تفسیر بخشنامه قرارداد سرجمع جدید + فایل دانلود و فیلم آموزشی

قرارداد سرجمع، یکی از مهم‌ترین ابزارهای مدیریت پروژه‌های عمرانی به‌شمار می‌رود که با تعیین مبلغ ثابت، ساده‌سازی فرآیند مالی و کاهش ریسک‌های ناشی از تغییرات اجرایی، مزایای قابل‌توجهی دارند. اما آیا می‌دانید تفاوت آن‌ها با قراردادهای فهرست‌بهایی چیست؟ یا نحوه محاسبه تعدیل قرارداد سرجمع چگونه است؟ بخشنامه سرجمع جدید چه موضوعاتی را شامل می‌شود؟ ما در این مقاله با تفسیر آخرین بخشنامه قرارداد سرجمع تمام شرایط و جزئیات آن را بررسی خواهیم کرد؛ پس تا انتها همراه آکادمی عمران باشید.

قبل از مطالعه این مقاله توصیه می‌کنم، ابتدا فیلم زیر را در خصوص قرارداد سرجمع مشاهده کنید. این فیلم تنها بخشی کوتاهی از دوره دفتر فنی است که در آن به تمام نکات دفتر فنی پرداخته شده است.

قرارداد سرجمع چیست؟

قرارداد سرجمع یا پیمان سرجمع که به آن قرارداد متر مربعی نیز گفته می‌شود، نوعی قرارداد ساختمانی است که تمام هزینه‌های اجرای پروژه را به صورت کلی (فایل ZIP) و بر اساس متر مربع تمام شده کار محاسبه می‌کند. در این نوع قرارداد، همه هزینه‌ها از جمله گودبرداری، فونداسیون، اسکلت سازه و سایر مراحل کار، به یک مبلغ کل تبدیل شده و سپس این مبلغ بر مساحت واقعی پروژه تقسیم می‌شود تا قیمت هر متر مربع به دست آید.

برای مثال اگر هزینه ساخت آپارتمانی با زیربنا 1000 متر مربع چیزی حدود 10 میلیارد تومان شود، مبلغ ساخت هر متر مربع آن 10 میلیون تومان در نظر گرفته خواهد شد. توجه داشته باشید که هزینه‌ها برای داخل ساختمان و محوطه سازی بر حسب متر مربع و برای فضای خارج ساختمان مانند حصارکشی معمولا بر حسب متر طول محاسبه می‌شود.

نحوه پرداخت هزینه در قرارداد سرجمع

پیمانکار با توجه به نقشه‌ها و مشخصات فنی پیمان که پیش از اجرای کار در اختیار او قرار می‌گیرد، مبلغ انجام کار برای هر متر مربع را پیشنهاد می‌کند. اما سوال اینجا است که پیمانکار چه زمانی هزینه‌ها را دریافت می‌کند؟ آیا پیمانکار تا پایان اتمام مراحل پروژه باید برای دریافت هزینه هر متر مربع صبر کند؟

در پاسخ باید گفت که پیمانکار نیازی به صبر کردن تا پایان پروژه ندارد. او می‌تواند بر اساس جدول ساختار شکست، پس از اتمام هر فعالیت، درخواست پرداخت هزینه کند.
به‌عنوان مثال، بعد از اتمام مرحله فونداسیون، که تقریباً 20 درصد از هزینه کل پروژه را شامل می‌شود، پیمانکار این امکان را دارد که برای دریافت هزینه این مرحله اقدام کند.

نکته مهم این است که هر فعالیت ممکن است شامل چندین زیرمجموعه باشد و به همین خاطر، درخواست پرداخت می‌تواند برای هر یک از این فعالیت‌ها به صورت جداگانه مطرح شود.

در مثال فونداسیون، این مرحله می‌تواند شامل بخش‌هایی مانند: ۵ درصد بتن مگر، ۵ درصد آرماتور بندی، ۵ درصد بستن قالب بتن و ۵ درصد بتن‌ریزی باشد. پیمانکار می‌تواند برای هر یک از این کارها به محض اتمام، درخواست پرداخت کند. اگر هر یک از این زیربخش‌ها بیش از ۸ درصد از کل پروژه را شامل شود، باید تقسیم‌بندی بیشتری انجام گیرد تا جزییات به دقت مورد بررسی قرار گیرد.

