بخشنامه تاخیرات مجاز و غیر مجاز پیمانکار از سیر تا پیاز + فیلم

حتما در مورد بخشنامه تاخیرات شنیده‌اید! اما ممکن است از ریزه‌کاری‌های آن مانند تاخیرات مجاز پیمانکار و تبعات تاخیرات غیرمجاز بی خبر باشید! به‌طور کلی، در هنگام عقد قرارداد، مدت زمانی برای انجام پروژه در نظر گرفته می‌شود. در صورتی که پیمانکار تاخیری در انجام آن داشته باشد، باید علت این تاخیرات را شرح دهد و بی تقصیری خود را ثابت کند. در غیر این صورت تاخیرات غیرمجاز تبعاتی برای پیمانکار دارد. ما در این مقاله درباره موارد قابل قبول در تاخیر اجرای پروژه و تبعات تاخیر غیرمجاز صحبت می‌کنیم. پس تا انتهای این مقاله با آکادمی عمران همراه باشید.

پیشنهاد می‌کنم برای درک بیشتر این مقاله، ویدئو زیر درباره لایحه تاخیرات را مشاهده کنید. این فیلم تنها بخش کوتاهی از آموزش دفتر فنی است که در آن به جزئیات مباحث از جمله بخشنامه مجاز و غیر مجاز پیمانکار پرداخته‌ایم.

بخشنامه تاخیرات مجاز پیمانکار چیست؟

زمانی که یک پیمانکار پروژه‌ای را آغاز می‌کند، مدت اتمام آن طبق موافقت نامه مشخص است. مثلا در پیمان قید می‌شود مدت پروژه 25 ماه خواهد بود. اما پیمانکار در حین انجام پروژه یا پایان مدت معلوم متوجه می‌شود که نمی‌تواند در زمان مشخص شده پروژه را تحویل کارفرما دهد. بر این اساس یک نمونه لایحه تاخیرات ارائه می‌دهد، که در آن علل تاخیر پروژه توضیح داده شده است. پیمانکار با ارائه مدارک مورد نیاز تلاش بر این دارد که تاخیرات رخ داده، مجاز شناخته شود.

همانطور که می‌دانید تاخیرات ناشی از تاخیر در پرداخت صورت وضعیت‌ها با توجه به بخشنامه تاخیرات، موسوم به بخشنامه 5090 محاسبه می‌شود. از لینک زیر می‌توانید این بخشنامه را دانلود و مشاهده نمایید.

عوامل تاثیر گذار در تاخیر پروژه‌های پیمانکاری

دلایل و عوامل متعددی وجود دارد که می تواند باعث تاخیر پروژه‌های پیمانکاری در زمان مقرر شود که مهمترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• نامه تأیید قیمت جدید
• نامه درخواست رفع مشکل نقشه
• نامه اصلاح و رفع مشکل نقشه‌ها
• نامه درخواست تأیید ابلاغ قیمت جدید
• نامه ابلاغ نقشه‌ها یا دستور کارها توسط مشاور
• نامه دستور توقف کار، تعلیق و تعطیلی کارگاه توسط کارفرما یا مشاور
• گزارشات روزانه (شرایط نامساعد جوی) – گزارش سازمان هواشناسی
• نامه درخواست ابلاغ نقشه یا دستور کار توسط پیمانکار به مشاور

بیش از 30 ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفتر‌فنی و ساختمان‌سازی

مشاهده مینی دوره

تبعات تاخیرات غیر مجاز برای پیمانکار

اگرچه تاخیر در اکثر قراردادهای پیمانکاری وجود دارد، اما برخی از این دیرکردها غیر‌قابل قبول یا به اصطلاح تاخیرات غیر مجازی هستند. متاسفانه این تاخیرها می تواند تبعات و عواقبی را برای پیمانکار همراه داشته باشد که اصلی‌ترین آن‌ها به‌شرح زیر است:

• فسخ پیمان طبق ماده 46 شرایط عمومی پیمان و تبعات آن طبق ماده 47 شرایط عمومی پیمان
• اعمال جریمه تاخیرات طبق ماده 50 شرایط عمومی پیمان
• پرداخت هزینه‌های بیمه در مدت غیرمجاز طبق ماده 21 شرایط عمومی پیمان
• تغییرات در شاخص دوره انجام کار و ضریب تعدیل صورت وضعیت‌های تعدیل پیمانکار
• از دست رفتن اعتماد کارفرما برای بستن قراردادهای ترک تشریفات و مناقصه محدود
• از دست رفتن اعتبار پیمانکار در بین کارفرماها برای کارهای مشابه

اگر قصد دارید یک لایحه تاخیرات بی‌عیب و نقص بنویسید، فیلم زیر را مشاهده کنید. البته برای حرفه‌ای شدن در این حوزه باید با نکات و ریزه‌کاری‌های بیشتری درباره نوشتن لایحه تاخیرات آشنا شوید.

موارد قابل قبول در بخشنامه تاخیرات مجاز پیمانکار

از موارد قابل قبول در تاخیر اجرای پروژه که اغلب در بخشنامه تاخیرات مجاز پیمانکار تعیین می‌شود، به شرح زیر است:

1) در صورتی که طبق بندهای “الف” و “ج” ماده 29 شرایط عمومی پیمان، مبلغ پیمان تغییر کند.

ماده 29. تغییر مقادیر کار، قیمت‌های جدید ، تعدیل نرخ پیمان

• بند الف) در ضمن اجرای کار، ممکن است مقادیر درج شده در فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان تغییر کند. تغیر مقادیر به وسیله مهندس مشاور محاسبه شده و پس از تصویب کارفرما به پیمانکار ابلاغ می‌شود. پیمانکار با دریافت ابلاغ تغییر مقادیر کار، موظف به انجام با نرخ پیمان است، به شرط آن که مبلغ ناشی از تغییر مقادیر کار، از حدود تعیین شده در زیر بیشتر نشود.

1. افزایش مقادیر باید در چارچوب موضوع پیمان به پیمانکار ابلاغ شود.
   تبصره: اگر نرخ پیمان مشمول تعدیل آحاد بها باشد، برای محاسبه افزایش مبلغ پیمان به سبب قیمت‌های جدید، ابتدا قیمت‌های جدید به مبنای نرخ پیمان تبدیل شده و سپس ملاک محاسبه قرار می‌گیرد.
2. جمع مبلغ مربوط به کاهش مقادیر و حذف آن‌ها نباید از 25 درصد مبلغ اولیه پیمان بیشتر شود.

2) هرگاه به دستور کارفرما یا مهندس مشاور نقشه‌های اجرایی یا مشخصات فنی تغییر اساسی کند.

3) هرگاه کارفرما در تحویل کارگاه، ابلاغ دستور کارها یا نقشه و تحویل مصالحی که تهیه آن‌ها به عهده او است، تاخیر کند.

تاخیر ابلاغ دستور کارها و نقشه‌ها به شرطی شامل این بند می‌شود که پیمانکار با توجه به برنامه زمانی تفصیلی، آن‌ها را از مهندس مشاور درخواست کرده باشد.4) اگر در تحویل مصالحی که فروش آن‌ها لزوماً باید با حواله کارفرما صورت گیرد تاخیر ایجاد شود به شرطی که پیمان کار با توجه به برنامه زمانی تفصیلی برای تهیه آن‌ها به موقع اقدام کرده باشد.

5) در موارد حوادث قهری و همچنین در موارد مربوط به کشف اشیای عتیقه و آثار تاریخی که در مواد 26 و 43 پیشبینی شده است.

ماده 26. آثار تاریخی و اشیای عتیقه

• هرگاه در حین اجرای پروژه اشیای عتیقه و یا آثار تاریخی در محل کار پیدا شود، پیمان کار باید سریعا از طریق مهندس مشاور، کارفرما را مطلع سازد. کارفرما نیز می‌بایست شرایط نگهداری یا انتقال اشیا را مهیا سازد.
• هر گاه اجرای این ماده باعث توقف پروژه و یا تعطیلی آن شود، طبق ماده 49 رفتار می‌شود.

ماده ۴۳. بروز حوادث قهری

• جنگ، اعم از اعلام شده یا نشده، انقلاب‌ها و اعتصاب‌های عمومی، شیوع بیماری‌های واگیر دار، زلزله، سیل و طغیان‌های غیر عادی، آتش سوزی‌های دامنه دار و مهار نشدنی، طوفان و حوادث مشابه خارج از کنترل دو طرف پیمان که در منطقه اجرای کار وقوع یابد و ادامه کار را برای پیمانکار ناممکن سازد جزء حوادث قهری به شمار می‌آید و در صورت بروز آن‌ها،به ترتیب زیر عمل می‌شود.
• در بروز حوادث قهری، هیچ یک از دو طرف مسئول خسارت‌های وارده به طرف دیگر در اثر این حوادث نیست.

6) هرگاه محدودیت برای ورود مصالح و تجهیزات، طبق بند “د” ماده 20، پیش آید.

7) در صورتی که طبق ماده 49 به حالت تعلیق درآید.

ماده 49. تعلیق

• کارفرما می‌تواند در مدت پیمان، اجرای کار را برای یک بار و حداکثر سه ماه معلق کند، در این صورت باید مراتب را با تعیین تاریخ شروع تعلیق به پیمانکار اطلاع دهد. در مدت تعلیق، پیمانکار مکلف است که تمام کارهای انجام شده، مصالح و تجهیزات پای کار، تاسیسات و ساختمان‌های موقت را بر اساس پیمان به طور شایسته، حفاظت و حراست کند.

8) در صورتی که قوانین و مقررات جدیدی وضع شود که در تغییر مدت اجرای کار موثر باشد.

9) هرگاه کارفرما نتواند تعهدات مالی خود را در موعدهای درج شده در اسناد و مدارک پیمان انجام دهد.

10) موارد دیگری که به تشخیص کارفرما خارج از قصور پیمانکار باشد.

بررسی موارد تاخیرات مجاز و غیر مجاز پیمانکار

به‌طور کلی، عوامل زیر، از موارد قابل قبول در تاخیرات مجاز بوده و قابلیت توجیه از سوی پیمانکار را دارد.

• معارضات ملکی
• شرایط جوی ویژه
• روزها تعطیل
• تعلیق
• تامین سوخت
• معارضات تاسیساتی
• مشکلات اعتباری و تخصیصی
• تامین مصالح
• حوادث قهری
• حوادث پیش بینی نشده
• ممانعت سازمان‌ها
• ابلاغ کار جدید
• تغییرات در طراحی و احجام کاری
• تاخیر در ابلاغ نقشه‌ها
• تامین مصالح
• مشکلات اعتباری و تخصیصی

همچنین، از عوامل غیر قابل قبول در تاخیرات مجاز و غیر مجاز پیمانکار، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اجرای غلط، تخریب و اجرای مجدد
• عدم توانایی در تهیه مصالح و تدارکات لازم
• پایبند نبودن به برنامه زمان بندی
• نداشتن برنامه زمان بندی
• برآورد اشتباه از تجهیزات و ماشین آلات لازم
• برآورد اشتباه از نیروی انسانی لازم
•  برآورد اشتباه از حجم کار پروژه

جمع‌بندی

ما در این مقاله به بررسی بخشنامه تاخیرات مجاز پیمانکار و همچنین تبعات تاخیرات غیر مجاز پرداختیم. برای مثال، عواملی مانند معارضات ملکی، شرایط جوی ویژه، تعلیق، تامین سوخت و مصالح، حوادث قهری و پیش بینی نشده، به‌عنوان تاخیرات مجاز قابل قبول هستند. در‌حالی‌که برخی موارد مانند اجرای غلط، عدم توانایی در تهیه مصالح، عدم پایبندی به برنامه زمان‌بندی و دیگر موارد ذکر شده در این مقاله به عنوان تاخیرات غیر مجاز شناخته می‌شوند. بنابراین، در بررسی تاخیرات پروژه، لازم است عوامل مجاز و غیر مجاز را به دقت ارزیابی کنید تا به هنگام تاخیر در تحویل پروژه تصمیم صحیح اتخاد شود.

در انتهای این مقاله امیدواریم اطلاعات خوبی درباره تاخیرات مجاز و غیر مجاز پیمانکاری کسب کرده باشید. در صورتی که در این مورد سوالی دارید می‌توانید آن را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری