X

فرمول تعدیل معکوس چیست؟ همراه با فیلم و مثال در یک مقاله

احتمالا تا به حال اسم تعدیل معکوس را شنیده‌اید! چه قدر با مفهوم آن آشنا هستید؟! فرمول تعدیل معکوس چیست؟! ما در این مقاله به شرح نکات و مفهوم آن همراه با ذکر مثال می‌پردازیم. همچنین یک نمونه فایل اکسل تعدیل معکوس در اختیار شما قرار داده‌ایم. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

 

تعدیل معکوس چیست

تاکنون با انواع مختلف تعدیل مثل تعدیل فهرست بهای تجمیعی راه و باند یا تعدیل قرارداد سرجمع آشنا شدیم. همچنین در مقاله تعدیل یعنی چه به طور کامل این مفهوم را بررسی کرده و فهمیدیم تعدیل در عرف پروژه‌های عمرانی به معنای متناسب کردن قیمت‌های قرارداد با شرایط روز است.

اما تعدیل معکوس قیمت روز را به قیمت قرارداد بر می‌گرداند. این کار به دلیل اضافه شدن کار جدیدی است که در برآورد اولیه قرارداد دیده نشده و مبلغ انجام آن مشخص نیست. لذا مبلغ انجام کار جدید با هزینه های روز محاسبه شده و با تعدیل معکوس به مبلغ زمان قرارداد برمی‌گردد. سپس مانند سایر آیتم‌ها با توجه به شاخص دوره کارکرد و شاخص دوره مبنا پیمان تعدیل می‌گردد.

برای توضیح بیشتر ابتدا کار جدید را تعریف می‌کنیم سپس به روش محاسبه تعدیل معکوس می پردازیم.

با مشاهده فیلم زیر که بخشی از آموزش تعدیل است، با تعدیل معکوس آشنا شوید.

تعدیل معکوس قیمت جدید

اگر پس از بستن قرارداد و در حین اجرای پروژه، کاری در چارچوب موضوع پیمان به پیمانکار ابلاغ شود که در برآورد اولیه، قیمت یا مقداری برای آن در فهرست بهای منضم به پیمان دیده نشده باشد کار جدید نام دارد. کار جدید را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

کار جدید در فهرست بهای منضم به پیمان وجود داشته باشد و مبلغ آن طبق فهرست بها مشخص باشد.

به طور مثال در برآورد اولیه پیمان، برای پروژه میلگردهایی با قطر 20 میلی متر یا بیشتر در نظر گرفته شده است. اما در حین اجرای پروژه، نقشه تغییر کرده و به میلگردهایی با قطر کمتر از 10 میلی متر هم نیاز شده است. آیتم میلگردهای با قطر 10 میلی متر و کمتر متفاوت از آیتم میلگردهای با قطر 20 میلی متر و بیشتر است.

در واقع تهیه، بریدن، خم کردن و کار گذاشتن میلگرد آجدار از نوع A3 به قطر تا ١٠ میلی متر، برای بتن مسلح با سیم پیچی لازم یک کار جدید است که در فهرست بها منضم به پیمان آمده و قیمت هم دارد.

این نوع کار جدید تا سال 95 در پیوست پنجم فهرست بها با عنوان کارهای جدید، در حوزه تغییر مقادیر تلقی می‌شد اما از سال 96 به بعد هر نوع کار جدید ابلاغی در حین کار حتی اگر در فهرست‌بهای منضم به پیمان باشد قیمت جدید است و نیاز به آنالیز قیمت دارد.

دقت کنید اضافه شدن کار جدید و تغییر مبلغ پیمان سقفی دارد که در مقاله تغییر مقادیر پیمان به آن پرداخته شده است.

کار جدید در فهرست بهای منضم به پیمان وجود ندارد و پیمانکار با توجه به چهار عامل دستمزد نیروی انسانی، حمل و نقل، ابزار و ماشین آلات و مواد و مصالح، قیمتی را طبق شرایط روز برآورد می کند و به کارفرما پیشنهاد می دهد.

به طور مثال در فهرست بهای منضم به پیمان، کاشت آرماتور در بتن شامل سوراخ کاری بتن، تمیزکردن سوراخ، استفاده از چسب مخصوص و قراردادن میلگرد در سوراخ وجود ندارد. پیمانکار قیمت انجام این کار را برای هر عدد کاشت میلگرد در بتن آنالیز کرده و به کارفرما پیشنهاد می دهد.

تعدیل معکوس

نحوه محاسبه تعدیل معکوس

قیمت دسته اول کارهای جدید در فهرست بهای سال 1395 و به قبل، یعنی کارهای جدیدی که از فهرست بهای واحد پایه منضم به پیمان انتخاب شده است با در نظر گرفتن موارد زیر تعدیل می‌شود :

شاخص دوره کارکرد : شاخص گروهی فصل مربوط برای دوره انجام کار

شاخص مبنای تعدیل : همان شاخص مبنای پیمان 

در مثال میلگرد با قطر کمتر از 10 میلی متر، مبلغ این کار جدید مشابه سایر آیتم‌های فصل کارهای فولادی با میلگرد با شاخص گروهی فصل مربوط به دوره انجام کار و شاخص مبنا پیمان تعدیل می شود و تفاوتی بین تعدیل این آیتم کار جدید و آیتم‌های دیگر فصل مربوط به کارهای فولادی نیست.

برای این دسته نیاز به انجام تعدیل معکوس و برگرداندن قیمت به روز قرارداد نیست، چون قیمت از فهرست بها منضم به پیمان زمان قرارداد گرفته شده است.

 

قیمت دسته دوم کارهای جدید و دسته اول در فهرست بها 96 به بعد با در نظر گرفتن موارد زیر تعدیل می‌شود :

شاخص دوره کارکرد : شاخص گروهی فصل مربوطه مربوط برای دوره انجام کار

شاخص مبنای تعدیل : شاخص دوره سه ماهه‌ای است که بر اساس قیمت‌های آن دوره، قیمت کار جدید تعیین و تصویب شده است.

می‌دانید که تعدیل قیمت بر اساس دو شاخص دوره انجام کار و شاخص مبنای پیمان انجام می‌شود. شاخص دوره کارکرد کار جدید مشابه سایر آیتم‌ها، مربوط به دوره انجام کار است اما شاخص مبنا کار جدید و سایر آیتم‌ها (شاخص مبنا پیمان) متفاوت است.

اگر بخواهیم شاخص مبنای پیمان را برای کار جدید استفاده کنیم منطقی نیست. چون قیمتی که برای آن کار جدید محاسبه شده بر اساس قیمت‌های روز زمان آنالیز بوده و بخشی از افزایش یا کاهش هزینه‌ها در آن دیده شده است.

پس باید قیمت انجام کار را به قیمت زمان قرار داد برگردانیم. برای این کار از ضریب تعدیل معکوس استفاده می‌کنیم.

ابتدا قیمت کار جدید به ضریب تعدیل معکوس تقسیم می‌شود تا به قیمت‌های دوره سه ماهه مربوط به مبنای پیمان تبدیل شود. با این کار در واقع تعدیل معکوس می‌گردد. سپس مانند سایر ردیف‌های قیمت منضم به پیمان، قیمت زمان قرارداد تعدیل می‌گردد.

فرمول تعدیل معکوس

فرمول تعدیل معکوس

برای محاسبه این مقدار از فرمول ضریب تعدیل معکوس که به صورت زیر هست استفاده می‌کنیم، در ادامه با ما همراه باشید تا با ریزه‌ کاری‌های نحوه محاسبه تعدیل معکوس آشنا شوید.

ضریب تعدیل معکوس

مثال نحوه محاسبه تعدیل معکوس

برای مثال کاشت آرماتور در بتن، فرضیات زیر را در نظر گرفته و ضریب آن را محاسبه می‌کنیم:

فهرست بهای منضم به پیمان : رشته ابنیه – سال 91

شاخص مبنای پیمان : دوره سه ماهه اول 91 که برای فصل هفتم رشته ابنیه برابر 406.3 است.

شاخص مبنای کار جدید یعنی دوره آنالیز کردن قیمت کار جدید (کاشت آرماتور در بتن) : سه ماهه سوم 97 که برای فصل هفتم رشته ابنیه برابر 1267.2 است.

دوره انجام کار : سه ماهه دوم 98 که برای فصل هفتم رشته ابنیه برابر 1295.6 است.

قیمت کار جدید با توجه به هزینه های سه ماهه سوم 97 = 200000 ریال برای هر عدد کاشت آرماتور

 

محاسبات به صورت زیر انجام می‌شود :

ضریب تعدیل معکوس = (1267.2/406.3) 0.95 + 0.05 = 3.013

با تقسیم قیمت کار جدید بر ضریب تعدیل معکوس، قیمت کار جدید در زمان قرارداد = 66379 ریال برای هر عدد کاشت آرماتور

حالا برای تعدیل، مبلغ آیتم کاشت میلگرد را به جای 200000 ریال 66379 ریال در نظر گرفته و با توجه به مقدار کار انجام شده، شاخص دوره کارکرد و شاخص مبنا پیمان، مشابه سایر آیتم‌ها تعدیل انجام می‌شود.

فرمول تعدیل معکوس

فایل اکسل تعدیل معکوس

با استفاده از فایل اکسل زیر، ضریب تعدیل معکوس و قیمت انجام کار در زمان قرارداد را محاسبه کنید.

 

دانلود فایل اکسل تعدیل معکوس

 

در آموزش تعدیل نوشتن صورت وضعیت تعدیل کارکرد، تعدیل تجمیعی، تعدیل ارزی، مابه التفاوت قیر و مابه التفاوت مصالح به همراه نمونه‌های کاربردی که برای شروع کارکردن و یا رشد کردن در بخش دفترفنی به آن‌ها نیاز دارید بررسی شده است.

امیدواریم در پایان این مقاله به جواب سوال‌های خود رسیده باشید و از اینکه تا پایان مقاله با ما همراه بودید، تشکر می‌کنیم. نظرات خود را در مورد این مقاله با ما به اشتراک بگذارید.

مسیر یادگیری مهندسی عمران یک مسیر رایگان برای حرفه‌ای شدن

حتما تو این مسیر با ما همراه شو!

بر روی اینجا کلیک کنید

دیدگاه کاربران
  • محمد سادق ۲۷ خرداد ۱۴۰۰

    سلام
    در تعدیل معکوس نرخ عوامل ضریب شاخص مبنا وپایه را بر اساس کدام فهرست بها محاسبه میکنند
    با تشکر

    • علی چمن لاله ۲۹ خرداد ۱۴۰۰

      سلام
      شاخص مبنا در ماده 29 شرایط خصوصی پیمان بند (ه) ذکر می‌گردد.
      موفق باشید

    • khabat zandi ۸ اسفند ۱۴۰۰

      با سلام، جناب مهندس خسته نباشید ببخشید این قیمت جدید چجوریه که هیچ بحثی از ظرایب رو نکرده. ایا این روشی که خدمتتون عرض میکنم درست است یا خیر؟ ممنون میشم راهنمایی کنید. برای تعدیل معکوس یک قیمت جدید، ابتدا اون مبلغ انالیز شده رو در ظریب بالاسری ضرب میکنن و مبلغ بدست امده را تقسم بر حاصل ضرب تعدیل معکوس و بقیه ظرایب قرارداد مثل ظریب پیمان و ظریب منطقه …میکنن عدد بدست امده میشه همردیف فهرست بهای مبنای قرارداد

      • علی چمن لاله ۹ اسفند ۱۴۰۰

        سلام، وقت بخیر
        بله درست است اما لطفا فیلم داخل مقاله را مشاهده بفرمایید حدود 20 دقیقه قیمت جدید و تعدیل معکوس را با مثال توضیح دادیم.
        موفق باشید

        • khabat zandi ۹ اسفند ۱۴۰۰

          با سپاس و قدردانی فراوان🙏🙏🙏

  • حامد ۲۶ تیر ۱۴۰۰

    با سلام
    آیا در تعدیل معکوس کلیه ضرایب به آن تعلق میگیرد با تشکر

    • علی چمن لاله ۲۶ تیر ۱۴۰۰

      سلام، در آنالیز ارائه شده برای قیمت جدید همه ضرایب غیر از بالاسری را اعمال کنید.
      به قیمت جدید ابلاغ شده از سوی کارفرما فقط ضریب بالاسری تعلق می‌گیرد. سپس بر ضرایب جزء فصل و منطقه و غیره تقسیم می‌شود تا مشابه سایر ردیف ها در صورت وضعیت اعمال شود. و مانند سایرین ضرایب منطقه و جزء و غیره بهش تعلق گیرد.
      موفق باشید

  • Ha ۲۵ بهمن ۱۴۰۰

    سلام من فکرکنم توضیح شاخص مبنا درتعدیل معکوس رو اشتباه بیان کردید.من فکرکنم منظور از شاخص مبنا پیمان همان شاخص رشته ای میباشد نه شاخص فصلی.

    • علی چمن لاله ۲۶ بهمن ۱۴۰۰

      سلام، وقت بخیر
      خیر، تعریف شاخص مبنا طبق بخشنامه انجام شده است. شاخص مبنا در واقع اعلام یک دوره است که رشد شاخص های فصلی و رشته‌ای نسبت به شاخص‌های آن دوره سنجیده می‌شود.
      موفق باشید

  • امین ۲۸ فروردین ۱۴۰۱

    سلام
    ببخشید اگه شاخص تعدیل برای سه ماهه انجام کار جدید منتشر نشده باشه و بخوایم قیمت جدید رو توی صورت وضعیت بیاریم چطوری باید این کار رو انجام بدیم؟

    • مریم حسنی پشتیبان ۲۸ فروردین ۱۴۰۱

      سلام، وقت بخیر
      آنالیز رو انجام بدید با هماهنگی مشاور و کارفرما علی الحساب بهتون پرداخت میشه بعد از اینکه شاخص ها اومد، با تعدیل معکوس قیمت هارو برگردونید به زمان اجرای کار و در صورت وضعیت اعمال کنید.
      موفق باشید.

  • سینا افری ۳۰ فروردین ۱۴۰۱

    با سلام و وقت بخیر خدمت دوست عزیز و ارجمند
    در ابتدای صحبت هاتون برای آموزش تعدیل معکوس فرمودین که با توجه به قراراداد، اگر فعالیتی در فهرست منضم به پیمان بود ولی در برآورد نبود قیمت جدید است؟ دلیل را هم پیوست فهرست بها عنوان نمودید. در صورتی که با مراجعه به فهرست بها و مقایسه آن با همین موضوع در شرایط عمومی پیمان یک تناقض کاملاً آشکار مطرح می شود. پس چگونه به این موضوع استناد می نمایید. در صورت نیاز ایمیل بفرمایید تناقضات را خدمتتان ارسال بنمایم
    با سپاس فراوان از شما بزرگوار

    • مریم حسنی پشتیبان ۳۰ فروردین ۱۴۰۱

      سلام، وقت بخیر
      با توجه به تفاوت زمان ابلاغ و سایر موارد که خدمتتان عرض می کنیم تناقضی نیست. به واتس اپ مجموعه به شماره 09940872202 پیغام بدهید بیشتر درباره این موضوع صحبت خواهیم کرد.
      موفق باشید.

  • کارشناس. ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱

    با سلام.
    در انالیز تجزیه بهای اقلام کار برای قیمت جدید ، ک مثلا شامل نیروی انسانی،حمل،ماشین الات و مصالح هست ،ایا ارزش افزوده مصالح در بهای واحد کار قیمت جدید لحاظ میگردد یا خیر؟

    • زهرا دهقان پشتیبان آکادمی عمران ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱

      سلام وقتتون بخیر
      بله، تمامی عوامل تاثیر گذار در آنالیز قیمت باید در نظر گرفته شود. قیمت تمام شده ای که پیمانکار پرداخت می کند.

    • زهرا دهقان پشتیبان آکادمی عمران ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱

      سلام وقتتون بخیر
      بله، تمامی عوامل تاثیر گذار در آنالیز قیمت باید در نظر گرفته شود. قیمت تمام شده ای که پیمانکار پرداخت می کند.بله، تمامی عوامل تاثیر گذار در آنالیز قیمت باید در نظر گرفته شود. قیمت تمام شده ای که پیمانکار پرداخت می کند.

      • کارشناس. ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱

        با این روش ایا ارزش افزوده ۲ بار لحاظ نمیشود؟
        موقع پرداخت صورت وضعیت، ارزش افزوده ی بار دیگه لحاظ میگردد

        • زهرا دهقان پشتیبان آکادمی عمران ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱

          سلام، وقت بخیر
          به تازگی ارزش افزوده از کسور صورت وضعیت کم شده، لذا از کارفرما یا بخش مالی شرکت خود کسور صورت وضعیت را سوال بفرمایید. این موضوع بیشتر جنبه مالی دارد تا فنی

          • کارشناس. ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱

            چون ارزش افزوده به پیمانکار پرداخت میشود و جز کسور نیست
            پس اگر تو محاسبات ریز انالیز قیمت جدید لحاظ شود ب نظر من ۲ بار پرداخت میشود.

            و اگر ما به ریز انالیز ردیف های فهرست بها نگاه کنیم تو هیچ ردیفی ارزش افزوده نیست
            پس باید وحدت رویه باشه برای همه ردیف ها .

            ممنونم

          • زهرا دهقان پشتیبان آکادمی عمران ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱

            بله درست میفرمایید.
            قراردادها با هم دیگر متفاوت است
            اگر ارزش افزوده بهتون تعلق میگیرد نیازی نیست در آنالیز بها در نظر گرفته شود.

  • محمدرضاروایی ۱۶ دی ۱۴۰۱

    سلام لطفا آموزش تکسا را هم فراهم بفرمایید

    • ملیکا سلیمانی پشتیبان آکادمی عمران ۱۷ دی ۱۴۰۱

      سلام وقت بخیر
      آموزش تکسا داخل آمورش نخبگان دفترفنی گام متره و براورد توضیح داده شده است.

  • بهروز ۱۶ بهمن ۱۴۰۱

    سلام
    چرا زمانی که میخواید مبلغ جدید که بر اساس تعدیل معکوس به دست اومده رو در صورت وضعیت تعدیل اعمال کنید مدت زمان دوره کارکرد 1 در نظر گرفتید،اگه بخواهیم از همین مبلغ جدید برای دوره های بعد در صورت وضعیت تعدیل استفاده کنیم مدت زمان دوره کارکرد رو چطور در نظر بگیریم؟

    • ملیکا سلیمانی پشتیبان آکادمی عمران ۱۷ بهمن ۱۴۰۱

      سلام، وقت بخیر
      نسبت دوره در کارکرد یک هست. یعنی همه کار در یک دوره زمانی سه ماهه فصلی انجام شده است. مدت دوره کارکرد طبق کار انجام شده تعیین می شود.

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *