تغییر مقادیر پیمان همراه با تفسیر ماده 29 شرایط عمومی پیمان

حتما تاکنون اسم بخشنامه تغییر مقادیر پیمان را شنیده‌اید. اما آیا می‌دانید در تفسیر ماده 29 شرایط عمومی پیمان به ذکر چه مواردی پرداخته می‌شود؟ نحوه محاسبه و جدول تغییر مقادیر پیمان چیست؟

پس از تعیین پروژه از طرف کارفرما و انجام طراحی‌های اولیه آن، کارفرما یا مشاوری که از سوی کارفرما انتخاب شده، شروع به برآورد حدودی احجام کار و هزینه اجرای آن می‌کند. با توجه به این که ممکن است در هنگام اجرا احجام و فعالیت‌ها بسته به شرایط اجرا تغییر کنند، ماده 29 شرایط عمومی به بررسی تغییر مقادیر، افزایش یا کاهش مبلغ پیمان تا سقف 25 درصد مبلغ برآورد اولیه می‌پردازد.

در این مقاله با ما همراه شوید تا با تمام ریزه کاری‌های این بخش آشنا شوید.

تفسیر ماده 29 شرایط عمومی پیمان در یک فیلم

در فیلم زیر ماده 29 شرایط عمومی پیمان به طور کامل توضیح داده شده است. پیش از خواندن مقاله ابتدا این فیلم را مشاهده کرده تا دید بهتری پیدا کنید.

البته این فیلم بخشی از  آموزش دفتر فنی آکادمی عمران است که موارد دیگر به طور کامل‌تری در این آموزش بیان شده است.

اگر مایل هستید با تفسیر سایر مفاد شرایط عمومی پیمان آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم مطالعه مقاله ” شرایط عمومی پیمان نشریه 4311 pdf “ را از دست ندهید.

بخشنامه تغییر مقادیر پیمان چیست 

بخشنامه تغییر مقادیر پیمان همان بخشنامه ابلاغ موافقت نامه، شرایط عمومی، شرایط خصوصی پیمان و مقررات آن‌ها است که در ماده 29 شرایط عمومی این بخشنامه در مورد تغییر مقادیر کار ، قیمت‌های جدید و تعدیل نرخ پیمان صحبت شده است.

زمانی که کارفرما تصمیم به اجرای یک پروژه می‌گیرد، تیم فنی کارفرما یا مشاوری که کارفرما برگزیده، شروع به مطالعه و تحقیق در مورد چگونگی انجام کار کرده و راه حل‌های ممکن را برای پیشبرد صحیح و کم هزینه پروژه بررسی می‌کنند.

در پروژه‌های راهسازی، با توجه به شرایط مسیر، هزینه انجام آن و نیاز به ساخت تونل و پل در طول راه، مسیر راه را انتخاب کرده و سپس به طراحی مسیر، زیرسازی و روسازی راه، طراحی پل و طراحی تونل پرداخته می‌شود. 

در پروژه‌های ساختمان سازی، با توجه به شرایط، سرعت انجام کار، مقاومت در برابر آتش سوزی، هزینه اجرای کار و سهولت انجام آن با توجه به متخصصین موجود تصمیم به ساخت اسکلت فلزی یا بتنی گرفته و نقشه معماری و جزئیات آن ساختمان را تعیین می‌کنند. 

پس از تعیین پروژه و انجام طراحی‌های اولیه نیاز به یک پیمانکار برای اجرای آن است. اگر خود کارفرما توان اجرایی داشته باشد به انجام آن می‌پردازد. درست مثل ساختمان سازهای شخصی که با پول خود شروع به ساختمان سازی می‌کنند.

اما در کارهای بزرگتر که دولت یا سازمان خاصی قصد اجرای یک پروژه را دارد و خود کارفرما توان اجرایی آن را ندارد، باید از یک پیمانکار بخواهد تا پروژه را انجام دهد.

برای شروع یک پروه در ابتدا مقادیر و هزینه‌های انجام کار را تخمین می‌زنند تا مبلغ هر فعالیت را به پیمانکار اعلام شده و پیمانکار تصمیم بگیرد که توان مالی، اجرایی و ماشین آلات مورد نیاز این پروژه را دارد یا خیر.

اگر جواب پیمانکار بله است باید در مناقصه شرکت کند و با ارائه پیشنهاد قیمت خود بگوید که با چه قیمتی این کار را انجام می‌دهد. 

برای آشنایی بیشتر بافرایند مناقصات حتما ” آموزش مناقصات “ را ببینید.

با توجه به این که این مقادیر و احجام تخمین زده شده‌ بین کارفرما و پیمانکار وجود دارد، در اجرا احتمال تغییر مقادیر درج شده در فهرست بها منضم به پیمان نیز هست. ماده 29 شرایط عمومی محدودیت‌هایی را برای تغییر مقادیر پیمان ارائه می‌کند که در ادامه با هم به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

نحوه محاسبه تغییر مقادیر پیمان چگونه است ؟

طبق ماده 29 شرایط عمومی پیمان ممکن است در ضمن اجرای کار، مقادیر درج شده در فهرست بها و مقادیر منضم به آن تغییر کند. پیمانکار تغییر مقادیر را برای محاسبه و نظارت به مهندس مشاور تحویل داده و پس از تصویب کارفرما، تغییر مقادیر کار به پیمانکار ابلاغ می‌شود.

پس از ابلاغ تغییر مقادیر کار، پیمانکار موظف است تا کار را با نرخ پیمان انجام دهد، مگر آن که مبلغ ناشی از تغییر مقادیر کار از 2 حدود تعیین شده در زیر، بیشتر شود. (نرخ پیمان یعنی مبلغ مندرج در فهرست بها منضم به پیمان و ضرایبی که در قرارداد برای آن فعالیت در نظر گرفته شده است.)

افزایش مقادیر پیمان بیش از 25 درصد مبلغ پیمان

افزایش مقادیر باید در چارچوب موضوع پیمان به پیمانکار ابلاغ شود. جمع مبلغ مربوط به افزایش مقادیر و مبلغ کارهای با قیمت جدید نباید از 25 درصد مبلغ اولیه پیمان بیشتر شود.

مبلغ یک فعالیت از حاصل ضرب مقدار کار در بهای واحد آن فعالیت بدست می‌آید.

اگر در طی انجام پروژه قیمت‌های جدید داشتید، برای محاسبه افزایش مبلغ به سبب قیمت‌های جدید، ابتدا قیمت‌های جدید به مبنای نرخ پیمان تبدیل می‌شود و سپس ملاک محاسبه قرار می‌گیرد.

در مقاله ” تعدیل معکوس ” می‌توانید نحوه برگرداندان قیمت روز به قیمت زمان عقد قرارداد را یاد بگیرید.

کاهش و حذف مقادیر پیمان بیش از 25 درصد مبلغ پیمان

جمع مبلغ مربوط به کاهش مقادیر و حذف آن‌ها نباید از 25 درصد مبلغ اولیه بیشتر شود. اگر مبلغ کاهش داده شده از حد تعیین شده 25 درصد مبلغ اولیه بیشتر شده و پیمانکار با اتمام کار با نرخ پیمان موافق باشد، عملیات موضوع پیمان در چارچوب پیمان انجام می‌شود.

ولی درصورتی که پیمانکار مایل به اتمام کار نباشد، پیمان طبق ماده 48 شرایط عمومی خاتمه داده می‌شود.

نکات مهم افزایش یا کاهش 25 درصد مبلغ قرارداد

1) اگر طبق ماده 28 شرایط عمومی، کارفرما نتواند بخشی از کارگاه یا زمین انجام پروژه را به پیمانکار تحویل دهد مبلغ اجرای آن بخش از پروژه از مبلغ اولیه پیمان کسر می‌گردد.

برای تعیین حد افزایش یا کاهش مقادیر پیمان تا 25 درصد، مبلغ کاهش داده شده به جای مبلغ اولیه به وسیله پیمانکار، ملاک قرار می‌گیرد.

2) تا 10 درصد افزایش یا کاهش مقادیر کار با دستور مهندس مشاور امکان پذیر است اما اضافه بر آن با تصویب کارفرما قابل اجراست.

3) در صورتی که پس از تکمیل کار و  تصویب صورت وضعیت قطعی، مشخص شود مقادیر کار بدون آن که از طرف کارفرما کم شده باشد نسبت به مقادیر منضم به پیمان کاهشی بیش از 25 درصد مبلغ اولیه داشته باشد نرخ پیمان ملاک عمل است.

4) جمع بهای قیمت‌های جدید نباید از 10 درصد مبلغ اولیه پیمان بیشتر شود. 

5) تغییر مقدار یک ردیف هیچ سقفی نداشته و می‌تواند تا جایی که قرارداد به سقف 25 درصد مازاد خود برسد افزایش پیدا کند.

6) تغییر مبلغ یک فصل هیچ سقفی نداشته اما اگر از 25 درصد مبلغ اولیه فصل بیشتر شود، تا 25 درصد مازاد با ضریب جزء فصل و برای مبلغ مازاد بر 25 درصد مبلغ اولیه فصل بین ضریب جزء پیشنهادی فصل و ضریب کل پیشنهادی هر کدام کمتر بود، ملاک قرار می‌گیرد.

دستورالعمل نحوه ارائه پیشنهاد قیمت از سوی پیمانکاران به تفکیک فصل‌های فهرست بها این مورد را بیان کرده است.

7) از فهرست بهای سال 96 به بعد طبق پیوست پنجم با عنوان کارهای جدید اگر در حین انجام کار با فعالیتی رو به رو شویم که در برآورد مقداری نداشته باشد حتی اگر در فهرست بهای منضم به پیمان باشد، تغییر مقادیر حساب نشده و قیمت جدید است.

جدول تغییر مقادیر پیمان

در زیر یک نمونه فرم تغییر مقادیر صورت وضعیت آورده شده است. پیمانکار برای ارائه لایحه تغییر مقادیر باید این فرم تغییر مقادیر صورت وضعیت را پر کرده و به همراه نامه‌ای با موضوع تغییر مقادیر برای بررسی به مهندس مشاور ارسال کند.

دانلود نمونه شماره 1 جدول تغییر مقادیر – فایل اکسل

در آموزش پیش نیاز دفترفنی که گام اول از آموزش دفتر فنی آکادمی عمران هست، تمام تعاریف و نکات اجرایی موافقت نامه، شرایط عمومی، شرایط خصوصی و نکات مهمی که برای شروع کارکردن و یا رشد کردن در بخش دفتر فنی به آن‌ها نیاز دارید به همراه نمونه‌های کاربردی بررسی شده است.