شرایط عمومی و خصوصی پیمان نشریه 4311 + دانلود رایگان PDF

تمامی قراردادهای تنظیم شده در کشور از قوانین و مقررات اصلی آن، به‌ویژه قانون مدنی، پیروی می‌کنند. با این حال، در قراردادهای پیمانکاری زیر مجموعه نظام فنی و اجرایی کشور، طرفین ملزم هستند که مطابق با جدیدترین شرایط عمومی پیمان منتشر شده در نشریه 4311 سازمان برنامه و بودجه کشور عمل کنند. فایل PDF شرایط عمومی پیمان به عنوان مرجع مهمی برای حل اختلافات بین مشاور، پیمانکار و کارفرما به‌کار می‌رود.

شاید تاکنون لینک‌های زیادی را با مضمون دانلود رایگان شرایط عمومی پیمان pdf مشاهده کرده‌اید، اما هنوز به جواب پرسش‌های خود نرسیده‌اید و یا بیشتر دچار سردرگمی شده‌اید! پس همراه آکادمی عمران باشید تا در این مقاله علاوه بر دانلود شرایط عمومی پیمان 1403 با تفسیر و جزئیات نیز آشنا شوید.

نشریه 4311

نشریه شماره 4311، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌های عملی است که به منظور تسهیل فرآیند تکمیل، تنظیم و ابلاغ موافقت‌نامه‌ها، شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان‌ها و مقررات مرتبط با آن‌ها تهیه شده است. این نشریه به دستگاه‌های اجرایی و مهندسان مشاور کمک می‌کند تا با رعایت اصول مذکور، از بروز مشکلات قراردادی در طول اجرای پروژه‌ها جلوگیری کنند. در ادامه این مقاله هر یک از بخش‌های این نشریه را به طور دقیق بررسی و تفسیر خواهیم کرد.

توجه داشته باشید که پیمان‌های حمل و نقل، خرید مصالح، تجهیزات، ماشین آلات و تهیه و نصب تجهیزات صنعتی که بیش از 75 درصد برآورد هزینه آن‌ها مربوط به تهیه تجهیزات و ماشین آلات است، مشمول بخشنامه ابلاغ موافقتنامه، شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان‌ها و مقررات آن‌ها نیست.

آخرین ویرایش نشریه 4311 شرایط عمومی و خصوصی پیمان منتشر شده از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور بر اساس بخشنامه شماره ۱۰۲/۱۰۸۸۵۴/۸۴۲ در تاریخ 3 خرداد 1378 به دستگاه‌های اجرایی، مهندسان و پیمانکاران ابلاغ شد.

شما می‌توانید از طریق لینک زیر جهت دریافت فایل Word و دانلود شرایط عمومی پیمان pdf و شرایط پیمان خصوصی اقدام کنید.

موافقتنامه پیمان

مطابق ماده 2 نشریه 4311 موافقتنامه، سندی است که مشخصات اصلی پیمان، مانند مشخصات دوطرف، موضوع، مبلغ و مدت پیمان، در آن بیان شده است. مطابق با دستور‌العمل ارائه شده در ابتدای این نشریه جهت تکمیل موافقت‌نامه موارد زیر باید رعایت شوند:

1 -1 – اطلاعات مربوط به موافقتنامه باید به طور کامل و روشن در محل‌های پیش بینی شده درج شود. تغییر دادن، کاستن عبارت‌ها یا کلمه‌هایی از موافقتنامه یا افزودن به آن مجاز نیست و تنها محل‌های خالی باید تکمیل شود.

2 -1 – در مقدمه موافقتنامه باید عنوان رسمی یا قانونی دو طرف قرارداد درج شود.

1 -3 – در ماده یک موافقتنامه، برای درج موضوع قرارداد باید موضوع پژوهش درج شود.

1 -4 – مبلغ قرارداد در ماده 4 درج می‌شود.

1 -5 – نمایندگان مجاز دو طرف قرارداد باید تمام صفحه‌های موافقتنامه را امضا و بر حسب مورد مهر کنند.

تفسیر موافقت‌نامه

موافقتنامه شامل 7 ماده است که عبارت‌اند از:

1. موضوع
2. اسناد و مدارک
3. مبلغ پیمان
4. تاریخ تنفیذ، مدت و تاریخ شروع به کار
5. دوره تضمین
6. نظارت بر اجرای کار
7. نشانی دو طرف

1- موضوع

موضوع، محل اجرا و مشخصه‌های اصلی قرارداد باید به نحوی درج شود که محدوده عملیات معین باشد.

2- اسناد و مدارک

این پیمان شامل اسناد و مدارک زیر است:

• موافقتنامه
• شرایط عمومی
• شرایط خصوصی
• برنامه زمانی جامع و کلی
• فهرست بها و مقادیر کار
• مشخصات فنی (عمومی و خصوصی)، دستورالعمل‌ها و استانداردهای فنی
• نقشه‌ها

همچنین، اسناد تکمیلی که حین اجرای کار و به منظور اجرای قرارداد به پیمانکار ابلاغ شده یا بین طرفین مبادله می‌شوند نیز جزء اسناد و مدارک به شمار می‌آیند. این اسناد باید در چارچوب اسناد و مدارک پیمان تهیه شوند و ممکن است به صورت مشخصات فنی، نقشه، دستور کار و صورت مجلس باشند.

در صورت وجود دوگانگی بین اسناد و مدارک، موافقتنامه بر دیگر اسناد و مدارک اولویت دارد و در صورت وجود دوگانگی مربوط به مشخصات فنی، اولویت به ترتیب با مشخصات فنی خصوصی، نقشه‌های اجرایی و مشخصات فنی عمومی است. همچنین، اگر دوگانگی مربوط به بهای کار باشد، فهرست بها بر دیگر اسناد و مدارک پیمان اولویت دارد.

3- مبلغ پیمان

در این ماده علاوه بر مبلغ پیمان که همان مبلغ پیشنهادی پیمانکار است، ضریب پیمان نیز با توجه به تعاریف آن در بند د ماده 14 شرایط عمومی پیمان، در محل آن درج می‌شود.

بیش از 30 ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفتر‌فنی و ساختمان‌سازی

مشاهده مینی دوره

4- تاریخ تنفیذ، مدت و تاریخ شروع به کار

پیمان از تاریخ مبادله آن (ابلاغ از سوی کارفرما) نافذ بوده و مدت پیمان تابع تغییرات موضوع ماده 30 شرایط عمومی (تغییر مدت پیمان) است. تاریخ شروع کار، تاریخ نخستین صورت مجلس تحویل کارگاه است که پس از مبادله پیمان تنظیم می‌شود.

5- دوره تضمین

حسن انجام عملیات موضوع پیمان از تاریخ تحویل موقت یا تاریخ دیگری که طبق ماده 39 شرایط عمومی تعیین می‌شود، برای n ماه از سوی پیمانکار تضمین می‌گردد و طی آن به ترتیب ماده 42 شرایط عمومی (مسئولیت‌های دوره تضمین) عمل می‌شود.

6- نظارت بر اجرای کار

اگر در مواردی نظارت به شکل مستقیم توسط کارفرما انجام داده شود، نام و نشانی کارفرما در همین محل ثبت خواهد شد. در این حالت، واحدی از کارفرما که مسئولیت نظارت به آن محول شده است، جایگزین مهندس مشاور در اسناد و مدارک پیمان می‌شود.

7- نشانی دو طرف

نشانی دو طرف یعنی نشانی کارفرما و پیمانکار در این محل درج می‌‌شود.

شرایط عمومی پیمان چیست؟

مطابق با ماده 3 شرایط عمومی پیمان نشریه 4311، شرایط عمومی، مفاد همین متن است که شرایط عمومی حاکم بر پیمان را تعیین می‌کند. به بیان ساده، شرایط عمومی پیمان به مجموعه‌ای از قواعد و مقررات قانونی اطلاق می‌شود که در زمینه قراردادهای پیمانکاری به‌منظور تعیین حقوق، تعهدات و مسئولیت‌های طرفین قرارداد وضع می‌شود.

این شرایط شامل مدیریت حوادث قهری، شیوه‌های فسخ و خاتمه قرارداد و راهکارهای حل اختلافات است. همچنین، به اهمیت دقت در امور مالی مرتبط با قرارداد، به‌ویژه در محاسبه هزینه‌ها و تسویه حساب‌ها تاکید شده است.

در ادامه می‌توانید بخشی از تفسیر شرایط عمومی پیمان را مشاهده کنید. این فیلم تنها بخش کوتاهی از آموزش دفتر فنی است که در آن جزئیات آموزش‌های دفتر فنی و مهندسی را به‌طور کامل با نمونه شرح داده‌ایم.

مفاد شرایط عمومی پیمان

شرایط عمومی پیمان نشریه 4311 در 5 فصل و 54 ماده زیر ارائه شده است:

فصل اول: تعاریف و مفاهیم

این فصل به تعریف اصطلاحات و مفاهیم متداول در قراردادهای عمرانی و پیمانکاری می‌پردازد که شامل 15 ماده زیر است:

ماده 1. پیمان

ماده 2. موافقتنامه

ماده 3. شرایط عمومی

ماده 4. شرایط خصوصی

ماده 5. برنامه زمانی اجرای کار

ماده 6. کارفرما

ماده 7. پیمانکار

ماده 8. مدیر طرح

ماده 9. مهندس مشاور و مهندس ناظر

ماده 10. رئیس کارگاه

ماده 11. پیمانکار جزء

ماده 12. کار، کارگاه، تجهیز و برچیدن کارگاه

ماده 13. مصالح، تجهیزات، مصالح و تجهیزات پای کار، ماشین آلات و ابزار، تاسیسات و ساختمان‌های موقت، وسایل

ماده 14. برآورد هزینه اجرای کار، مبلغ پیمان، مبلغ اولیه پیمان، مبلغ نهایی پیمان، ضریب پیمان، نرخ پیمان، مدت پیمان، مدت اولیه پیمان، متوسط کارکرد فرضی ماهانه

ماده 15. روز، ماه، تاریخ‌ها، مفرد و جمع، عنوان‌ها

فصل دوم: تاییدات و تعهدات پیمانکار

این فصل به تاییدات و تعهدات پیمانکار اشاره دارد که شامل 12 ماده (از ماده 16 تا ماده 27) زیر است:

ماده 16. تاییدات پیمانکار

ماده 17. کارکنان

ماده 18. مسئولیت حسن اجرای کار، برنامه کار، گزارش پیشرفت کار، هماهنگی با پیمانکاران دیگر، رئیس کارگاه

ماده 19. کنترل نقاط نشانه، پیاده کردن نقشه‌ها، اندازه گیری‌ها

ماده 20. تجهیز کارگاه، تدارک مصالح، تجهیزات و ماشین آلات

ماده 21. حفاظت از کار و شخص ثالث، بیمه کار، مراقبت‌های لازم

ماده 22. ترتیب گردش مدارک، نقشه‌ها و ابلاغ دستور کارها

ماده 23. حفاظت تاسیسات زیربنایی و تغییر وضع آن‌ها

ماده 24. واگذاری، پیمانکاران جزء

ماده 25. اجرای کار در شب

ماده 26. آثار تاریخی و اشیای عتیقه

ماده 27. اقامتگاه قانونی

فصل سوم: تعهدات و اختیارات کارفرما

فصل سوم شرایط عمومی پیمان شامل تعهدات و اختیارات کارفرما می‌شود که در 6 ماده زیر شرح داده شده است:

ماده 28. تحویل کارگاه

ماده 29. تغییر مقادیر کار، قیمت‌های جدید، تعدیل نرخ پیمان

جهت آشنایی بیشتر با این ماده حتما فیلم زیر را مشاهده کرده و برای بررسی دقیق‌تر آن به مقاله ماده 29 شرایط عمومی پیمان مراجعه کنید.

ماده 30. تغییر مدت پیمان (تمدید مدت پیمان)

ماده 31. مدیریت اجرا

ماده 32. نظارت بر اجرای کار

ماده 33. مهندس ناظر

فصل چهارم: تضمین، پرداخت و تحویل کار

در این فصل از شرایط عمومی نشریه 4311 به مواردی همچون تضمین، پرداخت و تحویل کار در 9 ماده پرداخته است:

ماده 34. تضمین انجام تعهدات

ماده 35. تضمین حسن انجام کار

در فیلم زیر می‌توانید تفسیر شرایط عمومی پیمان در مورد انواع تضامین پیمانکاری را با زبانی ساده و قابل فهم مشاهده کنید.

ماده 36. پیش پرداخت

ماده 37. پرداخت‌ها

ماده 38. پرداخت‌های ارزی

ماده 39. تحویل موقت

جهت آشنایی بیشتر با ماده 39 شرایط عمومی پیمان فیلم آموزشی زیر را در خصوص تحویل موقت مشاهده کنید.

ماده 40. صورت وضعیت قطعی

ماده 41. تحویل قطعی

ماده 42. مسئولیت‌های دوره تضمین

فصل پنجم: حوادث قهری، فسخ، ختم، تعلیق، هزینه تسریع، خسارت تاخیر، تسویه حساب، حل اختلاف

فصل پنجم شرایط عمومی پیمان شامل 12 ماده می‌شود که اغلب به حل اختلافات و مشکلاتی چون فسخ، خاتمه، تعلیق و دیگر موارد می‌پردازد:

ماده 43. بروز حوادث قهری

ماده 44. ممنوعیت قانونی

ماده 45. حقوق انحصاری ثبت شده

ماده 46. موارد فسخ پیمان

ماده 47. اقدامات فسخ پیمان

ماده 48. خاتمه پیمان

به منظور آشنایی بیشتر با ماده 48 شرایط عمومی پیمان و خاتمه پیمان فیلم زیر را مشاهده کنید.

ماده 49. تعلیق

ماده 50. هزینه تسریع کار، خسارت تاخیر کار

ماده 51. صورت حساب نهایی

ماده 52. تسویه حساب

ماده 53. حل اختلاف

ماده 54. قوانین و مقررات حاکم بر پیمان

تفسیر شرایط عمومی پیمان

دستور‌العمل ارائه شده در ابتدای نشریه 4311 می‌تواند به تفهیم و تفسیر شرایط عمومی پیمان کمک می‌کند. اصلی‌ترین نکاتی که در بخشنامه شرایط عمومی پیمان به آن اشاره شده، عبارت‌اند از:

• شرایط عمومی باید بدون هیچ تغییری در پیمان‌ها مورد استفاده قرار گیرد. تغییر دادن، کاستن یا افزودن مطلبی به آن مجاز نیست و تنها صفحه آخر آن، باید توسط دو طرف قرارداد مهر و امضا شود.
• دستگاه‌های اجرایی می‌توانند به جای الحاق آخرین شرایط عمومی مصوب سازمان برنامه و بودجه به اسناد مناقصه و اسناد و مدارک پیمان‌ها، تنها شماره و تاریخ صدور بخشنامه مربوط به آن را، در محل پیش بینی شده در مقدمه شرایط خصوصی پیمان مربوط بنویسند.
• مهندس مشاوری که مسئولیت نظارت بر اجرای کار را به عهده می‌گیرد باید تمام صفحه‌های شرایط عمومی را امضا و مهر کند.
• در صورتی که به علت ایجاد وضعیت خاص و خارج از اختیار پیمانکار ادامه کار مقدور نباشد، دستگاه اجرایی می‌تواند برای ادامه قرارداد بر اساس پیشنهاد پیمانکار و رعایت مراتب زیر، با جایگزینی پیمانکار دیگری به جای پیمانکار فعلی موافقت نماید:

1. پیمان عینا و بدون هیچ نوع تغییر به پیمانکار جدید منتقل شود.
2. پیمانکار جدید که پیمان به او منتقل می‌شود، باید طبق ضوابط دارای صلاحیت و ظرفیت ارجاع کار لازم برای ادامه کار باشد.
3. پیمانکار جدید باید تضمین‌های موضوع قرارداد، اعم از انجام تعهدات، پیش پرداخت، حسن انجام کار و مانند این‌ها را ارائه دهد و جایگزین تضمین‌های پیمانکار نماید.
4. پیمانکار جدید باید تکالیف و مسئولیت‌های ناشی از قرارداد و همچنین حسن انجام کار از ابتدای شروع کار و ادامه آن تا پایان کار را پذیرفته و تعهد نماید.
5. با انتقال پیمان، مطالبات دستگاه اجرایی از پیمانکار و مطالبات پیمانکار از دستگاه اجرایی تماما به پیمانکار جدید منتقل می‌شود.
6. با انتقال پیمان به پیمانکار جدید، هیچگونه تعهدی برای پیمانکار پیشین باقی نمانده و هرگونه مطالبات دوران پیش از انتقال نیز به پیمانکار جدید تعلق می‌گیرد.
7. انتقال پیمان باید با تنظیم موافقتنامه بین پیمانکار پیشین، پیمانکار جدید و دستگاه اجرایی انجام شود. این موافقت نامه پس از سپردن تمام تضمین‌های پیمان معتبر است.
8. دستگاه اجرایی مسئولیتی در مورد تحویل کارگاه و تعهدات بین پیمانکار قدیم و جدید ندارد.

شرایط خصوصی پیمان چیست؟

مطابق با ماده 4 شرایط عمومی پیمان نشریه 4311، شرایط خصوصی، شرایط خاصی است که به منظور تکمیل شرایط عمومی، برای این پیمان، با توجه به وضعیت و ماهیت آن، تنظیم شده است. موارد درج شده در شرایط خصوصی، هیچ گاه نمی‌تواند مواد شرایط عمومی را نقض کند. جت آشنایی با شرایط خصوصی پیمان فیلم زیر را مشاهده کنید.

مفاد شرایط خصوصی پیمان

جزئیات شرایط خصوصی پیمان بر مبنای هر یک از ماده‌های شرایط عمومی تنظیم می‌شود و تنها قسمت‌های خالی و نقطه‌چین‌ها باید تکمیل شوند. همچنین، اعتبار شرایط خصوصی پیمان بستگی به مواد شرایط عمومی پیمان دارد و بدون توجه به آن، فاقد اعتبار خواهد بود. شماره‌گذاری مواد درج شده مطابق با شماره‌ مواد و بندهای مربوطه در شرایط عمومی است. در صورتی که شرایط عمومی مطابق با مصوبات سازمان برنامه و بودجه نباشد، شرایط عمومی که توسط سازمان برنامه و بودجه ابلاغ شده است، بر این قرارداد حاکم خواهد بود.

شرایط خصوصی پیمان در 16 ماده اغلب شامل موارد زیر است:

• شرایط و روش‌های پرداخت پیش‌پرداخت و مالیات
• تعدیل نرخ‌ها و مبلغ تفاوت قیمت مصالح در اجرای قرارداد
• رعایت استانداردهای فنی
• تهیه و تنظیم نقشه‌ها و ارایه آن‌ها
• تامین نیروی انسانی برای اجرای پروژه
• تهیه وتامین مصالح و تجهیزات
• برنامه‌ریزی و زمان‌بندی دقیق پروژه
• برنامه کاری و مستندات گزارش
• فهرست تجهیزات و ماشین‌آلات

• بیمه کار و کارکنان
• تامین منابع آب، برق، گاز و سوخت
• دستورهای اجرایی و صورتجلسات
• انجام آزمایش‌های ضروری
• بخشنامه‌ها و مقررات مربوطه
• تسهیلات مرکز نظارت
• بررسی و حل اختلافات
• تضمین اجرای تعهدات
• رعایت قوانین و مقررات
• تجهیز کارگاه

تفسیر شرایط خصوصی پیمان

بر اساس دستور‌العمل ارائه شده در ابتدای نشریه 4311، با وجود این که در عرف پیمان‌ها، شرایط خصوصی حاوی ویژگی‌های مخصوص به هر قرارداد است که نسبت به شرایط عمومی اولویت دارد، اما در طرح‌های عمرانی که مربوط به یک کارفرمای اصلی یعنی دولت است، شرایط خصوصی به نحوی تنظیم شده است که تنها در چارچوبی که شرایط عمومی پیمان برای آن تعیین کرده قابل تکمیل باشد؛ از این رو، درج مطالبی خارج از محدوده تعیین شده در شرایط خصوصی مجاز نیست.

موارد مربوط به شرایط خصوصی به نحوی تنظیم شده است که پاسخگوی نیاز کارهای مختلف باشد؛ از این رو شرایط خصوصی بر حسب نیاز هر کار، با رعایت تمام مقررات ذی‌ربط، تکمیل شده و موادی از آن که کاربردی در پیمان مورد نظر ندارد با علامت ضربدر پر می‌شوند.

تمام صفحات شرایط خصوصی باید به وسیله نمایندگان مجاز دو طرف امضا و مهر شود. مهندس مشاوری که نظارت بر اجرای کار را بر عهده می‌گیرد باید تمام صفحه‌های شرایط خصوصی را امضا و مهر کند.

دانلود تفسیر شرایط عمومی و خصوصی پیمان

برای درک بهتر تمام ماده‌های شرایط عمومی پیمان، به توضیح و تفسیر بیشتری نیاز است که این توضیحات تکمیلی در آموزش پیش نیاز دفتر فنی وجود داشته و کاملا به شرح آن پرداخته‌ایم. در این آموزش تمام تعاریف و نکات اجرایی موافقت نامه، شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان، و نکات مهمی که برای شروع کار کردن و یا رشد کردن در بخش دفتر فنی به آن‌ها نیاز دارید به همراه نمونه‌های کاربردی بررسی شده است.

در ادامه می‌توانید جهت دانلود رایگان نکات مهم شرایط عمومی پیمان به همراه شرایط خصوصی پیمان از طریق لینک زیر اقدام کنید.

جمع بندی

قراردادهای پیمانکاری در کشور بر اساس قانون مدنی و شرایط عمومی پیمان مطابق با نشریه 4311 تنظیم می‌شوند، که شامل دستورالعمل‌هایی برای تسهیل تنظیم موافقت‌نامه‌ها و جلوگیری از مشکلات قراردادی است. شرایط عمومی پیمان به عنوان چارچوب قانونی، به تحقق پروژه‌های پیمانکاری و ایجاد شفافیت بین طرفین کمک می‌کند. در عین حال، شرایط خصوصی به عنوان شرایط ویژه‌ای که برای تکمیل شرایط عمومی و با توجه به ویژگی‌های خاص هر پیمان تدوین می‌شوند، نیز تنها در چارچوب قوانین شرایط عمومی ملزم به اجرا هستند. ما در این مطلب به‌طور مفصل به تفسیر شرایط عمومی و خصوصی پیمان پرداخته و همچنین فایل‌های دانلود شرایط عمومی پیمان نشریه 4311 را در اختیار شما قرار داده‌ایم.

در انتهای این مقاله امیدواریم اطلاعات خوبی درباره شرایط عمومی پیمان نشریه 4311 کسب کرده باشید. در صورتی که در این مورد سوالی دارید می‌توانید آن را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری