نحوه رسیدگی به صورت وضعیت پیمانکاران از صفر تا صد
نحوه رسیدگی به صورت وضعیت پیمانکاران به چه شکل است؟ با نکات مهم در بررسی صورت وضعیت موقت و قطعی آشنا هستید؟ در این مقاله با ما در آکادمی عمران همراه باشید تا با تمام نکات و ریزه کاری‌های بررسی صورت وضعیت و روش‌های سرعت بخشیدن به آن آشنا شوید.
صورت وضعیت چیست؟
برای این که با نحوه رسیدگی به صورت وضعیت پیمانکاران آشنا شویم بهتر است در ابتدا بدانیم که این عبارت چیست؟
اگر بخواهیم با این مفهوم به زبانی ساده در یک جمله آشنا شویم باید بگوییم که معمولا در پایان هر ماه پیمانکار صورتی از وضعیت کارها و هزینه‌های انجام شده در پروژه را تهیه و به مهندسین مشاور و کارفرما ارائه می‌دهد.
این هزینه عموما صرف حقوق کارگران و مهندسان، ماشین آلات، مصالح و حمل آن‌ها و مصالح پای کار شده است.
پیشنهاد می‌کنیم قبل از آن که به مطالعه این بخش از مقاله بپردازید، فیلم زیر را که بخش کوتاهی از آموزش صورت وضعیت نویسی آکادمی عمران هست، ببینید تا به سادگی با این مفهوم آشنا شوید.
اگر مایل هستید با نکات و ریزه کاری‌های بیشتری آشنا شده و به سوال صورت وضعیت چیست پاسخ کامل‌تری بدهید، توصیه می‌کنیم حتما روی لینک آبی رنگ کلیک کرده و مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید.
نحوه رسیدگی به صورت وضعیت پیمانکاران
همانطور که می‌دانید صورت وضعیت شامل کارکرد (موقت، ماقبل قطعی، قطعی) و تعدیل است. کارهای انجام شده در پروژه با توجه به برآورد منضم به پیمان در قالب کارکرد ارائه می‌شود. یعنی هزینه‌ای که بابت نیروی انسانی، ماشین آلات و ابزار، خرید مصالح و حمل آن توسط پیمانکار صورت گرفته در قالب کارکرد پرداخت می‌شود.
حال فرض کنید قیمت هر کیلو گرم میلگرد در شروع قرارداد 20 هزارتومان بوده است. پیمانکار بر اساس این قیمت آنالیز کرده و مبلغی بابت انجام پروژه پیشنهاد داده است. با پیشرفت پروژه و گذشت زمان مبلغ هر کیلو گرم میلگرد افزایش یافته و بعد از یک سال به 25 هزارتومان رسیده است. اگر مابه التفاوت این رقم به پیمانکار پرداخت نشود، پیمانکار ضرر کرده و پروژه را رها می‌کند.
اگرچه رها کردن پروژه سبب می‌شود تا کارفرما ضمانت نامه‌های او را اخذ کند اما کارفرما نیز ضرر می‌کند، چون باید با پیمانکاری جدید به قیمت جدید قرارداد ببندد. همچنین زمان بهره برداری از پروژه به تعویق افتاده و بخش‌هایی که پیمانکار قبلی انجام داده در دوره تضمین قرار نمی‌گیرند. پس بهترین راه حل، جبران خسارت وارده به پیمانکار است که این کار از طریق تعدیل انجام می‌شود.
۳۰ ساعت آموزش حرفه‌ای دفترفنی و ساختمان سازی
به طور معمول روند ارائه کارکرد و تعدیل از جانب پیمانکار و نحوه رسیدگی به آن یکسان و شامل مراحل زیر است:
• نحوه بررسی صورت وضعیت موقت و ماقبل قطعی
- همانطور که گفتیم مطابق با شرایط عمومی پیمان، پیمانکار باید هر 30 روز یک کارکرد موقت از فعالیت و هزینه‌های صورت گرفته در پروژه به مهندسین مشاور و کارفرما ارائه دهد. البته ممکن است که بعضی از پیمانکاران با توجه به پیشرفت کاری پروژه در بازه‌های زمانی متفاوتی آن را ارائه دهند. اگر مایل هستید با یک نمونه صورت وضعیت موقت بیشتر آشنا شوید، حتما روی لینک آبی رنگ کلیک کرده و مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید.
- بعد از تهیه و تنظیم صورت وضعیت، در ابتدا پیمانکار آن را به تایید ناظر مقیم در کارگاه رسانده سپس به امور پیمان و رسیدگی مشاور و کارفرما تحویل می‌دهد.
- مهندس مشاور وظیفه دارد که حداکثر در مدت 10 روز پس از تاریخ دریافت صورت وضعیت از سوی مهندس ناظر، آن را مطابق با اسناد و مدارک پیمان بررسی کرده و در صورت لزوم آن را با بیان دلیل اصلاح و همراه با نظرات خود برای کارفرما ارسال کند.
- کارفرما حداکثر 10 روز فرصت دارد تا با بیان دلیل، نظرات خود را ارائه داده و صورت وضعیت اصلاح شده را به پیمانکار مرجوع کند. البته باید در همان فاصله 10 روز، مبلغ پرداختی به پیمانکار را با ارائه چکی به نام پیمانکار پرداخت کند. این مبلغ نباید کمتر از 70 درصد مبلغی باشد که مشاور تایید کرده است.
- اگر پیمانکار نسبت به اصلاحات وارده از سوی مهندسین مشاور و کارفرما معترض باشد، می‌تواند موارد اعتراض خود را ظرف حداکثر 1 ماه به کارفرما اعلام کند تا مورد بررسی قرار گیرد.
در صورتی که پیمانکار ظرف مدت گفته شده به اصلاحات وارده از سوی مهندسین مشاور و کارفرما اعتراضی نکند، صورت وضعیت اصلاح شده از طرف پیمانکار مورد قبول در نظر گرفته می‌شود. چون کارکرد موقت جنبه علی الحساب دارد، این موارد معمولا در کارکردهای بعدی اصلاح می‌شود.
• نحوه بررسی صورت وضعیت قطعی
- پیمانکار باید حداکثر 1 ماه پس از تاریخ تحویل موقت، صورت وضعیت قطعی فعالیت و هزینه‌های صورت گرفته در پروژه را بر اساس اسناد و مدارک پیمان (بدون در نظر گرفتن تجهیزات و مصالح پای کار) تهیه کرده و به مهندسین مشاور ارائه دهد.
- مهندسین مشاور صورت وضعیت قطعی دریافت شده را بررسی و نظرات خود را ظرف حداکثر 3 ماه برای کارفرما ارسال می‌کنند.
- کارفرما حداکثر 2 ماه فرصت دارد تا آن را بررسی کرده و نظرات خود را همراه با بیان دلیل به پیمانکار اعلام کند.
نکات مهم در بررسی صورت وضعیت
حالا که با مراحل نحوه رسیدگی به صورت وضعیت پیمانکاران آشنا شدیم بهتر است چند نکته مهم را بدانید:
- دقت داشته باشید که با پرداخت صورت وضعیت موقت توسط کارفرما، تمام کارها، مصالح و تجهیزات پروژه که در آن ذکر شده است، متعلق به کارفرما بوده و تنها به منظور اجرای ادامه پروژه تا تحویل موقت آن، به پیمانکار امانت داده می‌شود.
- به طور معمول به ازای هر صورت وضعیت موقت که برای بازه 30 روزه تهیه و ارائه شده است، مهندسین مشاور و کارفرما هر کدام 10 روز (مجموعا 20 روز) فرصت بررسی، کنترل و تطابق با اسناد و مدارک پیمان را دارند تا در صورت لزوم با تعیین دلیل آن را اصلاح کرده و برای پیمانکار بفرستند.
پس اگر پیمانکار هر صورت وضعیت را در بازه 60 روزه ارائه دهد، مهندسین مشاور و کارفرما هرکدام 20 روز فرصت بررسی و کنترل نهایی آن را دارند. (مجموعا 40 روز)
- به طور معمول مهندسین مشاور برای اصلاح صورت وضعیت ارائه شده از خودکار قرمز و کارفرما از خودکار سبز رنگ استفاده می‌کند.
- دقت داشته باشید در صورتی که پیمانکار در موعد مقرر، صورت وضعیت را به مهندسین مشاور و کارفرما ارائه ندهد، مهندس مشاور با تایید کارفرما و به هزینه پیمانکار باید اقدام به تهیه آن کند.
- در شرایطی که کارفرما در زمان مقرر اقدام به پرداخت هزینه‌های صورت گرفته در قالب صورت وضعیت موقت و قطعی نکند، پیمانکار می‌تواند با ارائه لایحه تاخیرات و استفاده از بخشنامه 5090 تاخیر در پرداخت مالی کارفرما را به مدت اولیه پیمان اضافه کرده وو تاخیرات خود را مجاز کند. برای آشنایی بیشتر با بخشنامه 5090 روی لینک آبی رنگ کلیک کرده و مقاله مربوط به آن را حتما مطالعه کنید.
برای تسریع بخشیدن به نحوه بررسی صورت وضعیت پیمانکار چه باید کرد؟
ممکن است در پایان از خود بپرسید که چطور می‌توان کاری کرد تا مهندسین مشاور و کارفرما سریع‌تر کارکردهای ارائه شده از طرف پیمانکار را بررسی کنند؟
در پاسخ باید بگوییم که آکادمی عمران چند روش پیشنهادی برایتان دارد:
- تمام موارد ذکر شده در کارکردهای موقت، قطعی و ماقبل قطعی بهتر است که با منبع و اسناد ذکر شود.
- کارکردهای ارائه شده باید جلد شده باشد.
- روی هر کارکرد نام پروژه، شماره کارکرد، نام کارفرما و مشاور و پیمانکار، تاریخ و زمان کارکرد آن ذکر شود.
- نسخه مخصوص کارفرما و مشاور و امور مالی و پیمانکار مشخص باشد.
- خوانا و کامپیوتری باشد.
- تا جای ممکن از عبارات فارسی استفاده شود.
- از جداول استاندارد استفاده گردد.
- صورت مجالس و دستور کارها به انتهای آن ضمیمه شود.
در پایان این مقاله باید بگوییم که اگر مایل هستید در کنار این مفاهیم با مفهوم متره و برآورد پروژه نیز آشنا شوید حتما روی لینک آبی رنگ کلیک کرده و مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید.
مسیر پیشنهادی مطالعه مقالات آکادمی عمران
