انواع سقف اسکلت فولادی و فلزی + فیلم آموزشی رایگان
امروزه انتخاب نوع سقف برای اسکلت فلزی، تصمیمی راهبردی و تاثیرگذار است که باید با در نظر گرفتن عواملی مانند بار مرده سازه، دوام، هزینه و سرعت اجرا انجام شود. در این مقاله، ضمن بررسی تفاوت‌های سقف فلزی با سقف بتنی، انواع سقفهای متداول در سازه‌های فولادی را معرفی کرده و مزایا، معایب و معیارهای انتخاب بهترین سقف برای اسکلت فلزی را مرور می‌کنیم. پس برای انتخاب بهترین سقف فلزی تا انتها همراه آکادمی عمران باشید.
سقف سازه فلزی
سقف فلزی یکی از انواع سقف های ساختمان است که به دلیل استحکام بالا، وزن سبک و سرعت اجرای مناسب، کاربرد بسیاری در سازه‌های مدرن به‌ویژه ساختمانهای مسکونی، تجاری و صنعتی دارد.
سقف سازه فلزی یا سقف اسکلت فولادی به نوعی سقف گفته می‌شود که اجزای باربر و اصلی آن از فولاد یا مقاطع فلزی ساخته شده است. این سقف‌ها معمولا روی ساختمان‌هایی با اسکلت فلزی نصب می‌شوند که اجزایی مانند ستون‌ها، تیرهای اصلی و فرعی، خرپاها و بادبندها در آن‌ها از فولاد ساخته شده‌اند.
در ساخت سقفهای فلزی از آلیاژهای مختلفی مانند روی، مس و فولاد استفاده می‌شود، اما به دلیل استحکام بالا و سبکی، فولاد به عنوان گزینه‌ای قابل اعتمادتر شناخته شده و مصرف آن در سقفهای فلزی بسیار بیشتر است. استفاده از فولاد در سقفهای سازه فلزی علاوه بر کاهش مصرف مصالح و هزینه اجرا، موجب افزایش طول عمر و ایمنی سازه می‌شود.
بیش از ۵۰ ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفترفنی و ساختمان سازی
تفاوت سقف اسکلت فلزی با سقف سازه بتنی
تفاوت سقف فلزی با انواع سقف بتنی بیشتر در وزن، سرعت اجرا، هزینه و دوام آن‌ها مشخص می‌شود. سقفهای فلزی نسبت به سقفهای بتنی سبک‌تر هستند و این موضوع باعث کاهش بار مرده سازه و فونداسیون می‌شود.
سرعت اجرای آن‌ها به دلیل استفاده از اجزای پیش‌ساخته بیشتر است و پروژه سریعتر تکمیل می‌شود، در حالی که اجرای سقف بتنی به زمان بیشتری برای قالب‌بندی و عمل‌آوری نیاز دارد. از نظر هزینه، سقف فلزی ممکن است در ابتدا گران‌تر باشد، اما زمان اجرای کوتاه‌تر و کاهش هزینه نیروی کار این اختلاف را جبران می‌کند.
در زمینه دوام و طول عمر، هر دو سقف عملکرد قابل قبولی دارند. سقف فلزی با پوشش‌دهی و نگهداری مناسب در برابر خوردگی و شرایط جوی مقاوم است و سقف بتنی اگرچه زنگ نمی‌زند، اما در طول زمان ممکن است ترک‌خوردگی و نفوذ رطوبت را تجربه کند.
| ویژگی‌ها | سقف فلزی | سقف بتنی |
| وزن و بارگذاری | سبک‌تر، کاهش بار مرده سازه | سنگین‌تر، نیاز به سازه قوی‌تر |
| سرعت اجرا | بالا، به دلیل پیش‌ساخته بودن | پایین‌تر، نیاز به قالب‌بندی و عمل‌آوری |
| هزینه اجرا | هزینه اولیه بیشتر، اما اجرای سریعتر | هزینه اولیه کمتر، اما زمان اجرای بیشتر |
| دوام و طول عمر | مقاوم در برابر خوردگی با پوشش مناسب | بدون خوردگی، امکان ترک و نفوذ رطوبت |
انواع سقف اسکلت فولادی
به‌طور کلی، انواع سقف اسکلت فلزی یا فولادی با توجه به مواد اولیه، نحوه ساخت و نوع اتصال به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- سقف عرشه فولادی
- سقف کامپوزیت
- سقف کرومیت
- سقف روفیکس
- سقف طاق ضربی
توجه داشته باشید که اجرای سقف روفیکس به دلیل برخی معایب کمتر توصیه می‌شود و سقف طاق ضربی نیز در حال حاضر منسوخ شده است.
سقف عرشه فولادی
سقف عرشه فولادی مجموعه‌ای از ورق‌های فولادی گالوانیزه است که برای اجرای سقف و کف در سازه‌های اسکلت فلزی به کار می‌رود. ورق‌های عرشه فولادی (Metal Deck) به صورت المان‌های فلزی موجدار طراحی شده‌اند و در ساخت سقف یا کف ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این المان‌ها به دلیل ویژگی‌هایی مانند سهولت اجرا و سرعت بالای نصب، کاربرد گسترده‌ای در ساخت سازه‌های فولادی پیدا کرده‌اند.
با وجود قیمت نسبتا بالا، استفاده از این سیستم رو به گسترش است. اجزای اصلی سیستم عرشه فولادی شامل ورق‌های فولادی گالوانیزه، فلاشینگ، گل میخ، آرماتور و بتن می‌باشد. برای آشنایی بیشتر با این سیستم، می‌توانید فیلم زیر را مشاهده کنید.
برای اجرای سقف عرشه فولادی بعد از نصب تیرهای فرعی، ورق‌های فولادی به صورت عمود بر تیرهای فرعی قرار گرفته و به وسیله میخ هیلتی در جای خود تثبیت می‌شوند. ورق‌های فولادی نوع گالوانیزه هستند و با نورد سرد به شکل ذوزنقه‌ای آجدار در ضخامت‌های 0.7 تا 1.2 میلی‌متر تهیه می‌شوند. بر روی ورق‌ها فرورفتگی و برآمدگی‌هایی وجود دارد که برای اتصال بهتر با بتن تعبیه شده است و توجه به آن‌ها در هر یک از مراحل بارگیری، حمل، تخلیه و دپو ضروری است.
بعد از نصب ورق‌ها، شبکه مش حرارتی در دو جهت عمود بر هم معمولا از میلگرد 6 یا 8 به فواصل 20 تا 30 سانتی‌متر اجرا می‌شود. در ادامه برشگیرها در فواصل معین روی تیرهای فرعی جوش داده شده و بعد از نصب فلاشینگ پیرامونی و انجام کنترل‌های لازم بتن ریزی سقف انجام می‌شود.
سقف کامپوزیت
سقف کامپوزیت یا مرکب از دیگر انواع سقف اسکلت فولادی است که به علت عملکرد مرکب فولاد و بتن، در تحمل نیروهای وارده مقاوم است. دلایلی مانند سرعت بالا، سهولت نسبی اجرا، امکان اجرای همزمان چند سقف بدون نیاز به شمع بندی، قیمت مناسب و در عین حال ایجاد صلبیت بالا، باعث شده تا اجرای این نوع از سقف مورد توجه قرار بگیرد.
مراحل اجرای سقف کامپوزیت عبارت‌اند از:
- قالب بندی
- میلگردهای حرارتی
- نصب اسپیسر بتن و قالب محیطی
توصیه می‌کنیم برای آشنایی بهتر با جزئیات اجرای سقف کامپوزیت فیلم زیر را مشاهده کنید.
سقف کرومیت
از دیگر انواع سقف اسکلت فولادی می‌توان به سقف کرومیت اشاره کرد که به دلیل مقاومت بالا و هزینه مقرون‌به‌صرفه انتخاب بسیاری از سازندگان است. سقفهای کرومیت به علت خود ایستا بودن تیرهای فرعی نیازی به شمع بندی نداشته و همین امر باعث ساخت و اجرای سریعتر آن‌ها نسبت به سقف تیرچه بلوک می‌شود.
از انواع سقف کرومیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پلیمری کرومیت
- کامپوزیت کرومیت
- کاذب کرومیت
- ضربی کرومیت
مراحل اجرای سقف کرومیت شامل موارد زیر است:
- نصب تیرهای فرعی در دهانه‌ها با توجه به طول دهانه
- پر کردن فضای بین آن‌ها
- مش بندی
- بتن ریزی
برای آشنایی بهتر با نحوه اجرا و اجزای تشکیل‌دهنده تیرچه کرومیت، مشاهده ویدئوی زیر پیشنهاد می‌شود.
سقف روفیکس
سقف روفیکس در واقع همان نوع کامپوزیت است که در اجرای آن به جای تخته یا ورق، از یک صفحه فلزی مشبک که روفیکس نام دارد استفاده می‌شود. روفیکس نوعی قالب درجا است که برای اجرای سقفهای مرکب بتنی و دیوارهای یکپارچه از آن استفاده می‌شود. به عبارتی روفیکس نوعی دال مرکب بتنی محسوب می‌شود.
در اجرای سقف روفیکس نیازی به جک و شمع نبوده و می‌توان به طور همزمان بتن ریزی طبقات را انجام داد. این نوع مثل سقفهای تیرچه بلوک سبک وزن است و بار اضافی و مرده به سازه وارد نمی‌کند.
مراحل اجرای سقف روفیکس به‌شرح زیر است:
- قرار دادن صفحات روفیکس بر تیر‌ها و قالب بندی
- نصب برشگیرها
- نصب شبکه میلگردها
- بتن ریزی
توصیه می‌کنیم فیلم زیر را مشاهده کنید تا نکات مربوط به سقف روفیکس را بهتر درک کنید.
سقف طاق ضربی
یکی دیگر از انواع سقف در سازه‌های اسکلت فولادی، طاق ضربی است. این نوع سقف در گذشته، به‌ویژه در بناهای فرهنگی و تاریخی، به‌عنوان یکی از زیباترین المان‌های معماری به کار می‌رفت. در اسکلت‌های فولادی، طاق ضربی علاوه بر پوشاندن تراز کف طبقات، جنبه تزئینی و معماری نیز دارد.
ساختار قوسی این سقف، که به آن طاق گفته می‌شود، توان تحمل بارهای قائم را فراهم می‌کند؛ اما در برابر بارهای جانبی کارایی چندانی ندارد.
در دهه‌های گذشته، سقف طاق ضربی میان معماران ایرانی بسیار محبوب بود، اما امروزه به دلیل عملکرد سازه‌ای ضعیف و ایمنی پایین، جای خود را به انواع سقفهای مدرن‌تر مانند کرومیت، عرشه فولادی یا مرکب (کامپوزیت) داده است.
مراحل اجرای سقف طاق ضربی عبارت‌اند از:
- آماده کردن تیرآهن‌ها
- تیر ریزی و فاصله تیرآهن سقف
- نصب میل مهار
- بتن ریزی
برای آشنایی بهتر با نحوه اجرای سقف طرق ضربی، می‌توانید فیلم زیر را مشاهده کنید.
بهترین سقف برای اسکلت فلزی کدام است؟
انتخاب بهترین سقف برای سازه فلزی به عوامل متعددی مانند وزن، سرعت اجرا، هزینه و نوع کاربری ساختمان بستگی دارد. سقف مناسب باید ضمن کاهش بار مرده سازه، اجرای سریع و اقتصادی داشته باشد و با شرایط بهره‌برداری سازگار باشد.
سقفهای سبک فلزی، بار مرده سازه را کاهش داده و باعث صرفه‌جویی در ابعاد فونداسیون می‌شوند. همچنین سیستم‌های پیش‌ساخته مانند سقف عرشه فولادی، سرعت اجرا را افزایش داده و از نظر اقتصادی نیز مقرون‌به‌صرفه هستند.
در ساختمانهای مرتفع معمولا اولویت با سقفهای سبک فلزی مانند عرشه فولادی و تیرچه فولادی با بتن سبک است؛ زیرا این سقف‌ها علاوه بر کاهش وزن کلی سازه، مقاومت مناسبی در برابر بارهای وارده دارند و سرعت اجرای بالایی فراهم می‌کنند.
در سازه‌های صنعتی نیز به دلیل دهانه‌های بزرگ و نیاز به اجرای سریع، سقفهای خرپایی فلزی یا عرشه فولادی بیشترین کاربرد را دارند. این سقف‌ها ضمن تحمل بارهای سنگین تجهیزات و ماشین‌آلات، مقاومت مناسبی در برابر شرایط محیطی و طول عمر بالایی ارائه می‌دهند.
مزایا و معایب سقفهای فلزی
شناخت مزایا و معایب هر نوع سقف می‌تواند در انتخاب مناسب‌ترین گزینه برای پروژه‌های ساختمانی نقش مهمی داشته باشد. سقفهای فلزی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و پیش از تصمیم‌گیری باید ویژگی‌های مثبت و منفی آن‌ها بررسی شود.
مزایای سقف فلزی
سقفهای فلزی به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، یکی از گزینه‌های محبوب در ساخت‌وساز مدرن به شمار می‌روند. برخی از مهم‌ترین مزایای آن‌ها عبارت‌اند از:
- مقاومت بالا در برابر شرایط جوی مختلف و عایق رطوبت که از نفوذ آب و آسیب‌های ناشی از رطوبت جلوگیری می‌کند.
- استحکام بالا که توان تحمل بارهای سنگین وارده را فراهم می‌کند و باعث افزایش ایمنی ساختمان می‌شود.
- مقاومت حرارتی بالا در دماهای گرم و سرد که موجب حفظ دمای مناسب داخل ساختمان می‌گردد.
- دوام و مقاومت طولانی‌مدت در برابر فرسایش، زنگ‌زدگی و سایر عوامل محیطی که نیاز به تعمیرات مکرر را کاهش می‌دهد.
- وزن سبک که باعث کاهش بار مرده سازه و در نتیجه کاهش هزینه‌های اسکلت فلزی و فونداسیون می‌شود.
- سرعت اجرای بالا که زمان ساخت پروژه را کاهش داده و هزینه‌های نیروی کار را بهینه می‌کند.
معایب سقف فلزی
با وجود مزایای فراوان، سقف های فلزی دارای برخی محدودیت‌ها و معایب نیز هستند که باید در نظر گرفته شوند:
- هزینه اولیه نسبتا بالاتر نسبت به برخی سقفهای سنتی، اگرچه این هزینه با کاهش زمان اجرا و طول عمر مفید جبران می‌شود.
- آسیب‌پذیری در برابر خوردگی در صورت عدم استفاده از پوشش‌های محافظ مناسب یا نگهداری نامناسب، به ویژه در مناطق مرطوب یا صنعتی.
- آلودگی صوتی بیشتر نسبت به سقفهای بتنی که ممکن است در برخی کاربردها نیاز به عایق صوتی اضافی داشته باشد.
- نیاز به تخصص در نصب و اجرای صحیح تا از مشکلات احتمالی مثل نشتی و خرابی جلوگیری شود.
در مجموع، با توجه به مزایا و معایب سقف فلزی، این نوع سقف انتخابی مناسب برای بسیاری از پروژه‌های ساختمانی با تمرکز بر کیفیت، دوام و سرعت اجرا به شمار می‌آید.
هزینه و قیمت سقف های فلزی
هزینه اجرای سقفهای فلزی تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله نوع سقف، ابعاد پروژه، کیفیت مصالح مصرفی، پیچیدگی طراحی و شرایط محل اجرا قرار دارد. اگرچه ممکن است هزینه اولیه سقفهای فلزی نسبت به برخی سقفهای دیگر بیشتر باشد، اما سرعت بالای اجرا، کاهش هزینه‌های نیروی کار و دوام طولانی‌مدت باعث می‌شود در مجموع، سقفهای فلزی گزینه اقتصادی و به‌صرفه‌ای برای بسیاری از پروژه‌ها باشند.
جمع بندی
انواع سقف های فلزی به دلیل ویژگی‌هایی مانند وزن سبک، استحکام بالا، اجرای سریع و امکان استفاده در دهانه‌های بزرگ، جایگاه ویژه‌ای در سازه‌های مدرن پیدا کرده‌اند. این سقف‌ها معمولا در پروژه‌های مسکونی، تجاری، صنعتی و حتی سازه‌های پیش‌ساخته به‌کار گرفته می‌شوند. در این مطلب انواع سقف های سازه فلزی را معرفی کرده و به بررسی مزایا و معایب سقف فولادی، تفاوت آن با سقف بتنی و همچنین معیارهای انتخاب بهترین سقف برای اسکلت فلزی پرداختیم.
در انتهای این مقاله امیدواریم اطلاعات خوبی درباره انواع سقف اسکلت فولادی کسب کرده باشید. در صورتی که در این مورد سوالی دارید می‌توانید آن را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.
مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران
سوالات متداول
برای ساختمانهای سبک، سقفهای سبک فلزی مانند سقف کرومیت و سقف عرشه فولادی معمولا مناسبتر هستند، زیرا وزن کم و اجرای آسان دارند.
طول عمر سقف فلزی بستگی به نوع پوشش، کیفیت اجرا و نگهداری دارد، اما معمولا سقفهای فلزی با مراقبت مناسب میتوانند بین ۳۰ تا ۵۰ سال یا بیشتر دوام بیاورند.
بله، سقفهای فلزی به دلیل وزن سبک و قابلیت انعطافپذیری بالا گزینه بسیار مناسبی برای ساختمانهای مناطق زلزلهخیز هستند و میتوانند به کاهش خسارتهای ناشی از زلزله کمک کنند.
سقفهای سبک فلزی مانند سقف کرومیت معمولا هزینه کمتری نسبت به سقفهای عرشه فولادی یا خرپایی دارند، اما هزینه نهایی به نوع پروژه و شرایط اجرا بستگی دارد.
بهترین سقف بسته به نوع ساختمان و نیازهای پروژه متفاوت است، اما سقفهای عرشه فولادی و سقف تیرچه کرومیت به دلیل سبکی، سرعت اجرا و مقاومت بالا در بسیاری از کاربردها بهترین گزینه محسوب می‌شوند.
برای سازه های بلند مثل برج ها بهترین سقف اسکلت فولادی چیه؟
سلام وقت بخیر
در ساختمانهای بلند معمولا از سقفهای سبک فلزی همچون عرشه فولادی یا تیرچه فولادی با بتن سبک استفاده می‌کنند. این نوع سقف‌ها علاوه بر کاهش وزن کل سازه، توانایی تحمل بارهای وارده را به خوبی دارند و عملیات اجرایی سریع‌تری را ممکن می‌سازند.
ممنون از محتوای خوب و تخصصی تون. 🙏
سلام
وقت بخیر
ممنون از حسن نظر شما
ببخشید بیشترین اندازه برای دهانه سقف های اسکلت فلزی مثل کامپوزیت و عرشه فولادی چقدر است؟
سلام
وقت بخیر
برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله حداکثر دهانه سقف عرشه فولادی مراجعه کنید.
سلام برای یادگیری آموزش اسکلت فلزی و بتنی کدوم دوره را خریداری کنم؟
با سلام
برای هر یک از مباحث اجرای اسکلت بتنی و اسکلت فولادی دوره مجزا داریم. البته می توانید دوره آموزش اجرای ساختمان را هم تهیه کنید که علاوه بر اجرای اسکلت فولادی و بتنی، مباحث بیشتری را شامل می شود.