بیش از ۳۰ ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفترفنی و ساختمان سازی

دریافت

بخشنامه قرارداد سرجمع

بخشنامه قرارداد های سرجمع، به عنوان یک سند رسمی از سازمان برنامه و بودجه کشور منتشر شده که در آن دستورالعمل‌ها و شرایط خاص برای تنظیم و اجرای قراردادهای سرجمع بیان شده است. به‌طور کلی، این بخشنامه‌ها به منظور ایجاد وحدت رویه و شفافیت در فرآیندهای حقوقی و مالی تنظیم می‌شوند.

تاریخچه بخشنامه های سرجمع

اولین بخشنامه سرجمع در سال 89 با عنوان بخشنامه انعقاد پیمان اجرای کارهای ساختمانی به صورت سرجمع منتشر شد. طبق آن بخشنامه حداکثر مقدار زیربنا برای استفاده از قرارداد‌های سرجمع، 10000 متر مربع در نظر گرفته شد.

در سال 96 بخشنامه جدیدی با حفظ همان عنوان، جایگزین بخشنامه سرجمع قدیم شد. در این بخشنامه، حداکثر متراژ به ۴۰۰۰ متر مربع کاهش یافت و تاکنون بخشنامه جدیدتری برای آن ابلاغ نشده است. در همان سال، اصلاحیه‌ای برای بخشنامه انعقاد پیمان اجرای کارهای ساختمانی سرجمع با موضوع تبیین مواردی از بخشنامه شماره 96/1299188 مورخ 1396/05/04 صادر شد.

دانلود بخشنامه سرجمع جدید

بخشنامه سرجمع 1403 وجود نداشته و در حقیقت همان آخرین بخشنامه قرارداد سرجمع مربوط به سال 96 است و پس از آن هیچ بخشنامه یا اصلاحیه‌ای مبنی بر پیمان‌های سرجمع ابلاغ نشده است.

لازم به ذکر است که در گذشته چندین بخشنامه با موضوع انعقاد پیمان با نرخ متر مربع زیربنا ابلاغ شده بود، که هر یک از آن‌ها با صدور بخشنامه جدید جایگزین قبلی شدند. در حال حاضر بخشنامه سرجمع ۹۶ به‌عنوان مرجع اصلی تمام قراردادهای متر مربعی و پیمان سرجمع در نظر گرفته می‌شود.

برای دریافت و دانلود بخشنامه سرجمع جدید بر روی لینک زیر کلیک کنید. علاوه بر آخرین بخشنامه، اصلاحیه آن نیز در ادامه قرار گرفته است.

شرایط عمومی قرارداد سرجمع

طبق آخرین بخشنامه ابلاغ شده، اگر متراژ زیربنا پروژه زیر 4000 مترمربع باشد، برای انعقاد پیمان کارهای ساختمانی باید از قراردادهای سرجمع استفاده شود. اما چنانچه متراژ زیربنا پروژه بیشتر از 4000 متر مربع باشد، کارفرما می‌تواند به تشخیص خود از قراردادهای سرجمع یا قراردادهای فهرست بهایی استفاده کند.

در مواردی که متراژ زیربنا پروژه کمتر از 4000 متر مربع بوده و کارفرما تمایل به انعقاد قرارداد به صورت سرجمع را نداشته باشد، طبق بخشنامه انعقاد پیمان اجرای کارهای ساختمانی به صورت سرجمع سال 96، بعد از ارائه گزارش توجیهی و مستندات لازم می‌تواند از روش انعقاد قرارداد به صورت فهرست بهایی استفاده کرد.

گزارش توجیهی و مستندات لازم باید در طرح‌های ملی به تصویب امور نظام فنی و اجرایی سازمان برنامه و بودجه کشور و در طرح‌های استانی به تصویب شورای فنی استان برسد.

توجه داشته باشید که در صورت تامین نشدن موارد زیر، انعقاد قرارداد (چه به صورت سرجمع، چه به صورت فهرست بهایی) مجاز نیست:

• زمین و محل اجرای پروژه
• نقشه‌ها
• نبود حداقل 30 درصد اعتبار هزینه کار در حساب کارفرما قبل از شروع مناقصه
• پیش بینی نشدن اعتبار لازم در بودجه سنواتی

ساختار قرارداد سرجمع

با توجه به مفاد این قرارداد پیمانکاری، پیمانکار متعهد می‌شود کل پروژه را با یک مبلغ مشخص و از پیش تعیین‌شده اجرا کند. به‌طور کلی اجزای اصلی یک قرارداد سرجمع عبارت‌اند از:

• بند الف (مواردی که قبل از انعقاد پیمان باید کاملا رعایت شود)
• بند ب (نحوه تنظیم و تکمیل اسناد ارجاع کار و پیمان)
• قرارداد پیمان به همراه مفاد و ماده قانون‌ها

در ادامه با هریک از ماده‌های دستورالعمل انعقاد پیمان اجرای کارهای ساختمانی به صورت سر جمع آشنا شوید.

تفاوت قرارداد سرجمع و فهرست بهایی

قراردادهای سرجمع و فهرست بهایی دو روش متفاوت برای تنظیم و مدیریت قراردادهای پیمانکاری هستند که تفاوت‌های اصلی آن‌ها به نحوه‌ی محاسبه هزینه‌ها، پرداخت‌ها و شرایط خاص هر یک برمی‌گردد.

1- تفاوت در نوشتن صورت‌وضعیت ها

در قرارداد فهرست بهایی هزینه‌ها بر اساس جزئیات ردیف‌های فهرست بها و مقادیر انجام شده محاسبه می‌شود و پیمانکار برای هر عملیات انجام‌شده، بر اساس ردیف‌های فهرست بها و ضرایب توافق‌شده، مبلغ مربوطه را دریافت می‌کند. چنانچه عملیاتی در نقشه‌های اجرایی پیش بینی شده، اما در برآورد هزینه اجرای کار لحاظ نشده باشد، هزینه اجرای آن نیز به پیمانکار پرداخت می‌شود.

در حالی که در قراردادهای سرجمع، پرداخت‌ها بر اساس جدول ساختار شکست (WBS) و وزن ریالی فعالیت‌ها انجام می‌شود. هزینه کل پروژه به صورت یک مبلغ کلی (سرجمع) مشخص شده و جزئیات ردیف‌بندی در پرداخت‌ها نقش کمتری دارد. چنانچه عملیاتی در نقشه‌ها پیش‌بینی شده، اما در برآورد لحاظ نشده باشد، معمولاً هزینه اضافی پرداخت نمی‌شود و پرداخت‌ها بر اساس مترمربع تمام‌شده یا ساختار شکست تعیین‌شده انجام می‌گیرد.

2- تفاوت در پرداخت ها

قراردادهای فهرست بهایی انعطاف بیشتری دارند و تغییرات در پروژه (مانند اضافه‌شدن کارهای جدید یا تغییر حجم کار) می‌تواند به صورت جداگانه محاسبه و پرداخت شود. در حالی که قرارداد سرجمع انعطاف کمتری دارد و اضافه‌کاری یا تغییرات معمولاً منجر به پرداخت اضافی نمی‌شود (مگر در شرایط خاص)

3- تفاوت در خسارت دیرکرد و خاتمه پیمان

در قراردادهای سرجمع، اگر کارفرما در پرداخت هزینه‌ها تاخیر داشته باشد، پیمانکار می‌تواند علاوه بر درخواست تمدید، خسارت دیرکرد مطالبه کند. چنانچه تاخیر در پرداخت از حد مجاز مشخصی فراتر رود، پیمانکار می‌تواند مطابق ماده ۴۸ شرایط عمومی پیمان، خاتمه قرارداد را اعلام کند. در قراردادهای فهرست بهایی نیز امکان تمدید وجود دارد، اما تقاضای خسارت دیرکرد مانند قراردادهای سرجمع قید نشده است.

4- تفاوت مبنای پرداخت در موارد اختلافی

در قراردادهای فهرست بهایی، هزینه‌ها بر اساس عملیات واقعی انجام‌شده، محاسبه و پرداخت می‌شود حتی اگر در برآورد اولیه پیش‌بینی نشده باشد. اما در قراردادهای سرجمع ملاک اصلی، پرداخت مبلغ توافق‌شده اولیه و مترمربع تمام‌شده کار است و معمولاً پرداخت اضافی صورت نمی‌گیرد.

تفسیر بخشنامه سرجمع

در آخرین بخشنامه قرارداد سرجمع، 17 ماده ذکر شده که در این مقاله به تفسیر و تحلیل شرایط، الزامات و مفاد پیمان می‌پردازیم تا همه طرفین به طور واضح از حقوق و تعهدات خود آگاه شوند و از بروز اختلافات جلوگیری شود.

ماده 1- موضوع پیمان

در این بخش، موضوع اجرای عملیات بر اساس مدارک، مشخصات فنی و نقشه‌های پیوست شده به پیمان و با تایید و امضای پیمانکار، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

ماده 2- اسناد و مدارک پیمان

در این ماده قانون، اسناد و مدارک زیر ضمیمه پیمان می‌شود و هرگاه بین این موارد تناقضی وجود داشته باشد، اولویت مدارک بر یکدیگر طبق ردیف‌های ارائه شده است.

الف) پیمان حاضر و پیوست‌ها

ب) نقشه‌های کلی، تفضیلی و اجرایی دارای مهر اجرا از سوی کارفرما یا مشاور شامل موارد تصویر زیر است.

ج) مشخصات فنی خصوصی و عمومی منتشره در حوزه کارهای ساختمانی از طرف سازمان برنامه و بودجه کشور و استانداردهای فنی

د) شرایط عمومی پیمان ابلاغ شده طبق بخشنامه شماره 54/842-102/1088 مورخ 1378/3/3

هـ) شرایط خصوصی پیمان ابلاغ شده طبق بخشنامه شماره 54/842-102/1088 مورخ 1378/3/3

و) دستور کارها، صورت مجلس‌ها، موافقت نامه‌ها و هر نوع سند دیگری که در مورد کارها و قیمت‌های جدید یا امور دیگر، در مدت پیمان تنظیم گردد و به امضای طرفین برسد.

ز) برآورد ارائه شده در اسناد مناقصه که به عنوان فهرست بهای منضم به پیمان است و مقادیر این برآورد (به جز در ماده 15 این پیمان) حقی برای طرفین ایجاد نمی‌کند.

ماده 3- مبلغ و ضریب پیمان

قیمت پیشنهادی پیمانکار و ضریب پیمان که با توجه به شرایط این پیمان محاسبه شده، در این ماده ذکر می‌شود.

ماده 4- مدت پیمان

مدت زمان پیمان در قرارداد سرجمع که مطابق با ماده 28 شرایط عمومی پیمان تنظیم شده، تعیین می‌شود. پیمانکار با توجه به مواد 30 و 39 شرایط عمومی پیمان متعهد می‌شود که در مدت پیمان عملیات موضوع پیمان را تکمیل و آماده بهره‌برداری کرده و سپس از کارفرما تقاضای تحویل موقت می‌کند.

تفسیر ماده 5- دوره تضمین

حسن انجام کار کلیه عملیات موضوع پیمان، 12 ماه شمسی بعد از تاریخ تحویل موقت، توسط پیمانکار تضمین می‌شود. اگر در دوره تضمین، معایب و نقایصی ناشی از کار پیمانکار در پروژه باشد، طبق ماده 42 شرایط عمومی پیمان، پیمانکار مکلف است که آن معایب و نقایص را به هزینه خود رفع کند. برای آشنایی با نکات بیشتر در خصوص مورد تضمین حسن انجام کار به مقاله سپرده حسن انجام کار مراجعه کنید.

ماده 6- نظارت

نظارت بر اجرای تعهداتی که پیمانکار طبق مفاد این پیمان و اسناد و مدارک پیوست آن تقبل نموده است، به عهده مهندس مشاور معرفی شده از سوی کارفرما خواهد بود. پیمانکار موظف است کارها را طبق اسناد و مدارک پیمان، اصول فنی، دستورات کارفرما و مشاور اجرا کند و حداکثر 24 ساعت قبل از شروع هر فعالیت اجرایی اقدام به اخذ مجوز انجام کار از کارفرما یا مهندس مشاور نماید.

ماده 7- ساعات عادی اجرای کار

در این ماده، شروع و پایان ساعات عادی اجرای کار در شب و روز ذکر می‌شود و کارفرما آمادگی خود را برای انجام وظایف کارفرمایی در این ساعات اعلام می‌کند.

ماده 8- برنامه زمانی کلی و تفصیلی

برنامه زمانی کلی متناسب با نحوه تامین مالی و برنامه زمان بندی اجرای کار است. برنامه زمانی تفصیلی ظرف مدت حداکثر 21 روز از تاریخ تحویل کارگاه طبق برنامه زمانی کلی و شروع کار، توسط پیمانکار به مهندس مشاور ارائه می‌شود.

دقت داشته باشید که پرداخت صورت وضعیت‌های موقت، وابسته به ارائه برنامه زمانی تفصیلی توسط پیمانکار به کارفرما است. برنامه زمانی تفصیلی باید حداقل شامل اطلاعات موجود در تصویر زیر باشد:

نحوه محاسبه تعدیل قرارداد سرجمع

طبق ماده 9 به قیمت‌های پیمان مطابق فصول و فهرست تعیین شده برای هر فعالیت در جدول ساختار شکست، تعدیل آحاد بها تعلق می‌گیرد.

تعدیل قراردادهای سرجمع به منظور به‌روزرسانی هزینه‌ها و برقراری انصاف مالی در پروژه‌های عمرانی انجام می‌شود. به‌طور کلی، برای تعدیل قراردادهای سرجمع طبق جدول ساختار شکست برای هر فعالیت، موارد زیر مشخص شده که به راحتی می‌توان با استفاده از این اطلاعات تعدیل آن را حساب کرد.

• مبلغ برآورد
• درصد آن نسبت به هزینه کل
• شاخص فصل و رشته متناظر

دقت کنید طبق تبصره ۱ ماده ۹ شرایط عمومی پیمان، در صورتی که کارفرما تصمیم به افزایش یک فعالیت بگیرد، موظف است این افزایش هزینه را پرداخت کند. برای مثال، اگر میزان پوکه‌ریزی دو برابر شود، کارفرما باید مبلغ دریافتی را نیز دو برابر کند.

این نکته اهمیت دارد که اگر کار جدیدی توسط کارفرما تعریف شود، باید فصل و رشته مختص به آن کار هم شناسایی کند. در مواردی که کار جدید شامل ترکیبی از فعالیت‌ها باشد، مانند اجرای دال بتنی که شامل قالب بندی، آرماتوربندی و بتن‌ریزی است، باید به فصلی که بیشترین هزینه را در زمان تعیین قیمت دارد، توجه شود.

پس از مشخص شدن شاخص فصلی هر فعالیت، مبلغ اجرای آن می‌بایست طبق بخشنامه ۱۰۱/۱۷۳۰۷۳ تعدیل شود. در واقع، روش محاسبه تعدیل قراردادهای سرجمع مشابه با قراردادهای فهرست بهایی است و نیازمند دقت و توجه به جزئیات است. تسلط بر این فرآیند و شناخت ریزه‌کاری‌های آن می‌تواند به پیمانکاران کمک کند تا به طور صحیح و به موقع هزینه‌های خود را دریافت کنند. به همین منظور توصیه می‌شود به آموزش تعدیل آکادمی عمران مراجعه کرده تا با تمام ریزه کاری‌های تعدیل پیمان‌های سرجمع آشنا شوید.

ماده 10- رئیس کارگاه

پیمانکار باید قبل از شروع عملیات اجرایی، فردی که واجد شرایط است (مثل داشتن مدرک تحصیلی و سابقه مفید)، با ارسال مدارک تعیین شده به منظور متصدی ریاست کارگاه به مهندس مشاور و کارفرما معرفی کند.

دقت داشته باشید که رئیس کارگاه باید در زمان فعالیت کارگاه، در آنجا حضور داشته باشد و چنانچه رئیس کارگاه بدون جایگزین مناسب در کارگاه حاضر نباشد، به ازای هر روز معادل 0.0002 مبلغ اولیه پیمان تا سقف 0.004 مبلغ اولیه پیمان، از مطالبات پیمانکار کسر می‌شود.

ماده 11- پیش پرداخت

طبق این ماده، کارفرما بنا به درخواست پیمانکار مبلغی را به عنوان پیش پرداخت به پیمانکار می‌پردازد. در صورتی که درصدی مشخص از مبلغ اولیه پیمان به عنوان تضمین پیش پرداخت تعیین نگردد، متوسط بازه تعیین شده در دستورالعمل ملاک عمل خواهد بود.

