهرداری رای صادر شده از کمیسیون یا تخریب است یا با جریمه حل می‌شود. در صورتی که رای صادره از کمیسیون ماده 100 جریمه باشد و تخلفات ذینفع بیشتر باشد، جریمه تعیین شده هم بیشتر می‌شود. به صورت کلی مقدار جریمه بستگی به عواملی دارد که از جمله آن می‌توان به موقعیت ملک اشاره کرد. در ادامه مواردی که امکان صدور رای بر جریمه دارند را با هم بررسی می‌کنیم.

به عنوان مثال موقعیت ملک که در خیابان اصلی و فرعی یا در یک کوچه بن بست است در تخلف ایجاد شده و مقدار جریمه پرداختی می‌تواند تاثیرگذار باشد. پس می‌توان گفت کمیسیون ماده 100 شهرداری متناسب با موقعیت ملک جریمه را صادر می‌کند.

همانطور که گفتیم قبل از اقدام به هر ساخت‌ و سازی باید پروانه ساخت از شهرداری تهیه نمود. ساخت‌وساز بدون پروانه، تخلف محسوب می‌شود و کمیسیون بنابر شرایط و موقعیت، رای بر تخریب یا جریمه صادر خواهد کرد.

در صورتی که پارکینگ احداث شده مطابق پروانه ساخت نباشد یا حتی مورد استفاده قرار نگیرد، تخلف محسوب می‌شود و کمیسیون ماده 100 شهرداری اقدام به رای تخریب یا جریمه می‌کند. به عنوان مثال اگر هرگونه نوسازی یا ساخت بنا به معابر شهری تجاوز کند، مثل جلو آمدن دیوار بنا و کم کردن فضای پیاده‌رو، اقدامات لازم جهت تعطیل کردن کار ساخت، جریمه نقدی و غیره صورت می‌گیرد.

منظور از تغییر کاربری یعنی مثلا شخصی پروانه ساخت برای فضای مسکونی را گرفته است اما یک فضای تجاری می‌سازد. در این حالت کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری حکم به تعطیلی و جریمه می‌دهد. در صورتی که اصول فنی و بهداشتی در روند ساخت‌وساز یک ساختمان رعایت نشده باشد، کمیسیون ماده ۱۰۰ می‌تواند حکم به تخریب آن را صادر کند. گاهی هم اقدامات ساخت یا نوسازی ساختمان فاقد ایمنی و استحکام لازم است که در این صورت حکم به تخریب بنا داده خواهد شد.

اگر شما هم مایل هستید تا روش‌های اصولی اجرای ساختمان را یاد بگیرید، آموزش اجرای ساختمان را از دست ندهید. برای مشاهده سرفصل‌های این آموزش می‌توانید روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.

در صورتی که متخلف، جریمه صادر شده را پرداخت نکند، شهرداری آن منطقه وظیفه دارد به کمیسیون ماده 100 گزارش دهد و حکم به تخریب ساختمان صادر ‌شود. اما اگر قانون‌گذار مهلت دقیقی را برای پرداخت جریمه در نظر نگیرد، متخلفان نمی‌دانند مهلت قانونی برای آن‌ها چقدر در نظر گرفته شده تا جریمه نقدی خود را پرداخت کنند و با این ابهام روبرو می‌شوند.

طبق ارائه بیانات توسط اداره کل حقوقی قوه قضاییه در رابطه با مهلت پرداخت جریمه کمیسیون ماده ۱۰۰، شهرداری تصمیم می‌‌گیرد چه مهلتی برای پرداخت جریمه متخلفان کافی است. همانطور که اشاره کردیم در صورتی که از مهلت تعیین شده پرداخت جریمه، متخلف از پرداخت جریمه خودداری کند، کمیسیون ماده 100 می‌تواند حکم تخریب ساختمان را صادر کند. اما اگر قبل از مهلت تعیین شده، جریمه را به صورت نقدی یا اقساط پرداخت کند دیگر نیازی به تخریب ساختمان نیست. لازم به ذکر است تعیین جریمه‌‌های نقدی و اقساطی توسط شهرداری آن منطقه صورت می‌گیرد.

نحوه دفاع در کمیسیون ماده 100

در کمیسیون ماده 100، قبل از دفاع باید برای اطمینان به این که موضوع تخلف حتما مربوط به این کمیسیون می‌شود یا خیر، بررسی‌های لازم صورت بگیرد.

پس از بررسی‌های صورت گرفته، شدت و میزان تخلف سنجیده می‌شود و با توجه به شدت و میزان، برای صدور حکم اقدام صورت می‌گیرد، پس از آن در صورت مغایرت و نیاز به دفاع، ذینفع دفاعیه خود را اعلام می‌کند.

برای تنظیم متن دفاعیه ماده 100 شهرداری لازم است تمام مستندات قانونی در متن لایحه کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری بیان شده باشد. همچنین جریمه مطابق ارزش معاملاتی که هر سال تغییر می‌کند مشخص می‌شود، در غیر این صورت باید در متن لایحه اعلام شود. لازم به ذکر است متن‌های دفاعیه ماده 100 شهرداری اصولا همسان هستند و تفاوت فقط در نوع تخلف ذینفع است که آن را شامل تغییراتی می‌کند.

اعتراض به رای کمیسیون ماده 100

نحوه اعتراض به رای کمیسیون ماده 100، طبق تبصره 8 ماده 100 قانون شهرداری به این صورت بیان شده است:

شهرداری، مالک یا قائم مقام او از تاریخ ابلاغ رای، ده روز زمان دارد که نسبت به آن رای اعتراض کند، کمیسیون ماده 100 وظیفه رسیدگی به این اعتراض را بر عهده دارد و اعضای آن نباید در صدور رأی قبلی شرکت کرده باشند. در این صورت رای این کمیسیون قطعی است. منظور از اعتراض در کمیسیون دیگر ماده 100 مرجع تجدیدنظر است.

اگر بخواهیم به بیان ساده‌تر عنوان کنیم پیگیری های لازم جهت تنظیم و ارائه لایحه دفاعیه کمیسیون ماده ۱۰۰، به عهده شهرداری آن منطقه است. در صورت هرگونه شکایت از جانب شهرداری یا مالکین به رای صادر شده، توسط یک مرجع دیگر باید به این شکایت رسیدگی شود که برای رسیدگی به این شکایت‌ها دو مرحله وجود دارد.

1. مرحله بدوی
2. مرحله تجدید نظر

رای بدوی کمیسیون ماده 100

کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری از دو کمیسیون بدوی و تجدیدنظر تشکیل شده است. تخلفات صورت گرفته که مربوط به کمیسیون ماده 100 می‌باشد ابتدا به مرجع بدوی ارجاع و با حضور اعضای اصلی و نماینده شهرداری انجام می‌شود. در اینجا نماینده شهرداری حق رای دادن ندارد و فقط وظیفه دارد توضیحات را ارائه دهد. اعضای اصلی کمیسیون ماده ۱۰۰ می‌توانند رای دهند، مالک یا ذینفع هم با ارائه لایحه از خود، حق دفاع دارد. رای صادر شده در مرجع بدوی در کمیسیون تجدید نظر می‌تواند قابل اعتراض باشد.

رای تجدید نظر کمیسیون ماده 100

اعضا این کمیسیون باید متفاوت از کمیسیون بدوی باشد. رای صادر شده از کمیسیون بدوی تا 10 روز قابلیت اعتراض در کمیسیون تجدید نظر را دارد. در نهایت رای صادر شده از طرف کمیسیون تجدید نظر، قطعی است و حتما باید اجرا شود اما باز هم می‌تواند نیاز به اعتراض داشته باشد.

برای اعتراض به رای کمیسیون تجدید نظر 3 ماه فرصت وجود دارد، بعد از آن پرونده برای رسیدگی به اعتراض وارد شده به دیوان عدالت اداری انتقال داده می‌شود.

پیگیری رای کمیسیون ماده 100

پیگیری رای صادر شده در کمیسیون ماده 100 به صورت غیرحضوری و کتبی است و حضور مالک یا ذینفع الزامی نیست. فقط حضور نماینده شهرداری کفایت می‌کند.

لازم به ذکر است بر اساس تبصره 1 کمیسیون ماده 100، صرفا دعوت از نماینده شهرداری کافی است و نحوه دفاع اصولا به صورت کتبی است.

رضایت همسایه در کمیسیون ماده 100

رضایت همسایه در کمیسیون ماده 100 زمانی مطرح می‌شود که عموماً در پروسه ساخت و ساز مشکلی پیش می‌آید. به عنوان مثال ساختمانی که در حال ساخت‌وساز است و پروانه ساخت هم دارد ممکن است هنگام ساخت آن، ممانعت‌هایی در نمای ساختمان همسایه ایجاد کند یا از نظر مساحت، در تردد افراد در معابر باعث مشکلات شود، از این رو احتمال می‌رود از جانب همسایه به کمیسیون ماده 100 شکایت صورت گیرد. شکایت همسایه بابت عدم رعایت پخ ناشی از پیش آمدگی طولی، ساخت اضافه طبقه و مسئله سایه اندازی و مشرفیت، نیلینگ یا انکراژ و ورود به حریم همسایه، عبور بوم تاورکرین از رو بام همسایه و وجود دیوار مشترک از جمله مواردی است که در پروسه ساختمان سازی زیاد به چشم می‌خورد.

برای جلوگیری از این امر، جلب رضایت همسایه مهم است و توصیه می‌شود به صورت رسمی اخذ شود. لازم به ذکر است اعتراض همسایه در کمیسیون ماده 100 بستگی به مرحله آن دارد که بدوی باشد یا تجدیدنظر.

حذف کمیسیون ماده 100

با توجه به نشست‌های صورت گرفته، امکان دارد که موضوع کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری به طور کامل حذف شود و دیگر در شهرداری‌ها چنین کمیسیونی وجود نداشته باشد. بعد از حذف آن، شهرداری موظف است پروانه ساختمانی را بر اساس طرح تفصیلی صادر کند و دیگر به دنبال کمیسیون ماده 100 نباشد.

اگر لایحه حذف کمیسیون ماده ۱۰۰ تصویب شود، ساخت‌ و سازهایی که همراه با تخلف است، طبق پیشنهاد وزارت کشور جریمه‌ای معادل تقریبا پنج برابر قیمت روز برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود.

زمانی که کمیسیون ماده ۱۰۰ حذف شود، دیگر رأی صادر نخواهد شد، همچنین تمام مراحل اعتراض و دفاع هم حذف می‌شود و در صورت بروز هرگونه تخلف در ساخت‌ و‌ ساز که بر خلاف پروانه ساختمانی باشد منجر به صدور حکم قلع و قمع می‌شود، جریمه ساخت‌ و‌ سازهای غیر مجاز هم پنج برابر قیمت روز دریافت می‌شود. کمیسیون ماده 100 یکی از موضوعات مهم در ضوابط شهرسازی است. برای مطالعه بیشتر درباره ضوابط شهرسازی روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.

جمع بندی

به طور کلی در مورد کمیسیون ماده ۱۰۰ باید گفت، ساخت‌ و‌ ساز در تمام محدوده‌ شهرها یا حریم آن‌ها دارای قواعدی است. این قواعد هم در تأمین امنیت شهروندان و هم در زیباسازی تاثیرگذار است و باید توسط تمام شهرواندان جامعه رعایت شود. در صورت بروز هرگونه تخلف در این زمینه، کمیسیون ماده 100 به عنوان نهادی برای رسیدگی به تخلفات، آن‌ها را بررسی و طبق قوانین به جریمه متخلفین می‌پردازد. در این مقاله هر آنچه که لازم است درباره کمیسیون ماده 100 بدانید را بررسی کردیم.

در انتهای این مقاله امیدواریم اطلاعات خوبی درباره کمیسیون ماده 100 شهرداری کسب کرده باشید. در صورتی که در این مورد سوالی دارید می‌توانید آن را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری