صفر تا صد کمیسیون ماده 7 شهرداری از نحوه رسیدگی تا اعتراض به رای

تا به حال درباره جریمه سنگین قطع درخت چیزی شنیده‌اید؟ یا در ساخت ساختمانی با یک یا چند درخت که مانع انجام عملیات عمرانی هستند مواجه شده‌اید؟ با وجود گسترش روز افزون شهرها آیا قانونی برای جلوگیری از قطع درختان وجود دارد؟ اگر این سوالات در ذهن شما هم مطرح شده است باید کمیسیون ماده 7 شهرداری را به شما معرفی کنیم. این کمیسیون که با نام کمیسیون تشخیص باغات نیز شناخته می‌شود بر یکی از قوانین مهم یعنی قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها نظارت دارد.

با توجه به اهمیت کمیسیون ماده 7، ما در این مقاله از آکادمی عمران ابتدا این ماده را تعریف کرده و سپس اعضای کمیسیون ماده 7 را به همراه وظایف این کمیسیون عنوان کردیم. در ادامه نحوه رسیدگی کمیسیون ماده 7 به درخواست‌های داده شده و همچنین اعتراض به رای این کمیسیون را بررسی کردیم. در پایان نیز توضیح دادیم که چطور طبق قانون و بدون جریمه، در صورت ضرورت می‌توان درختی را قطع کرد. با ما همراه باشید!

کمیسیون ماده 7 شهرداری

با گسترش شهرنشینی و افزایش ساخت و ساز، حفظ درختان و محیط زیست بیشتر از گذشته اهمیت پیدا کرده و به همین دلیل در یکی از مواد شهرداری یعنی ماده 7 به آیین نامه حفظ و گسترش فضای سبز پرداخته شده است. هدف از این آیین نامه نظارت بر حسن اجرای قانون و تشخیص باغات است.

به طور کلی اطلاع از کمیسیون‌های مهم شهرداری مانند کمیسیون ماده 100 می‌تواند شما را از انجام کارهایی که خلاف قانون هستند آگاه کند. در این راستا تصمیم گیری برای تمام درخواست‌ها در زمینه هرس و قطع درختان، توسط اعضای کمیسیون ماده ۷ انجام می‌گیرد. یعنی اگر فرد یا سازمانی بدون هماهنگی با کمیسیون ماده 7 اقدام به هرس یا قطع درختی کند، خلاف قانون عمل کرده و مطابق قانون با او برخورد خواهد شد.

در ساخت و ساز نیز تمام سازندگان و مالکان ساختمان‌های در حال ساخت نباید هیچ‌گونه آسیبی به درختانی که در مجاورت ملک آن‌ها است وارد کنند. همچنین باید از تخلیه مصالح ساختمانی در بستر درختچه‌ها و درختان جلوگیری شود چرا که مانع رسیدن آب و ایجاد شرایط نامطلوب برای درختان خواهد شد.

پیش از مطالعه ادامه مقاله فیلم زیر را مشاهده کنید تا بهتر با کمیسیون ماده 7 آشنا شوید.

اعضای کمیسیون ماده 7 شهرداری

اعضای این کمیسیون عبارتند از:

1. نماینده شورای اسلامی شهر که با انتخاب رئیس شورای شهر مشخص می‌گردد.
2. نماینده شهرداری ترجیحا معاون شهرسازی یا معاون خدمات شهری که توسط شهردار انتخاب می‌شود.
3. مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز و در صورت نبود سازمان پارک‌ها و فضای سبز در شهرداری، مسئول فضای سبز شهرداری

به طور کلی برای رسمیت یافتن جلسه کمیسیون لازم است تا حضور اعضا به حد نصاب برسد. حد نصاب در جلسات کمیسیون ماده 7 حضور تمامی 3 عضو کمیسیون است. یعنی در صورتی که یکی از اعضا حضور نداشته باشد بدون اعلام نظر او جلسه رسمیت لازم برای دادن رای را ندارد. پس برای تصمیم گیری این کمیسیون، حضور تمام اعضا و موافقت اکثریت آن‌ها لازم است.

وظایف کمیسیون ماده 7 شهرداری

همانطور که در ابتدا گفتیم کمیسیون ماده 7 شهرداری وظیفه نظارت بر اجرای قانون و همچنین تشخیص باغات در محدوده شهری را برعهده دارد. این کمیسیون به صورت واحدی مستقل از شهرداری بوده و حتی اگر خود شهرداری بخواهد درختی را قطع کند باید درخواست خود را به کمیسیون ماده 7 اعلام کند.

کمیسیون ماده هفت براساس آیین نامه اجرایی قانون دارای صلاحیت‌های زیر است:

1. بررسی صدور مجوز قطع، جابجایی و سربرداری درختان در معابر و اماکن شهری دولتی و خصوصی
2. اعلام نظر برای صدور پروانه ساختمانی در عرصه‌های با مساحت بیشتر از 500 مترمربع که در محدوده شهر قرار گرفته‌اند. در مقاله عرصه و اعیان درباره این دو مفهوم صحبت کردیم. برای مطالعه بیشتر روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.
3. تشخیص باغات

طبق بند “د” ماده 1 آیین‌نامه اجرایی قانون حفظ و گسترش فضای سبز شهرها، زمانی یک محل را باغ می‌نامند که دارای یکی از خصوصیات زیر باشد:

1. دارا بودن حداقل 500 مترمربع مساحت، در صورت وجود بنا و مستحدثات در زمین به طور متوسط در هر 16 مترمربع محوطه باز خارج از ساختمان یک اصله درخت و در صورت نداشتن سابقه احداث بنا به طور متوسط هر 25 مترمربع یک اصله درخت مثمر، غیر مثمر یا ترکیبی از آن‌ها کاشته شده باشد. قطع کردن و امحای درختان موجب عدم احتساب تعداد درختان کسر شده در آمار (که در این بند لحاظ شده) نخواهد بود.

2. داشتن سند مادر یا سند مالکیت پیش از تفکیک به‌ عنوان باغچه، باغ، باغ عمارت و زمین مشجر.

3. دارا بودن سابقه رای دایر باغ، دایر باغچه، دایر مشجر از کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری.

4. محل‌هایی که در حریم شهر توسط وزارت جهاد کشاورزی باغ شناخته شده و سپس در طرح‌های توسعه شهری جدید به محدوده‌های شهری الحاق گردیده‌اند.

5. محل‌هایی که طبق تشخیص شورای اسلامی شهر باغ شناخته شوند.

تبصره 3 ماده 7 آیین نامه اجرایی ماده یک قانون اصلاح لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز

علی‌رغم مورد 5 یعنی تشخیص شورای اسلامی شهر در مورد باغ بودن ملک، در تبصره ۳ ماده ۷ آیین نامه گفته شده جهت تشخیص باغ توسط شورای اسلامی شهر، شهرداری موظف است پرونده املاک موضوع جزء ۵ بند «د» ماده یکم آیین نامه را به همراه نظریه کارشناسی کمیسیون ماده 7 به شورای اسلامی شهر ارسال نماید.

املاک و اراضی که طبق اجزای ۱ تا ۴ بند “د” ماده ۱ در کمیسیون‌های ماده ۷ باغ شناخته شده‌اند نیاز به طرح مجدد در شورای اسلامی شهر ندارند، مگر آن که نظر کمیسیون در مراجع قضایی نقض شود، رای صادر شده توسط شورای اسلامی شهر قطعی بوده و ملاک عمل خواهد بود.

نحوه رسیدگی کمیسیون ماده 7 شهرداری

کمیسیون ماده 7 یا تشخیص باغات، بر اساس آیین نامه اجرایی مکلف شده تا جهت تشخیص باغ بودن یا نبودن و ضرورت قلع درختان، به درخواست مالک و ذینفع با توجه به سوابق و مدارک موجود رسیدگی نموده و نظر خود را حداکثر ظرف مدت یک ماه صادر و به ذینفع ابلاغ می‌کند.

برای مثال اگر شما قصد قطع درخت در زمین شخصی خود را دارید باید قصد خود را همراه با ادله و دلایل موجود، برای اخذ مجوز به کمیسیون تشخیص باغات ارائه دهید. بعد از طرح این درخواست، کمیسیون ماده 7 جلسه تشکیل داده و به درخواست شما رای می‌دهد.

اعتراض به رای کمیسیون ماده 7 شهرداری

شاید برایتان سوال باشد که اگر کمیسیون با درخواست شما برای قطع تعدادی از درختان در زمینی که مالکش هستید موافقت نکرد، چطور باید به این رای اعتراض کرده یا خواستار تجدید نظر در آن شوید.

در ابتدا رای کمیسیون بدوی ماده 7 ظرف 15 روز از تاریخ ابلاغ آن، قابل تجدید نظرخواهی در کمیسیون تجدید نظر است. اما پس از رای قطعی کمیسیون ماده 7، افراد مقیم ایران تا سه ماه و افراد مقیم خارج تا شش ماه از تاریخ ابلاغ می‌توانند در دیوان عدالت اداری به رای کمیسیون ماده 7 اعتراض کنند. که دو حالت ممکن است رخ دهد:

رد شکایت : در صورت رد شکایت تا 20 روز امکان تجدید نظرخواهی به رای در شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری وجود دارد.

ورود شکایت : منظور این است که دیوان عدالت اداری شکایت را وارد دانسته و در این حالت پرونده مجدد به کمیسیون هم عرض جهت رسیدگی با رعایت موارد اعلامی که در رای دیوان عدالت اداری آورده شده است ارسال می گردد.

ابطال رای کمیسیون ماده 7 شهرداری

در صورتی که اعتراض وارده به رای کمیسیون ماده 7 شهرداری توسط دیوان عدالت اداری پذیرفته و تایید شود، رای کمیسیون ماده 7 باطل شده و طبق سلسله مراتب قانونی رای جدید جایگزین آن می‌شود.

خدمات فنی و مهندسی آکادمی عمران

مشاهده خدمات

شرایط قانونی قطع درختان

شاید برایتان سوال باشد در صورتی که به دلایلی نیاز به قطع یک یا چند درخت باشد چگونه باید این کار را انجام دهیم تا مشمول مجازات نباشیم.

در این موارد بعد از بررسی و تصمیم کمیسیون ماده 7 شهرداری درباره درخواست مجوز قطع درخت، در شرایط زیر این مجوز داده می‌شود:

1. اگر درخت ثمره‌ای نداشته و به سنی رسیده باشد که بتوان از چوب آن استفاده کرد یا به عبارتی قابل بهره‌وری به قصد انتفاع از چوب آن باشد، در این صورت بعد از تصویب کمیسیون ماده 7 مالک باید بعد از قطع درخت مجدداً در محل مربوطه درختی بکارد. اگر شهرداری با قطع درخت موافق نباشد، می‌تواند برای نگهداشتن درخت، بهای چوب را به مالک پرداخت کند. بهای چوب باید به صورت مصالحه و با توافق مالک انجام بگیرد و در صورت عدم توافق برای تعیین قیمت از نظر کارشناس استفاده می‌شود.
2. در صورتی که درخت به دلایل غیر عمد مانند آفت‌زدگی یا بی‌آبی در شرایطی قرار بگیرد که خشک شود.
3. در صورتی که درخت در میادین یا معابر قرار گرفته باشد به طوری که مانع از عبور و مرور شود.
4. اگر اصلاح یا احیا درخت یا دیگر موارد پیش بینی نشده‌ای صورت بگیرد که قطع درخت ضرورت داشته باشد می‌توان درخت را قطع نمود.

رایج‌ترین دلیل درخواست قطع درختان

شاید برایتان جالب باشد بدانید بیشترین دلیلی که در تقاضاهای مطراح شده برای مجوز قطع درختان به کمیسیون ماده 7 داده می‌شود چیست. در پاسخ باید بگوییم که بیشترین دلیل این درخواست، موارد زیر است:

1. قرار گرفتن درخت پس از ساخت ساختمان جلوی درب پارکینگ
2. درختانی که مانع دید بیلبورد و تابلوهای تبلیغاتی هستند.
3. مانع شدن درختان به علت اجرای کنسول یا پیش آمدگی ساختمان
4. درختان آفت زده و بیمار
5. درختانی که احتمال سقوط آن‌ها بالا است.
6. درختانی که مانع از انجام یک پروژه عمرانی می‌شوند.

جابجایی درختان در کمیسیون ماده 7

در ماده 5 آیین نامه اجرایی قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها درباره جابجایی درختان صحبت شده است. در این ماده عنوان شده که برای قطع و جابجایی هرگونه درخت در معابر و اماکن عمومی، دولتی و خصوصی واقع در محدوده و حریم شهر که با درخواست مالکان، متولیان، متصدیان و اشخاص مسئول این اماکن انجام می‌شود، در شرایط زیر شهرداری مکلف است صرفا پس از اخذ رأی کمیسیون موضوع ماده ۷ این آیین نامه، مجوز صادر نماید. این موارد عبارتند از:

الف) درخت غیر مثمری که به سن بهره وری رسیده باشد و به قصد انتفاع از چوب آن درخواست قطع داده شده باشد که در این صورت باید به جای آن توسط مالک یا متقاضی مجدداً درخت کاشته شود. چنانچه شهرداری مایل به حفظ درخت باشد، بهای عادله چوب آن را با توافق با مالک پرداخت می نماید و در صورت اختلاف بهای آن طبق نظر کارشناس رسمی دادگستری تعیین و به مالک پرداخت خواهد شد.

ب) درختی که به علت آفت زدگی، بیماری، انگل و یا علل غیرعمد دیگر خشک شده و یا احتمال سرایت آفت و بیماری از آن به دیگر درختان و گیاهان وجود داشته باشد یا احتمال سقوط آن برود که در این صورت باید به جای آنها نهال به میزان دو برابر محیط بن درخت کاشته شود (مطابق تبصره ۲ انجام شود).

ج) درخت در محل احداث ساختمان و یا مسیر راه، کانال و مجاری آب، خطوط انتقال برق، لوله کشی نفت، گاز، تلفن و نظایر آن قرار گرفته باشد و یا به هر نوعی مانع از اجرای طرح‌های عمرانی و عمومی باشد.

د) درخت واقع در معابر یا میادین مانع عبور و مرور طبیعی باشد یا وجود آن برای مالکین و ساکنین مزاحمت ایجاد کرده باشد.

این ماده دارای سه تبصره زیر است:

تبصره ۱) شهرداری و کلیه دستگاه‌‌های ارائه دهنده خدمات شهری (از قبیل آب، فاضلاب، گاز، برق، مخابرات، شرکت پخش فرآورده‌های نفتی و شهرداری و سازمان‌های وابسته به آن) موظف هستند قبل از انجام هرگونه عملیات عمرانی که مستلزم قطع درختان و یا تخریب فضای سبز باشد، علاوه بر سایر مجوزهای لازم، از کمیسیون موضوع ماده ۷ آیین نامه مجوز اخذ نمایند.

تبصره ۲) در مورد بند‌های (ج) و (د) اولویت با انتقال درختان در فصل مناسب با نظارت شهرداری و با رعایت اصول علمی و فنی است و در صورت اجتناب ناپذیر بودن قطع درخت و عدم امکان واکاری باید با رعایت اصول ایمنی، به ازای درخت‌هایی که اجازه قطع آن از طرف کمیسیون ماده ۷ این آئین نامه صادر می‌شود به تعداد دو برابر مجموع محیط بن‌ها در محل تعیین شده که شهرداری معین می کند غرس نماید.

تبصره ۳) عوارض قطع درخت موضوع این ماده و جرایم قطع بدون مجوز درختان، طبق تعرفه‌های پیشنهادی شهرداری به تصویب شورای اسلامی شهر می‌رسد، توسط شهرداری اخذ خواهد شد. شهرداری مکلف است درآمد متمرکز حاصل از این عوارض و جرایم را تماماً و صرفاً به توسعه فضای سبز، ایجاد و تجهیز بوستان‌های عمومی اختصاص دهد و صرف آن در سایر امور ممنوع است.

مجازات قطع یا خشک کردن درختان

با توجه به اهمیت وجود درختان در زندگی شهری بدیهی است که قطع درختان یا خشک کردن آنان به صورت عمدی مجازاتی در پی دارد. با این حال بسیاری از افراد اطلاعی از قوانین موجود در این زمینه نداشته و خود را به دردسر میاندازند. چرا که قطع درختان یا خشکاندن آن‌ها از عمد جریمه‌های سنگینی خواهد داشت.

شاید تصور کنید منظورمان قطع درختان موجود در فضاهای عمومی است. اما این قوانین حتی برای قطع درختانی که در باغ و ملک شخصی شما وجود دارد نیز حاکم است. به همین علت است که در این مقاله تاکید کردیم قبل از هر گونه اقدامی مجوز آن را از کمیسیون ماده 7 بگیرید.

مقدار جریمه قطع درخت چقدر است؟

اگر برایتان سوال شده که جریمه قطع هر درخت چقدر است باید بدانید که این مقدار با توجه به عواملی مانند تورم، محیط دور تنه درخت که اصطلاحا بن درخت نامیده می‌شود، محل قرارگیری درخت و غیره در هر سال محاسبه می‌گردد. برای مثال در سال 1400 قطع کردن یک درخت با بن 200 سانتی‌متری جریمه‌ای به اندازه 88 میلیون تومان داشت که این عدد اکنون چندین برابر شده است.

جمع بندی

اگر شما هم در پروسه اجرای ساختمان خود با معضل وجود درخت جلوی درب پارکینگ مواجه شده‌اید، برای قطع این درخت باید به کمیسیون ماده 7 شهرداری مراجعه کنید. کمیسیون ماده 7 پس از بررسی شرایط، مجوز قطع یک درخت را صادر می‌کند. در صورتی که بدون مجوز به قطع یک یا چند درخت حتی در ملک شخصی خود بپردازید با توجه به قانون باید جریمه سنگینی بپردازید. در این مقاله به کمیسیون ماده 7 شهرداری و تمام موضوعات مربوط به آن پرداختیم.

در انتهای این مقاله امیدواریم اطلاعات خوبی درباره کمیسیون ماده 7 شهرداری کسب کرده باشید. در صورتی که در این مورد سوالی دارید می‌توانید آن را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری