بابل دک و بررسی ریزه‌کاری‌های اجرای سقف با فیلم کارگاهی

احتمال زیاد تا به حال سقف بابل دک را با کوبیاکس اشتباه گرفته‌اید! اما چه قدر در مورد Bubble Deck می‌دانید؟! آیا با نحوه اجرای سقف بابل دک آشنا هستید؟! ما در این مقاله به بررسی این دال بتنی پرداخته‌ایم تا شما به جواب سوال خود در مورد “سقف بابل دک چیست ؟” برسید.

همچنین مزایا ، معایب و روش اجرای سقف بابل دک را به همراه فیلم شرح می‌دهیم. تا انتهای این مقاله با آکادمی عمران همراه باشید تا به جواب سوال‌های خود برسید.

فیلم اجرای سقف بابل دک

پیش از خواندن ادامه مطلب، پیشنهاد می‌کنیم با مشاهده فیلم زیر با نحوه اجرای سقف بابل دک آشنا شده و این مقاله را با دید بهتری بخوانید.

سقف بابل دک چیست؟

سقف Bubble Deck یک نوع دال مجوف است.

مجوف به معنای میان تهی است. داخل ضخامت دال‌های مجوف، المان‌های پرکننده مانند قالب‌های مکعب مستطیل، کروی یا بیضوی قرار داده شده و این قسمت‌ها خالی از بتن می‌شوند.

المان‌های پرکننده این سقف دال بتنی، کروی شکل هستند در حالی که المان‌های پرکننده سقف یوبوت مکعب مستطیل و المان‌های پرکننده سقف کوبیاکس از نوع تخت، بیضوی شکل هستند.

این کار باعث می‌شود که وزن مرده سقف به میزان 35 درصد کاهش یابد و عملکرد دال به خصوص در برابر نیروی زلزله به دلیل وزن کمتر، بهبود پیدا کند.

از انواع دیگر دال‌های مجوف می‌توان به سقف‌های یوبوت و کوبیاکس اشاره کرد.

با کاهش وزن مرده سقف، می‌توان دهانه‌های اسکلت را بلندتر در نظر گرفت.

Bubble Deck نوعی دال دو طرفه بوده و توزیع بار از دو طرف صورت می‌گیرد.

از اجزای سازنده این سقف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پانل‌های قفسه‌ای همراه با گوی‌های پلاستیکی از جنس پلی اتیلن یا پلی‌پروپیلن و مش تحتانی و فوقانی
• مخلوط بتنی
• آرماتورهای عرضی با قطر 6 میلی‌متر و بدون آج هستند که از قبل در پانل‌ها با جوش CO₂ قرار داده شده‌اند. این آرماتورها جهت ایجاد حد فاصل بین مش فوقانی و تحتانی استفاده می‌شوند.
• میلگرد دوخت

معمولا آرماتورهای مش فوقانی و تحتانی از نوع میلگرد A2 هستند که با جوش welding resistance مش بندی شده‌اند.

این آرماتورها علاوه بر داشتن نقش سازه‌ای، نگهدارنده المان‌های پرکننده کروی شکل نیز هستند.

با وجود این آرماتورها، گوی‌های کروی در جای خود تثبیت می‌شوند و در هنگام حمل، جایگذاری و بتن‌ریزی جابه‌جا نمی‌شوند.

جهت مطالعه و بررسی بیشتر نکات گفته شده در بالا به مقاله ” انواع میلگرد ” مراجعه کنید.

ابعاد این پانل‌ها بسته به نقشه‌های سازه‌ای متغیر است اما بزرگ‌ترین ابعاد این پانل‌ها 2.5 × 3.5 یا 2.5 × 6 متر است.

طوفان تخفیفی آکادمی عمران تو راهه

مشاهده جزئیات

روش اجرای سقف بابل دک

برای اجرای این دال بتنی دو روش وجود دارد که در ادامه به شرح آن‌ها می‌پردازیم.

1) نحوه اجرای Bubble Deck بدون بتن زیر پانل

در ابتدا زیرسازی و قالب بندی سقف انجام می‌شود. برای سقف‌های تا ارتفاع 3.5 متر می‌توان از جک‌های صلیبی و بیشتر از 3.5 متر از اسکافلد استفاده کرد.

برای قالب بندی می‌توان از قالب‌های فلزی، ورق فلزی، تخته چند لایی چوبی و پلای وود استفاده کرد.

برای مطالعه بیشتر در مورد قالب بندی  و انتخاب قالب به مقاله ” قالب بتن ” حتما مراجعه کنید.

همزمان با اجرای قالب بندی و آرماتورهای تقویتی، پانل‌ها در کارخانه بر اساس محاسبات ساخته می‌شوند. این امر باعث افزایش سرعت اجرا می‌شود.

پانل‌ها توسط تریلی به محل پروژه حمل شده و با جرثقیل، تاور کرین، کامیون یا نیروی انسانی تخلیه می‌شوند.

پس از قالب بندی سقف و اجرای کلاف دور سازه، پانل‌ها در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند.

پانل‌ها به صورت پیش ساخته بوده و پس از اتصال مش تحتانی و فوقانی به کمک آرماتورهای عرضی به محل پروژه حمل می‌شود.

المان پرکننده این دال‌ بتنی در قطرهای 180، 225، 270، 315 و 360 میلی‌متر و به صورت پانل‌هایی تولید می‌شوند.

پس از گذاشتن پانل‌ها، آرماتورهای تقویتی مش تحتانی و فوقانی اجرا می‌شوند.

جهت اجرای این دال بتنی، پانل‌ها در کنار هم قرار می‌گیرند و باید اورلپ شوند.

از آنجایی که اورلپ کردن پانل‌ها امکان‌پذیر نیست و نمی‌توان آن‌ها را روی هم قرار داد، پس جهت اورلپ کردن پانل‌ها از میلگرد دوخت استفاده می‌شود.

میلگردهای دوخت، آرماتورهایی به قطر حداقل 8 میلی‌متر و طول 1 متر هستند.

برای اورلپ کردن پانل‌ها یک میلگرد دوخت در مش فوقانی و دو میلگرد دوخت در مش تحتانی قرار می‌دهند. البته قطر و طول میلگرد دوخت باید با محاسبات به دست بیاید.

قطر 8 میلی‌متر برای میلگردهای دوخت کفایت می‌کند اما بهتر است 10 یا 12 میلی‌متری باشند.

فاصله بین قالب‌های کروی بین 4 تا 6 سانتی‌متر است.

در اجرای این دال بتنی به این نکته توجه کنید که اگر قالب‌های کروی به مدت طولانی (یک الی دو هفته) زیر نور آفتاب بمانند، مقاومت خود را از دست داده و نرم می‌شوند.

آرماتورهای عرضی به صورت آماده و از قبل در پانل‌ها قرار داده می‌شوند. معمولا چهار آرماتور عرضی در پانل‌های 7 ردیفه قرار می‌دهند. ترتیب قرار گرفتن آرماتورهای عرضی در یک پانل 7 ردیفه به این شکل است:

آرماتور عرضی | دو ردیف قالب کروی | آرماتور عرضی | سه ردیف قالب کروی | آرماتور عرضی | دو ردیف قالب کروی | آرماتور عرضی

پس از کنار هم گذاشتن پانل‌ها، اجرای میلگرد دوخت و تکمیل آرماتورهای تقویتی مش تحتانی و فوقانی و کنترل خیز سقف (که توسط طراح تعیین شده)، بتن‌ریزی دال انجام می‌شود.

قبل از بتن ریزی می‌توان تاسیسات مکانیکی و الکتریکی را به آسانی جایگذاری کرد. این امر بعد از بتن ریزی نیز می‌تواند اجرا شود.

بهتر است اسلامپ بتن را به کمک مواد افزودنی فوق روان‌کننده تا 12 سانتی‌متر بالا ببریم.

به دلیل ضخامت بالای این دال‌ها که معمولا 35 سانتی‌متر و بیشتر است و اسلامپ بالا، بتن‌ ریزی در دو مرحله انجام می‌شود.

ابتدا نصف ضخامت دال در سراسر سقف، بتن‌ریزی شده و سپس قسمت باقی مانده تکمیل می‌شود. دقت کنید ویبره به خوبی انجام شده تا بتن به زیر قسمت‌های تحتانی توپ‌ها نیز به خوبی نفوذ کند.

اگر تراکم آرماتورهای دال زیاد شود، جهت ویبره زدن بتن به مشکل خواهید خورد به همین دلیل آرماتوربندی باید به طریقی انجام شود که فضای مناسب برای ویبره سقف وجود داشته باشد.

جهت جلوگیری از کرمو شدن مخلوط بتنی حتما حداقل دو عدد ویبراتور (یکی برای یدک) در محل پروژه وجود داشته باشد.

در قسمت‌هایی که تراکم آرماتور در سقف زیاد است، می‌توان آرماتورهای مش فوقانی و تحتانی را به ترتیب دوتایی و سه تایی اجرا کرد. به این نکته توجه کنید که استفاده از گروه میلگرد چهار تایی مجاز نیست.

پس از بتن ریزی و رسیدن به مقاومت مورد نظر بتن، قالب‌ها بر اساس الزامات مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، باز می‌شوند.

2) نحوه اجرای Bubble Deck با بتن زیر پانل یا پیش ساخته

جهت اجرای سقف بابل دک با این روش، پروژه باید شرایط اجرا با پانل‌های نیم پیش ساخته را داشته باشد و در زمان طراحی لحاظ شده باشد.

در روش دوم پانل‌ها با بتن زیرین در اختیار سازنده قرار داده می‌شود.

پانل‌ها به طور هم‌زمان با اجرای پی، ستون‌ها و دیوارهای برشی ساختمان در کارخانه تولید می‌شوند که این امر موجب افزایش سرعت اجرا می‌شود.

به این صورت که قسمت پایین پانل به ضخامت 6 تا 7 سانتی‌متر بتن‌ریزی می‌شود. سپس پانل‌های پیش ساخته به محل پروژه توسط تریلی حمل شده و با کمک جرثقیل یا تاور کرین در جای خود نصب می‌شوند.

در این روش نیازی به قالب بندی سقف نیست زیرا بتن زیرین به عنوان قالب عمل می‌کند و زیرسازی کفایت می‌کند.

به همین دلیل در پروژه‌هایی که نیاز به سرعت اجرای بیشتری داریم این روش می‌تواند یک انتخاب بسیار مناسب باشد. زیرا همانطور که گفتیم نیازی به اجرای آرماتورهای تقویتی و قالب بندی سقف نیست.

پس از قرار دادن پانل‌ها در کنار هم و یکپارچه سازی آن‌ها، بتن ریزی دال انجام می‌شود. چون پانل‌ها توسط لایه بتن زیرین فیکس شده‌اند، بتن ریزی و ویبره بتن با دقت و سرعت بالا انجام می‌شود.

بزرگترین مزیت این روش، سرعت اجرای بسیار بالای آن است. زیرا نیاز به قالب بندی سقف نبوده و قسمتی از بتن ریزی انجام شده است.

همچنین این روش موجب کاهش هزینه‌ها و اتلاف مصالح می‌شود.

مزایای سقف بابل دک

• سقف‌‌ها بیشترین سهم در وزن کلی سازه را دارند. با کاهش وزن سقف‌ها، وزن سازه کاهش یافته که این امر موجب بهبود عملکرد در برابر نیروی زلزله می‌شود.
• کاهش وزن دال بتنی امکان اجرای دهانه‎‌های بلندتر را فراهم می‌کند.
• افزایش دهانه‌ها از نظر معماری مطلوب است و قدرت تصمیم گیری‌های بهتری به مهندس معمار می‌دهد.
• تیرها و آویزهای دال حذف می‌شوند.
• در صورت استفاده از پانل‌های پیش ساخته، سرعت اجرای کار افزایش می‌یابد.
• با حذف تیرهای میانی و خالی شدن ضخامت دال از بتن، مصرف بتن کاهش یافته که این موجب کاهش هزینه می‌شود.
• عایق صوتی و حرارتی بسیار مناسبی است.
• در صورت استفاده از این نوع سقفها می‌توان ارتفاع مفید ساختمان را افزایش داد.

• آرماتورگذاری شبکه مش تحتانی و فوقانی حذف می‌شود، زیرا به صورت پیش ساخته همراه با پانل‌ها وجود دارد و این امر موجب افزایش سرعت اجرا می‌شود. صرفا نیاز به اجرای کلاف دور سازه، بدون آویز و همچنین آرماتورهای تقویتی است.

معایب سقف بابل دک

در مورد این نوع سقفها معایب آنچنانی نمی‌توان ذکر کرد. اما یکی از معایب دال‌های مجوف نسبت به وافل این است که پرکننده‌های این سقفها ماندگار هستند و امکان استفاده مجدد از آن‌ها وجود ندارد.

مزیت سقف بابل دک نسبت به سیستم‎‌های دیگر

1. آرماتورهای سازه‌ای المان‌های پرکننده را در جای خود فیکس می‌کنند که این امر باعث افزایش کیفیت و دقت بتن ریزی می‌شود.
2. نیازی به اجرای شبکه مش فوقانی و تحتانی وجود ندارد زیرا در کارخانه انجام می‌شود.
3. اتلاف میلگرد در محل پروژه کاهش می‌یابد.
4. هزینه‌های مربوط به نیروی انسانی کاهش می‌یابد.
5. مصرف مصالحی مانند بتن و میلگرد کم می‌شود.

ترکیب سیستم Bubble Deck و پیش تنیده پیش کشیده یا پس کشیده

هزینه اجرای سقف بابل دک نسبت به سقف پیش تنیده پیش کشیده یا پس کشیده کمتر است. اما اگر بخواهیم این سیستم بابل دک را در دهانه‌های بلندتر از 18 متر اجرا کنیم، این دو سیستم باید ترکیب شوند.

از مزیت‌های این روش سرعت اجرای بالای آن و همچنین کاهش هزینه‌های اجرای پیش تنیدگی نسبت به روش معمول است.

برای مطالعه بیشتر در مورد اجرای سقف پیش تنیده به مقاله ” سقف پیش تنیده ” سر بزنید.

همچنین با مراجعه به دوره اجرای ساختمان می‌توانید به تمام ریزه کاری‌های اجرای ساختمان از صفر تا صد مسلط شوید.

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری