صفر تا صد مراحل اجرای فونداسیون اسکلت بتنی و فلزی + فیلم
آیا می‌دانید برای اجرای فونداسیون دقیقا باید چه مراحلی را پشت سر بگذارید؟ یا اینکه تفاوت میان مراحل اجرای فونداسیون اسکلت بتنی و اسکلت فلزی چیست؟ بدون تردید، شناخت درست و دقیق این فرآیند نه‌تنها برای مهندسان و معماران، بلکه برای کارفرمایان و سرمایه‌گذاران نیز از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که اجرای فونداسیون ساختمان، نقطه آغاز و حیاتی‌ترین گام برای تضمین ایمنی و دوام سازه به‌شمار می‌رود. در این مطلب از آکادمی عمران، صفر تا صد مراحل اجرای فونداسیون را به‌صورت گام‌به‌گام بررسی کرده‌ایم؛ پس تا پایان همراه ما باشید.
توصیه می‌کنیم قبل از مطالعه ادامه مقاله، فیلم آموزش اجرای فونداسیون را مشاهده کنید. این ویدئو تنها بخشی از آموزش صفر تا صد نظارت و اجرای ساختمان است که علاوه بر نحوه اجرای پی و فونداسیون به جزئیات مراحل ساختمان‌سازی نیز پرداخته‌ایم.
مراحل قبل از اجرای فونداسیون
پیش از آغاز عملیات اجرای انواع فونداسیون، مجموعه‌ای از اقدامات کلیدی برای آمادهسازی بستر پروژه باید انجام شود. این مراحل شامل موارد زیر هستند:
- آمادهسازی سطح زمین
- پی کنی و گودبرداری
- جانمایی پروژه
- زیرسازی فونداسیون (بتن مگر)
بیش از ۵۰ ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفترفنی و ساختمان سازی
1- آمادهسازی سطح زمین
پیش از آغاز عملیات اجرایی فونداسیون، انجام مطالعات ژئوتکنیکی ضروری است تا نوع خاک، ظرفیت باربری آن، ساختار لایه‌های زیرین و سطح آب‌های زیرزمینی به‌صورت دقیق مشخص شود. نتایج این مطالعات به مهندس سازه کمک میکند تا نوع مناسب فونداسیون را متناسب با شرایط زمین انتخاب کند.
پس از انتخاب نوع پی و نهایی شدن نقشه‌ها، مرحله آمادهسازی سطح زمین آغاز میشود که شامل پاک‌سازی، هموارسازی و اصلاح ناهمواری‌ها برای اجرای دقیق نقشه و گودبرداری است. در این مرحله باید:
- هرگونه پستی و بلندی، تپه‌های خاکی، سنگ‌ها، گیاهان خودرو یا ریشه درختان حذف شود تا بستر فونداسیون تراز و پایدار باقی بماند.
- لایه‌های سطحی خاک که حاوی مواد آلی، ریشه، چمن و گیاه هستند جمع‌آوری و دفع شوند؛ چرا که ماندن این مواد می‌تواند باعث ناپایداری بستر و کاهش کیفیت بتن شود.
- قبل از شروع جانمایی پروژه، لازم است سطح زمین تا حد ممکن تراز و یکدست شود تا پیاده‌سازی نقشه‌ها با دقت بیشتری انجام گیرد.
نکته: در زمینهای پوشیده از گیاه یا با کاربری کشاورزی، بهتر است قبل از اجرای بتن مگر، سطح زمین با گازوئیل پوشانده شود تا از رشد مجدد گیاهان جلوگیری کند.
2- پی کنی فونداسیون
پس از آمادهسازی سطح زمین، مرحله پی کنی یا گودبرداری فونداسیون آغاز میشود. عمق گودبرداری با توجه به نقشه‌ها و جزئیات فنی پروژه، تا تراز زیر بتن مگر تعیین میشود. این تراز معمولا با استفاده از دوربین نقشه‌برداری مشخص میشود، هرچند در پروژه‌های کوچک ممکن است از شیلنگ تراز استفاده شود.
نکته: در استفاده از شیلنگ تراز، اطمینان از خروج کامل حباب‌های هوا الزامی است و تراز بودن سطح آب در دو سر شیلنگ، نشانه عملکرد صحیح آن است.
دقت کنید حتی در خاک‌برداری‌های ماشینی، برداشت و رگلاژ لایه نهایی به ضخامت تقریبی ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر به صورت دستی انجام میشود تا دقت در تراز و کیفیت بستر فونداسیون حفظ شود.
اگر گودبرداری بیش از حد انجام شده باشد، جبران این اضافه‌برداشت بسته به عمق آن می‌تواند با افزایش ضخامت بتن مگر یا با سنگچینی (با استفاده از سنگ لاشه و ملات ماسه‌سیمان) بر اساس نظر طراح سازه انجام شود.
برای آشنایی بیشتر با نکات فنی، ایمنی و حقوقی این مرحله خاکبرداری و گودبرداری مقاله گودبرداری چیست را مطالعه کنید.
3- جانمایی پروژه
پیش از اجرای فونداسیون، یکی از مراحل بسیار مهم، تعیین دقیق حدود اربعه‌ی ملک است. مشخص کردن حدود چهارگانه ملک (حدود اربعه) با استناد به پروانه ساخت و نقشه‌های مصوب، برای جلوگیری از جابه‌جایی فونداسیون و تجاوز احتمالی به املاک مجاور، کاملا ضروری است. پس از تثبیت این مرزها، عملیات گودبرداری آغاز میشود.
مراحل جانمایی به شرح زیر است:
- ابتدا باید جهت شمال نقشه با شمال جغرافیایی محل پروژه منطبق شود.
- سپس یکی از محورهای طولی یا عرضیِ مشخص‌شده در نقشه با استفاده از حداقل دو میخ در ابتدا و انتها روی زمین مشخص می‌گردد. به این امتداد، محور مبنا گفته میشود.
- سایر محورهای اصلی (طولی و عرضی) از روی محور مبنا منتقل میشوند. برای اطمینان از عمود بودن محورهای متقاطع، از روش قضیه فیثاغورث با اندازه‌های نسبت ۳، ۴ و ۵ متر استفاده میشود که دقت و صحت جانمایی را افزایش می‌دهد.
توجه داشته باشید که در حین پیاده‌سازی نقشه، تمامی اندازه‌گیری‌ها باید از یک نقطه مرجع انجام شود تا از جمع شدن خطاها جلوگیری شود. همچنین در زمینهای شیبدار، طول افقی اضلاع ملاک قرار می‌گیرد، نه طول شیبدار.
- پس از تعیین حدود پلان، آکس‌ها (محورهای ساخت) با ریسمان‌کشی و گچ‌ریزی روی زمین تثبیت میشوند. این کار در پروژه‌های بزرگ معمولاً با دوربین نقشه‌برداری و در پروژه‌های کوچک با ابزارهایی مانند ریسمان‌کار، متر فلزی، گونیا و تراز انجام میشود.
در نظر داشته باشید که استفاده از مترهای پارچه‌ای به دلیل احتمال تغییر طول در اثر کشش یا دما، مجاز نیست و می‌تواند منجر به بروز خطاهای قابل توجهی شود.
4- زیرسازی فونداسیون (بتن مگر)
پس از اطمینان از جانمایی دقیق پروژه، رگلاژ دستی کف گود و رسیدن به تراز ارتفاعی مندرج در نقشه، مرحله زیرسازی فونداسیون با بتن مگر آغاز میشود. دقت کنید زیرسازی فونداسیون با بتن مگر با توجه به نوع پی متفاوت است؛ برای مثال در پی رادیه (فونداسیون گسترده)، کل کف گود باید با بتن مگر پوشانده شود، در حالی که در فونداسیون نواری، بتن مگر تنها در زیر نوارهای باربر اجرا میشود.
به‌طور کلی، بتن مگر یک بتن غیرسازه‌ای با عیار سیمان پایین (۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم در هر متر مکعب) است. این لایه به‌عنوان بستری هموار، تمیز و با مقاومت مناسب برای نصب آرماتورها و جلوگیری از تماس مستقیم بتن سازه‌ای با خاک، اجرا میشود.
مراحل اجرای بتن مگر زیر فونداسیون به شرح زیر است:
- مرطوب‌سازی بستر خاک: پیش از بتنریزی، سطح خاک باید مرطوب شود تا از جذب آب بتن توسط خاک جلوگیری شود. در غیر این صورت، بتن نهایی دچار ضعف در گیرش، تخلخل و کاهش مقاومت خواهد شد.
- کروم‌بندی کف گود: با استفاده از دوربین نقشه‌برداری یا شیلنگ تراز، نقاط هم‌تراز در کف گود مشخص میشوند. این مرحله را کروم بندی می‌نامند که پایه‌ای برای تراز دقیق بتن مگر است.
- شمشه‌گذاری: بین نقاط ترازشده (کروم‌ها) در فواصل ۱ تا ۳ متر، شمشه‌گذاری انجام میشود تا چارچوبی برای پخش یکنواخت بتن ایجاد شود.
- بتنریزی: فضای بین شمشه‌ها با بتن مگر (با ضخامت حدود ۱۰ سانتی‌متر) پر شده و سپس با شمشه‌کشی و ماله‌کاری تراز میشود.
- مرطوب نگه‌داشتن پس از اجرا: پس از گیرش اولیه، سطح بتن باید حداقل به مدت ۱۲ ساعت مرطوب نگه داشته تا از ایجاد ترک‌های سطحی جلوگیری شود. پس از این مرحله، عملیات آرماتوربندی آغاز میشود.
توجه داشته باشید در زمین‌هایی با پوشش گیاهی، پیش از اجرای بتن مگر برای جلوگیری از رشد مجدد گیاهان باید سطح زمین با گازوئیل آغشته شود. همچنین برای جلوگیری از هوازدگی خاک، توصیه میشود فاصله زمانی بین پایان گودبرداری و اجرای بتن مگر به حداقل برسد.
مراحل اجرای فونداسیون
با اینکه روش‌ها و جزئیات نحوه اجرای فونداسیون بسته به نوع و شرایط پروژه ممکن است متفاوت باشد، اما به طور کلی مراحل اصلی اجرای فونداسیون به شرح زیر است:
- آرماتوربندی شبکه فونداسیون
- قالببندی فونداسیون
- بتنریزی فونداسیون
- بازکردن قالب‌های فونداسیون
- عمل‌آوری بتن فونداسیون
1- آرماتوربندی شبکه فونداسیون
پس از آمادهسازی آرماتورها، ابتدا شبکه آرماتور تحتانی در محل فونداسیون اجرا میشود. سپس با استفاده از خرک‌ها (آرماتورهای پایه‌دار)، شبکه فوقانی در ارتفاع مناسب قرار می‌گیرد. آرماتورهای طولی با سیم مفتول به خرک‌ها بسته میشوند تا هنگام بتنریزی خم نشوند و پوشش بتن به درستی حفظ شود.
مراحل اجرای آرماتوربندی فونداسیون:
- اجرای شبکه تحتانی آرماتورها
- قرار دادن خرک‌ها برای تثبیت شبکه فوقانی فونداسیون
- بستن آرماتورهای طولی به خرک‌ها با سیم مفتول
در ادامه، همزمان با اجرای شبکه فونداسیون، آرماتورهای انتظار ستون و دیوار برشی در اسکلت‌های بتنی نصب میشوند و در سازه‌های فلزی، بولتها و صفحه‌ستون‌ها جایگذاری می‌گردد.
در اسکلت‌های بتنی دقت کنید که خاموت‌های ستون در ضخامت فونداسیون نیز اجرا شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه آرماتوربندی انواع فونداسیون می‌توانید به مقاله آرماتوربندی فونداسیون مراجعه کنید.
2- نحوه قالب بندی فونداسیون
پس از اتمام آرماتوربندی و کنترل نهایی، قالببندی فونداسیون مطابق نقشه‌های اجرایی انجام میشود. قالب‌ها شامل انواع آجری، چوبی، فلزی و مدولار است. قالب‌ها باید استحکام کافی برای تحمل وزن بتن، درزبندی مناسب برای جلوگیری از نشت شیره و نصب و بازکردن آسان داشته باشند.
در این مرحله، ابتدا خطوط آکس‌بندی روی زمین مشخص شده و قالب‌ها به اندازه دقیق نصب میشوند. اگر قالب آجری به‌کار رود، ابتدا قالب‌چینی انجام شده و سپس آرماتوربندی صورت می‌گیرد؛ سطح داخلی قالب باید با ملات یا پلاستیک پوشانده شود و محل بازشوها با خاک پر شود تا دیوارها تحت فشار بتن خراب نشوند.
در شرایطی که قالببندی ممکن نیست، می‌توان سطح تماس بتن با خاک را با نایلون پوشاند تا از تماس مستقیم جلوگیری و رطوبت بتن حفظ شود.
توصیه می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با جزئیات اجرای قالببندی پی، مقاله قالب بندی فونداسیون را مطالعه کنید.
3- بتنریزی فونداسیون
پس از اطمینان از صحت آرماتوربندی، کنترل ابعاد، موقعیت دقیق بازشوها، ریشه ستونها، دیوارها، و تراز بودن آکس‌ها، عملیات بتنریزی فونداسیون آغاز میشود. بتنریزی باید با استفاده از پمپ‌های مناسب (دستی یا مکانیکی) به‌صورت پیوسته و یکنواخت صورت گیرد تا از جدایش مصالح و ایجاد ضعف در بتن جلوگیری شود.
در سازه‌های فلزی، به‌جای ریشه ستون، نصب صفحهستون (بیس پلیت) انجام میشود. معمولا برای تثبیت دقیق صفحهستون، از شابلون یا دو ریسمان متقاطع و گاهی دوربین نقشه‌برداری استفاده میکنند. حفره مرکزی تعبیه‌شده در صفحهستون به خروج هوا و تزریق گروت پس از بتنریزی کمک میکند.
نکته: برای جلوگیری از آلودگی رزوه بولتها، از درپوش یا پوشش پلاستیکی استفاده کنید تا در مراحل بعدی نصب مشکلی پیش نیاید.
پس از پمپاژ بتن، ویبره‌کردن کامل و اصولی با ویبراتور ضروری است تا بتن کاملا متراکم شده و از کرموشدگی و حفره درونی جلوگیری شود. دقت در بتنریزی فونداسیون، ضامن کیفیت، دوام سازه و جلوگیری از دوباره‌کاری‌های آینده است؛ لذا برای اطلاعات کامل‌تر به مقاله بتن ریزی فونداسیون مراجعه کنید.
4- باز کردن قالب های فونداسیون
پس از گیرش اولیه و رسیدن بتن به مقاومت کافی، می‌توان نسبت به باز کردن قالب‌های فونداسیون اقدام کرد. این عملیات باید با دقت بالا انجام شود تا گوشه‌ها و سطوح بتن آسیب نبیند.
زمان مناسب برای قالب‌برداری بسته به دمای محیط متفاوت است:
- در دمای ۲۴ درجه سانتی‌گراد و بالاتر: حداقل ۹ ساعت پس از بتنریزی
- در دمای صفر درجه یا پایین‌تر: حداقل ۳۰ ساعت پس از بتنریزی
- اگر از قالب آجری استفاده شده باشد، این قالب‌ها معمولاً دایمی هستند و در محل باقی می‌مانند.
5- عمل‌آوری بتن فونداسیون
عمل‌آوری بتن، مرحله‌ای بسیار مهم برای جلوگیری از تبخیر سریع آب بتن و ایجاد ترک‌های سطحی است. کیورینگ بتن (عمل‌آوری) باعث حفظ رطوبت سطح بتن، جلوگیری از ترک‌خوردگی و افزایش مقاومت نهایی آن شده و باید بلافاصله پس از گیرش اولیه یا باز کردن قالب‌ها شروع شود.
بیش از ۵۰ ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفترفنی و ساختمان سازی
اجرای فونداسیون روی خاک دستی
یکی از چالش‌های مهم در اجرای فونداسیون، مواجهه با خاک دستی یا خاک نباتی در بستر پروژه است. خاک دستی به خاک غیرمتراکم و غیرمهندسی گفته میشود که معمولا به‌صورت پراکنده و بدون کنترل کیفیت در محل پروژه انباشته شده و توان باربری مناسبی ندارد.
این نوع خاک شباهت زیادی به خاک باغچه دارد و دارای فضاهای خالی و هوای زیاد بین ذرات است. چنین خاک‌هایی معمولا از نخاله‌های ساختمانی، ضایعات شهری یا خاک نباتی تشکیل شده‌اند و به‌هیچ عنوان برای اجرای مستقیم فونداسیون مناسب نیستند.
خطرات اجرای فونداسیون روی خاک دستی
ساخت‌وساز بر روی خاک دستی بدون توجه به شرایط زمین، می‌تواند منجر به موارد زیر شود:
- نشست غیرمجاز یا ناهمگون فونداسیون
- ترک‌خوردگی دیوارها و کف ساختمان
- افزایش ریسک فروریزش هنگام گودبرداری مجاور
به عنوان مثال، در مناطق جنوبی تهران مانند مناطق ۱۲ و ۱۶، سابقه وجود گودهایی جهت تولید آجر یا تخلیه نخاله‌ها وجود دارد که پس از مدتی با خاک دستی بدون تراکم مناسب پر شده‌اند. این شرایط می‌تواند به شدت خطرناک باشد و نیازمند اقدامات ویژه مانند جایگزینی خاک یا استفاده از پی‌های عمیق است.
برای آشنایی بیشتر با عوامل نشست فونداسیون و ناتوانی در بهره‌برداری از ساختمان، به مقاله حد مجاز نشست ساختمان مراجعه کنید.
راهکارهای اجرای فونداسیون روی خاک دستی
در صورت وجود خاک دستی در بستر پروژه، اقدامات زیر برای اجرای فونداسیون الزامی است:
- برداشت خاک دستی و جایگزینی با خاک مناسب و مهندسی شده
- تراکم اصولی خاک موجود تا دستیابی به ظرفیت باربری مجاز
- استفاده از پی‌های عمیق (مانند شمع یا ریزشمع) در صورت زیاد بودن عمق خاک دستی
- بررسی لایه‌های زیرسطحی با آزمایش‌های ژئوتکنیکی و مطالعات مکانیک خاک
توجه داشته باشید در مناطقی که خاک دستی در مجاورت مسیل‌ها یا پای دامنه‌ها وجود دارد، اجرای فونداسیون بدون تمهیدات مقاوم‌سازی می‌تواند بسیار پرریسک و خطرناک باشد.
اجرای فونداسیون بدون پی کنی
در برخی پروژه‌های خاص، به‌ویژه برای سازه‌های سبک، موقت یا در زمین‌هایی با ظرفیت باربری بالا، ممکن است اجرای فونداسیون روی سطح زمین یا اصطلاحا بدون انجام پی‌کنی عمیق انجام شود. این روش که بیشتر در قالب فونداسیون سطحی شناخته میشود، نیازمند رعایت دقیق نکات فنی و مهندسی است.
به‌طور کلی، در فونداسیون‌های سطحی، اگر شرایط خاک پایدار بوده و نیازی به رسیدن به ترازهای پایین‌تر نباشد، همچنین اثرات یخبندان یا وجود خاک نباتی قابل چشم‌پوشی باشد، می‌توان فونداسیون را بدون گودبرداری یا پی‌کنی مستقیما روی سطح زمین اجرا کرد.
با این حال، توصیه میشود که سطح فوقانی فونداسیون حداقل به اندازه عمق یخبندان (حدود ۶۰ سانتی‌متر) پایین‌تر از سطح زمین اجرا شود، تا از آسیب‌های ناشی از یخ‌زدگی در امان باشد.
نکات اجرایی فونداسیون
از نکات مهمی که حین عملیات اجرای فونداسیون باید رعایت شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دقت در کنترل ارتفاع و تراز کف چاله آسانسور نسبت به صفر تعیین شده در نقشه‌های مصوب، یکی از نکات حیاتی و غیرقابل اغماض در اجرا است.
- در صورت وجود فاصله بین تیرهای تراز طبقات مجاور چاله آسانسور، هماهنگی کامل بین مهندس مجری، ناظر و تیم اجرایی ضروری است و در صورت نیاز، تطبیق نقشه‌های سازه و معماری باید انجام شود. عدم تطابق و وجود فاصله افقی بین خط بر چاله آسانسور و تیرهای محیطی در تراز طبقات باعث لرزش کابین پس از نصب خواهد شد.
- از مهار کامل قالب‌های فلزی یا آجری (از جمله پر کردن خاک در گلدانی فونداسیون‌ها) اطمینان حاصل شود تا فشار بتن باعث تخریب دیواره‌های قالب نشود.
- در صورت استفاده از برخی انواع افزودنی بتن مانند فوق روان‌کننده، برای کنترل نسبت آب به سیمان، توصیه میشود عیار سیمان حدود ۲۰ تا ۳۰ کیلوگرم بر مترمکعب بتن افزایش یابد.
- توجه به نقشه‌های مصوب، که ممکن است انواع مختلفی باشند، ضروری و بسیار مهم است.
- نمونه‌برداری از آرماتورهای مصرفی فونداسیون و بتن باید طبق ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ایران انجام شود.
- در برخی سازه‌ها مانند ساختمان‌های با پی منفرد و دهانه‌های بزرگ، برای محدود کردن حرکت نسبی شالوده‌ها، استفاده از کلاف‌های رابط (شناژ) در دو جهت و یا روشهایی مانند شمع‌گذاری توصیه میشود. برای مطالعه بیشتر در این زمینه به مقاله پی منفرد مراجعه کنید.
نظارت بر اجرای فونداسیون
در مراحل اجرای فونداسیون، هماهنگی‌های لازم باید بین کارشناسان نظارت و اجرای ساختمان انجام و موارد مهم به دقت بررسی و گزارش شود. مهم‌ترین نکات نظارتی فونداسیون به شرح زیر است:
- گزارش مرحله اول سازه (اجرای فونداسیون) توسط مجریان و ناظران سازمان نظام مهندسی ساختمان، ترجیحا حداقل ۴۸ ساعت قبل از بتنریزی، به مرجع صدور پروانه و سازمان نظام مهندسی ارسال شود.
- در صورت وجود هرگونه تخلف زیربنایی، موضوع باید به صورت مکتوب به مراجع قانونی گزارش شده و در موارد خاص دستور توقف عملیات تا رفع نواقص صادر شود.
- پیش از بتنریزی و تنظیم گزارش مرحله اول، هماهنگی با آزمایشگاه بتن انجام شده و حضور نماینده آزمایشگاه در روز بتنریزی تضمین شود.
- در صورت نیاز به انجام تست کششی میلگرد، بر اساس تنش تسلیم و نهایی، این تست انجام و نتیجه مکتوب از آزمایشگاه ذی‌صلاح دریافت و در اسناد نظارتی ثبت و به مراجع ذی‌صلاح ارائه شود.
- طی صورتجلسه مکتوب، کد روی شالوده نسبت به بر و کف مصوب مرجع صدور پروانه ثبت و به مراجع ذی‌صلاح ارسال شود.
- پیش از واریز بتن، از کیفیت و مشخصات فنی آن شامل عیار سیمان، اسلامپ، افزودنی‌ها و سایر موارد با مجری و بچینگ بتن اطمینان حاصل شود.
- سلامت تجهیزات بتنریزی مثل تخته ماله، ویبراتور و وسایل انتقال پیش از واریز بتن بررسی شود. بهتر است ویبراتور تست شده و یک ویبراتور یدک همراه باشد و سوخت و کابل‌های مورد نیاز آماده باشند.
- تعداد برگه‌های ضمیمه گزارش مرحله اول سازه باید در صفحه اصلی گزارش توسط مهندس ناظر ساختمان ذکر شود.
- در صورت وجود نقشه‌های Asbuilt تایید شده توسط مهندس محاسب و مراجع قانونی، این نقشه‌ها باید به گزارش مرحله‌ای ضمیمه شوند.
- هرگونه نامه‌نگاری، اظهار نظر و استعلام فنی بین مهندسین مجری، ناظر و محاسب نیز باید به صورت کامل به گزارش مرحله‌ای پیوست شود.
جمع بندی
یکی از مهم‌ترین مراحل در فرایند ساخت‌وساز اجرای فونداسیون است که نقشی حیاتی در استحکام، دوام و ایمنی سازه ایفا میکند. رعایت کامل اصول فنی، بهره‌گیری از مصالح استاندارد و دقت در اجرای مرحله‌به‌مرحله پی، شرط لازم برای دستیابی به یک سازه ایمن و پایدار است. هرگونه سهل‌انگاری در این بخش می‌تواند پیامدهای جدی و پرهزینه‌ای داشته باشد؛ از این رو توجه دقیق به مراحل اجرای فونداسیون، ضامن موفقیت کلی پروژه خواهد بود.
در انتهای این مقاله امیدواریم اطلاعات خوبی درباره مراحل اجرای فونداسیون ساختمان کسب کرده باشید. در صورتی که در این مورد سوالی دارید می‌توانید آن را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.
مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران
سوالات متداول
در اسکلت بتنی، ریشه ستونها و آرماتورهای انتظار از ابتدا داخل فونداسیون اجرا میشود، در حالیکه در مراحل اجرای فونداسیون اسکلت فلزی، صفحهستون (بیس پلیت) و بولتها در فونداسیون قرار میگیرند تا بعدا ستونهای فلزی روی آن نصب شوند. در واقع بخشهایی مانند خاکبرداری، مگرریزی، قالببندی و بتنریزی در هر دو نوع اسکلت یکسان است، اما تفاوت اصلی در نحوه اجرای آرماتورهای انتظار و آمادهسازی برای ادامه سازه است.
معمولا به دلیل مشکلات اجرایی و هزینههای بالا، اجرای فونداسیون در سطح شیبدار توصیه نمیشود. اما در صورت لزوم، ابتدا با عملیات خاکبرداری و تسطیح، سطح زمین را تا حد امکان صاف و هموار میکنند. در مواردی که امکان تسطیح کامل وجود ندارد، از روشهایی مانند اجرای فونداسیون پلکانی یا فونداسیون دو تراز برای تطبیق با شیب زمین استفاده میشود که به حفظ پایداری سازه و انتقال صحیح بار کمک میکنند.
در مواردی که سطح زمین دارای اختلاف ارتفاع قابلتوجهی است (مثلا در زمینهای شیبدار)، از فونداسیون دو تراز استفاده میشود. این روش که با نام فونداسیون پله ای یا پلکانی شناخته میشود، در دو یا چند سطح مختلف اجرا شده و این ترازها بهوسیله دیوارهای حائل (دیوار رابط) به هم متصل میشوند تا انتقال نیرو بهدرستی انجام گیرد.
مدت زمان اجرای فونداسیون بسته به عوامل مختلفی مانند نوع خاک، ابعاد پروژه، نوع اسکلت (فلزی یا بتنی)، شرایط جوی و تعداد نیروی کار متغیر است. اما به‌طور میانگین، اجرای کامل فونداسیون در پروژه‌های ساختمانی معمولی حدود ۲ تا ۴ هفته زمان می‌برد. این مدت شامل مراحل آرماتوربندی، قالببندی، بتنریزی و عمل‌آوری بتن است.
لاشهچینی، قلوهچینی یا سنگچینی در زیر فونداسیون معمولا برای افزایش استحکام بستر یا تراز کردن زمینهای شیبدار انجام میشود. این روش به توزیع یکنواخت بار و جلوگیری از نشست کمک کرده و شرایط لازم برای اجرای دقیق فونداسیون را در برخی شرایط خاص فراهم میکند.
برای فنداسیون ساختمان بنایی کلافی
میله گرد طولی ۱۴ و عرضی(خاموت) ۸ گذاشتم.
اما ناظر میگه باید خاموت ۱۲ استفاده کنی.
ایا ویرایش جدید تغییر کرده؟
سلام طبق مبحث هشتم ویرایش ۹۸ اجرا کنید و از طراح تاییدیه بگیرید
عالی و کاربردی بود ممنون
سلام وقت بخیر
ممنون از حسن نظر شما
ممنون از مطالب مفیدتان.
باسلام
ممنون از حسن نظر شما
موفق باشید.
سلام
در قسمت ویدیو محاسبه ارتفاع خرک قطر آرماتور عرضی فوقانی و تحتاتی باید لحاظ بشود؟
باسلام
جهت محاسبه ارتفاع خرک‌ها به این روش عمل می‌کنیم، ضخامت فونداسیون منهای:
ضخامت کاور بتن بالایی
ضخامت کاور بتن پایینی
قطر آرماتورهای طولی و عرضی مش فوقانی
قطر آرماتورهای طولی و عرضی مش تحتانی
برای مطالعه بیشتر در مورد آرماتور خرک و نکات آن به مقاله ” خرک چیست ” مراجعه کنید
موفق باشید.
با تشکر ازاینکه درارتقا دانش وتجارب ارزنده ای کهدارید وما از ان بهره برداری می کنیم
خوشحالیم که این مطالب برایتان مفید بوده، باز هم اگر سوال یا نظری بود در خدمتتون هستیم.
موفق و موید باشید.