ماده 12 بخشنامه سرجمع

در این ماده نرخ پیمان، نحوه اندازه‌گیری، پرداخت‌های موقت و قطعی، کسور قانونی، جبران خسارت در دیرکرد پرداخت‌ها و تغییر محل کارگاه اشاره شده است.

الف- نرخ پیمان

طبق این ماده نرخ پیمان بر حسب هر واحد کار که شامل کلیه کارهای اجرایی طبق نقشه و مشخصات است به شرح جدول زیر بیان می‌شود. در صورتی که اجرای هر یک از اقلام کار در موضوع پیمان به عهده پیمانکار نباشد، عناوین آن در پیوست شماره یک درج می‌شود.

ب- نحوه اندازه گیری سطح زیر بنای ساختمان‌ها

در بند ب ماده 12 قرارداد سرجمع به روش اندازه‌گیری سطح زیر بنا اشاره شده است. به‌طور کلی، محاسبه متراژ زیربنا بر اساس تصویر افقی سقف‌ها (پشت تا پشت) در هر طبقه انجام می‌شود. این اندازه‌گیری شامل تمامی فضاهای افقی تحت پوشش سقف است.

لازم به ذکر است که محاسبه دقیق متراژ زیربنا با توجه به موارد زیر انجام می‌شود:

• پیش‌آمدگی‌ها و بالکن‌ها به‌عنوان بخشی از زیربنا در نظر گرفته می‌شوند.
• راه‌پله‌ها و چاله آسانسور نیز جزء تصویر افقی سقف‌ها هستند و به متراژ زیربنا اضافه می‌شوند.
• بازشوهایی مانند نورگیرها که مساحت آن‌ها بیش از 3 مترمربع باشد، از زیربنا کسر می‌شوند و به‌عنوان زیربنا محاسبه نمی‌شوند.

ج- پرداخت‌ موقت

پرداخت‌های موقت، ماهانه بر اساس درصدی از مبلغ هر یک از زیر پروژه‌ها به شرح جدول موجود در بند 1 این قسمت از بخشنامه سرجمع جدید صورت می‌پذیرد. بهای مصالح پای کار، بر اساس فهرست مصالح پایکار و شرایط تعیین شده در فهرست بهای واحد پایه سالی که برآورد بر اساس آن تهیه شده، مشخص می‌شود.

د- پرداخت قطعی

مبلغ پرداخت قطعی به پیمانکار، از حاصل ضرب ارقام اندازه گیری شده طبق بند 2 و نرخ پیمان طبق بند 1 به علاوه موارد احتمالی ذکر شده در ماده 13 به دست می‌آید.

ه- کسور قانونی

کسور قانونی بر عهده پیمانکار است که توسط کارفرما از هر پرداخت، کسر و به حساب مراجع مربوطه واریز می‌شود. البته در مورد حق بیمه تامین اجتماعی طبق ضوابط و ابلاغیه‌های مورد عمل در طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای عمل خواهد شد.

و- جبران خسارت دیرکرد در پرداخت‌ها

چنانچه کارفرما در پرداخت پیش پرداخت‌ها، انواع صورت وضعیت پیمانکاری (موقت، قطعی و تعدیل) و سپرده‌ها تاخیر کند، به منظور جبران خسارت ناشی از تاخیر، کارفرما بر اساس نرخ تورم ماهانه اعلام شده توسط بانک مرکزی، در مبلغی که پرداخت آن به تاخیر افتاده، متناسب با مدت تاخیر، به پیمانکار خسارت پرداخت می‌کند. مدت تاخیر در هر پرداخت، از تاریخ آخرین مهلت گفته شده در ماده 37 شرایط عمومی پیمان تا تاریخ تحویل چک به پیمانکار یا واریز وجه به حساب وی خواهد بود.

ز- تاخیرات

کارفرما موظف به پرداخت خسارت تاخیر در پرداخت طبق بند و است. دقت داشته باشید تاخیر در پرداخت صورت حساب موجب تمدید مجاز مدت پیمان می‌شود.
برای آشنایی بیشتر درباره لایحه تاخیرات و چگونگی تهیه و تنظیم آن حتما مقاله بخشنامه 5090 را مطالعه کنید.

ک- تغییر محل کارگاه

اگر کارفرما کل محل زمین مشخص شده در اسناد و مدارک پیمان را تغییر دهد، با درخواست پیمانکار، مطابق با ماده 48 شرایط عمومی، پیمان خاتمه می‌یابد.

بیش از ۳۰ ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفترفنی و ساختمان سازی

دریافت

ماده 13- تغییرات (تغییر مقادیر و کار جدید)

در قراردادهای سرجمع، در صورت بروز تغییر در نقشه‌ها یا اضافه شدن کار جدید، شرایط زیر اعمال می‌شود:

• در صورتی که بعد از انعقاد پیمان و در حین اجرا کار، تغییراتی در مشخصات فنی یا نقشه‌های اجرایی از طرف کارفرما رخ دهد و این تغییرات حجم عملیات کار را نسبت به نقشه‌های اولیه تغییر دهد، پیمانکار با رعایت حدود مندرج در ماده 29 شرایط عمومی پیمان باید پروژه را با نرخ گفته شده در پیمان انجام دهد.
• در صورتی که تغییرات در متراژ کارهای مندرج در بند 1 ماده 12 ایجاد شود، بهای این تغییرات بر مبنای نرخ تعیین شده محاسبه می‌شود و در صورتی که تغییرات مربوط به جزئیات کار باشد، طبق ردیف‌های فهرست‌ بهای واحد منضم به پیمان با اعمال شاخص‌های فصلی به کار رفته در برآورد (طبق دستورالعمل مربوط) و ضرایب متعلق به پیمان به حساب پیمانکار محاسبه می‌شود.
• قیمت کارهای جدید ابلاغی که در فهرست بهای منضم به پیمان موجود نیست، با استفاده از نرخ واقعی زمان و محل اجرا و صرفا با اعمال ضریب بالاسری تعیین می‌شود و سقف مبلغ این کارها حداکثر 10 درصد مبلغ اولیه پیمان است. توجه داشته باشید که مبلغ مربوط به افزایش و کاهش در اثر تغییرات، تابع ماده 29 شرایط عمومی پیمان است.

ماده 14- تعلیق پیمان

در صورت بروز مصداق تعلیق، پیمان مشمول ماده 49 شرایط عمومی پیمان شده و کارفرما در مدت پیمان، اجرای کار را تنها برای یک بار و حداکثر به مدت یک ششم مدت اولیه پیمان یا سه ماه (هر کدام که بیشتر باشد) معلق می‌کند. سایر ضوابط تعلیق بر اساس ضوابط ماده 49 شرایط عمومی پیمان تعیین می‌شود.

ماده 15- فسخ یا خاتمه پیمان

در این ماده شرایط فسخ پیمان در صورت بروز تخلفات یا توقف پروژه و نحوه محاسبه صورت وضعیت کارهای انجام شده توضیح داده شده است.

در صورتی که پیمان مشمول ماده 46 یا 48 شرایط عمومی پیمان شده و فسخ یا خاتمه پیمان اعلام شود و کار به صورت نیمه کاره تحویل گرفته شود، صورت وضعیت قطعی کار بر اساس کارهای انجام شده و درصدهای موقت محاسبه می‌شود.

در مورد فعالیت‌های تکمیل شده، در صورت وجود تفاوت بین مبالغ حاصل از درصدهای موجود در جدول ساختار شکست و برآورد منضم به پیمان، چنانچه مجموع مبالغ ناشی از این تفاوت تا زمان خاتمه یا فسخ، برابر یا کمتر از 5 درصد مبلغ اولیه پیمان باشد، اولویت با مقادیر ذکر شده در برآورد منضم به پیمان است.

در خاتمه پیمان علاوه بر موارد گفته شده، پیمانکار مبلغی را به عنوان وجه التزام (که طبق فرمول زیر محاسبه می‌شود) دریافت می‌کند که با داشتن آن و سایر موارد گفته شده، تایید می‌کند که هیچ ادعایی بابت هزینه خاتمه پیمان ندارد.

ماده 16- تجهیز و برچیدن کارگاه

پرداخت هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه که درصد وزنی آن‌ها در ساختار شکست کار آمده، در دو مرحله انجام می‌شود:

الف) 50 درصد وزنی منظور شده برای تجهیز کارگاه در جدول ساختار شکست کار، پس از اجرای تجهیز اولیه لازم به منظور شروع عملیات موضوع پیمان

ب) 50 درصد وزنی منظور شده برای تجهیز کارگاه در جدول ساختار شکست کار متناسب با پیشرفت عملیات موضوع پیمان

سایر قوانین، طبق ضوابط مربوط به فهرست بهای واحد پایه سالی که برآورد بر اساس آن تهیه شده است، تعیین می‌شود. تصویر زیر بخشی از جدول ساختار شکست است.

ماده 17- حل اختلاف

هرگاه در اجرا یا تفسیر مفاد اسناد و مدارک پیمان بین دو طرف اختلاف نظر پیش آید، لازم است با توجه به مفاد این ماده موارد زیر اجرا شده و اسناد و مدارک مربوط به نتایج اجرای هر مرحله، از جمله عدم همکاری هر دو طرف، قابل ارائه باشد.

1-17 تفسیر و رفع ابهام

چنانچه موضوع مورد اختلاف مربوط به ضوابط و بخشنامه‌ها باشد، هر یک از دو طرف می‌توانند جداگانه از سازمان برنامه و بودجه کشور تفسیر مربوطه را بخواهند. باید در نظر داشت، پاسخ سازمان برنامه و بودجه کشور برای طرفین ملاک عمل است.

2-17 مذاکره و کارشناسی

در اختلاف نظرهایی که خارج از بند 17-1 باشند، می‌توان برای حل سریع‌تر، قبل از ارجاع به داوری به یکی از روش‌های زیر عمل کرد:

• 1-2-17 موضوع توسط هر یک از دو طرف به صورت کتبی به طرف دیگر اعلام شود، سپس در جلسه‌ای با حضور مهندس مشاور، موارد اختلاف را بررسی و حل کنند.
• 2-2-17 اگر با توجه به بند17-2-1 حل نشد، پس از توافق دو طرف، موضوع به هیات کارشناسی انتخاب شده، ارجاع داده می‌شود. در صورت پذیرش نظر کارشناسی توسط هر دو طرف، موضوع، صورت جلسه و پس از امضا در اختیار دو طرف قرار می‌گیرد و طرفین موظفند طبق آن عمل کنند.
• 3-2-17 کارشناس یا هیات کارشناسی می‌تواند قبل یا بعد از بروز اختلاف، با توافق هر دو طرف انتخاب شود. در هر صورت، انتخاب کارشناس یا هیات کارشناسی بعد از انعقاد پیمان انجام می‌شود.
• 4-2-17 در پروژه‌های عمرانی استانی و ملی استانی، در صورت توافق هر دو طرف، شورای فنی استان می‌تواند جایگزین هیات کارشناسی شود.

3-17 داوری

چنانچه طرفین طبق بند 17-2 به توافق نرسند، باید به شرح زیر عمل کرد:

هر یک از طرفین، موارد اختلاف را به نماینده ویژه رئیس جمهور (رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور) ارجاع می‌کنند که در صورت موافقت موضوع اختلاف برای داوری به شورای عالی فنی ارجاع داده می‌شود.

ارجاع موضوع مورد اختلاف به نماینده ویژه رئیس جمهور، تغییری در مسئولیت‌ها، وظایف و تعهدات دو طرف ایجاد نمی‌کند و دو طرف باید به تعهدات خود طبق اسناد و مدارک پیمان پایبند باشند.

جمع بندی

قراردادهای سرجمع، به‌عنوان ابزاری کارآمد برای کاهش پیچیدگی‌های مالی و قراردادی، نقش کلیدی در تسهیل اجرای پروژه‌ها ایفا می‌کنند. این قراردادها، با تعیین مبلغ ثابت و ارائه چارچوب‌های مشخص از طریق بخشنامه‌های مرتبط، به مدیریت بهتر منابع و کنترل ریسک‌ها کمک می‌کنند. آگاهی از شرایط و الزامات این قراردادها، مانند نحوه تهیه اسناد و برخورد با تغییرات احتمالی، می‌تواند به اجرای موفق پروژه‌ها منجر شود. در نهایت، استفاده از این نوع قراردادها، ضمن تسهیل ارتباط بین کارفرما و پیمانکار، راهکاری مناسب برای افزایش بهره‌وری و شفافیت در اجرای پروژه‌های عمرانی ارائه می‌دهد.

در انتهای این مقاله امیدواریم اطلاعات خوبی درباره قرارداد سرجمع کسب کرده باشید. در صورتی که در این مورد سوالی دارید می‌توانید آن را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری