بتن ریزی سقف تیرچه یونولیت (تیرچه بلوک) همراه با فیلم کارگاهی

بتن ریزی سقف یکی از مهم‌ترین مراحل ساخت سازه‌های بتنی است که کیفیت اجرای آن تاثیر مستقیم بر ایمنی و دوام ساختمان دارد. اما آیا با نحوه بتن ریزی سقف تیرچه یونولیت آشنا هستید؟ آیا می‌دانید چرا برخی بخش‌های سقف نباید بتن‌ریزی شوند و چه اقداماتی پس از بتن‌ریزی برای جلوگیری از ترک‌خوردگی و ضعف مقاومت لازم است؟ در این مقاله از آکادمی عمران، به این پرسش‌ها پاسخ داده‌ و به بررسی مراحل، نکات اجرایی، اقدامات پس از بتن‌ریزی و حتی فیلم آموزش بتن ریزی سقف تیرچه بلوک پرداخته‌ایم.

فیلم بتن ریزی سقف تیرچه بلوک

پیش از مطالعه مقاله ابتدا فیلم بتن ریزی سقف تیرچه بلوک را مشاهده کنید. این فیلم تنها بخشی از آموزش صفر تا صد نظارت و اجرای ساختمان است که در آن به جزئیات اجرای انواع سقف‌ها، مراحل بتن ریزی و روند مرحله‌ای ساخت ساختمان پرداخته‌ایم.

مراحل بتن ریزی سقف

بتن ریزی سقف تیرچه بلوک فرآیندی دقیق و چندمرحله‌ای است که شامل آماده‌سازی، زیرسازی و قالب‌بندی، اجرای صحیح آرماتوربندی، کنترل نهایی نکات اجرایی و در نهایت بتن‌ریزی و عمل‌آوری می‌شود. هر یک از این مراحل نقش مهمی در کیفیت و دوام سقف دارند و باید با دقت و توجه ویژه انجام شوند.

علاوه بر این مراحل، محاسبه دقیق حجم بتن مورد نیاز پیش از آغاز عملیات بتن‌ریزی از اهمیت بالایی برخوردار است تا از کمبود مصالح جلوگیری شود و هدر رفت و هزینه‌های اضافی به حداقل برسد. برای این منظور می‌توانید از فرمول محاسبه حجم بتن ریزی سقف استفاده کنید تا اجرای کار منظم‌تر و اقتصادی‌تر پیش رود.

در ادامه، مراحل و نحوه بتن ریزی سقف تیرچه بلوک (یا تیرچه یونولیت) را در سه بخش کلی قبل از بتن‌ریزی، حین اجرا و پس از بتن‌ریزی بررسی می‌کنیم تا درک بهتری از روند کار داشته باشید.

بیش از ۳۰ ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفترفنی و ساختمان سازی

مشاهده

قبل از بتن ریزی سقف تیرچه بلوک

پیش از شروع بتن‌ریزی، باید سه مرحله اصلی شامل زیرسازی، قالب‌بندی و آرماتوربندی انجام شده و نکات مهم هر مرحله رعایت شود.

1- زیرسازی

در زیرسازی سقف، ابتدا لوله‌های داربست با سیم نجاری به آرماتورهای انتظار ستون بسته می‌شوند. سپس جک‌های صلیبی در فواصل معین قرار داد شده و به لوله‌های داربست متصل می‌شوند.

به منظور آشنایی با تمام نکات و ریزه‌کاری‌های مربوط به سقف تیرچه یونولیت، مقاله اجرای سقف تیرچه بلوک را مطالعه کنید.

2- قالب بندی

برای قالب‌بندی تیرها، ابتدا تخته‌های چوبی بر روی لوله‌های داربست قرار داده می‌شوند. سپس با استفاده از میخ گالوانیزه ۸ سانتی‌متری، سوراخی در تخته ایجاد کرده و سیم نجاری از آن عبور داده می‌شود تا تخته‌ها محکم به لوله‌های داربست بسته شوند.

برای مطالعه بیشتر در مورد زیرسازی و قالب بندی سقف و تیر به مقاله قالب بندی سقف مراجعه کنید.

3- آرماتوربندی

پس از اتمام قالب‌بندی کف تیر، نوبت به آرماتوربندی سقف می‌رسد. در این مرحله:

• ابتدا دسته خاموت‌ها از میان آرماتورهای طولی عبور داده می‌شود.
• سپس آرماتورهای طولی به آرماتورهای انتظار ستون محکم بسته می‌شوند.
• جهت اتصال مناسب تیر به تیرچه، آرماتورهای ادکا و برای مقابله با لنگر منفی، میلگرد ممان منفی به‌کار می‌رود.
• سپس کلاف‌های عرضی (ژوئن) اجرا شده و در مرحله آخر آرماتورها یا میلگرد حرارتی قرار داده می‌شوند.

نکات قبل از بتن ریزی سقف تیرچه بلوک

قبل از شروع بتن ریزی سقف تیرچه یونولیت یا تیرچه بلوک موارد زیر را کنترل کنید:

• اجرای صحیح کلاف میانی و سلامت قالب‌بندی آن
• تعبیه آرماتورهای حرارتی
• کنترل آرماتورهای تقویتی تیر
• بررسی میزان کاور بتن (استفاده از خاموت برای ایجاد کاور ممنوع است، زیرا در معرض هوا و رطوبت قرار گرفته و موجب زنگ‌زدگی می‌شود).
• اطمینان از محکم بودن جک‌ها
• کنترل خیز منفی سقف
• بررسی فاصله مناسب شمع‌ها
• اجرای صحیح آرماتورهای اتکا و ممان منفی
• سلامت بلوک‌ها و عدم شکستگی آن‌ها
• اطمینان از اجرای صحیح آرماتوربندی تیر
• اجرای تنگ‌های ستون در چشمه اتصال و قرارگیری اولین تنگ ستون
• پوشاندن آرماتورهای انتظار ستون با نایلون جهت جلوگیری از ریختن بتن بر روی آن‌ها
• آب‌پاشی سقف قبل از بتن‌ریزی، به‌ویژه در هوای گرم، برای جلوگیری از جذب آب مخلوط بتنی توسط بلوک‌ها و تیرچه‌ها

عملیات بتن ریزی سقف تیرچه بلوک 

در صورتی که برای بتن ریزی سقف تیرچه یونولیت یا تیرچه بلوک از پمپ زمینی استفاده شود، لازم است لوله پمپ به وسیله ستون یا با ایجاد سوراخی در یونولیت، مهار شود.

عملیات بتن‌ریزی از دورترین بخش سقف آغاز شده و به تدریج مخلوط بتنی در سطح پخش می‌شود. بهتر است بتن در بخش‌های مختلف ریخته شده و سپس یکنواخت شود، زیرا انباشته شدن مخلوط در یک نقطه می‌تواند مشکلات اجرایی ایجاد کند.

برای پخش کردن مخلوط بتنی معمولا از بیل استفاده می‌شود، اما بهتر است شن‌کش به‌کار رود تا از جداشدگی دانه‌های بتن جلوگیری شود.

بعد از بتن ریزی سقف تیرچه بلوک

اقدامات پس از بتن ریزی سقف تیرچه یونولیت اهمیت زیادی در دوام و مقاومت نهایی سقف خواهد داشت. رعایت اصول صحیح در تراکم، پرداخت و عمل‌آوری بتن نقش مهمی در جلوگیری از ترک‌خوردگی، افزایش عمر مفید و عملکرد سازه‌ای مطلوب دارد.

1- ویبره زدن و تراکم بتن

ویبره زدن بتن تیر و تیرچه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در صورت وجود تراکم بالای آرماتور و نبود امکان استفاده از ویبراتور، می‌توان با فرو بردن میلگرد در فواصل مناسب، بتن داخل تیر و تیرچه را متراکم کرد.

توصیه می‌شود یک ویبراتور یدک در کارگاه موجود باشد تا در صورت خرابی دستگاه اصلی، عملیات متوقف نشود. بتن‌ریزی و تراکم صحیح تیر و تیرچه باعث یکپارچگی و عملکرد مناسب سازه‌ای این دو المان خواهد شد.

برای آشنایی بیشتر با نحوه ویبره‌زدن بتن و انواع ویبراتورها، به مقاله ویبراتور بتن مراجعه کنید.

2- پرداخت سطح بتن

پس از تراکم بتن، نوبت به پرداخت سطح بتن می‌رسد. در این مرحله، سطح بتن با ماله‌کشی صاف و هم‌تراز می‌شود تا کیفیت نهایی سطح و یکنواختی آن تضمین گردد. جهت مشاهده نمونه‌های اجرایی و فیلم کارگاهی، مقاله پرداخت بتن را مطالعه کنید.

3- عمل‌آوری بتن (کیورینگ)

برای دستیابی به مقاومت مطلوب، بتن نیاز به عمل‌آوری صحیح دارد. روش‌های معمول عمل آوری بتن شامل موارد زیر است:

• عمل‌آوری با آب (پاشش یا غرقاب)
• عمل‌آوری عایقی (پوشاندن با نایلون یا گونی مرطوب)
• عمل‌آوری با بخار آب (مناسب برای شرایط خاص و پروژه‌های پیش‌ساخته)

کدام بخش‌ها را نباید بتن‌ریزی کنیم؟

هنگام بتن‌ریزی سقف، در قسمت‌هایی که قرار است بعدا تخریب شوند، از ریختن بتن خودداری کنید. این بخش‌ها معمولا شامل سرویس‌های بهداشتی، مسیر عبور تاسیسات و محل بازشوها هستند.

برای جلوگیری از بتن‌ریزی در این نقاط، بهتر است قبل از شروع کار از یونولیت یا کف‌خواب استفاده شود. به‌عنوان مثال، در اطراف راه‌پله معمولا لوله‌های گاز عبور می‌کنند. در این بخش‌ها می‌توان یک قالب چوبی قرار داد و لوله‌های پلاستیکی را از آن عبور داد.

به این نکته توجه داشته باشید که تراز این سوراخ‌ها در تمام سقف‌ها باید یکسان باشد.

در صورتی که این قسمت‌ها به اشتباه بتن‌ریزی شوند، باید با کرگیری یا چکش هیدرولیکی (چکش تخریب) باز شوند. ضربات متعدد چکش باعث ایجاد لرزش در سقف و احتمال جداشدگی آرماتور از بتن خواهد شد. بنابراین از ابتدا از بتن‌ریزی در این نقاط خودداری کنید.

بیش از ۳۰ ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان دفترفنی و ساختمان سازی

مشاهده

آیا بتن ریزی سقف و راه پله باید همزمان انجام شود؟

بتن سقف و راه‌پله معمولا به‌صورت همزمان اجرا می‌شود، زیرا این روش اجرای ساده‌تر و سریع‌تری دارد. در این روش، پس از بتن‌ریزی ستون و گیرش آن، قالب‌ها باز شده و زیرسازی سقف آغاز می‌شود.

به‌صورت همزمان با زیرسازی سقف، زیرسازی راه‌پله نیز انجام می‌گیرد. در بخش پاگرد، بتن راه‌پله ریخته شده و برای رمپ، بتن از پایین به بالا هدایت می‌شود. برای مطالعه بیشتر در مورد بتن‌ریزی در سطوح شیبدار به مقاله سقف شیبدار بتنی مراجعه کنید.

توجه داشته باشید که بتن راه‌پله باید سفت‌تر باشد، زیرا در صورت روان بودن بیش از حد، احتمال جداشدگی دانه‌ها وجود دارد.

چالش‌های بتن ریزی سقف همزمان با راه پله

مشکل این روش آن است که به دلیل بیرون‌زدگی قالب زیرین تیرهای اطراف راه‌پله، ممکن است قالب تیر با رمپ راه‌پله در نزدیکی تراز سقف تداخل پیدا کند. اگر قالب‌بند از مهارت و تخصص کافی برخوردار باشد، این مشکل با استفاده از یونولیت یا اصلاح قالب‌بندی قابل حل است (مانند یونولیت سفید در تصویر).

روش جایگزین بتن ریزی همزمان سقف و راه پله

برخی، روش دیگری را انتخاب می‌کنند و بتن‌ریزی راه‌پله و ستون را همزمان انجام می‌دهند. این روش مشکلات اجرایی خاص خود را دارد، زیرا شاقول کردن ستون‌ها در این حالت دشوارتر است.

در راه‌پله‌های معمول، ستون‌های راه‌پله به وسیله تیر میان‌طبقه به هم متصل هستند و به‌طور کلی شاقول کردن همزمان هر دو ستون کار دشواری است. حال اگر بتن‌ریزی تیر میان‌طبقه، پاگرد و رمپ راه‌پله و دو ستون همزمان انجام شود، شاقول‌کردن ستون‌ها بسیار مشکل‌تر خواهد بود.

بتن ریزی همزمان سقف و ستون

بتن ریزی همزمان سقف و ستون یکی از روش‌های متداول در اجرای اسکلت بتنی است که به منظور افزایش سرعت کار و بهبود پیوستگی سازه انجام می‌شود. در این روش، پس از بتن ریزی ستون و گرفتن مقاومت اولیه، قالب‌ها باز شده و بتن ریزی سقف آغاز می‌شود. اجرای همزمان این دو عملیات باعث کاهش زمان اجرای پروژه و جلوگیری از توقف‌های طولانی در فرآیند ساخت می‌شود.

با این حال، بتن ریزی همزمان سقف و ستون نیازمند دقت و هماهنگی بالایی است؛ زیرا اجرای ناصحیح آن می‌تواند منجر به مشکلاتی در تراز و شاقول بودن ستون‌ها شود. همچنین به دلیل وجود قالب‌ها و فضای محدود اطراف راه‌پله و تیرهای کناری، ممکن است قالب‌بندی پیچیده‌تر شده و نیاز به مهارت بیشتری داشته باشد.

برای موفقیت در این روش، زیرسازی و قالب‌بندی باید با دقت کامل انجام شده و مخلوط بتنی به اندازه کافی روان و مقاوم باشد تا از جداشدگی دانه‌ها جلوگیری شود. همچنین، نکات ایمنی و کنترل کیفیت بتن در این مرحله اهمیت ویژه‌ای دارد.

فاصله زمانی بتن ریزی سقف و ستون

برای اطمینان از مقاومت کافی ستون قبل از تحمل بار سقف، معمولا بتن ریزی سقف ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از بتن ریزی ستون انجام می‌شود. این زمان بسته به شرایط محیطی و نوع بتن ممکن است تغییر کند. رعایت این فاصله زمانی از ایجاد درز سرد و ضعف اتصال بین ستون و سقف جلوگیری می‌کند.

جمع بندی

کیفیت بتن ریزی سقف به رعایت اصول فنی در تمام مراحل از زیرسازی و قالب‌بندی گرفته تا تراکم و عمل‌آوری بتن وابسته است. کنترل بخش‌های حساس، جلوگیری از بتن‌ریزی در نواحی بازشو، رعایت فاصله مناسب بین بتن‌ریزی ستون و سقف و اجرای صحیح ویبره و پرداخت سطح، باعث افزایش دوام و مقاومت سقف می‌شود. در نهایت اقدامات پس از بتن ریزی سقف تیرچه یونولیت مانند عمل‌آوری مناسب، اهمیت زیادی در جلوگیری از ترک‌خوردگی و عملکرد سازه‌ای مطلوب دارد.

در انتهای این مقاله امیدواریم اطلاعات خوبی درباره بتن ریزی سقف تیرچه بلوک کسب کرده باشید. در صورتی که در این مورد سوالی دارید می‌توانید آن را در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.

مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران

مشاهده مسیر یادگیری